Inhoudsopgave

- Doop met ‘wij’ in formule ongeldig

(kro-ncrv.nl/katholiek) - Een doop die wordt toegediend met de woorden ‘Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest’ is ongeldig. Wie water over het hoofd kreeg gegoten of in water werd ondergedompeld terwijl deze formule werd gebruikt, heeft niet het sacrament van het doopsel ontvangen en moet dus opnieuw worden gedoopt. Dat is het oordeel van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106], zo maakte het Vaticaan vandaag bekend.

De Congregatie behandelde onlangs een kwestie [7887] die naar voren kwam nadat ergens de kerkelijke doopliturgie eigenhandig was veranderd. In de betreffende viering werd de dopeling gedoopt terwijl de bedienaar zei: "In naam van papa en van mama, van de peter en van de meter, van de grootouders, van de familieleden, van de vrienden, in de naam van de gemeenschap dopen wij je in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest". vgl: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [[[7887|1]]]

Gelovigen die verontwaardigd waren over het gebruik van deze formule, verzochten het pauselijk leergezag om hierover een uitspraak te doen. Er werden twee gesloten vragen opgesteld:

Is het doopsel geldig dat wordt toegediend met de formule: ‘Wij dopen je in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest’?
Moeten degenen voor wie met deze formule het doopsel is gevierd, worden gedoopt in de absolute vorm?

De Congregatie antwoordde op vraag 1 ‘Nee’ en op vraag 2 ‘Ja’. De antwoorden, ondertekend door kardinaal Luis Ladaria, zijn met de goedkeuring van paus Franciscus gepubliceerd. vgl: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [[[7887|1]]]

“Kennelijk werd de bewuste wijziging van de sacramentele formule ingevoerd om de nadruk te leggen op de communautaire betekenis van het doopsel, om de deelname van het gezin en van de aanwezigen tot uitdrukking te brengen en om het idee te vermijden van de concentratie van een heilige macht in de priester ten nadele van de ouders en de gemeenschap die de formule in het Rituale Romanum lijkt te impliceren”, aldus de toelichting op het oordeel. vgl: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [[[7887|2]]]

De Congregatie constateert dat hier echter weer een oude verleiding om de hoek komt kijken: de verleiding “om de door de Traditie overgeleverde formule te vervangen door andere teksten die meer geschikt worden geacht.”

Thomas van Aquino, de grote kerkleraar uit de 13de eeuw, had zich in zijn tijd al over dezelfde kwestie gebogen: utrum plures possint simul baptizare unum et eundem (‘of meerderen tegelijk een en dezelfde persoon kunnen dopen’). De Congregatie zegt dat Sint-Thomas daar ontkennend op had geantwoord. De formule moet luiden: ‘Ik doop u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest.’

Het Tweede Vaticaans Concilie zegt: “wanneer iemand doopt, dan is het werkelijk Christus zelf die doopt” (Sacrosanctum Concilium 7) [570|7]. Daarmee wilden de concilevaders aangeven dat het Christus zelf is die handelend optreedt tijdens de viering van de sacramenten, aldus de Congregatie.

“Bij de viering van een sacrament fungeert de Kerk in feite als het Lichaam dat onafscheidelijk handelt vanuit zijn Hoofd, want het is Christus het Hoofd dat handelt in het kerkelijk Lichaam dat door Hem in het Paasmysterie is voortgebracht.”

De sacramenten zijn aan de Kerk toevertrouwd om door haar te worden bewaard. Hoewel de Kerk haar rituelen zelf kan vormgeven, doet ze dat altijd in de wetenschap dat zij haar fundamenten niet zelf heeft gelegd. Die zijn gelegd door het Woord van God en de verlossende handelingen van Christus, aldus de toelichting.

Eigenhandig de sacramentele formules wijzigen is uit den boze, aldus de Congregatie. Volgens haar is er dan niet alleen sprake van een “liturgisch misbruik”, maar ook van het aanbrengen van een wond, “die de kerkelijke gemeenschap en de herkenbaarheid van het handelen van Christus aantast en in de meest ernstige gevallen het sacrament zelf ongeldig maakt”. vgl: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [[[7887|4]]]

Volgens de leer moet de bedienaar altijd de intentie hebben te doen wat de Kerk verlangt. Die bedienaar wordt niet naar voren geschoven door een groep mensen die zichzelf tot Kerk verklaren. Het doopsel wordt toegediend door iemand die doet wat Christus’ Kerk voorschrijft. En aangezien niet de groep (wij) handelt maar één bedienaar in persona Christi, moet worden gezegd: ‘ik doop’. vgl: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [[[7887|5]]]

Zie de Nederlandstalige vertaling van ‘Dubia’ en de ‘Doctrinaire notitie’: Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [7887]

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Doop met ‘wij’ in formule ongeldig

8 augustus 2020

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht