Inhoudsopgave

- Nieuwe wetgeving tegen Vaticaanse corruptie

(kro-ncrv.nl/katholiek) - Toen na het aftreden van Benedictus XVI het College van Kardinalen bijeenkwam, waren zij het al snel over één ding eens: de nieuwe paus moest een man zijn die slagvaardig de corruptie in kerkelijk Rome zou kunnen aanpakken. Na het aantreden van Franciscus is op dat vlak al veel gebeurd. Het Instituut van Religieuze Werken, ook wel de Vaticaanse Bank genoemd, werd grondig doorgelicht zodat verdachte accounts konden worden ontdekt en verwijderd; alle financiële en economische transacties werden onder toezicht van een nieuw dicasterie geplaatst, het Secretariaat voor de Economie; de Heilige Stoel liet zich zelfs onder internationaal financieel toezicht plaatsen, zodat geldwitwasserij snel aan het licht kon worden gebracht. Ook op het gebied van vastgoed werden er vergaande reorganisaties doorgevoerd. En onlangs besloot de paus de buitenwereld openheid te verschaffen in het nieuwe aanbestedingsbeleid, zodat vriendjespolitiek, concurrentievervalsing, chantage en de betaling van steekpenningen aan machtige prelaten voorgoed tot het verleden behoren.

Daags na Pinksteren publiceerde het Vaticaan een motu proprio [7795] van paus Franciscus, waarin het resultaat van vier jaar werk door verschillende Vaticaanse kantoren wordt gepresenteerd. De tekst van deze apostolische brief, gedateerd op 19 mei 2020, zal dienen als referentiepunt voor de gunning van bouwopdrachten en andere werken aan externe partijen.

Het motu proprio is getiteld ‘ Over transparantie, controle en mededinging in de procedures bij publieke aanbestedingen van de Heilige Stoel en Vaticaanstad [7795]". Het document gaat gepaard met twee wetgevend stukken: de ‘ Normen [7796]’, bestaande uit 86 artikelen; en de ‘ Tutela [7797]’ van 12 artikelen die betrekking hebben op de rechtsbescherming van de betrokken zakenpartners in geval van geschillen.

In artikel 1 van de Normen [7796|(1)] wordt het doel van de nieuwe wet toegelicht, namelijk: duurzaam gebruik van interne middelen, transparantie van de gunningsprocedures, “gelijke behandeling en non-discriminatie van inschrijvers, met name door maatregelen ter bestrijding van illegale concurrentieovereenkomsten en corruptie”.

Deze door paus Franciscus uitgevaardigde wetgeving is in overeenstemming met het Verdrag van de Verenigde Naties tegen Corruptie (UNCAC), dat op 9 december 2003 in de Mexicaanse stad Mérida werd ondertekend. Deze vervangt de vorige reglementen die van kracht waren bij het Bestuur van het Patrimonium van de Apostolische Stoel (APSA) en het Gouvernement van Vaticaanstad. De nieuwe reguleringen strekken zich uit tot alle entiteiten van de Heilige Stoel die tot nu toe geen eigen wetten hadden voor contracten en openbare werken.

“De wereldeconomie en de toegenomen onderlinge afhankelijkheid hebben het mogelijk gemaakt om aanzienlijke kostenbesparingen te realiseren als gevolg van de werkzaamheid van meerdere leveranciers van goederen en diensten. Deze mogelijkheden moeten vooral worden gebruikt bij het beheer van publieke goederen, waar de behoefte aan een trouw en eerlijk bestuur nog sterker wordt gevoeld en dringender is, aangezien de beheerder op dit gebied de verantwoordelijkheid moet nemen voor de belangen van een gemeenschap, die veel verder gaan dan die van individuen of bepaalde belangen”, schrijft paus Franciscus in zijn motu proprio.

Ondernemingen die goederen, diensten en openbare werken leveren, krijgen voortaan de garantie van “gelijke behandeling en de mogelijkheid om deel te nemen via een speciaal register”, aldus de paus. Met andere woorden: elk bedrijf dat het Vaticaan iets wil leveren kan een offerte indienen. Door middel van eerlijke concurrentie zal een marktconforme prijs ontstaan. Dat was in het verleden niet altijd het geval. Er doen nogal wat verhalen de ronde van aannemers die tegen veel te hoge prijzen hun diensten verleenden. De opdrachtgever was dan een of andere prelaat die er wellicht een bepaald belang bij had om juist die aannemer de betreffende klus te gunnen. Het kon zijn dat die prelaat door de maffia werd afgeperst of dat hij zich verplicht voelde om wat voor reden dan ook de aannemer te begunstigen. Dit soort praktijken worden voortaan onmogelijk, vanwege de invoering van vaste en transparante aanbestedingsprocedures.

De Heilige Stoel heeft in Rome en daarbuiten nogal wat onroerend goed. Om dat allemaal in stand te houden, moeten er veel klussen worden verricht. Malafide bedrijfjes kunnen het voortaan op hun buik schrijven dat ze daarvoor in aanmerking komen, want hun gebruikelijke kruiwagens zijn machteloos geworden.

Christian van der Heijden

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Nieuwe wetgeving tegen Vaticaanse corruptie

2 juli 2020

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht