Inhoudsopgave

- Paus wijzigt de eeuwenoude leer aangaande de doodstraf

Vandaag is een uitspraak van de huidige Paus gepubliceerd Rescriptum "ex Audientia SS.mi" - Nieuwe redactie van nr 2267 van de Catechismus van de Katholieke Kerk over de doodstraf [[7016]], waarin hij een wijziging gelast heeft in de Catechismus van de Katholieke Kerk [1] aangaande de doodstraf. Het heet nu dat de doodstraf "onaanvaardbaar" is.

In een Rescriptum [7016|0] werd bekend dat met onmiddellijke ingang het nummer 2267 [1|2267] van de Catechismus van de Katholieke Kerk [1] gewijzigd moet worden. Vanuit een vermeende doorontwikkeling van de Katholieke leer wordt in het gewijzigde tekst gesteld dat de waardigheid van de persoon niet verloren gaat, ook niet na het begaan van een zeer ernstige misdaad. Ook zou er ander inzicht zijn gekomen over het opleggen van de doodstraf door de staat. En tenslotte zouden effectievere systemen van gevangenschap zijn ontwikkeld die een betere bescherming van burgers waarborgen en die niet definitief de mogelijkheid ontneemt aan de schuldige om verlost te worden.

Op basis daarvan zou de Kerk leren (hoewel ze dat eeuwen lang niet zo geleerd heeft) met klem bevestigen dat de veroordeling tot de doodstraf een onmenselijke maatregel is die, op welke wijze dan ook zij wordt uitgevoerd, de persoonlijke waardigheid naar beneden haalt. En nieuw is ook dat de Catechismus [1] nu tot pamflet wordt om de doodstraf wereldwijd afgeschaft te krijgen en in dit nummer niet alleen de uitleg is van wat de Kerk leert.

Ook opmerkelijk is dat door aan deze alinea [1|2267] de titel "De doodstraf" toe te voegen dit alineanummer wordt losgekoppeld van het gedeelte over " De wettige zelfverdediging [1|2263-2266]", in welk kader voorheen in de kerkelijke leer gesproken werd over de doodstraf.

En zijn directe voorgangers..

In het begeleidend schrijven [7017] van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] worden twee voorgangers van de huidige Paus aangehaald, als zouden de van hun aangehaalde uitspraken erop duiden dat zij de doodstraf, zoals deze tot nu verwoord stond in de Catechismus [1] en mede onder hun verantwoordelijkheid gepubliceerd is, toch wel basis zou kunnen zijn om de kerkelijke leer daaromtrent nu wel te wijzigen: de prudentie van zijn voorgangers wordt terzijde geschoven om hun tekst van de Catechismus [1] wel te wijzigen.

Hoewel in de begeleidende brief [7017] naar Evangelium Vitae [2] wordt verwezen, om aan te tonen dat de paradigma wijziging al door de H. Paus Johannes Paulus II werd voorzien, wordt juist niet verwezen naar de bijzondere alinea's Evangelium Vitae [2|55.56] waarin de positie van deze Heilige Paus over de doodstraf expliciet beschreven staat. Een wijziging van de tekst in Evangelium Vitae [2|56], waar de 'oude alinea' letterlijk wordt geciteerd, is overigens niet opgenomen in het Rescriptum [7016].

Een nieuwe weg

Een nieuwe weg wordt ingeslagen door uit te gaan van een "authentieke ontwikkeling in de geloofsleer" onder profane invloed, waar Christus ons juist geleerd heeft: "Gaat uit en onderwijst"'. Volgens hetgeen gesteld wordt in nummer 8 van de Brief [7017|8] kan nu nieuwe formulering worden verklaard "in het licht van de primaire verantwoordelijkheid van de burgerlijke autoriteit om het algemeen welzijn te beschermen in een sociale context waarin de strafsancties anders werden begrepen en zich hadden ontwikkeld in een omgeving waarin het moeilijker was om te garanderen dat de crimineel zijn misdaad niet kan herhalen."

Eerder sprak Paus Franciscus in Amoris Laetitia [6271|83] zich ook al uit tegen de doodstraf. Een groep theologen [n:3590] verwees daarbij o.a. naar (4707|6|Denzinger nr 795 (Brief "Ejus Exemplo" uit van Paus Innocentius III uit 1208)) of Denzinger 3272 (Brief "Pastoralis Officii" van Paus Leo XIII uit 1891) [6478|(1)] aantoont. Ook Paus Pius XII heeft zich uitgesproken o.a. in 1952 [1455|33] over de positie van de Kerk aan in deze.

H. Alfonsus van Liguori

De wijziging wordt gedateerd op de feestdag van de H. Alphonsus van Liguori [4074] en die in 1871 is uitgeroepen door de Kerk tot kerkleraar [d:328], Hij schreef juist in zijn Theologia moralis de Sacrum. Ordin. [856]: "Secus est de proscriptis quos occidendi cuius acutoritas publica datur: idque non injuste" - "De overheid krijgt de macht om overtreders te doden, en dat niet ten onrechte, omdat het noodzakelijk is voor de verdediging van het algemeen welzijn." ( (Zie ook Lex Christianorum). Over de moraalleer van de H. Alfonsus van Liguori is zelfs onder Paus Gregorius XVI een uitspraak gedaan ten faveure daarvan die in de Denzinger 2725-2727 terecht is gekomen. vgl: Antwoord van de Heilige Penitentiarie aan de Aartsbisschop van Besançon [[[7020]]]

H. Schrift en de kerkelijke leer

Aangaande de mogelijkheid tot het uitspreken van de doodstraf spreekt de H. Schrift op diverse plaatsen: (Lev. 20, 1-6; Mt. 15, 4; Mc. 7, 10; Joh. 19, 11; Hand. 25, 11; Rom. 13, 1-4; Heb. 10, 28) [b:Lev. 20, 1-6; Mt. 15, 4; Mc. 7, 10; Joh. 19, 11; Hand. 25, 11; Rom. 13, 1-4; Heb. 10, 28]

De kerkelijke leer is tot nu toe geweest dat in heel bijzondere en het ultieme gevallen de doodstraf door de staat uitgesproken kan worden. Wel heeft de Kerk altijd geijverd om de toepassing te beperken en waar mogelijk niet uit te spreken of niet uit te voeren als o.a. niet voldoende eenduidig vaststaat dat de verdachte inderdaad schuldig is. De Kerk heeft nooit de doodstraf gepropageerd, hoewel ten tijde van de Kerkelijke Staat zij zelf ook de doodstraf uitgevoerd heeft.

Opvallend is overigens dat de parallelle passages over dit onderwerp in een aantal andere belangrijke teksten niet gewijzigd worden, zoals:

Compendium van de Sociale Leer van de Kerk [769|405]
Compendium van de Catechismus van de Katholieke Kerk [663|469]
Youcat [4005|381]

Zie het Rescript [7016] en de begeleidende Brief Aan de Bisschoppen betreffende de nieuwe redactie van nr 2267 van de Catechismus van de Katholieke Kerk over de doodstraf [7017] van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106]

Zie ook het dossier Straf en schuld [d:159] en vooral daarin het Capita Selecta over de doodstraf.

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Paus wijzigt de eeuwenoude leer aangaande de doodstraf

8 september 2021

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht