Inhoudsopgave

- Paus waarschuwt tegen nepnieuws

(Katholiekleven.nl) - Als je niet oplet, werk je zonder dat je het doorhebt mee aan het verspreiden van nepnieuws. Dit zegt Paus Franciscus in zijn boodschap voor Wereld Communicatie Dag (13 mei 2018) [6652]. De boodschap verscheen op 24 januari. Nepnieuws verdraait de feiten. Het misleidt en manipuleert mensen. Het kan ernstige gevolgen hebben.

Wat kun je ertegen doen?

Nepnieuws verspreidt zich soms zo snel, dat het nauwelijks te stoppen is. Berichten gaan viraal, omdat ze op één of andere manier appelleren aan bepaalde drijfveren in mensen, iets in mensen wakker maken. De Paus roept op om alert te zijn en zorgvuldig te onderzoeken wat je beweegt.

Het eerste ‘nepnieuws’

De slang in het paradijs was de eerste met ‘nepnieuws’, schrijft de Paus en hij legt uit hoe die de feiten verdraait. Aan de vrouw in het paradijs vraagt de slang: “Heeft God werkelijk gezegd dat u van geen enkele boom in de tuin mag eten?” (Gen. 3, 1) [b:Gen. 3, 1]. Maar God had juist tegen Adam gezegd, dat hij van alle bomen mocht eten en maar van eentje niet. De slang raakt aan een gevoelige plek, en daarop laat de vrouw zich manipuleren.

Hoe kan het dat we ons zo makkelijk laten foppen?

Nepnieuws lijkt ontzettend op echt nieuws. Het is geloofwaardig en het lijkt plausibel. Nepnieuws speelt in op onze emoties van angst of frustratie, maakt gebruik van stereotypen en verspreidt zich eenvoudig door onze sociale netwerken.

Wat is waarheid..?

Waarheid in christelijke zin gaat niet alleen over de vraag of zaken juist of onjuist zijn. Een loepzuivere redenering kan gebaseerd zijn op harde feiten. Maar als die redenering wordt gebruikt om een ander te kwetsen of in diskrediet te brengen, kan hij correct lijken, maar is hij niet waarachtig. We kunnen de waarheid van onze standpunten herkennen aan de vruchten ervan, zegt de Paus. Leiden die standpunten tot ruzie, onderlinge verdeeldheid, verslagenheid? Of tot een constructieve dialoog en vruchtbare resultaten?

Let op: het draait om personen

Paus Franciscus is blij met alle initiatieven die nepnieuws tegengaan, waaronder de initiatieven van tech- en mediabedrijven. Daarnaast hebben met name ook journalisten een belangrijke verantwoordelijkheid. Hen roept de Paus op tot een constructieve journalistiek, tegen “onwaarheid, retoriek en sensationele koppen”.

Het meest wezenlijke van informatie is niet de snelheid waarmee die gebracht wordt, of de impact op het publiek, maar het zijn personen. De persoon moet centraal staan als het gaat om communicatie. De Paus pleit voor journalistiek “gemaakt door mensen en voor mensen, ten dienste van allen en in het bijzonder van degenen – en dat zijn de meesten in onze wereld – die geen stem hebben. Een journalistiek die minder is gericht op ‘breaking news’ en meer op het onderzoeken van onderliggende oorzaken van conflicten. Om zo, vanuit een dieper begrip, bij te dragen aan de oplossing van conflicten via opbouwende processen.”

Wereld Communicatie Dag

Wereld Communicatie Dag [d:31] werd ingesteld op verzoek van de deelnemers aan het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) en wordt elk jaar gehouden. De boodschap van de Paus verschijnt altijd op de feestdag van de heilige Franciscus van Sales, 24 januari. Franciscus van Sales is de patroonheilige van de journalistiek.

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Paus waarschuwt tegen nepnieuws

4 februari 2018

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht