Vastenretraite (8): de vertroosting van de verrezen Christus die naderbij komt
Inhoudsopgave
- Vastenretraite (8): de vertroosting van de verrezen Christus die naderbij komt
Toen de retraite ten einde liep onder het “teken van de liefde”, met de gift van Paus Franciscus en de Curie voor de armen van Aleppo (Syrië), besloot ook p. Michelini zijn meditaties onder dit teken, aldus L’Osservatore Romano (Italiaanse uitgave) van 11 maart 2017. En onder het teken van de vertroosting die de nabijheid van de verrezen Christus aan elke gelovige brengt.
P. Michelini ging uit van een liefdesgebaar, dat weglaten is in de roman van Franz Kafka, La métamorphose (1915): indien iemand de kamer van Gregor Samsa, het hoofdpersonage, was binnengegaan, in de plaats van “verschrikkelijk insect”, dan had hij “zijn mensheid teruggevonden”, dan zou hij “opnieuw menselijk geworden zijn”. Hoeveel mensen wachten erop, niet in een roman maar in het echte leven, te horen zeggen: “je bent een mens”! Deze confrontatie van het Evangelie van Matteüs met de roman van de Oostenrijks-Hongaarse schrijver – volgens p. Michelini, “één van de meest representatieve van de voorbije eeuw” – heeft de meditatie voorbereid over de verrezen Christus, die vandaag “ondanks onze twijfels en zonden” de mens onophoudelijk naderbij komt en vergeeft. Na vijf dagen mediteren over het lijden van Christus, komt nu de vreugde: “Hij is verrezen!”. En de houding van de verrezen Jezus die “naderbij” komt, wordt aldus “het levensprogramma van de christen”. De meditatie over de Passie en het lijden mondt uit in christelijke troost: “Jezus’ dood is niet het einde van het Evangelie. Het einde is een nieuw begin”. En om dit “ontwaken” – van het Griekse werkwoord egeiro dat gebruikt wordt voor de verrijzenis van Jezus – te begrijpen, evoceert p. Michelini opnieuw het personage van Kafka die op een morgen in zijn kamer ontwaakt, getransformeerd in een insect: “hij ontdekt namelijk dat hij geen mens meer is”. Maar “de kwestie van het humanisme komt in onze tijd opnieuw sterk naar boven en het is in die bevraging dat de verrijzenis van Jezus nog haar omverwerpende kracht toont”.
Het antwoord kan echter obstakels tegenkomen, hinderpalen die de mens zelf opricht. Het Evangelie van Matteüs is het enige dat mogelijke fundamentele weerstanden tegen de verkondiging van de verrijzenis “moedig” suggereert en het “dus uitnodigt na te denken over de twijfels en bezwaren van de hedendaagse mens”. Sommigen zullen zeggen dat “Jezus niet echt verrezen is”, dat Zijn lichaam “gestolen” werd. Ofwel dat “de verrijzenis” rationeel gezien, “niet mogelijk is”: men brengt dan de hypothese naar voor van “een schijndood”. Anderen spreken over de band tussen de mens en het nieuws: ook al was het waar, “de verrijzenis van Jezus verandert mijn leven niet, het is een waarheid van de catechismus die niets te maken heeft met het dagelijks leven”. Een andere tegenwerping: “ik word zo in beslag genomen door mijn zaken” dat “de verrijzenis van Jezus mij niet interesseert”. Dat is “de globalisatie van de onverschilligheid” waartegen Paus Franciscus ons waarschuwt en de gewetens oproept “geen anesthesie te ondergaan”. Maar er is ook de confrontatie met wat men vandaag de “post-waarheid” noemt: het feit dat echt of vals nieuws een indrukwekkend potentieel aan verspreiding heeft.
Men moet uiteindelijk rekening houden met het feit dat de verrijzenis “in elk geval een metahistorisch feit blijft waaraan ik me slechts kan toevertrouwen als ik naar het lege graf kijk en de verhalen beluister van de opeenvolgende verschijningen van Jezus aan Zijn leerlingen”.
Het zijn even vele uitdagingen waartegenover iedereen zal kunnen verifiëren wat zijn eigen geloofsantwoord is, zei p. Michelini. Hij maakte de parallel tussen het lot van Gregor Samsa en de transfiguratie van Jezus op Tabor, waarbij Jezus niet “getransformeerd” werd maar openbaarde “wie Hij is”, Hij wees de weg die leidt naar het “besef” dat “de verrezen Christus dezelfde is als Christus, de mens van de geschiedenis”, en dat is een boodschap van “bevrijding voor de mens”. Sindsdien gaan twee wegen open. Enerzijds de uitnodiging “de Bijbel voortaan meer te bestuderen” om “de afstand te vullen tussen het Nieuwe Testament en de mens van vandaag”. Anderzijds, de weg van de “naastenliefde” gaan, die het personage van Kafka had kunnen redden. Het is langs deze dubbele weg dat de fundamentele “verkondiging” - “Hij is verrezen!” - kan gaan.
P. Michelini doet een “interessant detail” opmerken in Matteüs 28,10: “Toen sprak Jezus tot hen (de vrouwen): ‘Weest niet bevreesd. Gaat aan mijn broeders de boodschap brengen dat zij naar Galilea moeten gaan’.” Sommige manuscripten laten “mijn” weg, en ook “broeders”, alsof die woorden een “ongemak” veroorzaakten: “het is moeilijk te geloven dat Jezus de elf apostelen kon vergeven. En toch, evenals de aartsvader Jozef, vergeeft Jezus ook aan wie Hem verloochende”. De verrezen Christus « presenteert zich ook aan Zijn broeders, zelfs als zij twijfelen ». Dat belicht de zwakheid van elke christen, maar twee woorden wijzen ook op “vertroosting”: het werkwoord “naderbij komen” (prosèrchomai) en de naam Emmanuël (“God met ons”). P. Michelini richtte zich dan tot zijn auditorium: “De verrezen Heer bemint u en komt ons allen naderbij omdat Hij de Emmanuël is, God die nabij komt”.
Vert. Maranatha-gemeenschap Bron: zenit.org
Andere samenvattingen uit de Vastenretraite voor de Paus en leden van de Romeinse Curie in Ariccia (5 - 10 maart 2017):
Interview met P. Michelini ofm, die de Vastenretraite 2017 van de Paus en Curie zal leiden [n:3796]
Vastenretraite (1): Stilte, zalving en twee liefdes [n:3814]
Vastenretraite (2): Hoe Jezus omgaat met angst en Gods wil [n:3815]
Vastenretraite (3): Het laatste avondmaal en onze maaltijden [n:3816]
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site