Wat komt er uit de bisschoppensynode over het gezin (oktober a.s.)?
Inhoudsopgave
- Wat komt er uit de bisschoppensynode over het gezin (oktober a.s.)?
(arsacal.nl) - Voor gezinnen is het geen gemakkelijke tijd: veel relaties lopen stuk, er zijn veel een-oudergezinnen. Gezinnen hebben vaak overvolle programma’s waardoor het moeilijk is tijd te vinden voor elkaar; kinderen groot brengen is een opgave, ook financieel. Veel mensen trouwen niet meer. Het gezin en het huwelijk staan dus flink onder druk. Paus Franciscus leeft mee en wil dat de hele Kerk zorg heeft voor mensen die het verdriet ervaren van gebroken relaties.
Daarom roept hij voor de derde keer N.v.d.r.: Eerder riep hij al.. N.v.d.r.: Eerder riep hij al een speciaal Consistorie in februari 2014 en een buitengewone Bisschoppensynode in oktober 2015 bijeen een bijeenkomst van bisschoppen bijeen over het gezin, dit keer een gewone, algemene vergadering van de bisschoppensynode [d:294], die van 4-25 oktober in Rome wordt gehouden.
Thema
Het thema van de syode is: “De roeping en de zending van het gezin in de kerk en de wereld van vandaag”, maar uit het werkdocument (Instrumentum Laboris) [5720] N.v.d.r.: De tekst staat noch.. N.v.d.r.: De tekst staat noch in het Nederlands, noch in het Engels op deze site op dit moment. dat deze zomer is verschenen blijkt duidelijk dat het als de taak van de synode wordt gezien om mensen nabij te zijn die gewond zijn geraakt door een gebroken huwelijk en mensen te helpen die zich voorbereiden op een huwelijk of willen groeien in hun relatie. Dit werkdocument [5270] is het gesprekspaper voor de synode.
Reacties uit parochies
Begin dit jaar was er een (korte) tijd waarin de parochies hun bijdragen konden geven [5742]. Uit heel de wereld zijn duizenden verslagen ingediend en verwerkt in dit document [5720]. Soms betekent dit dat verschillende meningen er naast elkaar worden weergegeven. De synode zal er over moeten spreken in volkomen trouw aan de boodschap van Jezus Christus, zoals die door de Kerk al twintig eeuwen is doorgegeven.
De synode zal echter niet zozeer gaan over de leer, maar meer over de pastorale zorg voor (gebroken) gezinnen. Iedereen die heeft bijgedragen aan het werkdocument wil dat er zorg voor is voor deze gezinnen en dat zij de oneindige liefde en barmhartigheid van God mogen ervaren (n. 107) [5720|107]. Er wordt in het werkdocument slechts een enkele keer geciteerd uit Familiaris Consortio [267], een document van Paus Johannes Paulus II over het huwelijk.
Niet veroordelend
Graag sta ik even stil bij een paar opvallende kenmerken van het werkdocument [5720].
Het werkdocument [5720] wil niet veroordelend spreken. Zelfs over zaken waar de Kerk niet gelukkig mee is, zoals bevruchtings- en voortplantingstechnieken en de ‘maakbare mens’, spreekt het werkdocument terughoudend (vgl. n. 34) [5720|34]. Dat is een bewuste keuze, zoals blijkt uit nr. 78 [5720|78] waar staat dat we de christelijke boodschap moeten verkondigen met een taal die hoop wekt, die helder is en uitnodigend, open, niet controlerend en moraliserend, meer getuigend van de boodschap van het Evangelie en de moraal van de Kerk als iets moois.
Juist omdat het leergezag van de Kerk op verschillende punten niet wordt begrepen, is het noodzakelijk een taal te gebruiken die mensen kan bereiken en de schoonheid te laten zien van huwelijksliefde, zelfgave, huwelijksliefde, vruchtbaarheid en het doorgeven van het leven (nr. 78) [5720|78]. We moeten laten zien, zo betoogt het werkdocument, dat het sacrament van het huwelijk iets prachtigs, een grote genade is. De Kerk ziet het huwelijk als trouwe en onverbreekbare eenheid van man en vrouw, die geroepen zijn om elkaar te aanvaarden en het leven te verwelkomen.
Maar de Kerk moet ook naast mensen gaan staan die alleen burgerlijk getrouwd zijn of samenwonen om bij hen de zaadjes van het evangelie te ontdekken om die te kunnen laten groeien, hopenlijk tot aan een sacramentele verbintenis (n. 99) [5720|99]. Daarom vindt het werkdocument dat we niet oordelend naar mensen moeten kijken: dat zij “veraf” staan en er minder bij horen, maar met begrip voor de geschiedenis van iedere mens (vgl. n. 36) [5720|36].
Voorstellen
Het werkdocument [5720] doet verschillende voorstellen om gezin en huwelijk en mensen in gebroken relaties concreet te steunen:
veel belang wordt gehecht aan een goede huwelijksvoorbereiding, die een vormingstraject zou moeten worden in het geloof en het beleven van de liefde. Daarbij zou er bijzondere aandacht moeten zijn voor het onderscheiden van ieders roeping, als persoon en als koppel/paar (n. 95) [5720|95];
het voorstel wordt gedaan in ieder bisdom een (gratis) pastorale dienst op te zetten voor gezinspastoraal, mediation en begeleiding bij huwelijksproblemen en voor hulp aan mensen die gescheiden zijn (n. 117) [5720|117]. Deze of een andere, eigen dienst zou (gratis) advies moeten geven over nietigverklaring van huwelijken (nn. 115 en 117) [5720|115.117];
in de Kerk bestaat een nietigverklarings-procedure om te zien of het huwelijk wellicht ongeldig (nietig) was, doordat bepaalde wezenlijke elementen van een huwelijk van af het begin ontbraken. Die procedure moet gemakkelijker toegankelijk worden en zo mogelijk gratis. Velen hebben vereenvoudigingen in de procedure voorgesteld, zoals het afschaffen van de tweede instantie (een tweede beoordeling) in bepaalde gevallen (n. 115) [5720|115]. Dit voorstel zal zeker enige discussie geven. Een radicaler verandering nog lijkt te worden voorgesteld in n. 123 [5720|123] waar gesproken wordt over de priester die in bepaalde omstandigheden het oordeel over de nietigheid kan vellen of het huwelijk kan ontbinden. Deze suggestie roept natuurlijk de nodige vragen op over objectiviteit van het oordeel en de onontbindbaarheid van het huwelijk;
voorgesteld is door velen om gescheidenen die burgerlijk hertrouwd zijn meer mee te laten doen in het kerkelijk leven, door hen te betrekken bij taken op liturgisch-pastoraal en educatief terrein en op het gebied van de caritas (n. 121) [5720|121]. Nu komen zij hiervoor vaak niet in aanmerking omdat hun levensstaat kerkelijk niet geordend is. Ook dit wordt dus een onderwerp van gesprek tijdens de synode met dan natuurlijk de ermee verbonden vraag wat dan wel kan en wat niet; duidelijk is de intentie om gescheiden mensen beter te kunnen laten ervaren dat zij volop bij de kerkgemeenschap horen;
dan zal er ook weer over worden gesproken of gescheidenen die burgerlijk hertrouwd zijn na een boete-traject of een weg tot verzoening tot de biecht en de heilige communie.kunnen worden toegelaten. Het werkdocument geeft aan dat iedereen het erover eens dat een boetetraject mogelijk is en dat deelname aan de sacramenten mogelijk is als de voorwaarden van Familiaris Consortio [267|84] (onder meer: leven in seksuele onthouding) vervuld zijn.
Persoonlijk geloof
Tenslotte wordt opnieuw het punt naar voren gebracht van het persoonlijk geloof van de huwenden (n. 115) [5720|115]: als de sacramentaliteit van het huwelijk afhangt van het persoonlijk geloof van mensen, zou een huwelijk van mensen die wel gedoopt zijn maar niet geloven, geen sacrament zijn. Dat betekent dat het ook weer ontbonden kan worden.
Dit is een thema dat kardinaal G.L. Müller, prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] aan het hart ligt. Paus Franciscus lijkt hier al op te hebben geantwoord in zijn toespraak tot de Rota van 23 januari van dit jaar: als iemand geen geloof heeft, zal hij vaak een ander beeld van het huwelijk hebben dan het beeld dat de Kerk voorhoudt. Dat kan gemakkelijk leiden tot ongeldigheid van het huwelijk, omdat die persoon in feite niet het christelijk huwelijk met zijn waarden heeft aanvaard. Maar als een gedoopte een op zich geldig huwelijk heeft aangegaan, is dat altijd een sacrament.
Het werkdocument doet over deze discussie geen uitspraak maar stelt wel dat de rol van het persoonlijk geloof besproken moet worden.
Graag gebed
Graag nodig ik iedereen uit om te bidden voor het welslagen van de bisschoppensynode [d:294]. Ik hoop dat er iets moois en goeds uitkomt en het een impuls mag zijn voor iedereen in de kerk om gehuwden, mensen met gebroken relaties en eenoudergezinnen nabij te zijn en jonge mensen moed en inspiratie te geven om een kerkelijk huwelijk aan te gaan.
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site