Inhoudsopgave

- Tussen liefde en smart

Tijdens de algemene audiëntie van 13 oktober sprak paus Benedictus XVI over de zalige Angela van Foligno (1248-1309) [3811].

Angela van Foligno is een grote mystica uit de dertiende eeuw, die in Umbrië leefde. Als weduwe wordt ze op 43-jarige leeftijd lid van de derde orde van Sint-Franciscus. Het 'Boek van de zalige Angela van Foligno’ documenteert haar zaligverklaring, vertelt over haar bekering en Angela’s ervaringen die herinneren aan wat zij doorleefde. Angela van Foligno presenteert haar mystiek ‘beleven’ als goddelijke verlichtingen, die zich op plotselinge en onverwachte wijze openbaren in haar ziel.

We overwegen enkele van de ‘stappen’ op haar rijke geestelijke weg. De eerste is een vooronderstelling en gaat over de kennis van zonde met als gevolg “dat in de ziel grote vrees ontstond om verdoemd te worden”. Berouw, angst voor de hel en boete openden voor Angela’s ogen de smartelijke ‘weg van het Kruis’, die haar bracht op de weg van liefde voor God. Haar biechtvader meldde: “De gelovige zei me neer te schrijven dat iedereen die in genade wil blijven, de ogen van de ziel niet van het Kruis mag afwenden, niet in vreugde en niet in droefenis.” Over deze fase bevestigde zij haar biechtvader: “De ziel ervaart schande en bitterheid, ervaart geen liefde maar smart en blijft onvoldaan.”

Angela voelt dat zij God iets verschuldigd is tot herstel van haar zonden. Langzaamaan begrijpt zij dat ze Hem niets kan aanbieden. Tegenover Hem is zij ‘niets’. Hem kan ze alleen haar ‘niets’ schenken, haar ‘niet in staat zijn tot liefde’. Of zoals zij zegt: “Alleen de ware en pure liefde die van God komt, is in de ziel en bewerkt dat zij haar eigen zwakheden herkent en de goddelijke goedheid. (…) Deze liefde draagt de ziel naar Christus. (…) In deze liefde kan zich niets werelds inmengen.”

Toch blijft Angela’s hart steeds de wonden van de zonde dragen. Ook na een goede biecht voelt zij de vergeving, maar tevens gebrokenheid door de zonde; voelt zij zich bevrijd, maar nog steeds afhankelijk van het verleden; kwijtgescholden, maar behoeftig aan penitentie.

Op deze diepe wijze begrijpt Angela de centrale werkelijkheid van haar mystieke weg: wat haar zal verlossen van haar “onwaardigheid” en van het “verdienen van de hel” zal niet haar “verbondenheid met God” zijn, maar alleen de gekruisigde Jezus, zijn kruisiging voor mij, zijn liefde.

Het wankelbare evenwicht tussen liefde en smart, werd zij zich steeds meer bewust op haar moeilijke weg naar de volkomenheid. Daarom overwoog zij bij voorkeur het lijden van de gekruisigde Christus. In een visioen zag zij het volkomen evenwicht: de God-mens aan het kruis is tegelijk de hoogste daad van lijden en de hoogste daad van liefde. In de derde instructie van de zalige bevestigt zij deze overweging: “Hoe volmaakter en puurder wij schouwen, des te volmaakter en puurder zullen wij liefhebben. (…) Hoe meer wij de God-mens beschouwen, des te meer worden wij in Hem omgevormd door zijn liefde. (…) Als de ziel de onuitsprekelijke smart van de God-mens, Jezus Christus, overweegt, wordt zij bedroefd en zelf omgevormd in dit lijden.”

Deze mystieke identificatie betekende ook leven zoals Jezus leefde: “Door tijdelijke armoede zal de ziel eeuwige rijkdom vinden; door verachting en schande zal zij hoogste eer en grootste glorie vinden; door een beetje penitentie volbracht met pijn en smart, zal zij met oneindige zachtaardigheid en troost het Hoogste Goed bezitten, de eeuwige God”.

Van de bekering tot mystieke verbondenheid met de gekruisigde Christus is een lange weg. Het geheim daarvan is het voortdurende gebed is: “Hoe meer je bidt, des te meer word je verlicht; hoe meer je verlicht wordt, des te dieper en intenser zie je en bemin je het Hoogste Goed; hoe meer je bemint, des meer zul je je verheugen; en hoe meer je je verheugt, des te meer zul je begrijpen; vervolgens zul je geraken tot de volheid van het licht om dan te begrijpen, waarom je niets kunt begrijpen.”

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Tussen liefde en smart

21 oktober 2010

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht