Angelus, 17 oktober 2021

Dierbare broeders en zusters,

Het Evangelie uit de liturgie van vandaag (Mc. 10, 35-45) [b:Mc. 10, 35-45] verhaalt over twee leerlingen, Jakobus en Johannes, die op een dag aan de Heer vragen, in de heerlijkheid aan Zijn zijde te mogen zitten, zo iets als een “eerste minister”. Maar de andere leerlingen horen dat en zijn verontwaardigd. Op dat ogenblik geeft Jezus hun een grote les: ware glorie wordt niet verkregen door zich boven de anderen te verheffen maar door hetzelfde doopsel te ondergaan dat Hij weldra in Jeruzalem zal ontvangen, dat wil zeggen het kruis. Wat betekent dat? Het woord “doopsel” betekent “onderdompeling”: door Zijn lijden wordt Jezus in de dood ondergedompeld, door Zijn leven te geven, redt Hij ons. Zijn glorie, de glorie van God, is dus liefde die dienstbaarheid wordt en geen macht die naar overheersing verzucht. Nee! Het is liefde die offer wordt. Daarom besluit Jezus, tot de Zijnen en ook tot ons: “Wie onder u groot wil worden moet dienaar van u zijn” (Mc. 10, 43) [b:Mc. 10, 43]. Om groot te worden, moet u de weg van de dienstbaarheid gaan, om de anderen te dienen.

Wij worden geconfronteerd met twee verschillende logica’s: de leerlingen willen zich verheffen en Jezus wil zich onderdompelen. Laat ons bij deze twee werkwoorden stilstaan. Het eerste, zich verheffen. Het drukt de wereldse gezindheid uit die ons altijd bekoort: dingen en zelfs relaties dienen om onze ambitie te voeden, om de treden van het succes uit te graven, belangrijke posten te krijgen. Het streven naar persoonlijk aanzien kan een geestelijke ziekte worden, zelfs zodanig dat ze achter goede bedoelingen verborgen wordt. Bijvoorbeeld wanneer we achter het goede dat wij doen en verkondigen, in feite alleen onszelf en onze zelfbevestiging zoeken, dat wil zeggen onze vooruitgang, onze promotie … En dat zien wij ook in de Kerk. Hoe dikwijls proberen wij, Christenen, die dienaars zouden moeten zijn, niet onszelf te promoveren, hogerop te geraken. Daarom is het nodig altijd de de echte bedoeling van ons hart te onderzoeken, ons af te vragen: “Waarom blijf ik dat werk doen, die verantwoordelijkheid dragen? Om een dienst te bieden of opgemerkt te worden, geloofd te worden, complimenten te krijgen?”. Tegenover die logica van de wereld plaatst Jezus de Zijne: in plaats van zich boven de anderen te verheffen, daalt Hij van het voetstuk om hen te dienen. In plaats van zich boven de anderen te verheffen, duikt hij onder in het leven van de anderen. Ik heb in de uitzending A sua immagine deze dienst van naastenliefde gezien opdat niemand te kort aan eten zou hebben: zich zorgen maken over de honger van de anderen, over de nood van de anderen. Er zijn veel, veel mensen die vandaag gebrek lijden, en nog meer na de pandemie. De ogen open houden en zich in dienstbaarheid buigen, en niet proberen zijn eigen eer in de hand werken.

En dit is het tweede werkwoord: zich onderdompelen. Jezus vraagt ons dat wij ons onderdompelen. Hoe dan? Met medelijden, in het leven van degenen die wij ontmoeten. Daar (in de naastenliefde) zien wij de honger. En wij, denken wij met medelijden aan de honger van zo veel mensen, wanneer wij gaan eten? – wat een genade Gods is – en dat wij kunnen eten, terwijl er veel mensen zijn die werken en niet genoeg hebben om heel de maand te kunnen eten. Denken wij daaraan? Zich in medelijden onderdompelen, medelijden hebben. Het gaat niet om een gegeven uit de encyclopedie: er zijn veel mensen die honger lijden ... Nee! Het gaat om mensen. En ik, heb ik medelijden met hen? Medelijden met het leven van degenen die wij ontmoeten; zoals Jezus met mij, met jou, met ons allemaal, toenadering zoekt uit medelijden.

Laat ons naar de gekruisigde Heer kijken, diep ondergedompeld in onze gewonde geschiedenis, en ontdekken wij de manier waarop God te werk gaat. Dan zien wij dat Hij niet hoog in de Hemel gebleven is, om vanuit de hoogte op ons neer te zien. Hij heeft zich verlaagd om ons de voeten te wassen. God is liefde en liefde is nederig, ze klimt niet op, maar daalt diep naar beneden, zoals regen in de grond valt en leven brengt. Maar hoe dezelfde richting uitgaan als Jezus, overgaan van de wil om ons te verheffen naar de wil om ons onder te dompelen; van de mentaliteit van de wereld, het aanzien, over te gaan naar de christelijke mentaliteit van het dienen? Er is engagement nodig, maar dat is niet voldoende. Op ons eentje is het moeilijk, zelfs onmogelijk, maar wij hebben een kracht in ons die ons te hulp komt. De kracht van het doopsel, van deze onderdompeling in Jezus, die wij allemaal door genade gekregen hebben en die ons leidt, die ons stuwt tot navolging, niet uit eigenbelang maar uit dienstbaarheid. Het is een genade, een vuur dat de Geest in ons ontsteekt en dat moet gevoed worden. Vragen wij vandaag aan de Heilige Geest ons in de genade van het doopsel te vernieuwen, de onderdompeling in Jezus, in Zijn manier van zijn, om voortaan en meer dienaars te zijn, dienaars zoals Hij het voor ons is.

En bidden wij tot de Maagd Maria: hoewel Zij de grootste is, heeft Zij niet gezocht om op te vallen, maar was Zij de nederige dienstmaagd van de Heer en heeft Zij zich ondergedompeld in dienstbaarheid aan ons, om ons te helpen Jezus te ontmoeten.