Interview met meegereisde journalisten op de vlucht van Abu Dhabi naar Rome

Imad Atrach, van “Sky News Arabia”. Wat zullen de resultaten zijn van deze reis en welke indruk had u van het land?

Paus Franciscus: Ik heb een modern land gezien, ik was getroffen door de stad. En ook door de properheid van de stad, ik vroeg mij af wat zij doen om in deze woestijn de bloemen te gieten. Het is een modern land, het vangt zoveel volken op, en het is een land dat naar de toekomst kijkt: bijvoorbeeld, voor het onderwijs van de kinderen.

Onderwijs gebeurt met een blik op de toekomst. En ik was ook getroffen door het waterprobleem: zij proberen in de nabije toekomst water uit de zee te halen en het drinkbaar te maken, en ook water uit de vochtigheid om het drinkbaar te maken. Zij zoeken steeds nieuwe dingen. Ik hoorde hen ook zeggen: ooit zal er geen petroleum meer zijn en wij bereiden ons daarop voor. Het land gaf mij een open indruk, niet gesloten. Ook de godsdienstigheid: het is een open islam, van dialoog, een broederlijke islam, van vrede. Ik benadruk de roeping tot vrede, ik heb ze gevoeld, ook al zijn er problemen met bepaalde oorlogen in het gebied. Voor mij was de ontmoeting met de wijzen van de islam heel treffend, een diepe ontmoeting, uit verschillende plaatsen en culturen. Dat wijst ook op de openheid van dit land voor een zekere regionale, universele, godsdienstige dialoog. Daarna was ik ook getroffen door het interreligieus congres: dat was een sterk cultureel gebeuren. En ik heb het in mijn toespraak vermeld, wat zij hier het voorbije jaar gedaan hebben voor de bescherming van kinderen op internet.

Kinderpornografie is vandaag een industrie die veel geld binnenbrengt en men profiteert van kinderen. Dit land heeft zich daar rekenschap van gegeven. Er zullen ook negatieve dingen zijn … Maar, dank u voor het onthaal.

Nour Salman, della “Emirates News Agency” Hoe zal de “ Verklaring over de broederlijkheid [7262]” in de toekomst toegepast worden?

Paus Franciscus: Het document [7262] werd door veel nadenken voorbereid, en ook door gebed. Hetzij door de groot imam en zijn equipe of door mijzelf en de mijne, wij hebben veel gebeden om dit document te kunnen maken. Want voor mij bestaat op dit moment één groot gevaar: vernietiging, oorlog, de haat tussen ons. Als wij, gelovigen, niet in staat zijn elkaar de hand reiken, in de armen te nemen, te omhelzen en ook niet in staat te bidden, dan zal ons geloof verslagen worden. Dit document is ontstaan door het geloof in God die Vader is van iedereen en Vader van de vrede. Het veroordeelt iedere vernietiging, ieder terrorisme, te beginnen met het eerste terrorisme in de geschiedenis, dat van Kaïn. Het is een document [7262] dat zich gedurende een jaar ongeveer heeft ontwikkeld, met heen en weer, met gebed … Het had tijd nodig om te rijpen, een beetje vertrouwelijk, om het kind niet voor zijn tijd te laten geboren worden, zodat het rijp zou zijn.

Joerg Seisselberg van dhet Duitse ”ARD”: Deze ontmoeting was vol ontmoetingen, indrukken, beelden … De aankomst blijft mij voor de geest staan: u werd ontvangen met militaire eer, met legervliegtuigen die in de lucht sporen nalieten met de Vaticaanse kleuren. Wat is de band met paus Franciscus die met een boodschap van vrede komt? En wat de oproep tot vrede betreft in Jemen, welke reacties heeft u gekregen en welke reacties geven hoop op vrede?

Paus Franciscus: Ik heb heel die verwelkoming geïnterpreteerd als een blijk van goede wil. Ieder doet dat volgens zijn cultuur. Zo heb ik het onthaal bevonden : zij hebben alles willen doen, kleine en grote dingen zodat het bezoek van de paus iets goed was. Sommigen spraken zelfs over een zegen, God weet het. Zij wilden laten voelen dat ik welkom was. Over het probleem van de oorlog : u heeft er één vernoemd. het is moeilijk een mening te geven na twee dagen en na met weinig mensen over het probleem gesproken te hebben. Ik zou zeggen dat ik goede wil gevonden heb om een vredesproces op gang te brengen. En dat is de algemene noemer die ik vond wanneer ik gesproken heb over oorlogstoestanden. U heeft Jemen vernoemd.

Domenico Agasso de “La Stampa”: Wat zullen volgens u de consequenties zijn in de islamitische wereld, na de historische ondertekening gisteren van het Document van broederlijkheid [7262], als men vooral denkt aan Jemen en Syrië? En wat zullen de consequenties zijn onder de katholieken, aangezien een deel van de katholieken u ervan beschuldigt dat u zich door de moslims heeft laten instrumentaliseren?

Paus Franciscus: Men beschuldigt mij dat ik mij laat instrumentaliseren, maar dan niet alleen door de moslims! Door iedereen, ook door de journalisten! Dat maakt deel uit van mijn werk. Er is iets dat ik wil zeggen en ik zeg het opnieuw en duidelijk: vanuit katholiek oogpunt, is het document niet verder gegaan dan Vaticanum II, zelfs geen millimeter. Niets. Het document is gemaakt in de geest van Vaticanum II. Voor te beslissing: zo is het goed, laten we het hierbij houden, - heb ik het door theologen laten lezen en ook door de theoloog van het pauselijk Huis, een dominicaan van de mooiste Dominicaanse traditie, - niet om aan heksenjacht te doen maar om te zien of het juist is. En hij heeft het goedgekeurd. Als iemand zich daar niet goed bij voelt, dan begrijp ik hem, het is niet iets van alle dagen, en het is geen stap achteruit. Het is een stap die 60 jaar geleden begon en het Concilie moet zich ontwikkelen. Historici zeggen dat 100 jaar nodig zijn, opdat een concilie consequenties zou hebben in de Kerk; wij zijn halfweg. Dat is mij ook overkomen. Ik heb een zin van het document gelezen die mij verraste en zei tegen mezelf: ik ben er niet zeker van. En het was een zin van het Concilie! In de islamitische wereld, zijn er verschillende oogpunten, sommige radicaler, andere niet. Gisteren, op de Raad der wijzen, was er minstens een sjiiet die goed gesproken heeft. Er zijn meningsverschillen tussen hen … maar het is een proces, en processen moeten rijpen, zoals bloemen en vruchten. /p>

Maria Angeles Aconde di “Rome Reports”.: U hebt pas uw bezoek aan de Emiraten afgesloten en binnenkort gaat u naar Marokko. Het lijkt ons dat u ervoor gekozen heeft welbepaalde gesprekspartners van de islam te spreken. Uw document is ambitieus over het onderwijs, het kan de gelovigen raken...

Paus Franciscus: Ik heb sommige moslims horen zeggen dat het document [7262] aan de universiteiten moet bestudeerd worden, ten minste aan de Al-Azhar, daar zeker, en op school. Het moet bestudeerd worden, niet opgelegd. Dat de twee reizen dicht bij elkaar liggen, is een beetje toeval. Ik wou naar de ontmoeting in Marrakesh gaan de Intergouvernementele.. de Intergouvernementele Conferentie over Migraties, in december 2018 - nvdr, maar er waren protocolaire kwesties, ik kon niet naar die ontmoeting gaan zonder het land te bezoeken. Daarom hebben wij het bezoek verdaagd, en nu valt het dicht bij deze reis. Het Staatssecretariaat is naar Marrakesh gegaan. Het was een diplomatieke en educatieve zaak, dat de data dicht bij elkaar liggen, was niet gepland. Maar in Marokko volg ik het voetspoor van de heilige Johannes Paulus II die er als eerste naartoe gegaan is. Het zal een aangename reis zijn. Ik kreeg uitnodigingen van andere islamitische landen; wij zullen volgend jaar zien. Ik of een andere Petrus, iemand zal er naartoe gaan.

Maria Sagrario Ruiz van “Radio Nacional de España”: De Vaticaanse diplomatie van de kleine stappen kent een lange geschiedenis. In 1978 diende zij als bemiddelaar tussen Argentinië en Chili: Johannes Paulus II heeft een oorlog vermeden tussen de twee landen. Wij hoorden gisteren dat Nicolas Maduro u uit Venezuela een brief gestuurd heeft om de dialoog te hervatten. Wat doet u of wat denkt u te doen? Bent u bereid als bemiddelaar op te treden?

Paus Franciscus: De bemiddeling tussen Argentinië en Chili was een moedige daad van de heilige Johannes Paulus II die een oorlog vermeden heeft. Er zijn kleine stappen en de laatste is de bemiddeling. Er zijn initiële stappen, om de weg te banen, niet alleen voor het Vaticaan maar voor heel de diplomatie. Zo gaat men in de diplomatie te werk. Ik geloof dat het Staatssecretariaat alle stappen zal kunnen uitleggen. Voor deze reis, wist ik dat een brief van Maduro gekomen was met de diplomatieke post. Ik heb hem nog niet gelezen, we zullen zien wat kan gedaan worden. Maar bemiddeling is slechts mogelijk is, als de wil er is van de twee partijen, als de twee partijen erom vragen. In Venezuela was de Heilige Stoel aanwezig bij de dialoog tussen (de vroegere Spaanse eerste minister) Zapatero en Mgr. Tscherrig, en daarna heeft Mgr. Celli het voortgezet. Dat was de spreekwoordelijke berg die een muis baart. Ik zal de brief lezen en zien wat we kunnen doen. Maar op voorwaarde dat de twee partijen erom vragen. Ik ben altijd bereid. Wanneer mensen naar de pastoor gaan omdat er een probleem is tussen man en vrouw, gaat iemand van de twee het eerst. Maar er wordt gevraagd: wil de andere partij het ook? Voor landen is dat ook een voorwaarde, die hen moet doen nadenken voor ze een faciliteit of bemiddeling vragen. En ik zal naar Spanje gaan.

Nicole Winfield van “Associated Press”: Het vrouwenblad van L’Osservatore Romano heeft een artikel gepubliceerd dat seksueel misbruik van geestelijken aanklaagt ten opzichte van godgewijde vrouwen in de Kerk. Enkele maanden geleden, deed ook de Unie van Algemene Oversten een publieke aanklacht. Wij weten dat de volgende samenkomst in het Vaticaan over misbruik van minderjarigen zal gaan, maar mogen wij denken dat de Heilige Stoel iets kan doen om ook dit probleem het hoofd te bieden met een document of richtlijnen?

Paus Franciscus: Het is waar, het is een probleem. Mishandeling van vrouwen is een probleem. Ik zou durven zeggen dat de mensheid nog niet tot rijpheid gekomen is: de vrouw wordt als tweederangs beschouwd. Vertrekken wij van hieruit: het is een cultureel probleem. Vervolgens komt men uit bij vrouwenmoord. Er zijn landen waar mishandeling van vrouwen uitloopt op vrouwenmoord en vooraleer bij uw concrete vraag te komen, een eigenaardigheid. Onderzoekt u maar om te weten of het waar is, maar men heeft mij gezegd dat de geschiedenis van juwelen voor vrouwen begint in een oosters land uit de oudheid waar de wet toeliet een vrouw te verjagen, te verstoten. Als de man – ik weet niet of het waar is of niet – haar zei: ga weg, moest zij op datzelfde ogenblik vertrekken, met wat zij dan aanhad, zonder iets mee te nemen. En toen is men beginnen juwelen maken van goud en edelsteen om iets te hebben om te overleven. Het is waar, in de Kerk zijn er geestelijken die dat doen. In sommige beschavingen meer dan in andere. Er waren priesters, zelfs bisschoppen, die dat gedaan hebben. En ik geloof dat dit nog gebeurt: het stopt niet op het ogenblik dat ge het opmerkt. Dat duurt voort. Het houdt ons al lang bezig. We hebben enkele geestelijken uit hun ambt ontzet, ontslaan en ook – ik weet niet of het proces geëindigd is – sommige vrouwelijke congregaties opgeheven die nauw met dit fenomeen, deze corruptie, te maken hadden. Moet er meer gebeuren? Ja. Hebben we de wil daartoe? Ja. Maar het is een weg die ver teruggaat. Paus Benedictus had de moed een vrouwelijke congregatie op te heffen omwille van deze slavernij, ook seksuele slavernij, vanwege geestelijken of vanwege de stichter. Soms ontneemt de stichter de zusters hun vrijheid, zo ver kan het komen. Ik zou willen beklemtonen dat Benedictus XVI de moed had veel in deze kwestie te doen. Er is een anekdote: hij had alle kaarten in handen ten opzichte van een religieuze congregatie waar seksuele en economische corruptie gebeurde. Hij probeerde erover te spreken, hij had filters maar kon er niet bij geraken. Tenslotte, heeft de paus een samenkomst belegd omdat hij de waarheid wou kennen en Josef Ratzinger is er naartoe gegaan met zijn dossier en al zijn kaarten. Toen hij terugkwam, zei hij tegen zijn secretaris: leg ze in de archieven, de andere partij heeft gewonnen. Wij moeten ons daarover niet ergeren, het zijn stappen in een proces. Maar van zodra hij paus werd, was het eerste dat hij zei: haal ze uit de archieven. De folklore toont hem als een zwak iemand, maar hij is helemaal niet zwak. Hij is een goede man, een sterke man. Over dit probleem: bid dat wij vooruitgang maken. Ik wil vooruitgaan. Er zijn gevallen. Wij werken eraan.

Maria Angeles Aconde van Rome Reports”: Waarover heeft u gesproken op de ontmoeting met de Oudsten? Is uw boodschap overgekomen?

Paus Franciscus: De Oudsten zijn werkelijk wijzen. Eerst heeft de groot imam gesproken, daarna ieder van hen, te beginnen met de oudste die Spaans sprak, omdat hij van Mauretanië is en daar Spaans geleerd had. Tot de jongste, die de secretaris is, maar hij zei alles op video. Ik had twee sprekers graag. Het sleutelwoord is wijsheid en dan trouw. Zij leggen ook de nadruk op een levensweg waarin deze wijsheid groeit en waar trouw sterk wordt; daar ontstaat vriendschap tussen de volken. Eén van hen was sjiiet, de anderen van andere schakeringen. De weg van de wijsheid en de trouw leidt naar opbouw van de vrede, die echt het werk is van wijsheid en trouw. Ik had de indruk midden onder echte wijzen te zijn. Ik was heel tevreden.

Sofia Barbarani van “The National”:Vandaag kroop een meisje over de dranghekken en liep naar u om u een brief te geven. Wij wilden weten of u hem al gelezen heeft.

Paus Franciscus: Ik had de tijd niet. De brieven zijn er en ik zal hem lezen. Dit meisje had moed! Dit meisje heeft toekomst en ik durf zeggen: arme echtgenoot! Moedig, dat beviel mij. En een ander volgde haar! Mooi is dat!

Franca Giansoldati: De groot imam Al-Tayeb benadrukte het thema van angst voor de islam. Waarom heeft men ook niets horen zeggen over angst voor het christendom en over de christenvervolging?

Paus Franciscus: Ik heb erover gesproken. Niet op dat moment, maar ik spreek er dikwijls over. Ik geloof dat het document eerder gaat over eenheid en vriendschap. Maar het veroordeelt geweld en bepaalde groeperingen die zich islamitisch noemen – ook al zeggen de wijzen dat dit niet de islam is – zij vervolgen de christenen. Ik herinner mij die papa in Lesbos met zijn kinderen. Hij was dertig jaar, hij weende en zei mij: ik ben moslim, mijn vrouw was christen en de terroristen van Daesj zijn gekomen, zij zagen haar kruisje, vroegen haar zich te bekeren en omdat zij weigerde, hebben ze haar voor mijn ogen de keel overgesneden. Dat is het dagelijks brood van terroristische groeperingen: vernietiging van de mens. Daarom is dit document een scherpe veroordeling.

Inés San Martín di “Crux”: U sprak over godsdienstvrijheid en u herinnerde eraan dat godsdienstvrijheid verder gaat dan vrijheid van eredienst. Vandaag keren wij terug uit een land dat bekend is voor zijn tolerantie, maar veel katholieken die vandaag in het stadion waren, konden voor het eerst sinds hun aankomst in de Emiraten, hun geloof publiek vieren.

Paus Franciscus:Ieder proces heeft zijn begin, er is een voordien en een nadien, maar zonder halt te houden. Ik was onder de indruk van een gesprek met een jongen van 13, in Rome. Hij zei mij: “sommige dingen die u zegt, lijken mij interessant, maar ik wil u zeggen dat ik atheïstisch ben: wat moet ik doen als atheïst, om een mens van vrede te worden?”. Ik zei hem: doe wat ge voelt. Ik heb een beetje met hem gesproken. Ik hield van zijn moed. Hij is atheïst maar zoekt het goede en ook dat is een proces. Wij moeten alle processen respecteren en begeleiden, van welke kleur ze ook zijn. Ik geloof dat dit stappen voorwaarts zijn.