Het benutten van de ruimte moet worden gewaarborgd aan allen

Dierbare vrienden,

Ik ben de Pauselijke academie van wetenschappen [d:167] en haar voorzitter, professor Carlos Chagas, zeer dankbaar -deze belangrijke studieweek te hebben belegd over -het onderwerp 'De invloed van de ruimteverkenning op de mensheid', welke in de Casina di Pio IV wordt gehouden. Voor mij is het-een bron van grote voldoening u, de leden van de Pauselijke academie en geleerden uit heel de wereld, te ontmoeten. Deze bijeenkomst geeft mij de gelegenheid mijn bewondering uit te spreken voor de buitengewone ontwikkelingen welke in de ruimtetechnologie hebben plaats gehad. Tegelijk stelt ze mij in staat de richtlijnen van een morele, sociale en geestelijke orde uiteen te zetten, welke tot de zending behoort, welke door Christus aan de opvolger van Petrus is toevertrouwd.

Eeuwen zijn voorbij gegaan sinds de telescoop van Galileo in de hemelen doordrong en de mensheid een nieuw inzicht van het heelal gaf. In zijn korte maar fundamentele werk, getiteld Sidereus Nuncius, uitgegeven in Venetië in 1610, sprak hij van de ontdekkingen welke door middel van zijn telescoop waren gedaan maar, daar hij zowel een geleerde als een gelovige was, voegde hij eraan toe, dat hij ze gedaan had divina prius illuminante gratia, voorafgegaan door de verlichting van de goddelijke genade.

Andere grote wetenschappers als Kepler en Newton zochten eveneens de hemelen af met de geest van gelovigen. Dichters en filosofen zoals Pascal beschouwden met ontzag de mysterievolle stilte van de wereldruimte.

Vandaag is uw blik niet alleen op de hemel gericht om de door God geschapen sterren te bestuderen en te beschouwen, zoals werd gedaan door de grote figuren die ik zojuist heb vermeld, maar om te spreken over het ruimteonderzoek, de door de mens gemaakte ruimtestations en -satellieten. Ik ben met u in uw werk, want ik kijk met dezelfde bewondering naar de aanwezigheid van de mens en van zijn werktuigen in de ruimte als die van Paulus VI ten tijde van de Apollo 13 onderneming (1970), toen hij de deelnemers aan de studieweek over 'De kernen van de melkwegen' uitnodigde om

'hulde te brengen aan hen die door hun studie, handelen en gezag de wereld eens te meer de onbeperkte krachten van de wetenschappen en de moderne technologie hebben getoond. Met ons wilt ook u een vurige lofzang van dankbaarheid aanheffen aan God, de Schepper van het heelal en de Vader van de mensheid, die ook op deze wegen door de mens wil worden gezocht en gevonden, aanbeden en bemind'.

Vandaag kunnen wij jaren na deze gebeurtenissen de onmetelijke weg zien, welke door het verstand van de mens is afgelegd in de kennis van het heelal en wij verheugen ons erin juist omwille van ons geloof, want de volledige ontwikkeling van de mens is de eer van God. Het onderzoek van de wetenschap naar de aard van ons heelal heeft voortgang gemaakt en zal nog meer vooruitgang maken met het benutten van de meest verfijnde systemen zoals deze geperfectioneerd zijn door het gewezen lid van de pauselijke academie, professor Giuseppe Colombo. Instrumenten kunnen de ruimte ingaan en de storingen vermijden die verband houden met de oppervlakte van de aarde en de lagere lagen van de atmosfeer. De ruimtesondes, een nieuwe uitdaging voor de mens ten aanzien van de ruimteafstanden en een symbool van zijn altijd rusteloos verlangen naar kennis, naderen steeds dichter de hemellichamen om hun diepste geheimen bloot te leggen. Permanente ruimtestations zullen op hun beurt waarnemingscentra zijn, die nooit eerder beproefde experimenten ende bestudering van nieuwe technieken mogelijk maken. Al deze nieuwe ruimte-instrumenten zijn verkregen dank zij de grote vooruitgang van het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in mathematica, fysica en chemie, en door de ontwikkeling van de telecommunicatietechnieken welke door het voortreffelijke lid van de academie, Guglielmo Marconi, werden ontdekt.

Deze verschillende manieren van aanwezigheid van de mens in de ruimte brengt ons tot het stellen van de vraag: wie behoort de ruimte? Zolang de ruimte iets was dat louter werd waargenomen en door het menselijk oog werd bestudeerd, hoewel met behulp van machtige astronomische instrumenten, werd deze vraag' nog niet 'gesteld. Maar nu deze ruimte wordt bezocht door de mens en zijn werktuigen, is de vraag onvermijdelijk: wie behoort de ruimte? Ik aarzel niet te antwoorden dat de ruimte aan heel de mensheid behoort, dat het iets is ten dienste van allen. Evenals de aarde ten nutte van allen is en privé bezit zodanig verdeeld moet worden dat ieder menselijk wezen een eigen aandeel in de goederen van de aarde wordt gegeven, moet op dezelfde manier de bezetting van de ruimte door satellieten en andere instrumenten door rechtvaardige overeenkomsten en internationale verdragen zo worden geregeld dat de hele mensenfamilie ervan zal kunnen genieten en er gebruik van zal kunnen maken. Evenals aardse goederen niet louter voor privé gebruik zijn, maar ook aangewend moeten worden voor het welzijn van de naaste, zo mag de ruimte nooit uitsluitend tot nut zijn van één natie of sociale groep. De vraag naar het juiste gebruik van de ruimte moet door juristen bestudeerd en door de regeringen moet er een juiste oplossing aan worden gegeven.

De aanwezigheid van de mens in de ruimte met zijn satellieten en andere instrumenten omvat nog andere kwesties van culturele, morele en politieke aard, die ik onder uw aandacht zou willen brengen.

Een van de voornaamste taken die door het gebruik van satellieten kan worden uitgevoerd is de opheffing van het analfabetisme. Nog ongeveer een miljard mensen kunnen lezen noch schrijven. Bovendien kunnen satellieten worden gebruikt voor een bredere verspreiding van de cultuur in alle landen van de wereld, niet alleen in die waar het analfabetisme reeds is opgeheven, maar ook in die waar velen nog niet kunnen lezen of schrijven, want cultuur_ kan worden verspreid met het gebruik van alleen beelden. Ik hoop dat de wetenschappelijke en technologische vooruitgang welke u nu bediscussieert, zal meewerken aan de verbreiding van de cultuur welke werkelijk de ontwikkeling van de mens in alle opzichten zal bevorderen.

Maar overdracht van cultuur mag niet worden vereenzelvigd met het opleggen van de cultuur van technologisch vergevorderde landen aan die welke nog in ontwikkeling zijn. Volkeren met oude culturen, hoewel soms nog gedeeltelijk ongeletterd maar begiftigd met een mondelinge en symbolische traditie welke hun eigen culturen kunnen doorgeven en bewaren, mogen geen slachtoffer worden van een cultureel of ideologisch kolonialisme dat deze tradities wil vernietigen. De rijke landen moeten niet proberen om door het gebruik van instrumenten die hun ter-beschikking staan en vooral van de moderne ruimtetechnologie, hun eigen cultuur aan de armere naties op te leggen.

De satellieten zullen een heilzame taak ui toef enen, wanneer-ze-in plaats van de cultuur van de rijke-landen op te leggen, een dialoog tussen de culturen bevorderen, hetgeen een dialoog tussen de naties betekent en wezenlijk is voor de vrede van de wereld. Naties hebben culturele grenzen die dieper geworteld zijn dan de geografische en politieke: deze laatste moeten kunnen worden overschreden, want ieder menselijk wezen is een burger van de wereld, een lid van de mensenfamilie. Deze barrières mogen echter niet op gewelddadige wijze worden gewijzigd.

Evenzo mogen culturele grenzen geen vruchtbare dialoog tussen de culturen verhinderen, noch mogen ze worden geschonden door vormen van culturele of ideologische dictatuur. De moderne ruimtetechnologie mag niet voor een of andere vorm van cultureel imperialisme worden gebruikt tot nadeel van de authentieke cultuur van menselijke wezens in de rechtmatige verschillen welke zich in de geschiedenis van de afzonderlijke volkeren hebben ontwikkeld.

De welbegrepen ruimtetechnologie verschaft ook nuttige gegevens voor de bewerking van de aarde, ver buiten hetgeen gedaan kan worden door enig systeem dat op de oppervlakte van de aarde werkt. Door het gebruik van satellieten is het mogelijk exacte gegevens te verkrijgen over de situatie van landstreken, de waterstromingen en de weersomstandigheden. Deze gegevens kunnen worden benut om de landbouw te verbeteren, de stand van de bosgebieden en wouden te controleren, de situatie van afzonderlijke gebieden of van heel de aarde te beoordelen en het aldus mogelijk te maken bijzondere of algemene programma’s op te stellen om concrete situaties het hoofd te bieden.

Deze zogenaamde 'remote sensing' (waarneming op afstand) is van fundamenteel belang in de strijd tegen de honger, op voorwaarde dat de economische en politieke machten die deze bijzondere middelen hebben om de wereldsituatie waar te nemen, de armere landen helpen programma's van economische ontwikkeling op te stellen en hen op praktische wijze terzijde te staan deze programma's uit te voeren.

Met uw kennis van en praktijk met de moderne ruimtetechnologie bent u er zich wel van bewust hoe geschikte programma's uitgewerkt zouden kunnen worden om de wereld te helpen het gebrek aan evenwicht in de landbouwpraktijken, het oprukken van woestijnen en de ecologische rampen te overwinnen, welke worden veroorzaakt door menselijke roofzucht jegens de aarde, in water en atmosfeer, met de steeds verontrustender vernietiging van dierlijk en plantaardig leven en met de ernstige en dodelijke ziekten die het menselijk leven zelf treffen. Orde en recht moeten opnieuw worden ingesteld, de harmonie tussen de mens en de natuur moet worden hersteld. Wij moeten naar een technologie streven welke de arme volkeren zal bevrijden en de onderdrukte natuur ontzetten, en welke plannen en afspraken wil bevorderen. De ruimtetechnologie kan een hoogst daadwerkelijke bijdrage aan deze zaak leveren.

Dames en heren, de ware vrede ontstaat uit het hart van hen die ontvankelijk zijn voor de gave van God, van de God die bij de komst van Christus vrede beloofde voor de mensen van goede wil. Ik nodig u uit om bij uw wetenschappelijke onderzoekingen en technologische ingrepen de God van de vrede te zoeken, de Onzichtbare die de bron is van alles wat zichtbaar is. Ik spoor u aan Hem te zoeken door te luisteren naar de stilte van de ruimte. Hemel en aarde verkondigen dat zij slechts schepselen zijn, en zij dwingen u op te stijgen tot in de hoogste hemel van de transcendentie om uw geesten en harten te openen voor de liefde die de zon en de andere sterren beweegt. Zo zult u niet alleen de scheppers zijn van steeds volmaaktere instrumenten, maar ook van die beschaving, welke de enige is, welke door God en door de mannen en vrouwen van goede wil wordt gewenst, de beschaving van de waarheid en de lief de, welke zo noodzakelijk is om de vrede onder de naties van de wereld te waarborgen.