Alleen Christus geeft vrede

“Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat Gij deze dingen verborgen gehouden hebt voor wijzen en verstandigen, maar ze hebt geopenbaard aan kinderen” (Mt. 11, 25) [b:Mt. 11, 25].

Vrede en alle goeds aan iedereen! Met deze Franciscaanse groet dank ik u dat u naar hier gekomen bent, op dit plein, beladen met geschiedenis en geloof, om samen te bidden.

Vandaag, ben ook ik, zoals vele pelgrims, de lof van de Vader komen verkondigen voor al wat Hij heeft geopenbaard aan één van deze “kinderen” over wie het Evangelie ons spreekt: Franciscus, zoon van een rijke handelaar uit Assisi. De ontmoeting met Jezus brengt hem ertoe zich los te maken van een comfortabel en zorgeloos leven, om “Vrouwe Armoede” te huwen en als een ware zoon van de Vader in de Hemel te leven. Voor de heilige Franciscus wees die radicale keuze op een radicale manier om Christus na te volgen, zich te bekleden met Hem die zich, rijk als hij was, arm maakte om ons met Zijn armoede te verrijken. (2 Kor. 8, 9) [[b:2 Kor. 8, 9]] In heel het leven van Franciscus zijn liefde voor de armen en navolging van de arme Christus twee onafscheidelijke, verenigde elementen, twee kanten van eenzelfde medaille.

Welk getuigenis geeft Franciscus ons vandaag? Wat zegt hij ons, niet met zijn woorden – dat is gemakkelijk – maar met zijn leven?

Het eerste, de fundamentele werkelijkheid die hij ons als getuigenis geeft is deze: christen zijn is een levendige relatie met de Persoon van Jezus, is zich met Hem bekleden, aan Hem gelijkvormig worden.

Waar begint de weg van Franciscus naar Christus? Hij begint bij de blik op Jezus aan het kruis. Zich door Hem laten bekijken op het moment dat Hij voor ons Zijn leven geeft en ons tot Hem trekt. Franciscus had deze ervaring bijzonder in de kleine kerk van de heilige Damianus tijdens zijn gebed voor het kruisbeeld, dat ook ik vandaag zal kunnen vereren. Op dit kruis verschijnt Jezus niet dood, maar levend! Het bloed vloeit uit de wonden van Zijn handen, voeten en zijde, maar dat bloed drukt leven uit. Jezus heeft geen gesloten doch open ogen, wijd open: een blik die tot het hart spreekt. En de Gekruisigde spreekt ons niet over een nederlaag, een mislukking; paradoxaal spreekt Hij ons over een dood die leven is, die het leven voortbrengt, omdat zij ons over liefde spreekt, de liefde van de mens geworden God, en liefde sterft niet, integendeel, zij triomfeert over het kwaad en de dood. Wie zich door de gekruisigde Jezus laat bekijken wordt herschapen, wordt een “nieuwe schepping”. Daar begint alles: het is de ervaring van de genade die transformeert, het feit bemind te worden zonder verdienste, als zondaar. Daar kan Franciscus zoals de heilige Paulus zeggen: “Mij moge God er voor bewaren op iets anders te roemen dan op het kruis van onze Heer Jezus Christus” (Gal. 6, 14) [b:Gal. 6, 14].

Wij richten ons tot u, Franciscus, en vragen u: leer ons voor de Gekruisigde te blijven, ons door Hem te laten bekijken, ons te laten vergeven en door Zijn liefde te laten herscheppen.

In het Evangelie hebben wij deze woorden gehoord: “Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken” (Mt. 11, 28-29) [b:Mt. 11, 28-29].

Dat is het tweede waarvan Franciscus ons getuigenis geeft: wie Christus navolgt, ontvangt ware vrede, de vrede die Hij alleen en niet de wereld, ons geven kan. Velen verbinden de heilige Franciscus met vrede, en dat is juist, doch weinigen gaan in de diepte. Wat is de vrede die Franciscus ontvangen en beleefd heeft en die hij ons doorgeeft? Die van Christus, die door de grootste liefde gegaan is, die van het kruis. Dat is de vrede die de verrezen Jezus aan de leerlingen gaf toen Hij in hun midden verscheen en zei: “Vrede zij u!” en Hij zegt dit terwijl Hij de wonden van Zijn handen en doorstoken zijde toont. (Joh. 20, 19-20) [[b:Joh. 20, 19-20]]

De Franciscaanse vrede is geen zoeterig gevoel. Alstublieft: deze heilige Franciscus bestaat niet! Zij is evenmin een soort pantheïstische harmonie tussen de energieën van de kosmos … ook dat is niet Franciscaans, doch een idee van sommigen! De vrede van de heilige Franciscus is die van Christus en wie “Zijn juk op zich neemt” vindt haar, dat wil zeggen, het gebod: bemint elkaar zoals Ik u bemind heb. (Joh. 13, 34; Joh. 15, 12) [[b:Joh. 13, 34; Joh. 15, 12]] En men kan dat juk niet arrogant, aanmatigend, hoogmoedig dragen, doch alleen zachtmoedig en nederig van hart.

Wij richten ons tot u, Franciscus, en vragen u: leer ons “instrumenten van vrede” zijn, van de vrede die haar oorsprong heeft in God, de vrede die de Heer Jezus ons gebracht heeft.

“Allerhoogste, almachtige, goede Heer ... Wees geloofd ... met al Uw schepselen” FF, 1820 [[926]]. Zo begint het Lied van de heilige Franciscus. Liefde voor heel de schepping, voor haar harmonie. De heilige van Assisi getuigt van eerbied voor al wat God geschapen heeft en dat de mens geroepen is te behoeden en te beschermen, maar hij getuigt vooral van de eerbied en liefde voor ieder menselijk wezen. God heeft de wereld geschapen opdat zij een oord van groei zou zijn in harmonie en vrede. Harmonie en vrede! Franciscus was een man van harmonie en vrede. Van deze Stad van Vrede, herhaal ik met de kracht en mildheid van de liefde: laten wij de schepping eerbiedigen, laten wij geen instrument van vernietiging zijn! eerbiedigen wij iedere mens: dat de gewapende conflicten stoppen die de wereld met bloed besmeuren, dat de wapens zwijgen en dat de haat overal plaats maakt voor liefde, belediging voor vergeving en onenigheid voor eenheid. Horen wij de kreet van wie wenen, lijden en sterven door geweld, terrorisme of oorlog, in het Heilig Land, dat zo bemind werd door de heilige Franciscus, in Syrië, in het Midden Oosten, in de wereld. Wij richten ons tot u, Franciscus, en vragen u: verkrijg voor ons van God de gave van harmonie en vrede in onze wereld!

Wij kunnen tenslotte niet vergeten dat Italië vandaag de heilige Franciscus als zijn patroon viert. Dat komt ook tot uiting in het traditioneel gebaar van de offergave van olie voor de votieflamp, die dit jaar toekomt aan de streek van Umbrië. Bidden wij voor het Italiaanse volk, opdat iedereen altijd zou werken voor het gemeenschappelijk welzijn, en eerder te kijken naar wat verenigt dan naar wat scheidt.

Ik maak het gebed van de heilige Franciscus voor Assisi, voor Italië, voor heel de wereld, tot het mijne: “Ik bid U, o Heer Jezus Christus, Vader van barmhartigheid, niet naar onze ondankbaarheid te willen kijken, maar U altijd het overvloedige medelijden te herinneren die Gij (in deze stad) betoond hebt, opdat zij altijd het oord en het verblijf zou zijn van hen die U werkelijk kennen en Uw gezegende en zeer verheven Naam verheerlijken in de eeuwen der eeuwen. Amen” 124: FF, 1824 [[5111]].