De trouw van Christus, de trouw van het priesterschap

Heren Kardinalen,
Dierbare medebroeders in het Bisschopsambt en het Priesterschap,
Geachte aanwezigen,

Ik ben blij u bij deze bijzondere gelegenheid te ontmoeten en ik groet u allen van harte. Mijn gedachten gaan in het bijzonder uit naar kardinaal Claudio Hummes, Prefect van de Congregatie voor de Clerus [d:116] en ik dank hem voor de woorden die hij tot mij gericht heeft. Mijn dankbaarheid gaat uit naar het gehele dicasterie voor de ijver waarmee het de vele initiatieven van het Jaar van de Priester [d:254] coördineert, waaronder ook dit Theologisch Congres met als thema: “De trouw van Christus, de trouw van het priesterschap”. Ik ben verheugd omwille van dit initiatief waarbij méér dan vijftig bisschoppen en méér dan vijfhonderd priesters aanwezig zijn, velen van hen als nationale of diocesane verantwoordelijken voor de Clerus en de permanente vorming. Uw aandacht voor de thema’s die verband houden met het Ambt van de Priester is één van de vruchten van dit bijzondere Jaar [d:254], dat ik heb willen uitroepen net om “bij te dragen aan het intensiveren van het streven van alle priesters naar een innerlijke vernieuwing, voor een nog sterker en daadkrachtiger getuigenis voor het Evangelie in de wereld van vandaag” Aan de priesters bij het begin van het "Jaar van de priester" bij gelegenheid van de 150e "dies natalis" van Johannes Maria Vianney [[3005|1]].

Het thema van de priesterlijke identiteit, het onderwerp van uw eerste studiedag, is bepalend voor de uitoefening van het priesterambt vandaag en in de toekomst. In een tijdperk als het onze dat dermate ‘policentrisch’ is en geneigd is om elke vorm van identiteitsbegrip te laten verdampen omdat dit door velen aanzien wordt als in tegenstrijd met de vrijheid en de democratie, is het belangrijk om duidelijk de theologische uitzonderlijkheid van het gewijde Ambt voor ogen te hebben om niet toe te geven aan de verleiding om het Ambt te herleiden tot heersende, culturele categorieën. In een context van wijdverspreide secularisatie, die méér en méér God uit de publieke sfeer, maar ook –zo is de tendens- uit het gedeelde, maatschappelijke geheugen uitsluit, lijkt de priester vaak ‘vervreemd’ van het algemene aanvoelen, precies omwille van de meest fundamentele aspecten van zijn ambt, zoals daar zijn: een mens zijn van het heilige, onttrokken aan de wereld om ten gunste te spreken voor de wereld, waarbij hij tot deze zending aangesteld is door God en niet door de mensen (Hebr. 5, 1) [[b:Hebr. 5, 1]].

Daarom is het belangrijk om gevaarlijke reducties te overstijgen die in de voorbije decennia, met gebruik van eerder functionalistische dan ontologische categorieën, de priester hebben voorgesteld als nagenoeg een ‘sociaal werker’ met als gevaar het Priesterschap van Christus te verraden. Zoals het steeds meer dringend wordt om een hermeneutiek van de continuïteit vgl: Noot van de redactie [[[1787|6-10]]] te hebben om op adequate wijze de teksten van Vaticanum II [d:4] te verstaan, zo op analoge wijze lijkt het noodzakelijk om een hermeneutiek te hebben die we zouden kunnen noemen “van de priesterlijke continuïteit”, welke, vertrekkende vanuit Jezus van Nazareth, Heer en Christus, en doorheen tweeduizend jaar van de geschiedenis van grootsheid en heiligheid, van cultuur en vroomheid, die de Priester heeft neergeschreven in de wereld, aanbelandt bij onze dagen.

Dierbare broeders priesters, in de tijd waarin wij leven is het bijzonder van belang dat de roep om deel te nemen aan het unieke Priesterschap van Christus in het gewijde Ambt tot bloei komt in het “charisma van de profetie”: er is een grote nood aan priesters die over God spreken tot de wereld en die de wereld aan God opdragen; mensen die niet onderwerpen zijn aan de vergankelijke modes van de cultuur, maar in staat zijn om op authentieke wijze dié vrijheid te leven, die enkel de zekerheid om toe te behoren aan God in staat is om te geven. Zoals uw congres terecht heeft onderstreept is de meest noodzakelijk profetie die van de trouw, welke, vertrekkende vanuit de Trouw van Christus aan de mensheid, en doorheen de Kerk en het Priesterambt, ertoe leidt om het eigen priesterschap te beleven in volledige overgave aan Christus en de Kerk. De priester behoort eigenlijk niet meer zichzelf toe maar door het sacramentele merkteken dat hij ontvangen heeft vgl: Catechismus van de Katholieke Kerk [[[1|1563.1582]]], is hij ‘eigendom’ van God. Dit “zijn van een Ander” moet door een heldere getuigenis herkenbaar worden voor allen.

In de wijze van denken, spreken, beoordelen van de gebeurtenissen in de wereld, dienen en beminnen, zich verhouden tot personen, ook in de kleding, moet de priester de profetische kracht halen uit zijn sacramenteel toebehoren, zijn diepste zijn. Hij dient er bijgevolg elke zorg voor te dragen om zich te onttrekken aan de dominerende mentaliteit die ertoe neigt om de waarde van het ambt niet met zijn zijn, maar met zijn functie te verbinden. Deze mentaliteit miskent het werk van God dat diep doordringt in de identiteit van de priester door hem op definitieve wijze tot Zich om te vormen vgl: Catechismus van de Katholieke Kerk [[[1|1583]]].

Het ontologisch toebehoren aan God vormt bovendien de juiste context om ook in onze dagen de waarde van het heilige celibaat, dat in de Latijnse Kerk een charisma is de vereist is voor het heilige Ambt vgl: Presbyterorum Ordinis [[[704|16]]] en in de Oosterse Kerken een zeer groot aanzien geniet vgl: Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium [[[574|(373)]]] te begrijpen en opnieuw te bevestigen. Het is een authentieke profetie van het Rijk, teken van de toewijding met een onverdeeld hart aan de Heer en aan de “zaken van de Heer” (1 Kor. 7, 32) [b:1 Kor. 7, 32], uitdrukking van de zelfgave aan God en de anderen Catechismus van de Katholieke Kerk [[1|1579]]

De roeping van het priesterschap is daarom een zeer hoge roeping die een groot mysterie blijft, ook voor hen die deze gave ontvangen hebben. Onze grenzen en zwakheden dienen ons ertoe te leiden om met een diep geloof deze kostbare gave, waarmee Christus ons tot Zich heeft omgevormd en ons deel laat nemen aan Zijn verlossende Zending, te leven en te bewaren. Immers, het begrip van het Priesterambt is verbonden met het geloof en vraagt op steeds krachtigere wijze een radicale continuïteit tussen de vorming in het seminarie en de permanente vorming. Het profetische leven, zonder compromissen, waarmee wij God en de wereld dienen door het Evangelie te verkondigen en de Sacramenten te vieren, zal de komst van het reeds aanwezige Rijk en de groei van het Volk van God in geloof, bevorderen.

Zeer beminde priesters, de mannen en vrouwen van onze tijd vragen van ons enkel dat wij ten einde toe priesters zijn en niets anders. De lekengelovigen zullen in andere personen datgene vinden waaraan ze menselijk gezien nood hebben, maar enkel in de priester zullen ze dat Woord van God kunnen vinden dat altijd op onze lippen moet zijn vgl: Presbyterorum Ordinis [[[704|4]]]; de Barmhartigheid van de Vader, rijkelijk en om niet geschonken in het Sacrament van de Verzoening; het Brood van het Nieuwe Leven, “waarlijk voedsel, gegeven aan de mensen” vgl. Hymne van het Officie.. vgl. Hymne van het Officie van het Hoogfeest Corpus Domini in de Romeinse Ritus. Vragen wij aan God, op voorspraak van de Zalige Maagd Maria en de Heilige Johannes Maria Vianney, dat wij Hem elke kunnen danken voor de grote gave van de roeping en met volledige en vreugdevolle trouw ons Priesterschap kunnen leven. Dank aan allen voor deze ontmoeting. Graag verleen ik aan ieder van u de Apostolische Zegen.