De Heer aanschouwen in de schoonheid van de schepping

Het verhaal van de schepping biedt ons een panoramisch uitzicht op de wereld. De Schrift openbaart dat God “in het begin” de mensheid gemaakt heeft met de bedoeling om mee te werken aan het bewaken en beschermen van de natuurlijke omgeving. In het begin “waren er”, zoals wij lezen in Genesis (Gen. 2, 5) [b:Gen. 2, 5], “nog geen wilde planten en groeide er geen enkel veldgewas, want God de Heer had nog geen regen op de aarde laten vallen en er was nog geen mens om de grond te bebouwen”. De aarde werd ons toevertrouwd als een prachtige gave en als erfenis waarvoor wij allen de verantwoordelijkheid delen, opdat “uiteindelijk” alles in de hemel en op aarde in Christus onder één hoofd zal worden gebracht. (Ef. 1, 10) [[b:Ef. 1, 10]] De menselijke waardigheid en voorspoed zijn ten diepste verbonden met de zorg ten opzichte van heel de schepping.

“Intussen” laat de geschiedenis van de wereld echter een heel andere situatie zien. Zij onthult ons een moreel in verval verkerend toneel, waar onze houding en gedrag ten opzichte van de schepping de roeping om medewerkers van God te zijn verduisteren. Onze neiging om de kwetsbare en evenwichtige ecosystemen van de wereld te verstoren, het onverzadigbaar verlangen om de beperkte bronnen van de planeet te manipuleren en te controleren, de hebzucht om uit de markt ongelimiteerde winsten te halen: dit alles heeft ons vervreemd van het oorspronkelijke plan van de schepping. Wij respecteren de natuur niet meer als een gave die samen wordt gedeeld; wij beschouwen haar integendeel als privébezit. Wij gaan niet meer om met de natuur om haar te ondersteunen; wij spelen veeleer de baas erover om onze structuren te voeden.

De gevolgen van deze alternatieve visie op de wereld zijn tragisch en duren voort. Het menselijk en natuurlijk milieu gaan beide achteruit en deze achteruitgang van de planeet drukt op de meest kwetsbare personen. De impact van de klimaatveranderingen vindt vooral zijn weerslag op al degenen die in armoede in elke hoek van de wereld leven. Onze plicht om op verantwoorde wijze gebruik te maken van de goederen van de aarde houdt de erkenning van en het respect voor iedere persoon en alle levende schepselen in. De dringende oproep en uitdaging om voor de schepping te zorgen vormen een uitnodiging voor heel de mensheid zich in te zetten voor een duurzame en integrale ontwikkeling.

Daarom nodigen wij, verenigd door dezelfde zorg om de schepping van God en erkennend dat de aarde een gemeenschappelijk goed is, alle mensen van goede wil van harte uit op 1 september enige tijd van gebed aan het milieu te wijden. Bij deze gelegenheid willen wij dank brengen aan de goedgunstige Schepper voor de schitterende gave van de schepping en ons ervoor inzetten deze te behoeden en te beschermen voor het welzijn van de toekomstige generaties. Uiteindelijk weten wij dat wij ons tevergeefs inspannen, als de Heer niet aan onze zijde is (Ps. 127) [[b:Ps. 127]], als het gebed niet in het middelpunt van onze overwegingen en vieringen staat. Een doel van ons gebed is immers de manier waarop wij de wereld opvatten te veranderen teneinde de manier waarop wij ons verhouden tot de wereld te veranderen. Het doel van wat wij ons voornemen, is om moedig in onze levensstijl een grotere eenvoud en solidariteit te omarmen

Wij doen op allen die op maatschappelijk, economisch, politiek en cultureel gebied een belangrijk positie innemen, een dringend beroep om op verantwoorde wijze te luisteren naar de kreet van de aarde en zich te bekommeren om de noden van wie gemarginaliseerd is, maar vooral de smeekbede van zovelen te beantwoorden en de wereldwijde overeenstemming te ondersteunen dat de gewonde schepping weer gezond moet worden gemaakt. Wij zijn ervan overtuigd dat er geen echte en duurzame oplossing kan zijn voor de uitdaging van de ecologische crisis en de klimaatveranderingen zonder een op elkaar afgestemd en collectief antwoord, zonder een verantwoordelijkheid die wordt gedeeld en rekenschap aflegt van hetgeen wordt gerealiseerd, zonder voorrang te geven aan solidariteit en dienstbaarheid.

Uit het Vaticaan en de Phanar, 1 september 2017

Paus Franciscus en Oecumenisch Patriarch Bartholomeus