Apostolische reis naar Egypte

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Vandaag wens ik jullie te onderhouden over de apostolische reis die ik, met de hulp van God, de voorbije dagen in Egypte heb gemaakt. Ik ben naar dat land gegaan omwille van vier uitnodigingen: vanwege de President van de Republiek, vanwege zijn heiligheid de Koptisch-Orthodoxe patriarch, vanwege de Groot Iman van Al – Azhar en vanwege de Koptisch-Katholieke patriarch Ieder van hen dank ik om het, werkelijk warme, onthaal dat zij mij hebben bezorgd. Ik dank heel het Egyptische volk voor de deelname en de betrokkenheid waarmee men dit bezoek van de Opvolger van Petrus heeft beleefd.

De President en de burgerlijke Overheden hebben een buitengewone inspanning gedaan om dit gebeuren in de best mogelijke omstandigheden te laten verlopen, zodat het een teken van vrede kon worden, een teken van vrede voor Egypte en voor heel die regio, die spijtig genoeg lijdt onder conflicten en terrorisme. Het motto van de reis was: “De Paus van de vrede in het Egypte van de vrede”.

Mijn bezoek aan de Al-Azhar universiteit, de oudste islamitische universiteit en de meest vooraanstaande academische instelling van de soenitische Islam had een dubbel perspectief: dat van de dialoog tussen Christenen en moslims en, tegelijkertijd, dat van de bevordering van de vrede in de wereld. In de Al-Azhar had de ontmoeting plaats met de Groot Iman een ontmoeting die zich verbreed heeft tot de Internationale Conferentie voor de Vrede. In die context heb ik een beschouwing gebracht over de geschiedenis van Egypte als land van beschaving en land van verbonden. Voor heel de mensheid is Egypte synoniem van oude beschaving, schatten van kunst en kennis. Dat herinnert er ons aan dat vrede opgebouwd wordt via opvoeding en vorming tot wijsheid, en door een humanisme dat als een integrerend onderdeel de religie heeft, de relatie met God, zoals de Groot Iman in zijn toespraak heeft aangegeven. Vrede wordt ook opgebouwd door opnieuw te vertrekken van het verbond tussen God en de mens, gegrond in het verbond tussen alle mensen, steunend op de Tien Geboden geschreven op de stenen tafels van de Sinaï en nog veel dieper in het hart van elke mens van elke tijd en plaats. Een Wet die samengevat wordt in de twee geboden van de liefde tot God en tot de naaste.

Datzelfde fundament is ook de basis voor de opbouw van de sociale en burgerlijke orde, waaraan alle burgers geroepen zijn mee te werken, van welke oorsprong, cultuur en religie ze ook zijn. Deze visie op een gezonde laïciteit kwam naar voor in de uitwisseling van toespraken met de President van de Egyptische Republiek, in aanwezigheid van de overheden van het land en van het Diplomatiek Corps. Het grote historische patrimonium van Egypte en zijn rol in het Midden-Oosten geven het een bijzondere rol op de weg naar een stabiele en duurzame vrede, die steunt niet op het recht van de sterkste, maar op de sterkte van het recht.

De Christenen, in Egypte zoals in elk land van de wereld, zijn geroepen om gist van broederlijkheid te zijn. Dat wordt mogelijk als zij onder elkaar de verbondenheid in Christus beleven. Een sterk teken van verbondenheid hebben wij, godzijdank, kunnen geven samen met mijn geliefde broer Paus Tawadros II, patriarch van orthodoxe Kopten. We hebben de afspraak hernieuwd, door ook een Gezamenlijke Verklaring te ondertekenen, om samen op weg te gaan en ons in te zetten om het Doopsel toegediend in de respectieve Kerken niet over te doen. Samen hebben we gebeden voor de martelaren van de recente aanslagen die op tragische wijze deze eerbiedwaardige Kerk hebben getroffen. Hun bloed heeft die oecumenische ontmoeting vruchtbaar gemaakt, waaraan ook de Oecumenische Patriarch, de patriarch van Constantinopel Bartolomeo, mijn geliefde broer heeft deelgenomen.

De tweede dag van de reis was gewijd aan de katholieke gelovigen. De Heilige Mis gevierd in het stadion, dat door de Egyptische overheid ter beschikking was gesteld, werd een feest van geloof en broederlijkheid, waarin we de levende aanwezigheid hebben ervaren van de verrezen Christus. In mijn beschouwingen bij het Evangelie heb ik de kleine katholieke gemeenschap in Egypte aangemoedigd de ervaring van de leerlingen van Emmaüs opnieuw te beleven: in Christus, Woord en Brood ten leven, de vreugde van het geloof vinden, de vurigheid van de hoop en de kracht om te getuigen met liefde, wij die “de Heer hebben ontmoet!”

De laatste ogenblikken heb ik beleefd samen met de priesters, religieuzen en seminaristen in het grootseminarie. Er zijn veel seminaristen. Dat is een troost! Het was een woorddienst waarin door de religieuzen – mannen en vrouwen - geloften werden hernieuwd. In die gemeenschap van mannen en vrouwen die gekozen hebben hun leven aan Christus te schenken voor de komst van Gods Rijk, heb ik de schoonheid van de Kerk in Egypte gezien en ik heb gebeden voor alle Christenen in het Midden-Oosten, opdat zij, geleid door hun herders en begeleid door de religieuzen, zout en licht zouden zijn in die landen te midden van die volkeren. Voor ons is Egypte een teken geweest van hoop, van toevlucht, van hulp. Toen de wereld honger leed is Jakob met zijn kinderen daar naartoe gegaan, en daarna, toen Jezus vervolgd werd, is Hij daar naartoe gegaan. Daarom betekent deze reis met jullie delen: de weg van de hoop bewandelen: voor ons is Egypte het teken van hoop, zowel in de geschiedenis, als vandaag, van die broederlijkheid wilde ik jullie vertellen.

Opnieuw bedank ik hen die deze reis hebben mogelijk gemaakt, velen hebben op verschillende wijze hun bijdrage geleverd, vooral mensen die hun gebed en hun lijden hebben opgedragen. Het heilige Gezin van Nazareth dat naar de oevers van de Nijl emigreerde om aan het geweld van Herodes te ontkomen, zegene en bescherme altijd het Egyptische volk, en geleide het op de weg van welvaart, broederlijkheid en vrede.

Dankjewel.