Eenheid van de Christenen en Jaar van het Godgewijde Leven: het onzichtbare Klooster

Mijne Heren Kardinalen,
Dierbare broeders en zusters,

Ik wens iedereen welkom en dank kardinaal Braz de Aviz voor zijn woorden in naam van allen. Ik verheug me over dit initiatief dat mannelijke en vrouwelijke religieuzen van verschillende Kerken en Kerkgemeenschappen verenigt, die ik van harte groet. Het is van bijzondere betekenis dat uw ontmoeting plaats heeft in de Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen; ieder jaar herinnert zij ons eraan dat spirituele oecumene “de ziel van de oecumenische beweging” is, zoals het conciliedecreet Unitatis Redintegratio [618|8], waarvan wij onlangs de 50e verjaardag vierden, benadrukt.

Ik zou met u enkele gedachten willen delen over het belang van het Godgewijde leven voor de eenheid van de Christenen.

De wil om de eenheid tussen de Christenen te herstellen is natuurlijk in alle Kerken aanwezig en interesseert zowel geestelijken als leken. vgl: Unitatis Redintegratio [[[618|5]]] Maar het religieuze leven, dat zijn oorsprong vindt in de wil van Christus en de traditie die gemeenschappelijk is aan de onverdeelde Kerk, ziet ongetwijfeld een bijzondere roeping in de bevordering van deze eenheid. Het is trouwens geen toeval dat vele pioniers van de oecumene Godgewijde mannen en vrouwen waren. Vandaag nog, wijden meerdere religieuze gemeenschappen zich intens aan dit doel en zijn bevoorrechte plaatsen van ontmoeting tussen Christenen van verschillende tradities. In deze context zou ik tevens de oecumenische gemeenschappen willen vermelden zoals die van Taizé en Bose, die beide op dit colloquium aanwezig zijn. Eenheid zoeken met God en eenheid in de broedergemeenschap maakt deel uit van het religieuze leven, het is een manier om het gebed van de Heer, “mogen allen één zijn” (Joh. 17, 21) [b:Joh. 17, 21], op een voorbeeldige wijze te beantwoorden.

Uw bijeenkomst heeft plaats aan het Instituut voor Patristiek, het Augustinianum. De heilige Augustinus begint zijn Regel [3959] met deze bijzonder veelzeggende uitspraak: “Aangezien dat de reden is waarom u op eenzelfde plaats bijeen bent, leeft dan bovenal eensgezind in uw huis en hebt slechts één ziel en één hart, op God gericht”. I,3 [[3959]] Het religieuze leven toont ons juist dat deze eenheid niet het resultaat van onze inspanningen is: eenheid is een gave van de Heilige Geest, die de eenheid binnen de verscheidenheid bewerkt. Zij wijst er ook op dat eenheid maar kan gerealiseerd worden door samen op weg te gaan, door de weg van de broederlijkheid te gaan in liefde, dienstbaarheid, wederzijdse aanvaarding. Er is geen eenheid zonder bekering. Het religieuze leven herinnert ons eraan dat te midden van ieder zoeken naar eenheid en dus van elke oecumenische inzet, eerst de bekering des harten staat, die “vraag” en “vergeving” inhoudt. Dat bestaat grotendeels in de bekering van onze blik: elkaar in God proberen te zien en ons in de plaats van de ander kunnen stellen. Twee uitdagingen die aandacht vragen om eenheid te vinden in de religieuze gemeenschappen en tussen Christenen van verschillende tradities.

Er is geen eenheid zonder gebed. Het religieuze leven is een gebedsschool. Het oecumenisch engagement beantwoordt in de eerste plaats aan het gebed van de Heer Jezus en is wezenlijk op gebed gebaseerd. Eén van de pioniers van de oecumene en groot promotor van het Octaaf voor de Eenheid, P. Paul Couturier, gebruikte een beeld dat deze band tussen oecumene en religieus leven goed illustreert: hij vergeleek iedereen die voor de eenheid bidt en de oecumenische beweging in het algemeen, met een “onzichtbaar klooster” dat Christenen van de verschillende Kerk, landen en werelddelen verenigt. Dierbare broeders en zusters, u bent de eerste animators van dit “onzichtbare klooster”: ik moedig u aan voor de eenheid van de Christenen te bidden en dit gebed om te zetten in uw dagelijkse houding.

Er is geen eenheid zonder heiligheid van leven. Het religieuze leven helpt ons bewust te worden van de oproep die aan alle gedoopten is gericht: een heilig leven leiden, de enige ware weg die naar eenheid leidt. Wat het conciliedecreet Unitatis Redintegratio [618] zeer goed met deze scherpe woorden illustreert: “Laten alle gelovige Christenen eraan denken, dat zij de eenheid onder de Christenen des te meer bevorderen en zelfs in beoefening brengen, naarmate zij zuiverder volgens het evangelie trachten te leven. Immers, hoe nauwer de gemeenschap is die hen met de Vader, het Woord en de Geest verenigt, des te inniger en gemakkelijker zullen zij de onderlinge broederliefde kunnen versterken”. Unitatis Redintegratio [[618|7]]

Dierbare broeders en zusters,

U dankend voor uw getuigenis van het Evangelie door uw leven en het goede waarmee u de zaak van de eenheid dient, bid ik de Heer uw ambt overvloedig te zegenen en u te inspireren om onvermoeibaar te werken aan vrede en verzoening tussen alle Kerken en Christengemeenschappen. Ik vraag u alstublieft voor mij te bidden en zegen u van ganser harte. Vragen wij de zegen van de Heer door het gebed van de Heer, elk in zijn eigen taal te bidden.

(Onze Vader...)

Moge de Heer ons allen zegenen.