Grootouders, specialisten van God

Het Evangelie dat wij zojuist hoorden, horen wij vandaag als het Evangelie van de ontmoeting tussen jongeren en bejaarden: een ontmoeting vol vreugde, vol geloof en vol hoop. Maria is jong, heel jong. Elisabeth is bejaard, maar Gods barmhartigheid heeft zich in haar geopenbaard en sinds zes maand verwacht zij met haar man Zacharias een kind. Maria toont ons in deze omstandigheid de weg: op weg gaan naar Haar bejaarde verwante, bij haar blijven, zeker om haar te helpen maar ook en vooral om van haar, die bejaard is, levenswijsheid te leren.

De eerste lezing brengt met een verscheidenheid aan uitdrukkingen het vierde gebod in herinnering: “Eer uw vader en uw moeder, dan zult ge lang leven op de grond die Jahwe uw God u schenkt” (Ex. 20, 12) [b:Ex. 20, 12]. Er is geen toekomst voor een volk zonder deze ontmoeting tussen de generaties, zonder dat de kinderen het levensgetuigenis dankbaar ontvangen uit de hand van hun ouders. En in deze erkentelijkheid tegenover wie u het leven doorgegeven hebben, is er ook dankbaarheid aan de Vader in de hemel.

Soms zijn er generaties van jongeren die om complexe historische en culturele redenen, meer behoefte hebben om zich tegenover hun ouders autonoom op te stellen, om zich bij wijze van spreken te bevrijden van het erfgoed van de vorige generatie. Het is zoals een moment van adolescente rebellie. Maar als de ontmoeting niet hersteld wordt, als geen nieuw en vruchtbaar evenwicht tussen de generaties hervonden wordt, volgt daaruit een ernstige verarming van het volk en de vrijheid die in de samenleving overheerst is een verkeerde vrijheid die bijna altijd verandert in autoritarisme. Dezelfde boodschap komt van de vermaning die de apostel Paulus aan Timotheüs richt en via hem aan de christengemeente. Jezus heeft de wet van het gezin en van de overgang tussen de generaties niet afgeschaft maar tot voltooiing gebracht. De Heer heeft een nieuwe familie gevormd, waarin de relatie met Hem en de vervulling van de wil van God de Vader voorgaan op het bloedverwantschap. Maar de liefde voor Jezus en de Vader brengt de liefde voor de ouders, de broeders, de grootouders tot voltooiing, zij vernieuwt de familiebanden met de levenskracht van het Evangelie en van de Heilige Geest. En zo beveelt de heilige Paulus Timotheüs aan, die herder en dus vader is van de gemeenschap, respect te hebben voor bejaarden en familieleden en hij roept hem op dit met een kinderlijke houding te doen: de bejaarde man “alsof hij uw vader was”, “bejaarde vrouwen als moeders”. (1 Tim. 5, 1) [[b:1 Tim. 5, 1]] Het hoofd van de gemeenschap is niet ontheven van Gods wil, integendeel, de liefde voor Christus spoort hem aan om het met een grotere liefde te doen. Zoals de Maagd Maria die, alhoewel Zij Moeder van de Messias geworden was, zich door de liefde voor God - die in Haar in mens geworden is - gedreven voelt, om zich naar Haar bejaarde verwante te haasten.

Keren wij terug naar deze “icoon” vol vreugde en hoop, vol geloof, vol liefde. Wij kunnen ons indenken dat de Maagd Maria Elisabeth in haar huis heeft horen bidden met haar man Zacharias, bidden met de woorden van de antwoordpsalm van vandaag: “Gij, Heer, Gij waart mijn hoop, mijn betrouwen van dat ik jong was … o verwerp mij dan niet nu ik oud word, mijn kracht mindert – laat mij niet alleen. … In mijn ouderdom thans, in mijn grijsheid, wil evenmin, God, mij begeven” (Ps 71, 5.9.18) [b:Ps 71, 5.9.18]. De jonge Maria luisterde en bewaarde dat alles in Haar hart. De wijsheid van Elisabeth en Zacharias heeft Haar jonge geest verrijkt; zij waren geen specialisten in moeder- en vaderschap omdat het ook voor hen de eerste zwangerschap was, maar zij waren specialisten in geloof, in God, in deze hoop die van Hem komt: daaraan heeft de wereld behoefte, altijd. Maria heeft deze bejaarde ouders weten te beluisteren en vol verbazing heeft Zij hun wijsheid te baat genomen en die was voor Haar, op Haar weg als vrouw, echtgenote en mama heel kostbaar. Zo toont de Maagd Maria ons de weg: de weg van de ontmoeting tussen jongeren en ouderen. De toekomst van een volk heeft noodzakelijk behoefte aan deze ontmoeting: jongeren geven kracht om het volk voorwaarts te doen gaan en ouderen sterken het door de herinnering en volkswijsheid.