Paasboodschap 1962

Eerbiedwaardige Broeders, geliefde kinderen

De grote zegenwens die Wij reeds aankondigden gisteravond, op de Vigilia Paschali, gaan Wij thans uitspreken over U allen die hier tezamen gekomen zijt op het plein van de Vaticaanse Basiliek en Wij strekken haar tevens uit over U allen die, verspreid over de gehele wereld, op dit ogenblik naar Ons luistert.
Vóór alles danken Wij de Heer die, twintig eeuwen ná het eerste feest van de Verrijzenis, ons getuigen doet zijn van de verbazingwekkende verwezenlijking van de Bijbelse belofte:

"In omnem terram exit sonus eorum, et usque ad fines orbis eloquia eorum",
"Over de gehele aarde galmen hun klanken en tot aan de grenzen der wereld hun tonen" (Ps. 18, 5) [b:Ps. 18, 5].

Het is de verkondiging van het grootste wonder uit de geschiedenis, uitgedrukt in alle talen en dóórdringend in alle harten: Surrexit Christus vere, alleluia.

Universele dankbaarheid aan de Almachtige God
Wij allen hebben reden tot grote dankbaarheid ten opzichte van God, vanwege de nieuwe mogelijkheden waarover wij tegenwoordig beschikken om via het luchtruim op gemakkelijke wijze in direct contact te treden met al diegenen waarmede wij door intieme banden van geloof verbonden zijn, in de liefde van Onzen Heer Jezus Christus. Allen zijn wij door Zijn genade geroepen, om door de kracht van Zijn lijden en dood, te delen in Zijn verdiensten en deelgenoot te worden van de gaven des geestes die zo'n kostbaar bezit zijn op deze aarde en die ons de goede en zekere weg wijzen naar de eeuwigheid. Vandaag hebben wij op mystieke wijze het grote offer van Calvarië vernieuwd en de overwinning gevierd van het Kruis. De plechtige viering heeft zich voltrokken rondom de troon van Simon, de zoon van Jona, die tot de eersten behoorde die Christus mocht aanschouwen als overwinnaar over het lijden en de dood; Christus, die omwille van Zijn Offer, thans over de gehele wereld wordt begroet als Verlosser en Zaligmaker van alle mensen in alle tijden.

Afgelopen donderdag, Witte Donderdag - Wij herhalen het nogmaals met diepe ontroering - hebben Wij met een hart vol geestelijke vervoering, in het Lateraan de herdenkingsplechtigheid gevierd van de goddelijke instelling van het priesterschap in zijn tweevoudige orde: presbyteriaal en episcopaal.
Daar, in die geheiligde basiliek, die de roemrijke namen draagt van de twee grote Heiligen, Johannes de Doper en Johannes de Evangelist, hebben Wij de genade van het bisschopsambt overgedragen aan twaalf kardinalen ex ordine diaconorum, om daarmede op duidelijke wijze de nadruk te leggen op de verheven en belangrijke diensten welke alle kardinalen, verenigd rondom de Paus en in onmiddellijke samenwerking met hem, aan de Heilige Kerk verlenen.
Heden - in die Paschalis - willen Wij de Prins der Apostelen omringen met het edele decor van de herinneringen aan de andere Apostelen die door Jezus zijn opgeleid tot geestelijke verovering van de wereld, en in vereniging met hen herhalen Wij de juichende verkondiging die gedurende de eeuwen als een jubelende echo weerklinkt: Christus Dominus resurrexit, Alleluia!

Deze verkondiging is de kostbaarste gelukwens, die blijdschap, zegening en vrede aanduidt in alle tijden. Dit is de zin van de jaarlijkse herhaling van de Paasboodschap, Christus resurrexit: de dood is overwonnen, de zonde is bedwongen, de wegen der gerechtigheid op aarde zijn geopend. De toegang tot de vrede op aarde werd voor ons geopend door God, de Schepper van het heelal, door bemiddeling van de Verlosser Jezus Christus, het Goddelijk Woord dat mens geworden is.
God, de almachtige en barmhartige, heeft ons niet verlaten en de mensheid moet zich altijd bewust zijn van haar verheven bestemming en onder de wisselende omstandigheden der geschiedenis een serene en vertrouwvolle rust bewaren.

Noodzakelijk antwoord op Gods gerechtigheid
Eerbiedwaardige Broeders en geliefde kinderen. Gij weet hoe er reeds vóór de menswording van de Zoon van God onder de mensen opstandigheid en verzet heersten; en ná de twintig eeuwen waarvan de geschiedenis U bekend is en ten overstaan van de actuele werkelijkheid, doet de constatering van de menselijke ondankbaarheid soms denken aan het mysterium iniquitatis. Aan de gerechtigheid van God, die op aarde gebracht werd door Jezus Christus, hebben de mensen helaas niet altijd beantwoord en beantwoorden zij nog immer niet volkomen. Het feit dat wij in dit opzicht in gebreke gebleven zijn blijft een reden tot ernstige bezorgdheid voor de onderlinge verhoudingen tussen de volken en naties en voor de toekomst van de gehele wereld.
In de basiliek van Lateranen, afgelopen donderdag, hebben Wij op het meest ontroerende ogenblik van Ons intieme gebed, vlak voor de Heilige Communie, driemaal met angstige bezorgdheid en vurige aandrang herhaald: "Agnus Dei qui tollis peccata mundi, misere nobis. O, Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt, ontferm U over ons".
Deze smeekbede, die een erkenning inhoudt van onze eigen, persoonlijke erbarmelijkheid en zwakheid en van de ellende der gehele wereld, is vandaag in de liturgie besloten met de slotbede om vrede: Agnus Dei qui tollis peccata mundi, dona nobis pacem!

O, vrede, vrede van Kerstmis en van Pasen! Zo vurig verlangd gedurende alle eeuwen en door alle volken; zo vurig verlangd in onze tijd, die verontrust wordt door onzekerheid, angst en wederzijdse dreiging!
Gij zult begrijpen, dierbare kinderen, hoe de herderlijke bezorgdheid van de nederige opvolger van de Heilige Petrus zich in woorden van vaderlijke tederheid wil uitstrekken over allen die geloven in Christus en Zijn Evangelie en evenzeer over alle andere die - ofschoon zij onbekend zijn met het werk der verlossing - toebehoren aan Christus en die, zonder het te weten, naar hem verlangen.

Ja, geliefde kinderen, het vurige en ontroerde gebed van dit ogenblik, de Paaswens, is een smeekbede, een verzuchting om vrede.
Van de achting die Wij koesteren voor de gevoelens van eenieder en van de waardering die Wij hebben voor alle inspanningen die gericht zijn op het algemeen welzijn, hebben Wij in deze jaren bij verschillende gelegenheden getuigd, evenwel niet zonder daarbij duidelijk te laten doorschemeren de ernstige bezorgdheid omtrent het probleem van de bedreigde vrede, de vrede die door alle volken zo vurig begeerd wordt en waarvoor allen zo'n grote vrees koesteren haar te verliezen.
De vooruitgang van wetenschap en techniek, welke reden geeft tot grote en algemene bewondering en waarvan ook het christelijk apostolaat ruimschoots een gelukkig gebruik weet te maken, heeft anderzijds de geenszins denkbeeldige vrees tot algehele verwarring en onrust, doen toenemen.
Iedere natie, groot of klein, die het oog richt op zijn eigen omstandigheden, ook al is het alleen maar binnen de grenzen van zijn interne ordening, heeft redenen tot bezorgdheid.

Fundamentele en karakteristieke eigenschappen van de ware vrede
Dierbare kinderen! Alleen een eensgezinde krachtinspanning van allen is in staat om daar, waar de vrede nog heerst, de vrees om haar te verliezen, weg te nemen; en daar waar de vrede niet heerst kan alleen de vastberaden zorg om alle gevaar en dreiging die in tegenstelling zijn met de grondbeginselen van de ware vrede te verwijderen, haar wederom terugschenken.
Welnu, de grondbeginselen van de vrede zijn niet anders dan waarheid, rechtvaardigheid, waarachtige liefde en edelmoedige bereidheid om zich in te zetten voor het welzijn van zijn medebroeders.
In dit opzicht is Jezus onze leermeester geweest door Zijn woord en ons voorbeeld door Zijn leven. Van Hem leren wij de beleving van de liefde en de verspreiding van de vrede.
Het toevlucht nemen tot andere overwegingen en uitsluitend vertrouwen stellen in onderhandelingen en zuiver menselijke scherpzinnigheid, ook al zijn dit rechtschapen en eerlijke middelen, zal toch op zich zelf genomen weinig doeltreffend zijn.
Slechts de vrede van Christus kan de wereld bewaren en redden, want zij steunt op de eeuwige waarheid en zij heeft als object de mens, die leeft in de tijd maar op weg is naar de eeuwigheid.

Ja, de gave van het Paasfeest, het geschenk van dit jaar en van alle jaren, Wij verkondigen het ten overstaan van de hemel en de aarde, is de vrede. De vrede van Pasen en de vrede van Kerstmis.
Aanvaardt deze wens, gij allen die hier aanwezig zijt en gij allen die naar Ons luistert, gij, kinderen van alle volken der aarde.
Wij bieden U deze wensen aan als een jubelende uitdrukking van het moederschap van de Kerk; Wij spreken de hoop uit dat niemand zich aan haar aantrekkingskracht moge onttrekken, noch aan de verplichtingen die zij oplegt.

Gelukwensen van de Vader tot de gehele mensenfamilie
Wij willen U thans toespreken en begroeten met de gelukwens die U vertrouwd is, in Uw eigen taal, de taal van het volk waartoe gij behoort:

De Heilige Vader sprak vervolgens de Paaswens uit in het Italiaans, Frans, Duits, Engels, Portugees, Spaans, Arabisch, Grieks, Pools, Russisch, Oekraïens, Slavisch, Hongaars, Ethiopisch, Nederlands (Zalig en gelukkig Paasfeest!).

Daarna vervolgde Hij:

Over al onze kinderen moge de zegen van de Vader nederdalen, onder de plechtige vorm die de Heilige Kerk daartoe heeft vastgesteld. Alle gevoelens van Uw harten, die ter gelegenheid van deze plechtige viering van de christelijke en katholieke liturgie weer extra vurig zijn ontvlamd, sluiten wij hierbij in. Ontvangt deze heilige zegening, neemt haar mede naar Uw gezin en familieleden, in Uw huis, en deelt haar uit bovenal daar waar lijden en zorg heersen maar ook geloof en vertrouwen.
Moge zij waarlijk een teken zijn van de wederkomst van de triomferende Christus, van Hem die overal vrede, rust en broederlijke liefde brengt.