Tot de deelnemers aan het seminar georganiseerd door het "Katholiek-Moslim Forum"

Dierbare vrienden,

Ik ben verheugd u deze morgen te ontvangen en ik groet u allen zeer hartelijk. Ik dank in het bijzonder Kardinaal Jean-Louis Tauran alsmede Shaykh Mustafa Ceri en Dhr. Seyyed Hossein Nasr voor hun woorden. Onze ontmoeting vindt plaats bij de afsluiting van het belangrijke Seminar dat is georganiseerd door het “Katholiek-Moslim Forum”, dat is opgericht tussen de Pauselijke Raad voor Interreligieuze Dialoog [d:99] en vertegenwoordigers van de 138 Moslimleiders die de open brief aan christelijke leiders van 13 oktober 2007 ondertekenden. Deze bijeenkomst is een duidelijk teken van onze wederzijdse achting en ons verlangen om respectvol naar elkaar te luisteren. Ik kan u verzekeren dat ik de voortgang van uw ontmoeting met gebed heb gevolgd, me ervan bewust dat het weer een stap vertegenwoordigt op de weg naar meer begrip tussen Moslims en Christenen binnen het kader van andere regelmatige ontmoetingen die de Heilige Stoel bevordert met verschillende Moslim groepen. De open brief “Een gemeenschappelijk woord tussen ons en u” heeft vele reacties ontvangen, en is aanleiding geweest tot dialoog, bijzondere initiatieven en bijeenkomsten, met de bedoeling ons te helpen elkaar dieper te kennen en in achting voor onze gedeelde waarden te groeien. De grote belangstelling die het huidige Seminar heeft gewekt, is voor ons een aansporing ervoor te zorgen dat de overwegingen en de positieve ontwikkelingen die uit de Moslim-Christelijke dialoog voortkomen, niet worden beperkt tot een kleine groep van experts en geleerden, maar worden doorgegeven als een kostbaar nalatenschap dat allen ten dienste moet worden gesteld, om vrucht te dragen in ons dagelijks leven.

Het thema dat u heeft gekozen voor uw bijeenkomst – “Liefde voor God, Liefde voor de Naaste: De Waardigheid van de Menselijke Persoon en Wederzijds Respect” – is bijzonder betekenisvol. Het werd genomen uit de open brief, die liefde voor God en liefde voor de naaste als het hart van zowel de Islam als het Christendom presenteert. Dit thema benadrukt nog duidelijker de theologische en spirituele grondslagen van een centraal leerstuk van onze respectievelijke religies.

De christelijke traditie verkondigt dat God Liefde is. (1 Joh. 4, 16) [[b:1 Joh. 4, 16]] Het was uit liefde dat Hij het hele universum heeft geschapen, en door zijn liefde wordt Hij tegenwoordig in de menselijke geschiedenis. De liefde van God werd zichtbaar, volledig en definitief gemanifesteerd, in Jezus Christus. Zo daalde Hij af om de mens te ontmoeten en nam Hij, terwijl Hij God bleef, onze natuur aan. Hij gaf zichzelf om de volledige waardigheid van iedere persoon te herstellen en ons redding te brengen. Hoe zouden we ooit het mysterie van de menswording en de verlossing anders kunnen verklaren dan door Liefde? Deze oneindige en eeuwige liefde stelt ons in staat te reageren met het geven van al onze wederliefde: liefde voor God en liefde voor de naaste. Deze waarheid, die we als fundamenteel beschouwen, was wat ik wilde benadrukken in mijn eerste Encycliek, Deus Caritas Est [715], aangezien dit een centraal leerstuk van het christelijk geloof is. Het is onze roeping en zending om de liefde die God ons zonder enige verdienste van onszelf toedraagt, vrijelijk met anderen te delen.

Ik ben me er goed van bewust dat Moslims en Christenen verschillende benaderingen hebben in zaken die God aangaan. Toch kunnen en moeten we aanbidders van de éne God zijn die ons heeft geschapen en begaan is met iedere persoon waar ook ter wereld. Samen moeten we door ons wederzijds respect en onze wederzijdse solidariteit laten zien dat we ons als leden van één familie beschouwen: de familie die God heeft bemind en samen heeft gebracht vanaf de schepping van de wereld tot aan het eind van de menselijke geschiedenis.

Ik verheugde me te vernemen dat u in staat was om in deze bijeenkomst een gemeenschappelijke positie aan te nemen over de noodzaak God totaal te aanbidden en onze medemensen, mannen en vrouwen, belangeloos lief te hebben, vooral hen die in angst en nood zijn. God roept ons op om samen te werken voor de slachtoffers van ziekte, honger, armoede, onrecht en geweld. Voor Christenen is de liefde voor God onlosmakelijk verbonden met de liefde voor onze broeders en zusters, voor alle mannen en vrouwen, zonder onderscheid van ras of cultuur. Zoals de Heilige Johannes schrijft: “als iemand zegt dat hij God liefheeft, terwijl hij zijn broeder haat, is hij een leugenaar. Want als hij zijn broeder, die hij ziet, niet liefheeft, kan hij God niet liefhebben, die hij nooit heeft gezien” (1 Joh. 4, 20) [b:1 Joh. 4, 20].

De Moslim traditie is ook heel duidelijk in het aanmoedigen van een praktische inzet in het dienen van de meest behoeftigen, en herinnert direct aan de “Gouden Regel” in haar eigen versie: uw geloof zal niet volmaakt zijn, tenzij u voor anderen doet wat u voor uzelf wilt. We moeten dus samenwerken in het bevorderen van echt respect voor de waardigheid van de menselijke persoon en voor fundamentele mensenrechten, ook al rechtvaardigen onze antropologische zienswijzen en onze theologieën dit op verschillende manieren. Er is een groot en uitgebreid veld waarop we samen kunnen optreden in het verdedigen en bevorderen van de morele waarden die deel uitmaken van ons gezamenlijke erfgoed. Alleen door te beginnen met de erkenning van de centrale plaats van de persoon en de waardigheid van ieder mens, daarbij het leven, dat een geschenk van God is en dus heilig voor zowel Christenen als Moslims, verdedigend en respecterend – alleen op grond van deze erkenning kunnen we een gemeenschappelijke basis vinden om een meer broederlijke wereld te bouwen, een wereld waarin tegenstellingen en verschillen op vreedzame wijze worden afgehandeld, en de verwoestende kracht van ideologieën wordt geneutraliseerd.

Mijn hoop is, nogmaals, dat deze fundamentele mensenrechten overal voor alle mensen zullen worden beschermd. Politieke en religieuze leiders hebben de plicht de vrije uitoefening van deze rechten te waarborgen met volledig respect voor de gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid van ieder individu. De discriminatie en het geweld dat godsdienstige mensen zelfs vandaag in de hele wereld ondervinden, en de vaak gewelddadige vervolging waaraan ze onderworpen zijn, vertegenwoordigen onacceptabele en niet te rechtvaardige handelingen, die des te ernstiger en betreurenswaardiger zijn wanneer ze worden uitgevoerd in naam van God. Gods naam kan alleen een naam van vrede en broederschap, rechtvaardigheid en liefde zijn. We worden uitgedaagd om door onze woorden en vooral door onze daden te laten zien, dat de boodschap van onze religies steevast een boodschap van harmonie en wederzijds begrip is. Het is essentieel dat we dat doen, om de geloofwaardigheid en de effectiviteit, niet alleen van onze dialoog, maar ook van onze religies zelf, niet te verzwakken.

Ik bid dat het “Katholiek-Moslim Forum”, dat nu vol vertrouwen zijn eerste stappen zet, steeds meer een ruimte voor dialoog kan worden, en ons kan helpen samen het pad naar een steeds vollere kennis van de Waarheid te bewandelen. De huidige bijeenkomst is ook een bevoorrechte gelegenheid om ons te verbinden tot een dieper streven naar liefde voor God en liefde voor de naaste, de onmisbare voorwaarde voor het bieden van een oprechte dienst van verzoening en vrede aan de mannen en vrouwen van onze tijd.

Dierbare vrienden, laten we, geïnspireerd door goede wil, onze inspanningen verenigen, om alle misverstanden en meningsverschillen te boven te komen. Laten we besluiten vroegere vooroordelen in onze betrekkingen te overwinnen en de vaak vertekende beelden van de ander te corrigeren die zelfs vandaag moeilijkheden in onze betrekkingen kunnen creëren; laten we werken met elkaar, om alle mensen, vooral de jongeren, te onderrichten, om een gezamenlijke toekomst op te bouwen. Moge God ons ondersteunen in onze goede bedoelingen, en onze gemeenschappen in staat stellen consequent de waarheid van de liefde te leven, die het hart van de religieuze mens is en de basis is voor respect voor de waardigheid van elke persoon. Moge God, de barmhartige en medelijdende, ons helpen in deze uitdagende missie, ons beschermen, ons zegenen en ons altijd met de kracht van zijn liefde verlichten.