Over het Byzantijnse Maria-lied "Akathístos"

We naderen de Goede Week en bereiden ons zo voor op het Paasfeest, het mysterie van de Verrijzenis.
Maar vooral in dit Jubileumjaar van de Verlossing kunnen wij het mysterie niet vergeten waaruit alles is voortgevloeid en dat het definitieve fundament van onze verzoening met God vormt: het mysterie van de Menswording. Juist in deze dagen zaterdag in de vijfde week.. zaterdag in de vijfde week van de Veertigdagentijd heeft er in de Kerken van de byzantijnse ritus een betekenisvolle liturgische viering ter ere van Maria plaats gehad: de viering van de akathístos, de beroemde hymne die sinds veel eeuwen overal staande gezongen wordt ter ere van de Moeder van God. Kloosters en parochies, vooral van onze orthodoxe zusterkerken, hebben met diepe godsvrucht en intense deeiname in die viering de Maagd bezongen die staat in het hart van het verlossende mysterie van het Mens geworden Woord en van Zijn Kerk.

"Gegroet, door wie de blijdschap zal oplichten; gegroet door wie de vioek een einde neemt". Zo begint die oude hymne, onderwerp van een eigen liturgisch feest. De aanwezigheid van de Maagd strekt zich in Gods heilsplan inderdaad zo ver uit als het mysterie van Christus' Mensheid zich uitstrekt, het levend sacrament van de eenheid en van de redding van het menselijk geslacht. Overal waar Christus Zijn heilbrengend handelen uitstraalt, is op mysterievolle wijze de Moeder aanwezig die Zijn Lichaam gevormd en Hem aan de wereld geschonken heeft.

Maria is aanwezig in het mysterie dat zich eens in haar schoot voltrokken heeft, en haar gemaakt heeft tot een troon van God, schitterender dan een troon van Engelen: "Gegroet allerheiligste troon van Hem die zetelt op de cherubijnen"; Ze is aanwezig in de uitstorting van vrede en vergeving die God door haar aan de wereld schenkt: "Gegroet, mildheid van God jegens de mens". Ze is aanwezig in de barmhartigheid die zich overvloedig blijft meedelen in de genade welke ons met licht bekleedt; "Gegroet, akker die een overvloed van barmhartigheid voortbrengt". Ze is aanwezig in de mond van de Apostelen die het Woord verkondigen, en in het getuigenis van de Martelaren die voor Christus sterven: "Gegroet, eeuwigdurende stem van de Apostelen; gegroet, ongetemde moed van de Martelaren". Ze is aanwezig op de weg van het geloof die de catechumenen naar het Doopsel voert; in de Sacramenten die de Kerk voortbrengen en voeden: "Gegroet, bron van de Heilige Martelaren; ader waaruit de overvloedige wateren opkomen; leven van het heilig Gastmaal". Ze is aanwezig op de pelgrimstocht van de Kerk naar het hemelse vaderiand, langs de woestijn van de wereld: "Gegroet door wie zegetekens worden opgericht; Gegroet door wie de vijanden ten onder gaan". Ze is aanwezig naast ieder van ons die op haar vertrouwen: "Gegroet, geneesmiddel van mijn lichaam, redding van mijn ziel".

Zo zingt deze oude hymne, samengesteld toen de Kerk nog een was. Moge het een voorspel zijn van de tijd waarin door de macht van God en de voorspraak van de Maagd alle kerken weer verzoend en herenigd zullen zijn in het ene geloof en in de ene lofzang. Dat verwachten wij bij ons werken en bidden.