De Week van gebed voor de eenheid van de christenen

Beste broeders en zusters,

Morgen begint de Week van gebed voor de eenheid van de christenen, die ik persoonlijk op 25 januari a.s. in de Sint Paulus buiten de Muren zal afsluiten met de viering van de Vespers, waarbij ook de vertegenwoordigers van de andere Kerken en kerkelijke Gemeenschappen van Rome zijn uitgenodigd. De dagen van 18 tot 25 januari - in andere delen van de wereld de week rond Pinksteren - vormen een intense tijd van engagement en gebed van de kant van alle christenen die daarbij gebruik kunnen maken van het materiaal dat gezamenlijk uitgewerkt werd door de Pauselijke Raad ter bevordering van de Eenheid van de Christenen [d:91] en de Commissie "Geloof en Kerkorde" van de Wereldraad van Kerken.

Zelf heb ik kunnen merken hoezeer het verlangen naar eenheid leeft tijdens de ontmoetingen die ik heb gehad met verschillende vertegenwoordigers van Kerken en kerkelijke Gemeenschappen in de loop van deze jaren en op een heel ontroerende wijze tijdens mijn recente bezoek [d:173] aan de Oecumenische Patriarch Bartholomeüs I in Istanboel in Turkije. Op deze en andere ervaringen die mijn hart hoopvol hebben gestemd, zal ik komende woensdag uitvoeriger terugkomen.

De weg naar de eenheid is zeker nog lang en niet gemakkelijk. Toch moeten we de moed niet verliezen en deze weg blijven gaan. Daarbij moeten we op de eerste plaats rekenen op de zekere steun van Hem die alvorens naar de hemel te vertrekken tegen de zijnen heeft gezegd: "Weet wel, Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voleinding der wereld" (Mt. 28, 20) [b:Mt. 28, 20]. De eenheid is een gave van God en vrucht van de werking van zijn Geest. Daarom is het belangrijk te bidden. Hoe meer we Christus naderbij komen door ons tot zijn liefde te bekeren, des te meer komen we ook elkaar nabij.

In sommige landen, waaronder Italië, laat men de Week van gebed voor de eenheid van de christenen voorafgaan door de Dag van joods-christelijke reflectie, die juist vandaag, op 17 januari, gehouden wordt. Sinds al weer zo'n twee decennia wijdt de Italiaanse Bisschoppenconferentie deze Dag aan het Jodendom, met het doel de kennis er van en de achting ervoor te bevorderen en de wederzijdse vriendschappelijke betrekking tussen de christelijke en de joodse gemeenschap te doen groeien, een betrekking die zich, sinds het Tweede Vaticaans Concilie en na het historische bezoek van de Dienaar Gods Johannes Paulus II aan de Hoofdsynagoge van Rome, positief heeft ontwikkeld. Ook de joods-christelijke vriendschap moet, om te groeien en vruchtbaar te zijn, zich baseren op het gebed. Daarom nodig ik allen uit om vandaag met aandrang te bidden tot de Heer dat joden en christenen elkaar respecteren, elkaar hoogachten en met elkaar samenwerken voor de gerechtigheid en de vrede in de wereld.

Het bijbelse thema dat deze Week aan de gemeenschappelijke reflectie en het gemeenschappelijke gebed wordt voorgehouden, luidt: "Doven laat Hij horen en stommen laat Hij spreken" (Mc. 7, 31-37) [b:Mc. 7, 31-37]. Het zijn woorden die ontleend zijn aan het Evangelie van Marcus en die slaan op de genezing door Jezus van een doofstomme. In deze korte pericoop vertelt de evangelist dat Jezus, na hem zijn vingers in de oren te hebben gestopt en na de tong van de doofstomme met speeksel te hebben aangeraakt, het wonder verrichtte door te zeggen: "effeta", wat betekent: "Ga open!". Na het gehoor te hebben teruggekregen en de gave van het woord te hebben ontvangen, wekte de man de verwondering op van allen door te vertellen wat hem overkomen was. Iedere christen, geestelijk doof en stom vanwege de erfzonde, ontvangt bij het Doopsel de gave van de Heer die hem de vingers op zijn gelaat legt. Zo wordt hij door de genade van het Doopsel in staat gesteld om het woord van God te horen en het aan zijn broeders te verkondigen. Ja, vanaf dat moment is het zijn opdracht om in de kennis en de liefde van Christus tot wasdom te komen zodat hij het Evangelie met werkdadige kracht kan verkondigen en ervan kan getuigen.

Dit thema belicht twee aspecten van de zending van elke christelijke gemeenschap: de verkondiging van het Evangelie en het getuigenis van de naastenliefde. Zo onderstreept het tegelijkertijd hoe belangrijk het is om de boodschap van Christus te vertalen in concrete initiatieven van solidariteit. Dat bevordert ook de weg naar de eenheid, want men kan zeggen dat elke verlichting, hoe klein ook, die de christenen gezamenlijk bewijzen aan het lijden van de naaste, ertoe bijdraagt dat ook hun communio en hun trouw aan het gebod van de Heer meer zichtbaar wordt. Het gebed voor de eenheid van de christenen mag zich evenwel niet beperken tot één week per jaar. Het gezamenlijk aanroepen van de Heer opdat Hij zelf, in een tijdsverloop en op wijzen die alleen Hem bekend zijn, de volledige eenheid van al zijn leerlingen wil verwezenlijken, moet zich uitstrekken tot elke dag van het jaar. Bovendien vormen de overeenstemming in bedoelingen bij de "diaconie" ter verlichting van het lijden van de mens, het zoeken naar de waarheid van de boodschap van Christus, de bekering en de boetvaardigheid verplichte etappes waarlangs iedere christen die deze naam waardig is, zich met zijn broeder moet verenigen om de gaven van de eenheid en de communio af te smeken.

Ik spoor u derhalve aan deze dagen door te brengen in een sfeer van biddend luisteren naar de Geest van God, opdat er betekenisvolle stappen worden gezet op de weg naar de volledige en volmaakte communio onder alle leerlingen van Christus. Moge de Maagd Maria dat voor ons verkrijgen, die wij aanroepen als Moeder van de Kerk en als hulp van alle christenen, als hulp op onze weg naar Christus.