Ad Vos Imprimis

Eerbiedwaardige broeders,

In afwachting van het aanbreken van de feestelijke herdenking en plechtige viering van de menswording van het Woord van God gaan- onze gedachten heel in het bijzonder uit naar u. Wij geloven, dat wij dit allerschoonste feest van de geboorte van onze Heer Jezus Christus niet beter kunnen vieren dan door ons hart te verenigen met het uwe, onze lofprijzing van God te laten instemmen met die waarmee gij zijn lof verkondigt, onze gebeden te voegen bij die welke uit uw harten opstijgen, door met onze vreugde te delen in de blijdschap waarmee de gehele schare van katholieke bisschoppen opziet naar Christus, die onder ons verschijnt als de minste onder de broeders, maar ook als onze Zaligmaker, onze Heer en Meester. Met een hart vervuld van diepe ontroering verenigen wij ons met u, eerbiedwaardige broeders, in de viering van dit allerschoonste, jaarlijks terugkerende feest.

De plechtige viering van het Kerstfeest heeft de Kerk, innig saamgebonden als zij is in de schitterende en geheimnisvolle eensgezindheid van de katholieke eenheid, steeds een welkome gelegenheid geboden om met grote vreugde haar hoogste plicht van de onderrichting van het geloof te vervullen en om telkens opnieuw de vlam van de liefde aan te wakkeren. Dit jaar is het evenwel de constitutie over de Kerk [617] die door ons werd goedgekeurd, te zamen met al degenen van u, die aanwezig waren bij de laatste vergadering van de derde zitting van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie -, die ons met een nieuwe en krachtige impuls aanspoort om bij deze viering van het Kerstgebeuren te getuigen van de hechte en innige band krachtens welke het episcopaat de hoogste deelneming is in het priesterschap van Christus. In deze constitutie immers is op duidelijke wijze uiteengezet de leer van de collegiale verbondenheid, die de orde van de bisschoppen samenbindt tot een heel bijzondere en verheven gemeenschap.

Is er een tijd, die meer geschikt is dan deze vreugdevolle plechtigheid om nog eens bijzonder de aandacht te vestigen op deze verbondenheid waarvan wij het bestaan, dank zij de Voorzienigheid en de wonderbaarlijke hulp van de Heilige Geest, te zamen zo eensgezind erkend hebben? Gedreven door oprechte liefde, verenigen de goede katholieke gezinnen zich in deze dagen rondom de kribbe in de huiselijke kring; elk rechtschapen en gevoelig mens wordt in deze tijd van het jaar beroerd door gevoelens van ontroering, van vreugde en eerlijke genegenheid. Hoeveel te inniger moeten dan wel niet op geestelijke wijze, in de viering van het grote mysterie van Christus' komst in deze wereld, degenen verenigd zijn die Hij geroepen heeft om op te treden in zijn naam, die Hij uitkoos als zijn dienaren, vrienden en broeders en voor wie Hij tot de hemelse Vader bad opdat zij één zouden zijn in zijn liefde. (Joh. 17) [[b:Joh. 17]]

Dit jaar dus, eerbiedwaardige broeders, zullen wij deze eenheid, waarin wij te zamen verbonden zijn, op plechtige wijze vieren rondom de kribbe van onze allerdierbaarste Zaligmaker. Laten Wij Hem eer brengen en Hem bewijzen, dat wij zijn innige wens ‘ut unum sint' goed overwogen en werkelijk begrepen hebben, en laten wij Hem met klem verzekeren, dat wij in de toekomst met grote getrouwheid onze voornemens in praktijk zullen brengen. Laten wij steeds indachtig zijn de geheiligde woorden, die ons tot eenheid aansporen: Si. .. in luce ambulamus - zegt de apostel Johannes - sicut et ipse est in luce, societatem habemus ad invicem (1 Joh. 1, 7) [b:1 Joh. 1, 7]. Denken wij ook aan die betekenisvolle uitspraak van de heilige Cyprianus:

”Episcopatus unus est, cutus a singulis in solidum pars tenetur” V; Patr. lat. 4, 516 [[7552]];

en ooit de woorden van de heilige Ambrosius moeten wij voor ogen houden, die hij in 381 schreef aan de keizers Gratianus en Valentianus en die betrekking hebben op ons ambt in het eerbiedwaardige college van bisschoppen:

”Totius orbis romani caput Romanam Ecclesiam, atque illam sacrosanctam Apostolorum fidem ne turbari sineret, obsecranda fuit clementia vestra: inde enim in omnes venerandae communionis iura dirnanant”. XI, 4; Patr. lat. 16, 986 [[1395]]

En tenslotte zouden wij nog kunnen denken aan deze zin van de heilige Augustinus:

Ego in Ecclesia sum, cuius membra sunt illae omnes Ecclesia, quas ex laboribus Apostolorum natas atque firmatas simul in Litteris canonicis novimus; earum communionom, quantum me adiuvat Dominus, sive in Africa, sive ubicumque non deseram.” III, 35; Patr. lat. 43, 517 [[7553]]

Wij, bisschoppen van de katholieke Kerk. die altijd reeds bij onszelf deze opvatting en dit verlangen hebben aangekweekt, moeten ons thans met nog groter ijver gaan bezinnen op de betekenis van de bisschoppelijke collegialiteit; wij moeten de verantwoordelijkheid, di ~ daarin besloten ligt, goed overwegen, wij moeten het mysterie trachten te doorvorsen, de kracht ervan ontdekken, vooral nu, nu de leer van de collegialiteit op gezagvolle wijze is afgekondigd. Het komt ons voor dat dit niet is geschied zonder een geheimnisvolle beschikking van God zelf. Onze tijd - vol onenigheid en verwarring op leerstellig gebied, zoals dat rijk dat verdeeld is, waarvan sprake is in het evangelie (Mt. 12, 25) [b:Mt. 12, 25], steeds bedreigd door ineenstorting en tegelijkertijd meer en meer, als het ware instinctief, verlangend naar een zekere praktische eenheid - heeft behoefte aan een voorbeeld van ware en volledige geestelijke eensgezindheid, aan een verheven hulpmiddel, aan een steun, om de eenheid terug te vinden en sterk te staan in eensgezindheid en broederlijke verbondenheid. En zie, daar is de heilige Kerk, die zich verheft als een teken te midden van de volken (Jes. 11, 12) [[b:Jes. 11, 12]] en die laat zien dat in haar deze wonderbaarlijke eenheid, die zij zojuist opnieuw bekrachtigd heeft, leeft, dat in haar die sterke eensgezindheid in geloof, in liefde en in gehoorzaamheid de bisschoppen onderling samenbindt, en niet alleen de bisschoppen, maar het gehele volk van God. Het lijkt werkelijk alsof door goddelijke voorbeschikking de Kerk aangewezen is om de mensheid een nieuw leven, een nieuwe hoop in te storten.

Voor onze geest, die gewend is het geschapene te beschouwen, verheft zich hel waarlijk schitterende visioen van dit prachtige en zo unieke werk dat door God verricht is. De leer, die thans is afgekondigd omtrent de ware en onveranderlijke constitutie van de Kerk, is voor ons een nieuwe aanleiding om de goddelijke schepper, Jezus Christus, die nauwkeurig volgens de profetische beloften zijn Kerk aldus stichtte, te prijzen en te danken.

Wij bewonderen, eerbiedwaardige broeders, de universaliteit van deze zelfde Kerk, dit wil zeggen: haar volmaakte eenheid en haar alles omvattende katholiciteit.

Laten wij, herders van het volk Gods, ons in alle nederigheid gelukkig prijzen, dat wij door de Heer geroepen zijn om vorm te geven aan deze zo heel bijzondere, zichtbare en tegelijkertijd geestelijke godsdienstige gemeenschap en om haar voortbestaan te bevorderen; wij zijn de bewakers en verdedigers van haar ware natuur, van haar innige verbondenheid, van haar inwendige en uitwendige activiteit, van haar hechte organisatie. Dank zij het concilie, dat wij thans vieren, is nu de tijd aangebroken waarin het ons gegeven is uit ervaring te kennen welk een volheid en welk een kracht deze gemeenschap, die ons in de Kerk verenigt, bezit.

Toen aan de beroemde afrikaanse bisschop-martelaar Cyprlanus de vraag gesteld werd, die niet een waarheid bevestigt maar een waarschuwing uitdrukt,

‘qui cathedram Petri super quem fundata est Ecclesia, deserIt, in Ecclesia se esse confidit ?',

vermaande hij ons met deze woorden:

‘quam unitatem firmiter et vindicare debemus, maxime Episcopi, qui in Eccles;a praesidemus, ut episcopatum quoque ipsum unum atque indivisum probemus’. V: Patr. lat. 4, 516 [[7552]].

Terwijl wij dus, te zamen met u rondom de kribbe, dit onuitsprekelijke mysterie van onze verbondenheid zullen gaan vieren, stenen wij ons hart voor u open, vol vertrouwen in de rijke vruchten, die voor de Kerk zullen voortvloeien uit deze collegialiteit die wij zojuist te zamen hebben bekrachtigd. Het is immers voor de Kerk noodzakelijk, dat een ieder van ons zich verantwoordelijk voelt voor het welzijn van allen; dat in een ieder van ons het zuivere onvervalste geloof leeft en dat wij de geheiligde canonieke wetten nauwkeurig naleven; dat willekeurige, eigenmachtige vernieuwingen achterwege blijven; dat een voorbeeldige liefde voor de goede traditie bewaard blijft; dat allen deelnemen in het lijden, waaronder de Kerk op zovele plaatsen gebukt gaat en dat wij allen te zamen proberen dit leed te verlichten; dat de aanvallen van de vijanden van God en de listen van de profane en verdorven wereld eensgezind en moedig worden afgeslagen; dat de prediking van het Evangelie over de gehele wereld door ons allen naar best vermogen bevorderd en gesteund wordt; dat het kruis van Christus, om het in een woord te zeggen, welks onmetelijke en glorievolle gewicht vooral op onze schouders rust, door ons te zamen gedragen wordt in eensgezindheid en tot wederzijdse verlichting.

Niemand onttrekke zich aan een zo edele en ernstige taak; niemand stelle zich tevreden met het eigen ambt, waar het apostolisch ambt de gehele wereld omsluit. Niemand uwer b1ijve alleen staan in zijn gedachten of zijn activiteiten, wij vormen immers allen te zamen één koor dat eenstemmig Gods glorie predikt en de vrede van Christus op aarde verkondigt.

In het volste vertrouwen, dat onze gevoelens in uw harten een gelukkige weerklank zullen vinden, sluiten wij u op geestelijke wijze in onze armen en zegenen wij u uit de volheid van ons hart. Wij smeken onze goddelijke Verlosser u en de aan u toevertrouwde gelovigen een overvloedige rijkdom aan hemelse genadegaven te schenken.

Gegeven te Rome, bij Sint Pieter, 18 december 1964, in het tweede jaar van ons pontificaat.

PAUS PAULUS VI