Le Voci che da Tutti

Eerbiedwaardige Broeders, geliefde Zonen!

De vele blijken van vreugdevolle verwachting en goede wensen voor een gelukkig succes van het Tweede Vaticaanse Oecumenische Concilie [d:4] welke Wij van alle uithoeken der aarde ontvangen zijn voor Ons steeds weer een aansporing om een beroep te doen op de welwillendheid van zovelen om de hemelse zegeningen af te smeken, om hun heilige ijver te vermeerderen en hun practische en duidelijke medewerking te verlenen bij alles wat de plechtige viering van het Concilie aangaat, en om hoge verwachtingen te koesten omtrent de vernieuwing van het inwendige en sociale leven van de Kerk en de geestelijke vernieuwing van de gehele wereld, die Wij Ons hiervan voorstellen.

En ziet, daar komt ons tegemoet, als de verschijning van de nieuwe lente, en op de drempel van de H. Paasviering, de zachtmoedige en beminnelijke figuur van de H. Jozef, de verheven bruidegom van Maria; een figuur die zo dierbaar is aan allen die zich aangetrokken voelen tot de christelijke ascese, beheerst en bescheiden maar des te edeler en liefelijker.

In de eredienst der H. Kerk ontving Jezus, het Mensgeworden Woord, reeds dadelijk de ongedeelde aanbidding als de afstraling van het Wezen van Zijn Vader, zich weerspiegelend in de glorie der Heiligen.

Maria, Zijn Heilige Moeder, volgde Hem op de voet vanaf de eerste eeuwen; in de afbeeldingen in de catacomben en de oude basilieken werd zij reeds op vrome wijze vereerd als de Mater Dei. Sint Jozef evenwel, behalve een enkele maal wanneer zijn figuur even opduikt hier en daar in de geschriften der Vaders, blijft gedurende eeuwen en eeuwen in de verborgenheid, die zo karakteristiek voor hem is; hij lijkt als het ware slechts een ornament in het tableau van het leven van de Zaligmaker. Er is een hele tijd nodig voordat zijn verering doordringt tot de harten der gelovigen en zij speciaal tot hem, als een trouwe toeverlaat, hun gebeden opzenden. Deze grote vreugden vielen onze moderne tijden ten deel en wel op een overvloedige en indrukwekkende wijze, en daarom stellen Wij het zeer op prijs deze karakteristieke en betekenisvolle blijken van bijzondere verering juist nu onder uw aandacht te brengen.

Van de verschillende postulata die de Vaders van het Eerste Vaticaans Concilie tijdens hun samenzijn in Rome (1869-1870) aan Pius IX aanboden, hadden de twee eersten betrekking op St. Jozef. Voor alles vroeg men aan zijn verering een voornamere plaats toe te kennen in de liturgie; 153 bisschoppen zetten hun handtekening onder dit verzoek. In het tweede document, ondertekend door 43 generale oversten van religieuze Orden, smeekte men om de plechtige uitroeping van St. Jozef tot Patroon van de gehele Kerk. Acta et Decreta Sacrorum.. Acta et Decreta Sacrorum Conciliorum recentiorum - Collectio Lacensis, deel VII col. 856-857.

Pius IX ontving met vreugde beide verzoekschriften. Reeds bij het begin van zijn Pontificaat (10 dec. 1847) had hij de kerkelijke viering van het patroonschap van St. Jozef vastgesteld op de derde zondag na Pasen. Reeds in 1854 had hij, in een van grote verering getuigende toespraak, St. Jozef aangewezen als de veiligste toevlucht van de Kerk, ná de H. Maagd, en op de 8e december 1870, bij gelegenheid van het Vaticaans Concilie, greep hij de gelukkige gelegenheid aan om het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria te laten samenvallen met de plechtige, officiële proclamatie van St. Jozef tot Patroon van de gehele Kerk en van de verheffing van de feestdag van 19 maart tot een plechtige liturgische viering (dubbel, eerste klas) Acta Pii IX P.M.t.5, Roma 1873, p. 282 [[1726]].

Dat was - op die 8e december 1870 - een kort maar grandioos en schitterend Decreet Urbi et Orbi [2635], het "Ad perpetuam rei memoriam" ten volle waardig. Een bron van rijke en schitterende inspiratie werd hierdoor geopend voor de Opvolgers van Pius IX.

En inderdaad, de onsterfelijke Leo XIII kwam op het feest van Maria Tenhemelopneming in 1889 met zijn brief Quamquam Pluries [1217], het meest omvangrijke document door een Paus ooit gepubliceerd ter ere van de Voedstervader van Jezus. Hij wordt hierin tot het karakteristieke voorbeeld gemaakt van de huisvaders en de handwerkslieden. Vanaf dat moment dateert het schone gebed: "Tot U, O, St. Jozef" waaraan Wij nog zo'n dierbare herinnering uit Onze jeugd bewaren.

Talloze uitspraken die getuigen van vereniging en liefde voor St. Jozef volgden uit de mond van de H. Pius X. Vol vreugde aanvaardde hij een tractaat over de verering van St. Jozef hetwelk aan hem was opgedragen Brief aan R. P. A. Lépicier.. Brief aan R. P. A. Lépicier O.S.M., 12 febr. 1908; Acta Pii X P.M. Roma 1914, pp. 168-169 en hij vermeerderde de aflaten die verbonden zijn aan het bidden van de litanie. Hoe welluidend zijn de woorden waarmede deze gunst verleend werd!

Sanctissimus Dominus Noster Pius X inclytum patriarcham S. Joseph, divini Redemptoris patrem putativum, Deiparae Virginis sponsum purissimum et catholicae Ecclesiae potentem apud Deum Patronum, cuius glorioso nomine e nativitate decoratur, peculiari atque constante religione ac pietate complectitur A.A.S. I 1909 p. 220 A.A.S. I 1909 p. 220,

en dan die andere bewoordingen, waarmede hij de reden van deze nieuwe privilegieën aangaf:

Ad augendum cultum erga S. Joseph, Ecclesiae universalis Patronum Decl. S. Congr. Rit. 24 juli.. Decl. S. Congr. Rit. 24 juli 1911; A.A.S. III 1911 p. 351.

Bij het uitbreken van de Eerste grote Wereldoorlog, toen de H. Pius X voorgoed de ogen sloot, zond de Voorzienigheid ons als een hemelse trooster Paus Benedictus XV, die de wereld door de smartelijke jaren 1914-1918 heen hielp. Ook hij zette er zich dadelijk toe de verering van de H. Patriarch te bevorderen. Aan hem danken wij het invoeren van twee nieuwe prefaties in de Canon van de H. Mis, n.l. die van St. Jozef en die van de Mis der Overledenen, die beiden opgenomen zijn in twee decreten op een en dezelfde dag, 9 april 1919 A.A.S. XI 1919 pp. 190-191 A.A.S. XI 1919 pp. 190-191, als een gelukkig samengaan van droefheid en troost in twee families, n.l. het hemels huisgezin van Nazareth waarvan St. Jozef het wettig hoofd was en de onmetelijke familie der mensen die in gemeenschappelijke rouw gedompeld was omwille van de talloze oorlogsslachtoffers. Welk een droeve, maar tegelijkertijd liefelijke en gelukkige combinatie: St. Jozef aan de ene kant en aan de andere zijde de "o signifer sanctus Michael"; beiden bieden zij de zielen der overledenen aan aan de Heer in lucem sanctam.

In het daaropvolgend jaar - 25 juli 1920 - kwam Paus Benedictus XV opnieuw op dit onderwerp terug tijdens de voorbereidingen op de 50e verjaardag van de proclamatie van St. Jozef tot Patroon van de Kerk door Paus Pius IX, met het Motu proprio " Bonum sane [1216]" waaruit een grote liefde en een diep vertrouwen spraken. Hoe schoon herleeft wederom de figuur van deze beminnelijke Heilige, die, aangeroepen door het christen volk als beschermer van de strijdende Kerk, na zo veel rampen en onheilen, al zijn machtige voorspraak inzet voor geestelijk en materieel herstel en tot troost voor zovele miljoenen slachtoffers die zich in doodstrijd bevinden en voor wie Paus Benedictus bij de bisschoppen en alle godvruchtige instellingen over de gehele wereld een beroep doet op een vurig smeekgebed door de voorspraak van St. Jozef, de patroon der stervenden.

In ditzelfde voetspoor traden de twee laatste Pausen, Pius XI en Pius XII, z.g. die beiden op vurige wijze ijverden voor de verering van de Heilige Patriarch.

Minstens vier malen greep Pius XI de gelegenheid aan om in een plechtige toespraak, waarbij hij vergelijkingen trof tussen St. Jozef en een nieuw gecreëerde Heilige, als ook bij de jaarlijkse viering van de 19e maart, zoals in 1928 Discorsi di Pio XI, S.E.I... Discorsi di Pio XI, S.E.I. dl. I 1922-1928, pp. 779-780 en daarna in 1935 en nogmaals in 1937 vgl: Divini Redemptoris [[[594|81-82]]], de verschillende schitterende aspecten te belichten waaronder de figuur van de Voedstervader van Jezus, de allerzuiverste Bruidegom van Maria, de vrome en nederige werkman van Nazareth en de Patroon van de Kerk, de machtige beschermer tegen de krachten van het atheïsme, dat er op uit is de christen volken te vernietigen, zich aan ons voordoet.

Pius XII volgde het voorbeeld van zijn voorganger in talloze welsprekende en bezielende toespraken, zoals op de 10e april 1940, Discorsi e Radiomessaggi di.. Discorsi e Radiomessaggi di S.S. Pio XII dl. II pp. 65-69 wanneer hij de jonggehuwden aanspoort zich onder de veilige en tedere hoede te stellen van de Bruidegom van Maria, en in 1945 Il Nostro Predecessore [[2644]] wanneer hij de leden van de Katholieke Arbeiders Verenigingen opwekt St. Jozef te vereren als hun voorbeeld en onoverwinnelijke aanvoerder van hun gelederen en dan tenslotte, tien jaar later, in 1955 Poco Più [[2645]], bij de afkondiging van het jaarlijkse feest van St. Jozef, de Werkman. Dit feest, dat nog maar korte tijd bestaat, en gevierd wordt op de eerste mei, begint de viering van de woensdag in de tweede week na Pasen te overvleugelen, terwijl de 19e maart voortaan speciaal gericht wordt op de verering van St. Jozef als Patroon van de universele Kerk.

Bovendien heeft Paus Pius XII St. Jozef heel bijzonder willen eren door het ontwerpen van een gebed waaraan hij overvloedige aflaten verbond en dat hij speciaal aanbeval aan de priesters en gelovigen van de gehele wereld. Dit gebed is vooral gericht op de problemen die het beroeps leven en de maatschappij met zich medebrengen en is bestemd voor allen die onderworpen zijn aan de wet van de arbeid, die voor eenieder geldt als een "erewet voor een vreedzaam en heilig leven als voorbereiding op de eeuwige gelukzaligheid". In dit gebed smeekt men o.a.: "Sta ons bij, O, St. Jozef, in de tijden van voorspoed, wanneer wij de gelegenheid krijgen om op eerlijke wijze te genieten van de resultaten van onze inspanningen; maar vooral, wees met ons en help ons in de uren van droefheid wanneer het lijkt alsof de hemel zich voor ons gesloten heeft en wanneer ons gereedschap ons uit de hand glipt" Gebed tot Sint Jozef, werkman [[2647]].

Eerbiedwaardige Broeders en geliefde zonen, het kwam Ons voor dat het oproepen van deze historische en vrome herinneringen vruchtbaar zou zijn voor U allen die vertrouwd zijt met het christelijk denken en voelen, juist nu in dit jaar het feest van St. Jozef op de 19e maart samenvalt met het begin van de Passietijd, nu wij ons voorbereiden op de innige beleving van het meest ontroerende heilsmysterie van de heilige liturgie. Het gebruik om een sluier te hangen om de afbeeldingen van de Gekruisigde Jezus, van Maria en de Heiligen gedurende de twee weken die aan Pasen voorafgaan, is een aansporing tot inkeer, overweging en gebed. God de Heer, de H. Maagd en de Heiligen zijn in afwachting van ons vertrouwvol gebed en het spreekt vanzelf dat dit vooral gericht is op de belangen van de universele Kerk.

In het middelpunt staat, als allerbelangrijkste van de zorgen van de universele Kerk, het Vaticaans Oecumenisch Concilie [d:4]. De harten van allen die in Jezus onze Verlosser geloven, zijn hiervan vervuld; immers zij maken deel uit van onze Moeder de Katholieke Kerk of zij behoren tot de verschillende belijdenissen die zich van haar hebben afgescheiden, maar allen zijn zij vervuld van een vurig verlangen naar vrede en eenheid die Christus, onze Hemelse Vader ons gepredikt heeft en waarvoor Hij heeft gebeden. Zo ook was de stem van de pausen van deze laatste eeuw er op gericht de katholieke wereld op te wekken tot samenwerking om orde, vrede en een hernieuwde spiritualiteit te helpen opbouwen met welk doel het Oecumenisch Concilie thans bijeen is geroepen.

Alles wat er plaats heeft in de Kerk die door Jezus Christus is gesticht, is verheven en belangrijk. Wanneer er een Concilie gehouden wordt verzamelen zich rondom de Vaders alle voorname en hooggeplaatste personen uit de kerkelijke wereld, al de belangrijke theologen en juristen en zij die met organisatorische en apostolische kwaliteiten rijk begiftigd zijn. Het beeld van een Concilie ziet er aldus uit: de Paus aan het hoofd en rondom hem kardinalen en bisschoppen van verschillende riten en uit alle landen, en verder hooggeleerde doctoren en professoren die uiterst competent zijn in de verschillende takken der kerkelijke wetenschappen.

Maar het Concilie wordt gehouden voor het gehele christenvolk dat er tennauwste in betrokken is door die wonderlijke stroom van genade en christelijke levenskracht die ons deelachtig maakt aan de verworvenheden die voor dit aardse leven van wezenlijk belang zijn en die ons verzekert van de rijkdommen der eeuwigheid.

Allen, geestelijken en leken, groten en kleinen, uit alle delen der wereld, uit iedere stand, elke stam, welke kleur zijn huid ook heeft, allen hebben zij belang bij het Concilie; en wanneer er één hemelse beschermer is aangewezen om tijdens de voorbereiding en het verloop van de hemel de virtus di vin a af te smeken die het kenmerk moet worden van deze hedendaagse periode in de geschiedenis der Kerk, dan is er tussen al de hemelingen niemand aan wie wij dit beter toe kunnen vertrouwen dan aan St. Jozef, het hoofd van het heilig Huisgezin van Nazareth en beschermer van de Heilige Kerk.

Luisterend naar de weerklank van de stem van de pausen dezer laatste eeuw werd Ons hart opnieuw getroffen door de karakteristieke woorden van Pius XI. Hij wist het op zo'n rustige en weloverwogen wijze te zeggen. Nog klinken zij Ons in de oren uit een toespraak die hij hield op 19 maart 1928 waarin hij St. Jozef die hem zo dierbaar was wilde eren.

"Het is waarlijk bezielend" zo zegt hij "van nabij te beschouwen, en als het ware de een naast de ander te zien schitteren, die twee machtige figuren die de Kerk vanaf haar allereerste begin begeleiden: daar is vooreerst dan de figuur van Joannes de Doper die tevoorschijn treedt uit de woestijn, nu eens met een klinkende stem, dan weer vol zoete tederheid, nu eens als een brullende leeuw, dan weer als de vriend die zich verheugt in de heerlijkheid van de bruidegom en die het offer brengt van zijn martelaarschap. Daarnaast zien wij dan de indrukwekkende figuur van St. Petrus tot wie de Goddelijke Meester zeide: "gaat en verkondigt alle volkeren" en tot hem persoonlijk zei Hij: "gij zijt Petrus en op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen", welk een grootse en indrukwekkende zending was dat!"

Aldus sprak Paus Pius XI en met een stem waarin zijn liefde en verering doorklonk vervolgde hij: "En tussen deze beide grote figuren, tussen deze twee zendingen, zie, daar verschijnt de persoon van St. Jozef, die ook een zending te vervullen heeft, maar hij beweegt zich zwijgend, ingekeerd, bijna onopgemerkt en onbekend in alle nederigheid en stilte, een nederigheid die evenwel later in het volle licht zou komen, een stilte die gevolgd zou worden door de glorie der eeuwigheid". Over de Heilige Jozef [[2648]]

Laat ons toch St. Jozef vereren en zijn bescherming afroepen over het IIe Vaticaans Oecumenisch Concilie!

Eerbiedwaardige broeders en zonen van Rome, geliefde broeders en zonen van geheel de wereld, hiertoe willen Wij u dringend aansporen en daarom zenden Wij u deze apostolische Brief op de 19e maart, opdat uw harten, door de viering van het feest van St. Jozef als Patroon van de universele Kerk, tot een bijzondere ijver mogen geprikkeld worden om door een vurig, aanhoudend en dringend gebed onze Moeder de Heilige Kerk te helpen in haar lerende en leidende taak die zij te vervullen heeft bij de viering van het XXle Oecumenisch en IIe Vaticaans Concilie, waarin de gehele wereldpers een levendig en eerbiedig belang stelt.

Het is u bekend dat de eerste fase van voorbereiding in volle gang is en veelbelovende vorderingen maakt. Belangrijke en geleerde geestelijken uit alle delen der wereld zijn hiervoor in groten getale naar Rome gekomen. Zij zijn verdeeld over verschillende secties die zich op de bestudering van bepaalde onderwerpen toeleggen, gebruik makend van talloze kostbare gegevens die verzameld zijn in een serie indrukwekkende boekwerken. Deze gegevens bestaan uit de gedachten, ervaringen en suggesties die ontsproten zijn aan het inzicht, de wijsheid en de vurige apostolische ijver van allen wie het belang van de Kerk ter harte gaat en die zich hebben laten inspireren door de onschatbare rijkdommen van de katholieke Kerk in het verleden, het heden en de toekomst. Om haar taak tot een gelukkig einde te brengen vraagt het Oecumenisch Concilie slechts om het licht der waarheid en genade, om gehoorzaamheid en rust, vrede in hart en geest; dit is nodig van onze menselijke kant. Van boven verwachten wij de hemelse hulp die het christen volk moet afsmeken door gezamenlijk gebed, voorbeeldige levenswandel en het vaste voornemen om straks de besluiten en voorschriften die na de beëindiging van deze grootse gebeurtenis zullen worden afgekondigd oprecht na te komen.

Wij zijn nog steeds vervuld van die schone gedachte welke Paus Pius XI op die 19e maart 1928 opriep. Hier in Rome straalt de kathedraal van Lateranen altijd in
de luister van St. Joannes de Doper. Maar in de machtige tempel van St. Petrus, waar de kostbaarste herinneringen van het Christendom vereerd worden, bevindt zich ook een altaar van St. Jozef. Wij zouden gaarne zien en Wij doen u daarom vandaag, op de 19e maart 1961, het voorstel dat het altaar van St. Jozef met nieuwe luister moge worden omgeven en dat het het middelpunt moge worden van de liefdevolle verering van de enkeling zowel als van een talloze menigte. Moge onder de hemelse gewelven van deze Vaticaanse tempel alle deelnemers aan het Oecumenisch Concilie die vanuit de verst verwijderde plaatsen hier te samen gekomen zijn, zich verenigen rondom het Hoofd der Kerk.

O, St. Jozef, hier, hier is Uw plaats als Protector universalis Ecclesiae. Aan U hebben Wij, door middel van de stemmen en de documenten van Onze onmiddellijke Voorgangers van de laatste honderd jaar - van Pius IX tot Pius XII - een lauwerkrans van huldeblijken willen brengen als een echo van alle betuigingen van liefdevolle verering die U thans door alle katholieke volken en in alle missiegebieden gebracht worden. Weest Gij altijd onze Beschermer. Moge Uw vrede des harten, Uw stilte, Uw arbeidzaamheid en Uw geest van gebed in dienst van de Kerk ons steeds opnieuw bezielen. Opdat wij ons met U en in vereniging met Uw gezegende Bruid, onze allerzoetste en Onbevlekte Moeder mogen verblijden in de oneindige liefde van Jezus Christus, de glorierijke en onsterfelijke Koning der eeuwen.

Gegeven te Rome, bij Sint-Pieter, de 19e maart 1961, in het derde jaar van Ons Pontificaat.

PAUS JOHANNES XXIII