Kwaad overwinnen door bij zichzelf te beginnen

Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

Het Evangelie uit de liturgie van vandaag toont Schriftgeleerden en farizeeën die verbaasd zijn door de houding van Jezus. Zij zijn geërgerd omdat Zijn leerlingen eten zonder eerst de traditionele rituele wassingen uit te voeren. Zij denken: die manier van doen is in tegenstrijd met de religieuze praktijk. (Mc. 7, 2-5) [[b:Mc. 7, 2-5]]

Ook wij zouden ons de vraag kunnen stellen: waarom verwaarlozen Jezus en Zijn leerlingen deze tradities? In de grond zijn het geen slechte dingen, maar goede rituele gewoonten, eenvoudige wassingen voordat men gaat eten. Waarom schenkt Jezus er geen aandacht aan? Omdat het voor Hem belangrijk is het geloof in het centrum te plaatsen. Wij zien dat voortdurend in het Evangelie: het geloof terug naar het centrum brengen. En een risico vermijden, dat voor de Schriftgeleerden en ook voor ons geldt: uiterlijke formaliteiten onderhouden terwijl men de kern van het geloof op de achtergrond plaatst. Ook wij maquilleren dikwijls onze ziel. De uiterlijke formaliteit en niet de kern van het geloof: dat is een gevaar. Het gevaar van een godsdienstigheid van uiterlijke schijn: goed lijken aan de buitenkant en daarbij de zuivering van het hart verwaarlozen. Er is altijd de bekoring “God tevreden te stellen” door uiterlijke devoties, maar Jezus stelt zich met die eredienst niet tevreden. Jezus wil geen uiterlijke dingen, Hij wil geloof dat het hart raakt.

En inderdaad, onmiddellijk daarna roept Hij het volk weer bij zich om het een grote waarheid te zeggen: “niets kan de mens bezoedelen wat van buiten af in hem komt” (Mc. 7, 15) [b:Mc. 7, 15]. Integendeel, “uit het binnenste, uit het hart” (Mc. 7, 21) [b:Mc. 7, 21] komen de slechte dingen. Deze woorden zijn revolutionair, want in die tijdsgeest dacht men dat sommige voedingsmiddelen of contacten met buitenaf onrein maakten. Jezus keert het perspectief om: niet wat van buiten komt, is slecht maar wat binnenin ontstaat.

Dierbare broeders en zusters, dat gaat ook ons aan. Dikwijls denken wij dat het kwaad vooral van buiten komt: het gedrag van anderen, van degenen die kwaad over ons denken, van de samenleving. Hoe dikwijls beschuldigen wij de anderen, de samenleving, de wereld voor al wat ons overkomt! Het is vooral de fout van de “anderen”: de fout van de mensen, van regeringsleiders, van het ongeluk, en zo voort. Het lijkt dat de problemen altijd van buiten komen, en wij besteden onze tijd met het uitdelen van berispingen. Doch dat is verloren tijd. Men wordt kwaad, bitter en men houdt God ver van zijn hart. Zoals die mensen uit het Evangelie, die zich beklagen, zich ergeren, polemisch zijn en Jezus niet aanvaarden. Men kan niet echt godsdienstig zijn en zich beklagen: beklag vergiftigt, maakt kwaad, wrokkig en droefgeestig – die droefheid van hart die de deur voor God sluit.

Vragen wij vandaag aan de Heer ons te bevrijden van anderen iets kwalijk te nemen – zoals kinderen: nee, ik was het niet, het was die ander ... Vragen wij in het gebed de genade om geen tijd te verliezen door de wereld te bezoedelen met afkeuringen, want dat is niet christelijk. Jezus nodigt ons integendeel uit het leven en de wereld vanuit ons hart te bekijken. Als wij in ons kijken, zullen wij bijna alles vinden waar wij buiten ons een afkeer van hebben. En als wij oprecht aan God vragen ons hart te zuiveren, dan beginnen wij de wereld zuiverder te maken. Want er bestaat een onfeilbaar middel om het kwaad te overwinnen: beginnen met het kwaad in ons te overwinnen. Wanneer men aan de eerste Kerkvaders, aan de monniken vroeg: wat is de weg naar heiligheid? waar moet ik beginnen? dan antwoordden zij dat de eerste stap erin bestaat zichzelf te beschuldigen: beschuldig uzelf. Onszelf beschuldigen. Hoevelen onder ons zijn in de loop van de dag of van de week in staat zichzelf te beschuldigen? Ja, die heeft mij dat gedaan en die ... echt wreed. Maar ik? Ik doe hetzelfde of dit of dat ... Dat is wijsheid: zichzelf leren beschuldigen. Probeer het, het zal u goed doen. Mij doet het goed wanneer het mij lukt, maar het zal iedereen goed doen.

Moge de Maagd Maria, die de geschiedenis door de zuiverheid van Haar hart veranderd heeft, ons helpen het onze te zuiveren door vooral de ondeugd te overwinnen anderen te verwijten en zich over alles te beklagen.