Het voorbeeld van de wijze Salomo

Beminde broeders en zusters,

Vandaag in de liturgie houdt ons de lezing van het Oude Testament de figuur van koning Salomo voor, de zoon en opvolger van David. Zij toont ons hem aan het begin van zijn heerschappij, toen hij nog heel jong was. Salomo erfde een zeer zware opgave, en de verantwoordelijkheid op zijn schouders was groot voor een jonge vorst. Het eerste dat hij deed, was God een plechtig offer brengen - «duizend brandoffers», zegt de Bijbel -. Toen verscheen de Heer hem in een nachtelijk visioen en beloofde hem te geven waar hij in gebed om zou vragen. En hier toont zich de grootsheid van Salomo's ziel: hij vraagt niet om een lang leven of rijkdom of de vernietiging van zijn vijanden; in plaats daarvan zegt hij tegen de Heer: «Geef dus uw dienaar een luisterend hart, om recht te kunnen spreken voor uw volk en onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad» (1 Kon. 3, 9) [b:1 Kon. 3, 9]. En de Heer verhoorde hem, zodat Salomo over de hele wereld beroemd werd om zijn wijsheid en rechtvaardige oordelen.

Hij vroeg God hem dus «een opmerkzame geest» te geven. Wat betekent deze uitdrukking? Wij weten dat het «hart» in de Bijbel niet alleen een lichaamsdeel aangeeft, maar ook het middelpunt van de persoon, de zetel van zijn bedoelingen en zijn oordelen. We zouden kunnen zeggen: het geweten. «Opmerkzaam hart» betekent dan een geweten dat weet te luisteren, dat gevoelig is voor de stem van de waarheid en daarom in staat is om goed van kwaad te onderscheiden. In het geval van Salomo is het verzoek ingegeven door de verantwoordelijkheid om een volk te leiden, Israël, het volk dat God verkoos om zijn heilsplan aan de wereld te openbaren. De koning van Israël moet daarom altijd proberen in harmonie te zijn met God, luisterend naar zijn Woord, om de mensen te leiden langs de wegen van de Heer, de weg van de gerechtigheid en de vrede. Maar Salomo's voorbeeld is van toepassing op elke mens. Ieder van ons heeft een geweten om in zekere zin «koning» te zijn, dat wil zeggen om de grote menselijke waardigheid uit te oefenen door naar het juiste geweten te handelen, het goede te doen en het kwade te vermijden. Het morele geweten veronderstelt het vermogen om naar de stem van de waarheid te luisteren, volgzaam te zijn naar zijn aanwijzingen. Degenen die tot bestuurstaken zijn geroepen, hebben natuurlijk een grotere verantwoordelijkheid en hebben daarom - zoals Salomo leert - meer hulp van God nodig. Maar ieder moet zijn eigen rol vervullen, in de specifieke situatie waarin hij zich bevindt. Een verkeerde mentaliteit geeft ons in dat we God om gunstige dingen of omstandigheden vragen; maar de werkelijke kwaliteit van ons leven en ons sociale leven hangt af van het juiste geweten van ieder, van het vermogen van iedereen om het goede te erkennen, het van het kwaad te scheiden en het geduldig te proberen uit te voeren, en zo bij te dragen aan de rechtvaardigheid en de vrede.

Laten we daarom de hulp inroepen van de Maagd Maria, zetel der Wijsheid. Haar «hart» is volkomen «opmerkzaam» voor de wil van de Heer. Zelfs als een bescheiden en eenvoudig persoon, is Maria een koningin in Gods ogen, en daarom vereren we haar. Moge de Heilige Maagd ook ons helpen om met de genade van God een geweten te vormen dat altijd openstaat voor de waarheid en gevoelig voor de gerechtigheid, om het koninkrijk van God te dienen.

Ná het bidden van het Angelus
Nogmaals komt er helaas nieuws over dood en geweld. We voelen allemaal diepe pijn om de ernstige terroristische daden die afgelopen vrijdag in Noorwegen hebben plaatsgevonden. Bidden we voor de slachtoffers, voor de gewonden en voor hun dierbaren. Ik wil nogmaals aan allen de dringende oproep herhalen om het pad van de haat voor altijd te verlaten en de logica van het kwaad te ontvluchten.

Ik begroet met bijzondere genegenheid de gelovigen die in Les Combes zijn bijeengekomen en die hebben deelgenomen aan de Heilige Mis, opgedragen door kardinaal Tarcisio Bertone, mijn staatssecretaris, die aanwezig is ondanks de rouw van de familie die hem heeft getroffen. Ik groet en bedank de bisschop van Aosta, de rector van de salesianen, evenals de burgerlijke en militaire autoriteiten van de regio en de weldoeners die hebben bijgedragen aan de renovatie van de gastvrije residentie. Ik herinner me met bijzondere genegenheid de tijd doorgebracht op die charmante plek, getekend door de liefde voor God Schepper en geheiligd door de aanwezigheid van de zalige Johannes Paulus II. Aan de jongeren en kinderen van de parochie Zalige Pier Giorgio Frassati in Turijn, en aan alle vakantiegangers, wens ik u een kalme zomer.

{...}

{in het Spaans}

Ik groet de Spaanssprekende pelgrims die deelnemen aan dit Maria-gebed van harte. De parabel van de verborgen schat die we in het Evangelie van vandaag horen, herinnert ons aan het beslissende en allerhoogste belang van de Heer in ons leven, en nodigt ons uit om al het andere ondergeschikt te maken aan deze onuitsprekelijke schat die God in ons heeft gelegd. Dat we ook in deze zomertijd mogen zorgen ons geloof te versterken, zonder de aandacht te verliezen aan wat al voorbij is. Moge de Maagd Maria ons helpen om onvoorwaardelijk haar goddelijke Zoon te volgen. Gezegende zondag.

{...}