Aan echtgenoten de gepaste spirituele en pastorale steun geven

Excellenties,
Dierbare prelaten auditoren

Mijn hartelijke groeten aan ieder van u, te beginnen met de deken die ik dank voor zijn woorden. Ik groet ook alle deelnemers aan deze ontmoeting: de beambten, advocaten en andere medewerkers van de apostolische Rechtbank van de Romeinse Rota [d:207]. Ik bied u allen mijn oprechte wensen aan voor het Rechterlijk Jaar dat vandaag begint.

De samenleving waarin wij leven wordt steeds meer geseculariseerd en werkt de toename van het geloof niet in de hand, met het gevolg dat katholieke gelovigen er moeite mee hebben om van een evangelische levensstijl te getuigen, ook wat het huwelijkssacrament betreft. Het is in die context noodzakelijk dat al de geledingen van de Kerk overeenstemmen om de gepaste spirituele en pastorale steun te bieden. In de dagelijkse uitoefening van uw ambt ten dienste van het christelijk huwelijk, ervaart u twee sleutelaspecten niet alleen van de theologie en het kerkelijk huwelijksrecht, maar ook en zelfs vooreerst van wat de essentie is van de Kerk van Christus : eenheid en trouw. Vooraleer of juist omdat zij juridische plichten zijn van iedere echtelijke verbintenis in Christus, moeten deze twee bestanddelen van het huwelijk inderdaad de epifanie zijn van het geloof dat in het doopsel gegeven wordt.

Opdat het een geldig contract zou zijn, vereist het huwelijk dat er volledige eenheid en harmonie zou zijn tussen de twee toekomstige echtgenoten, zodat door de wederzijdse uitwisseling van hun morele en spirituele menselijke rijkdom– bijna zoals bij communicerende vaten - de twee echtgenoten één worden. Het huwelijk vereist ook engagement tot een trouw die heel het leven absorbeert, zodat het een duurzame consortium totius vitae Codex Iuris Canonici [[30|1135]] wordt.

Eenheid en trouw zijn twee belangrijke en noodzakelijke waarden, niet alleen tussen echtgenoten maar algemeen in relaties tussen mensen en in sociale relaties. Wij zijn ons allemaal bewust van de ongemakken in het burgerlijk huwelijk, wanneer beloften niet gehouden worden en men ontrouw is aan het gegeven woord en de opgenomen engagementen.

Eenheid en trouw. Deze twee onmisbare bestanddelen van het huwelijk vragen niet alleen om op een gepaste manier aan toekomstige echtgenoten uitgelegd te worden, maar doen ook dringend beroep op het pastoraal werk van de Kerk, vooral van bisschoppen en priesters, om het gezin in de verschillende fases van zijn vorming en ontwikkeling te begeleiden. Dit pastoraal werk mag zich natuurlijk niet beperken tot het uitvoeren van praktijken, al zijn zij noodzakelijk en vragen ze een zorgvuldige toepassing. Het huwelijk wordt op drie manieren voorbereid: van op afstand, dichtbij en permanent. Het is goed dat deze laatste manier de verschillende fases van het echtelijk leven ernstig en structureel begrijpt dank zij een degelijke opleiding, om bij de echtgenoten het besef te doen groeien van waarden en engagementen die eigen zijn aan hun roeping.

De belangrijkste personen in deze voorbereiding op het huwelijk, zijn de herders, omwille van hun dienst en ambt. Het is nochtans zeer opportuun of zelfs noodzakelijk de Kerkgemeenschap erin te betrekken in haar verschillende bestanddelen, die voor deze pastoraal medeverantwoordelijk zijn onder leiding van de bisschop van het bisdom en de pastoor. De plicht is dus in solidum, met de herders als hoofdverantwoordelijken en met de actieve deelname van de gemeenschap om het huwelijk te promoveren en gezinnen te begeleiden door spirituele steun en vorming.

Om deze pastorale noodzaak te begrijpen, zou de ervaring van de heilige echtgenoten Aquila en Priscilla in de Schrift ons kunnen helpen. Zij behoorden tot de trouwste gezellen in de zending van de heilige Paulus, die hen met dankbare genegenheid zijn sinergoi noemt, dat wil zeggen medewerkers in de volle zin van het woord, die delen in de angsten en het werk van de apostel. Paulus’ diepe dankbaarheid van Paulus voor het missiewerk van dit echtpaar, is treffend en ontroerend; en men mag tegelijk erkennen dat deze synergie een kostbare gave is van de Geest aan de eerste christengemeenschappen. Vragen wij dus aan de Heilige Geest ook vandaag bekwame priesters aan de Kerk te geven die de charisma’s kunnen waarderen en valoriseren van echtparen die een sterk geloof en een apostolische geest hebben zoals Aquila en Priscilla.

Constante en permanente pastorale zorg van de Kerk voor het welzijn van huwelijk en gezin vereist dat men gebruik maakt van de verschillende pastorale middelen: het Woord Gods, vooral door lectio divina, catechetische ontmoetingen, betrokkenheid in het ontvangen van de sacramenten vooral de Eucharistie, geestelijk gesprek en geestelijke leiding, deelnemen aan gezinsgroepen en werken van liefdadigheid, om de confrontatie met andere gezinnen en openheid voor de behoeften van de minst bedeelden in de hand te werken.

Echtgenoten die hun huwelijk in edelmoedige eenheid en met trouwe liefde beleven, zijn elkaar wederzijds tot steun met de genade van de Heer en de nodige steun van de Kerkgemeenschap, maar anderzijds zijn zij op hun beurt een waardevolle pastorale hulp voor de Kerk. Zij bieden immers aan iedereen een voorbeeld van ware liefde en worden getuigen en medewerkers van de vruchtbaarheid van de Kerk zelf. Waarlijk, veel christelijke echtparen zijn een stille homilie voor iedereen, ik zou zeggen een weekhomilie, een homilie voor elke dag, en wij moeten helaas vaststellen dat een koppel dat reeds lang samenleeft, geen voorpaginanieuws is – het is droevig – terwijl schandalen, scheidingen, echtscheidingen dat wel zijn … Paus Franciscus, homilie in.. Paus Franciscus, homilie in Santa-Martha, vrijdag 18 mei 2018

Echtgenoten die in eenheid en trouw leven, weerspiegelen goed het beeld en de gelijkenis van God. Dat is de blijde boodschap: dat trouw mogelijk is omdat zij een gave is, zowel voor echtparen als voor priesters. Dit nieuws zou ook het trouwe en van evangelische liefde vervulde ambt van bisschoppen en priesters, sterker en troostvoller moeten maken; zoals de huwelijksliefde en trouw van de echtgenoten Aquila en Priscilla een steun en troost waren voor Paulus en Apollos.

Dierbare prelaten auditoren, ik dank ieder van u nogmaals voor het goede dat u doet voor het volk van God, in dienst van het recht door middel van uw vonnissen. Naast het belang van het oordeel op zich voor de betrokken partijen, dragen uw vonnissen bij tot een juist begrip van het huwelijksrecht. Dit recht staat ten dienste van het salus animarum en het geloof van de echtgenoten. Daarom begrijpt men dat de vonnissen van de Rota nauwgezet verwijzen naar de principes van de katholieke leer inzake de natuurlijke opvatting van het huwelijk, met zijn verplichtingen en rechten en meer nog met zijn sacramentele werkelijkheid.

Van harte dank voor uw werk! Ik smeek er Gods bijstand over af en geef u van harte de apostolische zegen. En vergeet alstublieft niet voor mij te bidden. Dank u!