In Meno di un Anno

Nog geen jaar is het geleden, dat wij voor het laatst bij de gewone audiëntie aan de pastoors en vastenpredikers van Rome de vreugde hadden met u samen te zijn. Welk een ontzettende tragedie heeft sindsdien een fel en onheilspellend licht geworpen op wat wij u toen hebben gezegd in onze toespraak [1407] over de Tien Geboden en over enkele ernstige plichten van uw heilig ministerie! Deze plichten zijn door die vreselijke gebeurtenissen buitengewoon verzwaard. Zij leggen u grote offers op om uw zorgende ijver en uw liefde behalve over uw eigen parochianen ook nog uit te strekken tot de massa's vluchtelingen, die zich als kolkende stromen van alle kanten op Rome hebben gestort.

Wie kan al de gevolgen van deze veranderingen enordeloze verhuizingen voorzien en nauwkeurig de resultaten schatten op het gebied van de zielzorg? Deze hangen hoofdzakelijk af van de beantwoording van de vrije wil van de mens aan de genade van God. Men moet zich van dit wezenlijke element een des te juister begrip vormen in een tijd als de onze. Thanszijn de zielen veel meer bloot gesteld aan de machtige stormloop van de bekoringen tegen God en Zijn wet. Daarom hebben zij naast een zorgzamer en ijveriger geestelijke bijstand een meer bijzondere bovennatuurlijke hulp en steun nodig van de genade, die men nederig in gebed van God moet afsmeken. Van de andere kant hebben wij tot onze grote voldoening en troost kunnen vaststellen, dat de geestelijkheid van Rome, en van Italië over het algemeen, zeer waardig en vaak met echte prachtige heldenmoed de verschrikkelijke beproeving heeft doorstaan en nog doorstaat.

De voornaamste bron van deze bovennatuurlijke krachten, van deze genade van God zijn de H. Mis en de Sacramenten, die deze keer juist als onderwerp aan de vastenpredikers zijn aangegeven.

Hiermee zijn wij dan vanzelf in de wereld van het bovennatuurlijk leven en van de christelijke mysteries. Dit is zeker een mysterievolle wereld, maar daarom niet onwerkelijk, integendeel het is een wereld van de hoogste werkelijkheid, die boven de natuurlijke werkelijkheid uitgaat gelijk het eeuwige uitgaat boven het tijdelijke, het onvergankelijke boven het vergankelijke, het goddelijke boven het menselijke. Tot deze wereld behoren de Sacramenten.

Even goed als de natuurlijke krachten, maar dan in onvergelijkelijk hogere graad, zijn de Sacramenten werkelijkheden, en wel werkdadige werkelijkheden. Zij hebben de kracht om de mens boven zichzelf en boven heel de natuurlijke orde uit te verheffen tot de sfeer van het goddelijke, de kracht om hem een nieuw leven in te storten ten einde in waarheid van God te leven; en niet alleen om het in te storten, maar ook om het te bewaren en te doen groeien, zodat de mens, uit God geboren, niet enkel meer schepsel is, maar in ware, werkelijke zin kind van God, broeder en mede-erfgenaam van Christus, met een eigen recht op het eeuwig leven. op de zaligmakende aanschouwing en op het volmaakte bezit van God.

Dit is een kenmerk, enkel en alleen eigen aan het christelijk geloof; dit geloof is de godsdienst van de persoonlijke vriendschap tussen God en Zijn schepsel, de godsdienst van het goddelijk kindschap van de mens; en de Sacramenten - het doopsel op de eerste plaats - zijn om zo te zeggen de kanalen, die aan de mens dit nieuw bestaan, dit mysterievolle leven meedelen.

In het christelijk huwelijk is de kracht van het Sacrament verbonden met de wederzijdse toestemming van de huwenden. Hun "ja-woord" wordt een bron van genade; en zo wordt de huwelijksband verrijkt met die bovennatuurlijke waardigheid, die hem maakt tot een symbool van de vereniging van Christus met de Kerk. En de heiliging zelf van het Huwelijk brengt de weldoende uitwerking; van de hogere wereld dergenade over ook op het gezin en door middel van het gezin op heel het maatschappelijk leven.

In deze wondervolle stroom van Sacramentele genade munt boven alles uit het ware en werkelijke priesterschap van het Nieuwe Verbond. Door zijn woord vergeeft de priester des Heren de zonden en draagt hij het offer van Christus op, die in alle tijden en op alle plaatsen even werkelijk, evenzeer tegenwoordig, even levend is.

Dit zijn machtige waarheden, dit is een bovenmenselijke werkelijkheid, die wordt aangeboden en die in staat is om heel de mens te doordringen, te vervullen en te vervolmaken. Maar slaan we een blik op de mensen om ons heen en vragen we ons af, of zij bereid en geschikt zijn om die werkelijkheid in zich op te nemen, dan kan jammer genoeg voor velen het antwoord niet bevestigend zijn. De bovennatuurlijke wereld is hun vreemd geworden, zegt hun niets meer; het is alsof de geestelijke organen om zulke hoge en heilzame waarheden te kennen bij hen verschrompeld of afgestorven zijn. Men heeft deze zielsgesteltenis willen verklaren uit gebreken in de liturgie van de Kerk; men heeft gemeend, dat het voldoende zou zijn haar te zuiveren, te hervormen, te veredelen om de afgedwaalden van vandaag de weg naar de goddelijke geheimen te zien terugvinden.

Wie zo redeneert, toont een zeer oppervlakkig begrip te hebben van deze geestelijke bloedarmoede of lusteloosheid. Zij heeft veel en veel diepere wortels. Wij hebben de laatste twee jaar daarover reeds tot u gesproken. vgl: La paterna Parola [[[1792]]] vgl: L'Inscrutabile Consiglio Divino [[[1407]]] Het steeds meer verbannen van de godsdienst uit alle terreinen van het maatschappelijk leven, het zich baan breken van de ongodsdienstigheid in al haar vormen, het verblindende en fascinerende van de verrassende vooruitgang op heel het gebied van het materiële leven, hebben bij velen merkbaar de bereidheid en de juiste gesteltenis verzwakt om de waarden van het bovennatuurlijk leven en in het bijzonder de geheimen van het geloof te begrijpen en in zich op te nemen.

Was bijv. het geloof in de H. Eucharistie levend en ongeschokt zoals vroeger, hoe konden dan zo velen de onderhouding van het gebod van de heiliging der feestdagen zo schromelijk verwaarlozen? Terecht kan men daarom op de tegenwoordige slapte van het godsdienstig leven de woorden toepassen van de Verlosser: "Quoniam abundavit iniquitas, refrigescet caritas multorum: omdat de ongerechtigheid zo zeer is toegenomen, zal de liefde van velen verkoelen." (Mt. 24, 12) [b:Mt. 24, 12] De stijgende vloed van godsdienstige onverschilligheid en atheïsme heeft in verontrustende mate de geloofskracht verzwakt, die voortkomt uit de staat van genade en uit de liefde tot God.

Het is uw plicht, beminde zonen, bij de vastenpreken en in alle bedieningen van uw heilig ministerie de gelovigen weer op te voeden tot een levendiger besef, een voller begrip, een juister waardering van de genade en van de goddelijke Sacramenten.

Het Sacrament is, zoals u weet: "een teken van iets heiligs, in zover het de mensen heiligt"; zo luidt in haar kernachtige beknoptheid de scholastieke definitie van de Sacramenten iiia q. 60 a. 2 [[t:iiia q. 60 a. 2]]; ofwel, om de welluidende uitdrukking van de catechismus "voor de pastoors" te gebruiken: het Sacrament is "het zichtbaar teken van de onzichtbare genade, ingesteld voor onze rechtvaardiging". p. 2, c. 1, n. 4 [[5278]] Hoe machtig echter de werkdadigheid van deze mysterievolle tekenen ook is, toch vertonen zij die uiterste eenvoud, die het kenmerk is van ware grootheid. Maar de Kerk heeft ze omgeven met de pracht van haar riten, gebeden en heilige handelingen, gelijk men een fijne parel in een prachtvol schrijn plaatst. Alle kunsten, bouwkunst, schilderkunst, beeldhouwkunst, poëzie en muziek verhogen de uiterlijke majesteit er van en verheerlijken bovenal het Sacrament der Sacramenten, het mysterie der mysteries, de H. Eucharistie.

Wat deze sacramentele riten betreft, iedere periode van de kerkgeschiedenis heeft het hare er toe bijgedragen te verrijken, gelijk het Romeins missaal en rituale duidelijk aantonen om slechts voorbeelden te noemen, die u meer vertrouwd zijn. Uit de geleidelijke ontwikkeling van sommige van deze riten blijkt duidelijk de zorg van de Kerk om de vormen te zoeken, die voor hun doel het meest geschikt zijn. Men hoort vaak de leuze, ook met betrekking tot de liturgie: "terug naar de primitieve Kerk"! Dit is een schoonklinkende frase, waarvan men in ieder afzonderlijk geval de zin en de reden moet aantonen, maar die zelden gefundeerd zal blijken. Moeten wij misschien, om een voorbeeld te noemen, het officie en de mis van Sacramentsdag van de hand wijzen en afschaffen, enkel en alleen omdat zij niet ouder zijn dan de dertiende eeuw? Of moet de Kerk bij het uitreiken van de H. Communie terugkeren tot praktijken, die reeds sinds lang door andere vormen zijn vervangen, die meer passen aan de waardigheid van het Sacrament en meer beantwoorden aan de geestelijke en natuurlijke gesteltenissen van de gelovigen?

Is het nodig er aan te herinneren, dat de toediening van de Sacramenten en het opdragen van de H. Mis en in het algemeen alle heilige handelingen met stichtende godsvrucht en waardigheid moeten worden verricht? Want al is het niet waar, dat alleen de liturgie een afdoend geneesmiddel biedt tegen vervreemding van de zielen ten opzichte van de geloofsgeheimen, toch zijn die bedienaren van het altaar, die de heilige handelingen slordig, overhaast en puur mechanisch verrichten. tegenwoordig minder dan ooit te verontschuldigen. Zo maken zij de gelovigen afkerig van het bijwonen van de goddelijke diensten; en hen, die van buiten komen op zoek naar het licht, stoten zij af en verjagen zij, om het zo uit te drukken, van de drempel van het heiligdom. Laat de priesters dus altijd bij de heilige handelingen die ongedwongen waardigheid aan de dag leggen, die een teken is van diep geloof en innige ingekeerdheid.

Wij prijzen ten zeerste alle zorg en moeite om vooral 's zondags en op andere verplichte feestdagen de goddelijke diensten altijd stichtender te maken voor het christenvolk. Het laatste doel immers van alle heilige diensten is glorie te geven aan God. en de gelovigen te doen groeien in de genade. Op dit doel moet alles gericht zijn, ook de psychologische indruk, die de kerkelijke plechtigheden achterlaten. Men gaat 's Zondag niet naar de kerk als naar een muziekuitvoering of voor esthetisch genot, maar om telkens opnieuw in woord en daad de Heer te loven en te verheerlijken volgens het verheven woord van de apostel Paulus: "Aan Hem, die door de kracht, die in ons werkt, veel meer kan uitrichten dan wij bidden of denken, aan Hem zij de glorie in de Kerk en in Christus Jezus te allen tijde van eeuwigheid tot eeuwigheid. Amen." (Ef. 3, 20-21) [b:Ef. 3, 20-21]

Hoeveel gelovigen moeten zich tegenwoordig gelukkig noemen, als zij, beroofd van alles, wat hun natuurlijkerwijze kan treffen en ontroeren, toch nog de mis en de Sacramenten hebben, al is het dan ook in de eenvoudigste vorm en ontdaan van alle uitwendige luister! Zoals de soldaten aan het front en allen, die in de gevangenenkampen leven, zoals de talrijke volksgroepen, wier kerken nog slechts een hoop puin en as zijn, of zij, die door gewelddadige vervolging zijn beroofd van priester en altaar en die nog slechts in het geheim en zelden de Sacramenten kunnen ontvangen. Voor hen allen moeten de liefde en de genade van Christus volstaan en met deze schat achten zij zich en zijn zij ook werkelijk reeds rijk.

De Sacramenten werken - om de scholastieke termen te gebruiken die zijn bekrachtigd door het concilie van Trente Sessio VII - Decretum de Sacramentis [[672|8]] - de genade uit ex opere operato (krachtens eigen werkdadigheid). Niettemin dragen de gesteltenis en de medewerking van wie het ontvangt, samen met de werking van het Sacrament, bij tot het bereiken van het eigen doel van dit laatste.

Deze medewerking van 's mensen wil is zo essentieel, dat volgens de leer van de Kerk niemand, die tot het gebruik van het verstand is gekomen, geldig en nog minder waardig en met vrucht een Sacrament kan ontvangen, als hij niet in de vereiste gesteltenis is. Hij moet zijn ziel openstellen voor het Sacrament en voor de stroom van de genade, opdat deze ze ongehinderd kan overstromen en vervullen.

"De goedheid en menslievendheid ... van God, onze Verlosser" (Tit. 3, 4) [b:Tit. 3, 4] openbaren zich nergens zo heerlijk als in de uitwerking van de Sacramenten, waarin Zijn goedheid en Zijn liefde jegens de mens de uiterste grens van het mogelijke bereiken. Deze grens trekt de mens zelf door de daad van zijn vrije wil en van zijn eigen verantwoordelijkheid. Zó groot is bijv. in bepaalde omstandigheden de kracht van het Sacrament van de zieken, dat deze eenvoudige zalving zelfs een stervende, die reeds buiten kennis is, van de zwaarste zonden kan bevrijden, hem de bovennatuurlijke genade kan geven en het recht verzekeren op de gelukzalige onsterfelijkheid - op één voorwaarde echter, dat hij, toen hij nog bij bewustzijn was, al was het ook op het laatste ogenblik, zijn zonden op enigerlei wijze, zij het ook slechts met een onvolmaakt berouw, heeft verfoeid en zijn hart tot God heeft gekeerd.

Het is hier echter niet zozeer onze bedoeling de nadruk te leggen op deze betrekking tussen het opus operatum en het opus operantis als veeleer op het leven, dat de gelovigen moeten leiden, willen zij werkelijk beantwoorden aan de genade, die zij door de Sacramenten en op de eerste plaats door de H. Eucharistie ontvangen. Met ons de Sacramenten te geven bedoelde Christus niet ons te ontslaan van de strijd voor de christelijke volmaaktheid, maar ons in staat te stellen die strijd te voeren. "Gij moet u vernieuwen naar de inwendige geest", vermaant de apostel der heidenen de christenen van Efese, "gij moet de nieuwe mens aantrekken, die naar Gods beeld is geschapen in ware gerechtigheid en heiligheid." (Ef. 4, 23-24) [b:Ef. 4, 23-24] Met de hem eigen beeldende kracht beschrijft hij in bijzonderheden de smartelijke tegenstelling tussen de volkomen hemelse rust van de goddelijke genade en de duistere werkelijkheid van de gevallen natuur en herinnert hij zijn gelovigen er aan, dat de overwinning op de zonde voortaan van hen alleen afhangt. "Bedroeft ook niet Gods Heilige Geest, waarmee gij verzegeld zijt voor de dag van de verlossing." (Ef. 4, 30) [b:Ef. 4, 30] Niemand heeft beter en schitterender dan de apostel Paulus de pracht van het bovennatuurlijk leven, dat de Sacramenten ons geven, in het licht gesteld; niemand ook heeft aan het persoonlijk aandeel van de gelovigen hoger eisen en voorwaarden gesteld, als het gaat om het "wandelen in nieuwheid van leven". (Rom. 6, 4) [[b:Rom. 6, 4]] In deze samenwerking van de kracht van het Sacrament en de inspanning van de mens ligt het geheim van het levend geloof, van het ernstig christelijk leven, van het echte streven naar de geestelijke volmaaktheid. Daar ligt het punt, waar liturgie en zielzorg elkaar ontmoeten en tot eenheid komen, en daar ligt terzelfder tijd het hoogtepunt van deze eenheid.

Wat toch is het doel van de zielzorg anders dan dat de mens leve, groeie en sterve in de genade van God? Welnu, de genade van God, de "nieuwheid van leven", de kracht om in overeenstemming met dit nieuwe leven te handelen, dat is juist, wat de Sacramenten geven. Dit handelen zelf moet zich uitstrekken tot ieder terrein, tot het persoonlijk leven, het gezinsleven, het beroep, vrede en rust, onrust en gevaar. De liturgische plechtigheden, het opdragen van de H. Mis, de toediening van de Sacramenten mag men zich niet denken los van het geheel van het leven. Zij zijn bestemd het te zuiveren, te heiligen, te richten op God. Wat een zorg vereist dit werk, voordat de zielen voorbereid zijn en in goede gesteltenis om de Sacramenten waardig en met vrucht te ontvangen, en wat een inspanning om hun volharding en vooruitgang in het goede te verzekeren! En toch, beminde zonen, het voornaamste en belangrijkste doel, dat gij onvermoeid en met alle kracht moet nastreven, - zonder ooit aan het goede resultaat te wanhopen -, is deze eenheid bij de u toevertrouwde gelovigen te verwezenlijken en te vervolmaken, die ononderbroken wederzijdse actie en reactie van Sacrament en leven.

Om nu te komen tot de Sacramenten afzonderlijk, u weet heel goed, beminde zonen, door eigen ondervinding, hoevele en hoe ernstige plichten de waardige en vruchtbare toediening er van aan de zielzorg oplegt. Wij zullen ons dus tot enige weinige punten beperken, die bijzondere aandacht schijnen te vorderen.

Reeds bij een andere gelegenheid hebben wij gesproken over de vereiste hoedanigheden van een goed Biechtvader vgl: Graditissima [[[6609|(30-31)]]], vandaar; willen wij iets naar voren brengen, dat meer de Biechtelingen raakt.

Is het niet waar, dat de Biechten, om duurzame vruchten voort te brengen, zorgvuldiger moeten worden voorbereid dan gewoonlijk geschiedt? Wij spreken hier niet zozeer over de devotie-Biechten als over de noodzakelijke Biechten. Het is duidelijk, dat de Biechtvader niet voor iedere penitent, die bij hem komt, van voren af aan het gewetensonderzoek en heel de voorbereiding kan overdoen; hiertoe zou hem de tijd ontbreken en zijn krachten zouden tekort schieten. Het is derhalve nodig een algemene, soliede en volledige instructie te geven over de Biecht, niet alleen in de Catechismus voor de kinderen, maar nog meer in die voor de opgroeiende jeugd en voor de volwassenen. Een dergelijke instructie geeft licht aan de gewetens en vrede aan de harten bij hen, die geen enkele ernstige reden tot onrust hebben; maar snijdend als het mes van de chirurg dringt zij ook diep binnen de gewetens, waarin zich het abces van de zonde, vooral van de doodzonde, verbergt. Zulk een onderrichting voert op krachtdadige wijze tot het innerlijk, bovennatuurlijk, algemeen berouw, tot een echt verafschuwen van de zonde en tot een terugkeer naar God. U kunt in uw Zondagspreken geen nuttiger onderwerpen behandelen dan de godsdienstige waarheden, de geboden, de praktijk van het gewone dagelijkse leven van uw parochianen en de noodzakelijke en passende voorbereiding op het Sacrament van de Biecht.

Spoort de gelovigen aan intijds de priester te roepen bij ernstige zieken en stervenden en vecht liefdevol en volhardend tegen die onredelijke angst, die zich van zovelen meester maakt bij de gedachte aan het Laatste Oliesel; alsof het een teken van sterven zou zijn, terwijl het integendeel een Sacrament van leven is, altijd en op de eerste plaats van bovennatuurlijk leven door de heiliging en de geestelijke sterking van de ziel; maar het kan ook in de mate, waarin het op het lichaam inwerkt, slechts helpen en verlichting brengen.

Wat betreft de twee essentiële doeleinden van de eucharistische zielzorg, het bijwonen van de H. Mis en het veelvuldig ontvangen van de Sacramenten, moogt u groter en duurzamer resultaat verwachten, als u die doeleinden in uw werken verbindt met het ijveren voor de heiliging van de feestdagen. Men moet zien te bereiken, dat alle gelovigen weer opnieuw, zoals vroeger, eens per week tijd, en wel voldoende tijd vinden om zich te wijden aan de dienst van God en het heil van hun ziel, om te luisteren naar het woord van God, om een goed boek te lezen, om rust te geven aan het lichaam en innerlijke vrede aan hun geest, zoveel mogelijk in de huiselijke kring.

Op dit punt kunnen wij alleen maar herhalen, wat wij reeds vroeger bij deze audiënties hebben gezegd vgl: La paterna Parola [[[1792|10]]] vgl: L'Inscrutabile Consiglio Divino [[[1407|(28-30)]]]; wij willen er nochtans één opmerking aan toevoegen: het zou een verderfelijke illusie zijn, als men, omdat het zo moeilijk is de bevolking van de grote steden terug te brengen tot een betere heiliging van de feestdagen, de tactiek van het zwijgen voorzichtiger zou achten, onder het schoonschijnend voorwendsel, dat men ook in dit geval het volk te goeder trouw moet laten en ingedommelde of onbewust dwalende gewetens niet in positief slechte gewetens moet veranderen. Neen, beminde zonen, bedient u, bij een zo ernstige en gewichtige zaak niet van een dergelijke uitvlucht. Uw lafhartigheid zou de bedreiging van de profeet over u doen neerkomen: "Wee de herders, die de kudde van mijn weide verstrooien en verscheuren, zegt de Heer." (Jer. 23, 1) [b:Jer. 23, 1]

Wat het Sacrament van het Huwelijk aangaat, Italië kent op het ogenblik in zijn wetgeving de echtscheiding niet. En let wel, de Kerk is niet de enige, die ze verwerpt; ook uit de kringen van de juristen en de leken-sociologen zijn gezaghebbende en waarschuwende stemmen opgegaan, die dringend vrezen toch niet toe te laten, dat de echtscheiding het heiligdom van het Huwelijk en van het gezin komt schenden en ontwrichten.

Nochtans is er, helaas, in een bepaalde pers reeds een begin gemaakt met een openlijke propaganda ten gunste van de echtscheiding; daaraan zit het gevaar vast, dat mensen, die niet doordenken, in dwaling worden gebracht en een beweging wordt aangemoedigd, die in strijd is met de natuurwet, met de goddelijke wet en met de heilige wet van Christus. De katholieke gelovigen moeten derhalve de drie volgende fundamentele punten onwrikbaar vasthouden.

Zij kunnen geen waar, geldig Huwelijk sluiten dan volgens de vorm door de Kerk voorgeschreven.

Het geldig gesloten Huwelijk tussen gedoopten is door het feit zelf een Sacrament.

Zo'n geldig Huwelijk tussen gedoopten kan, is het eenmaal voltooid, om geen enkele reden, door geen enkel menselijk gezag, door geen macht op aarde worden ontbonden, alleen maar door de dood.

Het is uw taak, herders van de zielen, deze drie beginselen diep in het verstand en in het geweten van de gelovigen in te prenten om hun tot regel te dienen voor hun eigen leven en hun in iedere omstandigheid een vaste en juiste levenshouding te geven.

In de secreta van Sacramentsdag bidden wij dit gebed: "Heer, verleen, zo vragen wij, in Uw goedertierenheid aan Uw Kerk de gaven van eenheid en vrede, die door de aangeboden gaven in mystieke zin worden betekend." Al wordt de H. Eucharistie hier als het mysterie van eenheid en vrede geprezen, en al is zij dat ook inderdaad bij uitstek, toch behoort dat hemels kenmerk ook aan de andere Sacramenten. Alle brengen ze ons de eenheid en de vrede met God, die eenheid die alle verbeelding te boven gaat, omdat zij bestaat in de deelname aan de goddelijke natuur; dat onuitsprekelijk licht, waarin wij God onze Vader noemen en Hij ons Zijn kinderen en vrienden noemt.

Zij vestigen bovendien de eenheid en de vrede onder de mensen volgens het woord van St. Paulus, die ons opwekt "bezorgd te zijn om de eenheid van de Geest te bewaren door de band van de vrede. Eén lichaam ... één Heer, één geloof, één doopsel. Eén God en Vader van allen" (Ef. 4, 3-5) [b:Ef. 4, 3-5] En wij kunnen er aan toevoegen: één- elfde eucharistische maaltijd, die allen, zonder enig onderscheid van afkomst, natie of stand, één maakt met Christus en met elkander in de eenheid van het mystieke lichaam van Christus; éénzelfde stroom van genade in het Huwelijk, die bruidegom en bruid, ouders en kinderen, de christelijke gezinnen onderling één maakt in de eenheid van geloof, liefde, eendracht en vrede; éénzelfde priesterschap, dat alle priesters van de wereld omsluit en moet samenbinden in die allerinnigste eenheid, die de wereld niet kent.

Op deze bovennatuurlijke kracht en op deze band, die de mensen tot broeders maakt, berust onze hoop op de verzoening van de volkeren en wij zien hun werken reeds in velerlei vormen, vooral ten voordele van de oorlogsslachtoffers in een liefdewerk, waarin de gelovigen van de wereld hun edelmoedige offergaven bijeen laten stromen; zo stellen zij ook ons in staat om naar de mate van het mogelijke te voldoen aan de ontelbare smeekbeden, die onze hulp inroepen.

Wij verlangen vurig onze hulp uit te strekken tot alle delen van de wereld, zonder onderscheid van ras of taal, tot allen, die door de verschrikkelijke oorlog tot ellende zijn vervallen. Wat in het bijzonder Italië betreft, gaat onze zorg vooral uit naar hulp aan de kinderen, de zieken, de vluchtelingen, de getroffenen, de gerepatrieerden. De omstandigheden hebben ons ertoe gebracht, dit liefdewerk te vestigen hier in Rome, van waaruit wij hulp trachten te verlenen aan de grote massa arme zwervers zonder onderdak, zonder kleding, ten prooi aan de verschrikkingen van de honger.

Ootmoedig danken wij God voor wat wij op dit terrein tot nu toe hebben mogen doen. Maar onze dankbaarheid gaat ook uit naar u, beminde zonen, en naar uw parochianen, naar u om wille van uw vurige ijver, naar hen om de edelmoedige, ruime giften. die u liefderijk hebt ingezameld en overgedragen aan de "Pauselijke commissie voor hulpverlening" door onszelf opgericht. Weest er van overtuigd, gij zieleherders in ons diocees Rome, en mogen ook de verenigingen van de Katholieke Actie en de gelovigen er van overtuigd zijn, dat dit werk ons in de huidige droevige omstandigheden van nood en ontbering boven alle andere dierbaar is. Als een verlangen van de plaatsbekleder van Christus enige weerklank vindt in hun harten, dan moeten zij de kracht van hun naastenliefde op dit werk richten.

Wij willen niet eindigen zonder een blik te werpen op het missiekruis, nu in de kerken van Rome opgericht.

Vergeet niet, dat de missies op het oog hebben niet zozeer hen, die reeds tot de onzen behoren en met ons samenwerken, als wel hen, "die buiten staan" (1 Kor. 5, 12) [b:1 Kor. 5, 12], de onverschilligen, de vijandigen, de afgedwaalden, de verlorenen, de dolenden; niet zozeer hen, die in het vaderhuis "overvloed aan brood hebben", als wel de verloren zonen, die "van honger omkomen". (Lc. 15, 17.31) [[b:Lc. 15, 17.31]] Het resultaat van de missie kunt u afmeten en afwegen naar het aantal van hen, die in deze dagen van genaden de juiste weg zullen terugvinden, die leidt naar God, naar Christus, naar de Kerk.

Dit resultaat, beminde zonen, hangt niet alleen af van het woord van de predikanten, maar ook van de parochie-geestelijken; van de ijver, waarmee zij de missie voorbereiden door de parochie in alle richtingen te doorkruisen, straat voor straat, huis voor huis, door de verstrooiden bijeen te brengen en de lauwen wakker te schudden; van de ijver, waarmee zij de missie, als ze begonnen is, volgen met hun gebed, aanmoediging, alle mogelijke hulp en hun zorg voor de goede orde in alles.

Moge de liefde van de hemelse Vader der barmhartigheid, moge de genade van Christus, de adem van de Heilige Geest, dip leven geeft aan de eenheid van geloof en aan de eendracht in het werken, met overvloedige vruchten uw arbeid zegenen. Wij zelf zullen in de loop van deze missieweken met ons hart en ons gebed met u verenigd blijven, dag voor dag, uur na uur. En tot onderpand van de almachtige hulp van God verlenen wij aan u, beminde zonen, aan uw mede-arbeiders, uw parochianen, en aan allen, die met godsvrucht en aandacht uw vastenpreken zullen aanhoren, onze vaderlijke apostolische zegen.