Het Paastriduüm

Dierbare broeders en zusters, goede dag!

Morgen is het Witte Donderdag. ’s Namiddags begint, met de Heilige Mis van “het Avondmaal van de Heer”, het Paastriduüm van lijden, dood en verrijzenis van Christus, dat het hoogtepunt van heel het liturgisch jaar en ook het hoogtepunt is van ons christelijk leven.

Witte Donderdag
Het Triduüm begint met de gedachtenis van het Laatste Avondmaal. Op de vooravond van zijn lijden bood Jezus aan de Vader zijn lichaam en zijn bloed aan onder de gedaante van brood en van wijn en, terwijl Hij ze als voedsel aan de apostelen gaf, droeg Hij hun op die gave tot zijn gedachtenis te vereeuwigen. Het evangelie van die viering drukt onder een ander opzicht dezelfde betekenis van de Eucharistie uit, door te verwijzen naar de voetwassing. Jezus wast, als een slaaf, de voeten van Simon Petrus en van de andere elf leerlingen. (Joh. 13, 4-5) [[b:Joh. 13, 4-5]] Met dit profetische gebaar geeft Hij uitdrukking aan de zin van zijn leven en zijn lijden, als dienst aan God en aan de broeders: “De Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen” (Mc. 10, 45) [b:Mc. 10, 45].

Dit gebeurde ook bij ons Doopsel, toen de genade van God ons heeft gereinigd van zonde en we met Christus werden bekleed. (Kol. 3, 10) [[b:Kol. 3, 10]] Dit gebeurt telkens wij in de Eucharistie de gedachtenis vieren van de Heer: we verenigen ons met Christus - Dienaar om zijn gebod te gehoorzamen en elkaar te beminnen zoals Hij ons heeft liefgehad. (Joh. 13, 34; Joh. 15, 12) [[b:Joh. 13, 34; Joh. 15, 12]] Als we tot de heilige communie naderen zonder de oprechte bereidheid elkaar de voeten te wassen, dan herkennen we niet echt het Lichaam van Christus. De dienst van Christus is zichzelf geven, totaal.

Goede Vrijdag
Daarna, overmorgen, overwegen we, in de liturgie van Goede Vrijdag, het mysterie van de dood van Christus en vereren we het Kruis. Op het laatste ogenblik van zijn leven, alvorens de geest aan de Vader te geven, zei Jezus: “Het is volbracht” (Joh. 19, 30) [b:Joh. 19, 30]. Wat betekent dit woord wanneer Jezus zegt: “Het is volbracht”? Het betekent dat het werk van de verlossing is volbracht, dat alle Schriften hun volledige vervulling vinden in de liefde van Christus, het geslachtofferde Lam. Door zijn offer heeft Jezus de grootste gemeenheid omgevormd tot de grootste liefde.

In de loop der tijden zijn er mannen en vrouwen geweest die door het getuigenis van hun bestaan een straal hebben weerkaatst van die volmaakte, volle, onbezoedelde liefde. Ik denk graag aan een heldhaftige getuige van onze tijd, Don Andrea Santoro, priester van het bisdom Rome en missionaris in Turkije. Enkele dagen voordat hij in Trabson werd vermoord, schreef hij: “Ik ben hier om te midden van deze mensen te wonen, zodat Jezus hetzelfde kan doen, gebruikmakend van mijn lichaam…Men kan slechts heil bewerken wanneer men het eigen lichaam opoffert. Het kwaad van de wereld wordt gedragen en het lijden wordt gedeeld, door het tot het uiterste in het eigen lichaam op te nemen, zoals Jezus heeft gedaan”. A. Polselli, Don Andrea.. A. Polselli, Don Andrea Santoro, le eredità, Città Nuova, Roma 2008, p. 31 Dit voorbeeld van een man van deze tijd, en zoveel andere, mogen ons aansporen ons leven, in navolging van Jezus, als een liefdegave op te offeren voor de broeders. Ook vandaag zijn er vele mannen en vrouwen die, alleen omwille van dit motief, met Jezus hun leven opofferen als belijdenis van het geloof. Het is een dienst, de dienst van het christelijk getuigenis met het bloed, een dienst die Christus ons heeft bewezen: tot het uiterste heeft Hij ons verlost. Dit is de betekenis van dat woord “Het is volbracht”. Hoe mooi zal het zijn wanneer wij allen, aan het eind van ons leven, met onze vergissingen, met onze zonden, ook met onze goede werken, met onze naastenliefde, zoals Jezus tot de Vader kunnen zeggen: “Het is volbracht”, niet met de volmaaktheid waarmee Hij het heeft gezegd, maar zeggend: “Heer, ik heb al gedaan wat ik kon doen. Het is volbracht”. Door het kruis te vereren, door naar Jezus te kijken, denken we aan de liefde, aan de dienst, aan ons leven, aan de christelijke martelaren en het zal ons ook goed doen het einde van ons leven te overwegen. Niemand weet wanneer dit zal gebeuren, maar we kunnen de genade vragen te mogen zeggen: “Vader, ik heb gedaan wat ik kon. Het is volbracht”.

Stille Zaterdag
Op Stille Zaterdag staat de Kerk stil bij de “rust” van Christus na het glorievolle gevecht op het kruis. Op Stille Zaterdag vereenzelvigt de Kerk zich opnieuw met Maria: heel het geloof is verzameld in Haar, de eerste en volmaakte leerlinge, de eerste en volmaakte gelovige. In de duisternis die de schepping omhult, is Zij de enige die het vuur van het geloof brandend houdt, tegen alle hoop in hopend (Rom. 4, 18) [[b:Rom. 4, 18]] op de verrijzenis van Jezus.

Paaswake
Tijdens de Paasnachtwake, wanneer opnieuw het Alleluja weerklinkt, vieren we de verrezen Christus als centrum en einddoel van de kosmos en van de geschiedenis; vol hoop waken we uitkijkend naar zijn wederkomst, wanneer Pasen volledig geopenbaard zal worden.

Soms lijkt het duister van de nacht in de ziel binnen te dringen; soms denken we: “er is niets meer aan te doen”, en het hart vindt de kracht niet meer om te beminnen…Maar precies in die duisternis ontsteekt Christus het vuur van de liefde van God: een verblindend licht doorbreekt het duister en kondigt een nieuw begin aan, iets begint in diepste duisternis. We weten allen dat de nacht het meest nacht is, het meest duister is even voor de dag begint. Het is precies in die duisternis dat Christus overwint en het vuur van de liefde ontsteekt. De steen van het lijden is weggerold en maakt ruimte voor hoop. Dat is het grote mysterie van Pasen! In die heilige nacht geeft de Kerk ons het licht van de Verrezene, zodat in ons niet het verdriet zou resten van wie zegt “er is niets meer…”, maar de hoop van wie ontvankelijk is voor een heden vol toekomst. Christus heeft de dood overwonnen en wij met Hem. Ons leven eindigt niet met een grafsteen, ons leven gaat verder door de hoop op Christus die uit dat graf verrezen is. Als Christenen zijn we geroepen om schildwachten van de morgen te zijn, die de tekenen van de Verrezene weten te ontwaren, zoals de vrouwen hebben gedaan en de leerlingen die bij het krieken van de eerste dag van de week naar het graf waren gerend.

Dierbare broeders en zusters, op deze dagen van het Heilig Triduüm beperken we ons niet tot het gedenken van het lijden van de Heer, maar we treden binnen in het mysterie, we maken ons zijn gevoelens eigen, zijn houding, zoals de apostel Paulus ons uitnodigt: “Die gezindheid moet onder u heersen welke Christus Jezus bezielde”. (Fil. 2, 5) [b:Fil. 2, 5]. Dan zal het een “zalig Pasen” zijn.