Tot de deelnemers aan de plenaire vergadering van de Pauselijke Raad voor Sociale Communicatiemiddelen

Geliefde Broeders en Zusters, goedemorgen!

Ik groet u en dank u voor uw werk voor en toewijding aan de belangrijke sector van de sociale communicatie - maar na met Aartsbisschop Celli gesproken te hebben, moet ik “sector” vervangen met de belangrijke ”dimensie van het leven” die de sociale communicatie is. Ik wil Aartsbisschop Claudio Maria Celli danken voor de groet die hij namens u heeft uitgebracht. Ik zou wat gedachten met u willen delen.

Ten eerste: het belang van sociale communicatie voor de Kerk. Dit jaar is de vijftigste verjaardag van het Conciliedecreet Inter Mirifica [496]. Deze verjaardag is meer dan een herdenking; het Decreet drukt de aandacht van de Kerk voor communicatie en al haar middelen uit, die zo belangrijk zijn in het werk van de evangelisatie. Maar over de middelen - communicatie is geen middel! Het is iets anders. In de laatste decennia hebben de verschillende communicatievormen zich op belangrijke wijze ontwikkelt, maar de zorg van de Kerk blijft hetzelfde, met nieuwe vormen en uitdrukkingen. De wereld van de sociale communicatie is steeds meer een “leefomgeving” geworden voor velen, een web waarin mensen met elkaar communiceren en de grenzen van hun kennis en relaties uitbreiden. vgl: Sociale media: portalen voor waarheid en geloof; nieuwe plekken voor evangelisatie [[[4703]]] Ik wil deze positieve aspecten benadrukken, ook al zijn we ons allemaal bewust van de beperkingen en schadelijke factoren die ook bestaan.

In dit verband - en dit is de tweede overweging - moeten we onszelf afvragen: welke rol moet de Kerk hebben wat betreft haar eigen praktische communicatiemiddelen? In elk situatie, ongeacht technologische overwegingen, denk ik dat het doel is om te weten hoe in dialoog te komen met de mannen en vrouwen van nu, om zo hun verlangen, hun twijfels, en hun hoop op waarde te stellen. Er zijn mannen en vrouwen die zich soms in de steek gelaten voelen door een christendom dat zich aan hen voordoet als steriel, en moeite heeft om de diepe betekenis die geloof geeft te communiceren. In feite zijn we vandaag, in de tijd van globalisatie, getuige van een groeiend besef van verwarring en isolatie; we zien steeds vaker een gebrek aan betekenis in het leven, een onvermogen om gebonden te zijn aan een “thuis”, en een strijd om betekenisvolle relaties op te bouwen. Daarom is het belangrijk om te weten hoe een dialoog aan te gaan, en hoe met onderscheiding die omgevingen die door nieuwe techologieën zijn geschapen, sociale netwerken, binnen te treden op zo’n manier dat we een aanwezigheid kunnen laten zien die luistert, in gesprek gaan en bemoedigd. Wees niet bang om deze aanwezigheid te zijn, om je christelijke identiteit te laten zien terwijl je bewoner wordt van deze omgeving. Een Kerk die deze weg gaat leert om met iedereen op te trekken! En er is ook een oude pelgrimsregel, die Sint-Ignatius ook beschrijft, en daarom ken ik hem ook! In één van zijn regels zegt hij dat iedereen die een pelgrim vergezelt in hetzelfde tempo als de pelgrim moet lopen, niet voorop en niet achteraan. En dit bedoel ik: een Kerk die op reis gaat, die weet hoe te lopen zoals de mensen van vandaag. Deze pelgrimsregel zal ons helpen om dingen te inspireren.

De derde: het is een uitdaging die we allemaal samen aangaan in deze omgeving van sociale communicatie, en het probleem is niet in de eerste plaats technologisch. We moeten onszelf vragen: zijn we in staat om Christus op dit gebied in te voeren, of juist, de ontmoeting met Christus tot stand te brengen? Om met de pelgrim door het leven te gaan, zoals Jezus met pelgrims van Emmaus optrok, hun harten warmde en hen naar de Heer leidde? Zijn we in staat om het gelaat van een Kerk te laten zien die een “thuis” voor iedereen kan zijn? We praten over de Kerk achter gesloten deuren. Maar dit is meer dan een Kerk met open deuren, het is meer! Samen een ”thuis” vinden, een “thuis” bouwen, de Kerk bouwen. Dit is het: de Kerk bouwen terwijl we op weg zijn. Een uitdaging! Naar een herontdekking te leiden, door middel van sociale communicatie, evenals door persoonlijk contact, van de schoonheid die in het hart ligt van ons bestaan en onze reis, de schoonheid van geloof, de schoonheid van de ontmoeting met Christus. Zelfs in de context van sociale communicatie heeft de Kerk de plicht om warmte te brengen, om harten te verwarmen. Kunnen onze aanwezigheid en plannen zich meten aan deze plicht, of beleven we steken in details? We hebben een kostbare schat die moet worden doorgegeven, een schat die licht en hoop brengt. Die zijn heel erg nodig. Maar dit alles vereist op dit gebied een zorgvuldige en grondige vorming voor priesters, voor religieuze mannen en vrouwen, voor leken. Het grote digitale continent houdt niet alleen technologie in, maar bestaat uit echte mannen en vrouwen die meebrengen wat zij binnenin dragen, hun hoop, hun pijn, hun zorgen, hun zoektocht naar waarheid, schoonheid en goedheid. We moeten Christus aan anderen laten zien en Hem naar hen toe brengen, deze vreugde en hoop delen, zoals Maria deed, die Christus in de harten van mannen en vrouwen bracht; we moeten door de wolken van onverschilligheid gaan zonder de weg te verliezen; we moeten neerdalen in de duisterste nacht zonder overmand en verward te raken; we moeten luisteren naar de illusies van velen zonder verleid te worden; we moeten hun teleurstellingen delen zonder moedeloos te worden; meeleven met degenen wiens levens uit elkaar vallen zonder onze eigen kracht en identiteit te verliezen (vg. Paus Franciscus, Toespraak tot de Bisschoppen van Brazilië, 27 juli 2013, n. 4). Dit is de tocht. Dit is de uitdaging.

Beste vrienden, de zorg en aanwezigheid van de Kerk in de wereld van de sociale communicatie is belangrijk voor de dialoog met de mannen en vrouwen van vandaag om hen tot de ontmoeting met Christus te brengen, maar de ontmoeting met Christus is persoonlijk. Die kan niet gemanipuleerd worden. In deze tijd zien we een steeds grotere verleiding binnen de Kerk tot geestelijke intimidatie: de manipulatie van het geweten; een theologische hersenspoeling die uiteindelijk naar een puur nominale ontmoeting met Christus leidt, en niet met de Levende Persoon Christus. In de ontmoeting met Christus moeten zowel Christus als de persoon in kwestie worden betrokken! Niet wat de “geestelijke bewerker” wil, die mensen wil manipuleren. Dit is de uitdaging. Om de ontmoeting met Christus tot stand te brengen in het volle bewustzijn, echter, dat wijzelf communicatiemiddelen zijn, en dat het fundamentele probleem niet het verkrijgen van de nieuwste technologieën is, ook al zijn deze nodig voor een steekhoudende moderne aanwezigheid. Het is nodig om absoluut helder te zijn dat de God waarin wij geloven, die alle mannen en vrouwen intens liefheeft, zichzelf wil openbaren door de middelen die ons ter beschikking staan, hoe armzalig ook, om Hij het is die werkt, die ons verandert, en die ons redt.

Laten we allen bidden dat de Heer onze harten warmt en ons steunt in de missie om Hem in de wereld te brengen. Ik vraag om uw gebed, want dit is ook mijn missie, en ik verzeker u van mijn zegen.