Homilie - Afsluiting WJD Santiago de Compostela 1989

"Eens zullen volkeren komen en inwoners van vele steden, en de inwoners van de ene stad zullen gaan naar die van de andere en zij zullen zeggen: "Laat ons de genade van de Heer afsmeken en laat ons de Heer van de machten gaan zoeken". (Zach. 8, 20-21) [b:Zach. 8, 20-21].

Van harte begroet ik alle aanwezigen! Inwoners van vele steden. Vertegenwoordigers van vele volkeren en naties, die gekomen zijt uit alle delen van de wereld! Evenzo ben ik blij de jonge mensen die uit de vele parochies, bisdommen, verenigingen, bewegingen en groepen van Gods kerk gekomen zijn, te begroeten. Ik groet de jonge mensen die bij deze H. Mis aanwezig zijn en al jullie leeftijdgenoten, waar ze ook wonen.

Ik heb jullie tot deze pelgrimstocht uitgenodigd naar aanleiding van de Wereld Jongeren Dag [d:64] in 1989. Hartelijk dank voor jullie massale aanwezigheid!

De plaats Santiago de Compostela is verbonden met de gedachtenis aan de apostel van Jezus Christus; de H.Jacobus, broer van de H. Johannes. Door het evangelie weten wij de namen van zijn vader en moeder. Wij weten dat de moeder aan Jezus vroeg; "Laat deze twee jongens van mij in uw koninkrijk zitten, één aan uw rechter- en één aan uw linkerhand" (Mt. 20, 21) [b:Mt. 20, 21]. Uit zorg trachtte de moeder de toekomst van haar zonen veilig te stellen. Alles wat Jezus deed, sloeg zij gade; zij had de goddelijke macht gezien die zijn zending vergezelde. Zij geloofde zeker dat Jezus de Messias was die door de profeten voorspeld was. De Messias die het rijk van Israël zou herstellen.

Men hoeft zich zeker niet te verwonderen over het gedrag van deze moeder. Men hoeft zich niet te verwonderen over een dochter van Israël die haar volk lief had, en die haar zonen liefhad. Zij verlangde voor hen hetgeen zij als iets goeds beschouwde.

En nu de H. Jacobus, zoon van Zebedeüs, die evenals zijn vader en zijn broer visser was, en zoon van een energieke moeder. De H. Jacobus volgde Jezus van Nazareth. Toen de meester op de vraag van Jacobus z'n moeder antwoordde: "Zijt gij in staat de beker te drinken die ik zal drinken?" (Mt. 20, 22) [b:Mt. 20, 22], antwoordde Jacobus en zijn broer Johannes zonder aarzelen: "Ja dat kunnen wij".

Dit is geen berekend antwoord maar een antwoord dat het volste vertrouwen in Jezus uitdrukt.

De H. Jacobus wist nog niet wat Jezus bedoelde met het woord 'kelk'. Christus sprak over de kelk die hij zelf moest drinken en die hij van de vader ontvangen had. Het ogenblik kwam dat Christus deed wat hij van te voren aangekondigd had; Hij dronk de kelk, die de Vader Hem gegeven had, tot de laatste druppel.

In werkelijkheid was Jacobus niet op Golgotha bij zijn meester, evenmin als Petrus en de overige apostelen dat waren. Samen met de moeder van Christus bleef enkel Johannes bij het kruis. Later begrepen allen de betekenis van de 'kelk' die Jezus dronk. Ook Jacobus begreep dat Jezus deze kelk tot de laatste druppel moest drinken. Hij begreep dat het nodig was dat Christus dit alles onderging; dat Hij de dood aan het kruis moest ondergaan. Christus, de zoon van God, is immers niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen (Mt. 20, 28) [b:Mt. 20, 28].

Christus is de dienaar voor de verlossing van de mensen! Daarom geldt: "Wie onder U groot wil worden, moet dienaar van U zijn" (Mt. 20, 26) [b:Mt. 20, 26].

Door de eeuwen heen zijn mensen uit vele naties op pelgrimstocht hier naartoe gekomen; naar de apostel tegen wie Christus gezegd had: Jij zult mijn kelk drinken. De jonge mensen hebben een pelgrimstocht hier naartoe ondernomen, om bij het graf van de apostel deze waarheid van het evangelie te leren: "Wie onder u groot wil worden, moet dienaar van u zijn".

In deze woorden ontmoet men het wezenlijke criterium voor de grootheid van de mens. Dit criterium in nieuw. Zo was het in de tijd van Christus en zo is het nog steeds na tweeduizend jaren.

Dit criterium is nieuw. Het veronderstelt een verandering, een vernieuwing van de oordeelsmaatstaven, volgens welke de wereld geregeerd wordt. "Gij weet, dat de heersers der volkeren hen met ijzeren vuist regeren en dat de groten misbruik maken van hun macht over hen. Dit mag bij u niet het geval zijn" (Mt. 20, 25-26) [b:Mt. 20, 25-26].

De maatstaf, waarnaar deze wereld geregeerd wordt, is het succes. Macht hebben.... economische macht hebben, om de afhankelijkheid van de andere mensen kenbaar te laten worden. Culturele macht hebben, om de gewetens te manipuleren, gebruiken... en misbruiken! Zo is de "geest van deze wereld".

Betekent dit dan dat macht op zich slecht is? Betekent dit, dat de economie het economisch initiatief op zich slecht is?

Neen! In geen enkel opzicht. Beide kunnen ook een manier van dienen zijn. Dit is de geest van Christus, de waarheid van het evangelie. Deze waarheid en deze geest zien we uitgedrukt in de kathedraal van Santiago de Compostela door de apostel die volgens de wens van zijn moeder de eerste moest zijn, maar die zich bij het navolgen van Christus tot dienaar bekeerde.

Waarom zijn jullie hier, jonge mensen van de 90er jaren van de 20ste eeuw? Bespeuren jullie in jezelf soms ook de "geest van de wereld" in die mate, waarin onze tijd rijk aan middelen tot gebruik en tot misbruik tegen de geest van het evangelie strijdt ?

Zijn jullie soms niet hier naartoe gekomen om je er definitief van te overtuigen, dat "groot zijn", "dienen" betekent? Maar... zijn jullie bereid, die kelk te drinken? Zijn jullie bereid je door het vlees en bloed van Christus te laten doordringen, om aan de oude mens in jullie te sterven en met Christus te verijzen? Ervaren jullie de kracht van God, die jullie in staat stelt jullie lijden en jullie kruis op je te nemen. Dit kruis dat zo zwaar drukt op die jongeren die de oriëntatie in hun eigen leven kwijt zijn en die gemanipuleerd worden door macht, werkeloosheid, honger, drugs, geweld en die slaven worden van de erotiek die zich overal uitbreidt ...

Jullie moeten weten dat het juk van Christus zacht is ... en dat wij alleen in Christus het honderdvoudig loon ontvangen, hier, nu en daarna in het eeuwige leven.

Waarom zijn jullie hier, jonge mensen van de 90er jaren van de 20ste eeuw? Bespeuren jullie niet ook de "geest van deze wereld" in je? Komen jullie soms niet - ik zeg het nog een keer om je definitief ervan te overtuigen, dat, "groot zijn", "dienen" betekent? Dit "dienen" is zeker niet alleen een menselijk gevoel. En de gemeenschap van de jongeren van Christus is geen agentschap van vrijwillige sociale hulpverlening. Een dienen op deze manier zou beperkt blijven tot de horizon van de "geest van de wereld". Neen! Het gaat om veel meer. De radicaliteit, het eigen karakter en het doel van het "dienen", waartoe wij allen opgeroepen worden, past in het kader van het geheim van de verlossing der mensen. Omdat wij geschapen zijn, worden wij opgeroepen, zijn wij ertoe bestemd om vóór en boven alles God te dienen naar het beeld en de gelijkenis van Christus, die als Heer van de gehele schepping, als middelpunt van het heelal en van de geschiedenis, Zijn koninklijke waardigheid door, de gehoorzaamheid tot de dood, openbaarde en (die) in de verrijzenis verheerlijkt werd. vgl: Lumen Gentium [[[617|36]]] Het rijk van God wordt gerealiseerd door dit "dienen", dat volheid en maat van alle menselijke dienen is. Het werkt niet met behulp van menselijke criteria door macht, sterkte en geld. Het vraagt van ieder van ons een totale beschikbaarheid in het navolgen van Christus, die "niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen".

Ik wil jullie graag aanmoedigen, lieve vrienden, om jullie koninklijke roeping te ontdekken, mee te werken aan de uitbreiding van dit rijk van de waarheid en het leven, van heiligheid en genade, van rechtvaardigheid, van de liefde en van de vrede. Als jullie werkelijk je broeders en zusters willen dienen, laat dan Christus in jullie harten heersen; moge Hij jullie helpen het te begrijpen en te groeien in de heerschappij over jezelf, moge Hij jullie sterken in de deugden, moge Hij jullie vooral met liefde vervullen en jullie op de weg leiden die naar de voltooiing van de mensen voert. Weest niet bang om heilig te zijn! Dat is de vrijheid, waartoe Christus ons bevrijdt heeft (Gal. 5, 1) [b:Gal. 5, 1]. Niet zoals de machten van deze wereld met leugen en bedrog beloven: totale autonomie, alles moet iedereen toebehoren als schepsels, doe waar je zin in hebt, etc.. Dit maakt ons slaven van de geest van deze wereld en het brengt ons in de gevangenis van het egoïsme en corruptie.

Daarom vraag ik de Heer, dat Hij jullie mogen helpen om te groeien in deze 'Koninklijke vrijheid' als het fundamentele oordeelscriterium en keuzemaatstaf. Juist deze vrijheid zal jullie zedelijk gedrag bepalen in waarheid en liefde. Zij zal jullie de echte liefde laten ontdekken, die niet bedorven is door een denkwezen en een gedrag dat alles goed probeert te praten of een gedrag dat vervreemd en vernietigt. Deze vrijheid zal jullie tot mensen maken, die innerlijk open staan voor een mogelijke roeping tot totale overgave in het priesterschap of het religieuze leven. Zij zal jullie door studie en arbeid doen groeien in menselijheid. Zij zal een aansporing zijn voor jullie daden van 'solidariteit' en een inspiratie voor alle mensen die jullie in jullie leven tegenkomen. Zij zal jullie in 'heren' veranderen om beter te kunnen dienen en om geen slaven te hoeven zijn of meelopers van de wereld.

Dienen: mens zijn voor de anderen
Dit is ook de waarheid, die de apostel Paulus ons zeer welsprekend in de tweede lezing van de liturgie van vandaag leert. "Acht uzelf niet hoger dan ge kunt verantwoorden, denkt over Uzelf met bedachtzaamheid, neemt als norm het geloof maar houd rekening met de voor ieder verschillende soorten van gaven" (Rom. 12, 3) [b:Rom. 12, 3]. En de apostel voegt er nog aan toe: "De geestelijke gaven die wij bezitten, verschillen" (Rom. 12, 6) [b:Rom. 12, 6].

Ja! het is nodig goed te weten welke gaven God je in Christus gegeven heeft. Het is noodzakelijk, de ontvangen gaven goed te kennen om ze aan je medemensen door te kunnen geven. Dit om bij te dragen aan het algemeen welzijn.

Ja, je moet weten welke gaven God je in Christus gegeven heeft. Men moet de goede gaven kennen, die men door eigen ervaring ontvangen heeft in het leven van het gezin en van de parochie, in verenigingen, bewegingen of in de vele opkomende gemeenschappen. Zo kunnen we vervolgens aan anderen verder. Dan pas kunnen we de gemeenschap missionaire impuls van de Kerk verrijken. Om getuigen te kunnen zijn in de stadswijk, op school of aan de universiteit, in de fabriek of een andere werkplaats. Zo dragen we bij aan het algemeen welzijn, maar ook aan onze eigen groei in het mens zijn. Zo kunnen ook een voorbeeld zijn van een goede en menselijke levensstijl.

Dit leren ons ook de apostelen. Wat Paulus zegt, is niet alleen een leer, maar ook een hartstochtelijke oproep: "Uw liefde moet onbegrensd zijn. Haat het kwaad, houdt vast wat goed is. Bemint elkander hartelijk en met broederlijke genegenheid. Acht anderen hoger dan Uzelf. Laat uw ijver niet verflauwen, weest vurig van geest en dient de Heer. Laat de hoop U blij maken, houdt stand in de verdrukking, volhardt in het gebed. Draagt bij voor de noden van de heiligen, beoefent de gastvrijheid" (Rom. 12, 9-13) [b:Rom. 12, 9-13].

Zegt hij dit niet in het bijzonder tot jullie? Tot de jonge mensen? Is jullie jong zijn niet juist ontvankelijk voor dit programma van leven en gedrag? Voor deze wereld van waarde? Zijn jullie niet toegankelijk voor deze wereld? En als jullie misschien weerstand, van binnen of van buiten, is jullie jong zijn dan niet bereid om juist voor een dergelijke levensstijl te kiezen en te vechten? Deze 'levensstijl' werd door Christus aan de mens gegeven. Hij weet wat er in de mens steekt. (Joh. 2, 25) [[b:Joh. 2, 25]]

'Christus, de nieuwe Adam, maakt juist in de openbaring van het geheim van de Vader en van zijn liefde aan de mens zijn roeping geheel bekend en ontsluit deze roeping voor hem'. Gaudium et Spes [[575|22]]

Beste jonge mensen, laat je door Hem grijpen! Alleen Christus is de WEG, de WAARHEID en het LEVEN, zoals het motto van deze wereld jongeren dag ook luidt. Moge deze 'Monto del Gozo', waar wij pelgrims elkaar nu ontmoeten, ons aan één van de mooiste kanten van Santiago de Compostela en van zijn pelgrimsroute herinneren; namelijk de UNIVERSALITEIT.

Ik zou jullie graag willen aanmoedigen om de banden met de Katholieke Kerk goed te bewaren.

Jullie zijn op pelgrimstocht hier naar toe gekomen, naar het graf van de apostel Jakobus. Deze apostel heeft rechtstreeks met Christus kunnen praten en heeft dan ook de waarheid met betrekking tot de roeping van de mens rechtstreeks van Christus zelf gehoord. Ook jullie komen om je roeping in je leven te ontdekken. Jullie naderen tot het altaar, om met het brood en de wijn jullie jeugd aan te bieden, al jullie goede en slechte kanten, alles wat jullie bezitten, om Hem te volgen. Hier in jullie midden zou ik met de psalmist willen zeggen: "De aarde gaf haar gewas" (Ps. 67, 7) [b:Ps. 67, 7], de kostbaarste vrucht: de mens, de menselijke jeugd.

Moge het gelaat van God, dat herkenbaar is in het menselijke gelaat van Christus, de verlosser der mensen, voor jullie oplichten. "Elk land deelt in de jubelende blijdschap" (Ps. 67, 5) [b:Ps. 67, 5].

Dat jullie leeftijdsgenoten, wanneer zij jullie pelgrimstocht zien, kunnen uitroepen: "Met u willen wij meegaan, want wij hebben gehoord dat God met U is" (Zach. 8, 23) [b:Zach. 8, 23].

Dat wenst de Paus, Bisschop van Rome, jullie, die met zovelen aan deze pelgrimstocht naar Santiago de Compostella deelgenomen hebben.