Grazie

Dank aan alle aanwezigen
Heb dank, Heer Kardinaal-Deken, voor uw wensen en uw nobele woorden. Het heilig college, dat wij hier zo talrijk en waardig vertegenwoordigd zien, de leden van de Anticamera met de Romeinse Prelatuur, die zo goed als voltallig bij deze uitwisseling van de Kerstwensen aanwezig zijn, hebben een eminentie vertolker gevonden in het aanbieden van wensen, die wij zeer hoogschatten vanwege zijn herkomst en hun betekenis, en die door hun getuigenis van trouw en toewijding een steun zijn voor de menselijke zwakheid van onze geringe krachten. En door de hulp van het gebed, dat aan deze wensen hun zin en hun uitwerking geeft, vormen ze voor ons een grote bemoediging in het zware apostolisch ambt, dat ons geheel in beslag neemt. Dank voor zoveel goedheid en voor deze geestelijke deelname aan ons nederig dienstwerk als paus.

Het is voor ons een vreugde in deze gezamenlijke wensen, die door het woord en het hart van de Kardinaal-Deken zijn samengebundeld tot een enkel gevoel en een enkele stem, de eensgezinde uitdrukking te zien van het H. College en daarnaast van de Romeinse Prelatuur met de hoofden en de andere officials van de verschillende Congregaties, Bureaus, Vicariaten, Commissies, Administraties, die alle tezamen de Romeinse Curie uitmaken, waarvan de paus zich bedient in de uitoefening van zijn zending bij het besturen en dienen van de katholieke Kerk.

Wensen en aansporingen van de Paus
Ook wij willen deze gunstige gelegenheid benutten om aan de hooggeëerde aanwezigen en aan de verschillende instanties en organen, die zij vertegenwoordigen, onze beste wensen aan te bieden, samen met onze dank voor het werk, dat ieder persoonlijk verricht in dienst van H. Stoel, en voor de manier, waarop dit werk wordt verricht, met toewijding en volharding, die zich niet beperken tot de onmiddellijke beroepsplicht, maar de zaak van het koninkrijk Gods op het oog hebben, de bloei van de heilige Kerk en de Glorie van Christus, die wij allen met trouwe liefde willen dienen. Het zij ons vergund om op een moment als dit, waarop het hart gemakkelijk openstaat voor woorden, waarvoor geen plaats is in het prozaïsche en jachtige van het gewone leven, u allen, vereerde medebroeders en beminde zonen, aan te sporen tot edelmoedige volharding, tot een voortdurende vervolmaking, tot een verstandig streven om aan uw persoonlijke arbeid een ideële en geestelijke waarde te geven. Dan zal onze Romeinse Curie zich steeds meer tonen als een onmisbaar werktuig, een goed geordend lichaam, een voorbeeldige staf van medewerkers rond de Stoel van Sint-Petrus, in zijn herderlijke taak voor het welzijn van de heilige Kerk.

Positieve aspecten van het afgelopen jaar
Maar de Kardinaal-Deken heeft zich in zijn toespraak niet beperkt tot wensen alleen, hij heeft ook gewezen op de belangrijkste feiten uit dit jaar van ons pontificaat; en hij was zo vriendelijk en hoffelijk, de positieve aspecten van de verschillende gebeurtenissen naar voren te brengen. Ook voor deze erkenning zijn wij dankbaar, verheugd als wij zijn, wanneer ons werk enigszins heeft mogen strekken tot eer van God en tot nut van de Kerk en van de wereld.

Gelukkige resultaten van de derde zittingsperiode en toekomstperspectief
In het bijzonder moeten wij de Heer danken voor de viering van de Derde Zittingsperiode van het Oecumenisch Concilie, die beslist als positief en gunstig moet worden beschouwd.

De besluiten, die u bekend zijn en die de Kardinaal-Deken zojuist heeft gecommemoreerd, zijn ongetwijfeld van groot belang en houden de belofte in van vruchtbare en heilzame toepassingen ten gunste van de innerlijke vitaliteit van de Kerk en van de vervulling van haar zending in de wereld. Met voldoening constateren wij, dat de grote Concilie-vergadering tot deze besluiten is gekomen na lange, gevarieerde en moeilijke discussies. Dit is een duidelijk bewijs van de vrijheid in oordelen en spreken, die de Vaders vanaf het begin is gegeven, en een teken van hun levendige belangstelling voor de verschillende onderwerpen, die hun ter bestudering werden voorgelegd. Het is dan ook niet te verwonderen, dat de behandeling van de kwesties soms langer heeft geduurd dan voorzien was en dat daarbij verschillende opvattingen tegenover elkaar stonden. Maar het zou onjuist zijn, aan het Concilie innerlijke verdeeldheid en tegengestelde tendensen te verwijten, want de Vaders hebben zich bij hun uitingen laten leiden door een diepgaand en gemeenschappelijk streven naar eenheid in de wezenlijke punten en naar broederlijke samenwerking, en de beskuiten zelf zijn schitterend bekroond door een bijna algehele eenstemmigheid. Er is heel wat tijd nodig geweest; en het Concilie heeft, gelijk zojuist is opgemerkt, zijn program niet kunnen afmaken. Zo is een vierde zittingsperiode noodzakelijk geworden, die ook beslist de laatste zal zijn en die aan de Kerk de gelegenheid zal geven, zich uit te spreken over vraagstukken, die niet alleen betrekking hebben op haar eigen denken en haar innerlijk bestuur, maar ook op de moderne wereld, waarin zij haar zending heeft te vervullen. Wij zullen daarom een zeer belangrijk en typerend moment beleven van de pastorale zorg van de Katholieke Kerk, de zorg nl. om haar trouw aan haar doctrinair erfgoed in overeenstemming te brengen met het liefdevolle streven om de menselijke noden in hun realiteit te begrijpen en daaraan tegemoet te komen met het haar aangeboren vermogen om te helpen en te verlossen. Wij kunnen zelfs spreken van de zorg om uit de trouw zelf, de hechte en consequente trouw aan de goddelijke en menselijke waarheden, waarvan de Kerk de bewaarster en lerares is, een nieuw en groots élan te putten voor het vinden van wijze en aangepaste oplossingen voor de problemen van het moderne leven. Een verwachting, die door Gods goedheid zeker niet onvervuld zal blijven.

Neiging tot relativisme
Wanneer wij bij dit overzicht onze blik zouden moeten richten op andere feiten en aspecten van het kerkelijk leven, dan zou dit een zeer lange en niet altijd bemoedigende opsomming worden. kunnen wij bijv. zwijgen over onze bezorgdheid omtrent een zekere lichtvaardigheid waarmee sommigen, overigens goede katholieken overhellen naar een ideologisch en praktisch relativisme, dat de problemen van het christelijk leven meent te kunnen oplossen langs de gemakkelijke weg van een zich aansluiten bij gangbare wereldse opvattingen?

Vervolging en lijden
Zouden wij ook kunnen vergeten, in welke moeilijke omstandigheden de Kerk nog altijd leeft in sommige landen, die wij zo van harte liefhebben, maar die ons vijandig gezind zijn, landen, waar zoveel elementaire vrijheden met betrekking tot het katholieke leven worden beperkt of geweigerd, waar vooral de opvoeding van de jeugd is doortrokken van de loochening van God en van Christus, en van verzet tegen en bestrijding van de katholieke Kerk? En zouden wij de beproevingen kunnen vergeten, die onze mannelijke en vrouwelijke missionarissen dit jaar in meer dan één land hebben moeten doormaken? Hun leed, soms gepaard gaande met verbanning, met het martelen van ongewapende en onschuldige personen, en zelfs met het vergieten van bloed, dit alles verdient de deernis en de afschuw van alle beschaafde en weldenkende mensen, en wij zijn grote lof verschuldigd aan allen, die aan Christus het hoogste bewijs van hun trouw gaven.

Begrip voor de houding van de Paus
Gij kent, geëerde broeders en zonen, dit steeds voortdurende lijden van de Kerk. Gij zult daarom door uw gebeden het lijden van die gelovigen daarginds en de smart van ons eigen hart willen verlichten. Gij zult ook onze houding willen begrijpen, vastberaden als wij zijn en overtuigd van het goed recht van een godsdienst als de onze, die zich door het gezag zelf, waarop zij steunt, verplicht voelt tot eerbied jegens de burgerlijke orde en tot het bevorderen van alle sociale belangen. Van de andere kant grijpen wij steeds met alle bereidheid de gelegenheid aan tot elke loyale dialoog en eerlijke aanpassing, mits daardoor aan de Kerk een rustige en waardige vervulling van haar zending wordt gewaarborgd.

Enkele zorgwekkende aspecten voor de wereldsituatie
Maar het constateren van enkele minder gunstige elementen, die helaas niet ontbreken in de huidige situatie van de Kerk, zou ons voeren tot beschouwingen en analyses, die niet goed passen bij de serene sfeer van deze Kerstvigilie. Het moge voldoende zijn, erop te wijzen, dat ook de droevige en zorgwekkende aspecten van het wereldgebeuren onze aandacht hebben en ongetwijfeld ook de aandacht van u, die zo innig meevoelt met alle menselijke ellende. Als het eigen is aan de liefde, waakzaam en bezorgd te zijn, dan kunnen wij niet ongevoelig blijven voor al die beproevingen en al die gevaren, waaronder de huidige samenleving gebukt gaat. Wij bedoelen de onrust bij zovele volken ten gevolge van onlusten en vijandelijkheden, van twisten en conflicten, die een bedreiging vormen voor de vrede, en een gevaar voor de vreedzame samenleving van de volken in hun eigen land en in hun eigen buitenlandse betrekkingen. Wij bedoelen bepaalde crisis op het gebied van de openbare zedelijkheid, de steeds voortwoekerende en toenemende criminaliteit, die iedereen, wie de eerbaarheid en waardigheid van de openbare zeden ter harte gaan, met zorg moeten vervullen. Wij bedoelen de honger, die er nog altijd heerst in de wereld.

Lichtzijden
Toch willen wij bij deze vluchtige blik op de wereld niet onze ogen sluiten voor het wonderbare schouwspel van al het grootse, nieuwe en prachtige, dat het panorama van de moderne tijd ons biedt. Een machtige en alles meeslepende ontwikkeling is bezig het aanschijn van de aarde te veranderen. Het lijkt alsof de mens thans ten volle toe is aan die allereerste opdracht ui de Bijbel: ,,vervult de aarde en onderwerpt haar’’ Ziehier het beeld: men vindt nieuwe en wonderlijke instrumenten uit van allerlei soort, de menselijke arbeid wordt machtiger en wordt steeds meer verheerlijkt, de rijkdommen en de gebruiksgoederen nemen overmatig toe, de cultuur dringt overal door, ziekten en honger worden bestreden, het verkeer maakt duizelingwekkende ontwikkeling door; de kosmische ruimte wordt doorzocht, de volken komen in hun onderlinge betrekkingen nauwer tot elkaar, naties worden onafhankelijk, men spreekt overal over vrijheid en rechtvaardigheid, men ziet de vrede als het hoogste ideaal.

Een tragisch tekort
Dit alles is prachtig. Wij prijzen God en wensen de mens geluk. Maar er is nog een tragisch tekort: er is geen eendracht, geen stabiliteit, geen geluk. Diep in de mens ligt verborgen – en hijzelf erkent dit vaak genoeg – de twijfel, de onrust, zelfs de haat, de absurditeit, de wanhoop, de dood, her niets! Ontdekken wij, bij een aandachtige beschouwing van al het goede en het kwade in de wereld, niet een nieuw en machtig verlangen naar Christus de Verlosser? Naar het Kerstfeest? Wij menen van wel.

Wens en zegen
Dit alles kan onze wensen slechts dieper en breder maken; onze wensen voor u, voor de Kerk, voor de gescheiden Broeders, voor de gehele mensengemeenschap. Deze wensen vinden hun steun in onze hoop op Christus, wij begeleiden ze met ons gebed tot Hem, onze Verlosser, en onze zegen moge ze bekrachtigen en er gestalte aan geven.