Ons hart
x
Informatie over dit document
Animus Noster
Ons hart
Tot de pauselijke Gregoriaanse Universiteit bij haar vierde eeuwfeest
Paus Pius XII
17 oktober 1953
Pauselijke geschriften - Toespraken
1955, Ecclesia Docens 0762, Uitg. Gooi & Sticht, Hilversum, pag. 78-94
Vertaling vanuit het Latijn
Zie de gebruiksvoorwaarden van de documenten
Zie de gebruiksvoorwaarden van de documenten
1955
Dr. Chr. Oomen C.ss.R.,
J. Mulders C.ss.R.,
Dr. M.H. Mulders C.ss.R.,
Dr. J. Kahmann C.ss.R.
J. Mulders C.ss.R.,
Dr. M.H. Mulders C.ss.R.,
Dr. J. Kahmann C.ss.R.
8 juni 2022
8249
nl
Referenties naar dit document van thema's en berichten
Open uitgebreid overzichtExtra opties voor dit document
Kopieer document-URL naar klembord Reageer op dit document Deel op social mediaInhoudsopgave
Uitklappen
- Begroeting
1
Ons hart vloeit over van vreugde, nu wij u, eminenties, eerbiedwaardige broeders en beminde zonen, op deze gezegende en gelukkige dag hier voor ons mogen zien. Met bijzondere genegenheid begroeten wij de aanwezige professoren en u, leerlingen van onze Gregoriaanse universiteit, die blij en dankbaar hier zijt samengekomen onder leiding van hen, die uw verheven instituut van gewijde wetenschap besturen, nl. de kardinaalprefect van de Congregatie voor seminaries en universiteiten als grootkanselier, met zijn plaatsvervanger de generaal van de sociëteit van Jezus, en de uitstekende en ijverige rector van deze universiteit. Wij begroeten de bisschoppen en priesters zowel seculiere als reguliere, oud-leerlingen van uw atheneum, een grote en uitgelezen schaar, alsmede hen, die hier aanwezig zijn als vertegenwoordigers van andere athenea en universiteiten en andere hooggeachte genodigden, die met alle welwillendheid moeten worden ontvangen. Gij allen zijt spontaan naar Rome samengestroomd om het vierde eeuwfeest te vieren van de stichting van de Gregoriaanse universiteit; en gij vraagt van ons door uw aanwezigheid zelf, dat wij haar gelukwensen en haar door onze toespraak zullen aansporen om een nieuwe en nog roemvoller toekomst in te gaan.
Referenties naar alinea 1: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Het ideaal van St. Ignatius verwezenlijkt
2
Wij menen ons niet te vergissen, als wij zeggen, dat in de laatste tientallen jaren volmaakt en ten volle het plan is verwezenlijkt, dat Ignatius koesterde, toen hij de stichting ondernam van het collegium Romanum. Wat nl. deze grote heilige verlangde en idealistisch nastreefde, was: hier in Rome, burcht en bolwerk van heel de Kerk, uit alle werelddelen jonge mannen samen te brengen, die zich hier de rijke kennis en soliede deugden zouden eigen maken, waarmee zij eens als priester van Christus en verkondiger van het Evangelie naar hun land konden terugkeren.
Referenties naar alinea 2: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
3
Wat ten tijde van Ignatius en nog lang na zijn dood door de moeilijk te overbruggen afstanden en andere belemmerende factoren niet mocht geschieden, is nu, Goddank, gelukkige werkelijkheid. Uit 58 landen en staten en uit alle 5 werelddelen zijn nu in de H. Stad jonge mannen bijeen, die als toekomstige priesters met volle teugen drinken uit de zuivere bron van wetenschap en zich heel het systeem eigen maken van de natuurlijke beginselen en van de natuurwet, de schatten van de door God geopenbaarde waarheid en de rijkdom van het katholieke geloof. Zij doen hier een grondige kennis op van de Kerk van Christus, hoe zij is ingericht, hoe zij leeft en groeit en wat haar ontwikkeling in de weg kan staan en schaden. Zij leren de geschiedenis en het recht van de Kerk, en de manier, waarop het rijk van Christus zich in het verleden over de wereld heeft verbreid en door het missiewerk nog verbreid moet worden. Zij krijgen eindelijk de opleiding tot sterke en onverschrokken dienaren Gods, die daarin bestaat, dat zij meeleven met de Kerk en zich tot hun dood toe wijden aan de zaal, van Christus.
Referenties naar alinea 3: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- De gunst en de waardering van de pausen
4
Het Romeins college of de Gregoriaanse universiteit heeft terecht de voortdurende gunst en welwillendheid van de pausen genoten. Het zou te lang zijn, hen allen te vermelden, die de Gregoriaanse universiteit bijzonder hebben begunstigd.
Referenties naar alinea 4: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
5
Wij willen bij deze gelegenheid althans enkelen van hen eervol vermelden: Julius III en Paulus IV, die het collegium Romanum tot een theologische en filosophische hogeschool hebben verheven; Gregorius XIII, die zich door zijn rijke milddadigheid bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor uw instelling en als haar vader wordt beschouwd, aan wie zij terecht haar naam heeft te danken.
Referenties naar alinea 5: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
6
Wij mogen ook niet Benedictus XIV voorbijgaan, die bijzonder bevriend was met enigen van haar professoren, zoals Rogier Boscovich, en samen met hen een nauwer verband zocht van de experimentelewetenschappen met de speculatieve filosophie en theologie; noch Leo XII, die het collegium Romanum weer toevertrouwde aan de leiding van de herstelde sociëteit en het de nieuwe naam gaf van Gregoriaanse universiteit. De pausen van de 19e en 20e eeuw hebben haar zoveel en zo grote bewijzen van welwillendheid betoond, dat het onrechtvaardig zou zijn, als wij hierin de een boven de ander stelden.
Referenties naar alinea 6: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Bekwame professoren
7
Wat de filosofische en theologische studies betreft heeft uw instelling in het begin gedurende een halve eeuw uitgeblonken door zoveel professoren en doctoren van grote naam, dat deze terecht haar gouden eeuw mag genoemd worden. Doch dit doet geen afbreuk aan de roem van latere tijden, want de generale oversten van de sociëteit van Jezus hebben altijd tot op heden toe gezorgd, dat Bier bekwame en zelfs de beste professoren werden benoemd.
Referenties naar alinea 7: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Noodzakelijkheid en doel van de scholastieke methode
8
Wij prijzen de scholastieke methode, die bij u in gebruik is. Het is ons genoeg bekend, dat deze elders niet zelden wordt verwaarloosd en geminacht. Om terug te komen van dit verzuim en deze geringschatting zou men er aan moeten denken, dat de pausen de scholastieke methode dikwijls hebben aanbevolen en er zelfs toe hebben aangespoord, haar in de filosofische en theologische scholen altijd in ere te houden
Referenties naar alinea 8: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
9
Wat de scholastieke methode beoogt, was en is nog altijd het zekere en vaste doel van filosofie en theologie; zij beoogt nl., dat de menselijke rede de door God geopenbaarde waarheden en de daarmee verband houdende filosofische beginselen bestudeert door de begrippen, die zij bevatten, te verklaren en de zekerheid er van met gefundeerde argumenten aan te tonen. Zij wil ook de moeilijkheden, die er tegen worden gemaakt, oplossen en alle waarheden, zowel natuurlijke en metafysische als de door God geopenbaarde met elkaar in volledige overeenstemming brengen. Men moet niet denken, dat de geloofsgeheimen en hun wijsgerige grondslagen voor iedereen zó duidelijk zijn, dat ons verstand ze zich gemakkelijk en als van zelf kan eigen maken, en dat het niet nodig is om ze langdurig en met een juiste methode van redenering en beschouwing te bestuderen.
Referenties naar alinea 9: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Geen tegenstelling tussen speculatieve en positieve wetenschappen
10
Gij behoeft ook niet te vrezen, dat door deze studie van speculatieve aard aan de zogenaamde „positieve wetenschap" en vooral aan de "positieve" theologie afbreuk wordt gedaan. Er is tussen beide immers geen tegenstelling; integendeel, deze laatste zullen des te veiliger worden beoefend, naarmate zij hechter op de speculatieve wetenschappen steunen. Een voorbeeld zij voor u de Engelachtige Leraar zelf, die streefde naar "positieve" kennis en onder de godgeleerden uit de eerste tijd van uw atheneum Franciscus Suarez, die terecht na St. Thomas onder de voornaamste beoefenaars van de heilige godgeleerdheid wordt gerekend, en uit de nieuwe tijd, - wij mogen minstens één met name noemen -, Joannes Bapt. kardinaal Franzelin, die beide soorten van wetenschappen ijverig heeft beoefend en ze op bewonderenswaardige wijze wist te verenigen.
Referenties naar alinea 10: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
11
Uw eigen studieplan en jaarlijkse studieroosters bevatten een overvloed van positieve vakken, die voor de priesters van onze dagen zeer nuttig zijn en, wat het voornaamste is, in uw dogmatische tractaten wordt aan deze „positieve" theologie een ruime plaats gegeven. Moge de studie van de heilige vaders en kerkelijke schrijvers bij u bloeien en nog toenemen.
Referenties naar alinea 11: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- De theologie
12
a. Onderscheid tussen de kerkelijke leer en bijzondere systemen. Alleen de Kerk is de weg naar het heil
Wat nu uw studie en apostolaat betreft, moet u de katholieke leer en de natuurlijke waarheden, die er mee samenhangen en door alle katholieken worden aanvaard, niet verwarren met de pogingen van geleerden om deze te verklaren, noch met de eigen elementen en bijzondere meningen, waardoor de verschillende filosofische en theologische systemen in de Kerk zich van elkaar onderscheiden; en men moet nooit doen, alsof de stof van de preken en het godsdienstig onderricht hieruit voortkomt en hiervan afhangt. Geen van dergelijke wetenschappen en methoden is de deur, waardoor men de Kerk binnentreedt; en met nog minder recht mag men beweren, dat zij de enige deur zijn. De Kerk heeft zelfs de heiligste en voortreffelijkste leraar nooit als eerste bron van de waarheid genomen en doet dat ook nu niet. Zij heeft zeker grote leraren en heeft een hoge verering voor Thomas en Augustinus, maar alleen de door God geïnspireerde auteurs van de H. Schrift erkent zij als onfeilbaar. De Kerk immers, aan wie volgens Gods opdracht de verklaring en bewaring van de H. Schrift toekomen en die de draagster is van de in haar levende heilige overlevering, is de poort die toegang geeft tot het heil; zij is onder bescherming en leiding van de Heilige Geest voor zichzelf een bron van de waarheid.
Wat nu uw studie en apostolaat betreft, moet u de katholieke leer en de natuurlijke waarheden, die er mee samenhangen en door alle katholieken worden aanvaard, niet verwarren met de pogingen van geleerden om deze te verklaren, noch met de eigen elementen en bijzondere meningen, waardoor de verschillende filosofische en theologische systemen in de Kerk zich van elkaar onderscheiden; en men moet nooit doen, alsof de stof van de preken en het godsdienstig onderricht hieruit voortkomt en hiervan afhangt. Geen van dergelijke wetenschappen en methoden is de deur, waardoor men de Kerk binnentreedt; en met nog minder recht mag men beweren, dat zij de enige deur zijn. De Kerk heeft zelfs de heiligste en voortreffelijkste leraar nooit als eerste bron van de waarheid genomen en doet dat ook nu niet. Zij heeft zeker grote leraren en heeft een hoge verering voor Thomas en Augustinus, maar alleen de door God geïnspireerde auteurs van de H. Schrift erkent zij als onfeilbaar. De Kerk immers, aan wie volgens Gods opdracht de verklaring en bewaring van de H. Schrift toekomen en die de draagster is van de in haar levende heilige overlevering, is de poort die toegang geeft tot het heil; zij is onder bescherming en leiding van de Heilige Geest voor zichzelf een bron van de waarheid.
Referenties naar alinea 12: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
13
b. De waarde van de leer van St. Thomas
De verschillende wetenschappelijke systemen, welke de Kerk toelaat te volgen, moeten volstrekt overeenstemmen met al die punten welke én door de antieke én door de christelijke filosofie vanaf het begin van de Kerk als waar zijn erkend. Deze zijn echter door geen enkele leraar zo duidelijk, zo helder, zo volmaakt uiteengezet als door de H. Thomas van Aquino zowel wat betreft hun onderlinge samenhang als hun verband met de geloofswaarheden en de heerlijke harmonie van deze laatste; door niemand ook is dit alles tot zulk een juist en vast systeem verenigd. Dit heeft onze voorganger Leo XIII met deze woorden uitgedrukt of liever als uitgebeiteld: "Hij wist bij de vereiste, door hem zeer scherp gestelde, onderscheiding van rede en geloof, ze toch vriendschappelijk te doen samengaan. Hierdoor liet hij elk dier beide in haar recht en waarde, zodat enerzijds de rede op Thomas' vleugelen tot de hoogste voor de mens bereikbare hoogte gedragen, welhaast niet hoger meer kan stijgen; en anderzijds het geloof moeilijk méér of sterker steun van de rede kan verwachten, dan het door Thomas reeds verwierf." Aeterni Patris [[2514|43]]
De verschillende wetenschappelijke systemen, welke de Kerk toelaat te volgen, moeten volstrekt overeenstemmen met al die punten welke én door de antieke én door de christelijke filosofie vanaf het begin van de Kerk als waar zijn erkend. Deze zijn echter door geen enkele leraar zo duidelijk, zo helder, zo volmaakt uiteengezet als door de H. Thomas van Aquino zowel wat betreft hun onderlinge samenhang als hun verband met de geloofswaarheden en de heerlijke harmonie van deze laatste; door niemand ook is dit alles tot zulk een juist en vast systeem verenigd. Dit heeft onze voorganger Leo XIII met deze woorden uitgedrukt of liever als uitgebeiteld: "Hij wist bij de vereiste, door hem zeer scherp gestelde, onderscheiding van rede en geloof, ze toch vriendschappelijk te doen samengaan. Hierdoor liet hij elk dier beide in haar recht en waarde, zodat enerzijds de rede op Thomas' vleugelen tot de hoogste voor de mens bereikbare hoogte gedragen, welhaast niet hoger meer kan stijgen; en anderzijds het geloof moeilijk méér of sterker steun van de rede kan verwachten, dan het door Thomas reeds verwierf." Aeterni Patris [[2514|43]]
Referenties naar alinea 13: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
14
Tot de punten, welke wij daar juist in het kort aanstipten, moeten bijv. gerekend worden de aard van onze kennis; het eigen wezen van de waarheid; de metafysische beginselen, die steunen op absolute waarheid; de oneindige en persoonlijke God, Schepper van alle dingen; de natuur van de mens, de onsterfelijkheid van de ziel, de passende waardigheid van de persoon en de plichten, die de zedenwet hem krachtens zijn natuur voorhoudt en oplegt.
Referenties naar alinea 14: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
15
Tot deze waarheden, die men met volstrekte zekerheid moet aannemen, mag men niet rekenen die punten van „positieve" natuurlijke waarheid, waarover de grote commentatoren van St. Thomas en zijn bekendste leerlingen het nog niet eens zijn. Ook spreken wij niet van datgene, waarover wordt gedisputeerd, óf het tot de leer van de Engelachtige Leraar behoort en hoe het moet worden verstaan. Eveneens gaan wij stilzwijgend voorbij die gebrekkige opvattingen, die feitelijk voortvloeien uit de onvolmaakte en geringe kennis, welke de mensen van vroeger hadden omtrent fysica, chemie, biologie en andere natuurkundige zaken.
Referenties naar alinea 15: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
16
c. Het gezag van St. Thomas en de vereiste vrijheid
Dat dit de zin is van de wet, waardoor het kerkelijk wetboek § 2 [[2620|(1366)]] de H. Thomas als leider en leermeester van alle katholieke scholen aanstelt, heeft onze voorganger Pius XI roemrijker gedachtenis met deze woorden verklaard: "Allen moeten zich dus tot plicht rekenen, hetgeen in het kerkelijk wetboek wordt voorgeschreven: 'de professoren moeten zich bij de studie van de rationele wijsbegeerte en van de theologie en bij het onderricht van de studenten in deze wetenschappen, volledig laten leiden door de methode, de leer en de beginselen van de engelachtige leraar en zich daaraan gewetensvol houden'; en zij moeten dit voorschrift zo opvolgen, dat zij hem waarlijk hun leermeester kunnen noemen. Maar men mag van elkander niet meer eisen dan wat de Kerk, aller leermeesteres en moeder, van allen verlangt; want men mag niemand beletten om die sententie te volgen, welke hem het meest waarschijnlijk lijkt in zaken, waarover in de katholieke scholen de beste auteurs tegenovergestelde meningen verdedigen." Studiorum Ducem [[2538]]
Dat dit de zin is van de wet, waardoor het kerkelijk wetboek § 2 [[2620|(1366)]] de H. Thomas als leider en leermeester van alle katholieke scholen aanstelt, heeft onze voorganger Pius XI roemrijker gedachtenis met deze woorden verklaard: "Allen moeten zich dus tot plicht rekenen, hetgeen in het kerkelijk wetboek wordt voorgeschreven: 'de professoren moeten zich bij de studie van de rationele wijsbegeerte en van de theologie en bij het onderricht van de studenten in deze wetenschappen, volledig laten leiden door de methode, de leer en de beginselen van de engelachtige leraar en zich daaraan gewetensvol houden'; en zij moeten dit voorschrift zo opvolgen, dat zij hem waarlijk hun leermeester kunnen noemen. Maar men mag van elkander niet meer eisen dan wat de Kerk, aller leermeesteres en moeder, van allen verlangt; want men mag niemand beletten om die sententie te volgen, welke hem het meest waarschijnlijk lijkt in zaken, waarover in de katholieke scholen de beste auteurs tegenovergestelde meningen verdedigen." Studiorum Ducem [[2538]]
Referenties naar alinea 16: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
17
Juist op deze wijze hebben uw uitstekende auteurs en professoren de trouw, die zij de hoogste leraar altijd toonden, zo schoon weten te verenigen met de hooggeschatte vrijheid, die bij wetenschappelijk onderzoek nodig is en die door onze voorgangers Leo XIII en zijn opvolgers op de Stoel van Petrus steeds is beschermd.
Referenties naar alinea 17: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
18
Daarom moet het iedere professor vrij staan, binnen de aangegeven grenzen, welke men niet moet overschrijden, een bepaalde school te volgen, die in de Kerk burgerrecht heeft verkregen, onder dit voorbehoud, dat hij de waarheden, die allen moeten aanvaarden, scherp onderscheidt van de richting en meningen van een bepaalde school, en dat hij, gelijk het een rechtgeaard leermeester past, bij zijn onderricht deze verschilpunten duidelijk aangeeft.
Referenties naar alinea 18: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- De sociale wetenschappen
19
a. Het instituut voor sociale wetenschappen
Doch laat ons nu overgaan tot de andere wetenschappen, die aan de Gregoriaanse universiteit worden onderwezen. Dan beginnen wij met die, welke hier het laatst is ingevoerd, nl. door het instituut van sociale wetenschappen, dat onlangs aan de filosofische faculteit werd toegevoegd. Gij weet zeer goed, beminde zonen, hoeveel gewicht de Kerk hecht aan de bestudering van de sociale kwestie en haar juiste oplossing, als men deze mag verwachten; wij durven zelfs zeggen, dat de apostolische Stoel in de laatste tijd haast voor niets anders zo grote zorg heeft gehad als voor de oplossing van deze vraagstukken. Daarom prijzen wij met vaderlijke liefde dat instituut, door u opgericht met het doel, priesters en priesterstudenten, - ofschoon niet uitsluitend -, op bijzondere wijze in de sociale wetenschappen te vormen. En inderdaad, als wij het studieprogram van dit instituut zien, kunnen wij ons slechts van harte verheugen en u de verdiende lof schenken zowel om de durf, waarmee gij dit werk zijt begonnen, als om de rijke kennis, die de studenten opdoen.
Doch laat ons nu overgaan tot de andere wetenschappen, die aan de Gregoriaanse universiteit worden onderwezen. Dan beginnen wij met die, welke hier het laatst is ingevoerd, nl. door het instituut van sociale wetenschappen, dat onlangs aan de filosofische faculteit werd toegevoegd. Gij weet zeer goed, beminde zonen, hoeveel gewicht de Kerk hecht aan de bestudering van de sociale kwestie en haar juiste oplossing, als men deze mag verwachten; wij durven zelfs zeggen, dat de apostolische Stoel in de laatste tijd haast voor niets anders zo grote zorg heeft gehad als voor de oplossing van deze vraagstukken. Daarom prijzen wij met vaderlijke liefde dat instituut, door u opgericht met het doel, priesters en priesterstudenten, - ofschoon niet uitsluitend -, op bijzondere wijze in de sociale wetenschappen te vormen. En inderdaad, als wij het studieprogram van dit instituut zien, kunnen wij ons slechts van harte verheugen en u de verdiende lof schenken zowel om de durf, waarmee gij dit werk zijt begonnen, als om de rijke kennis, die de studenten opdoen.
Referenties naar alinea 19: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
20
b. De sociale leer van de Kerk en de toepassing er van
Dit instituut heeft zich tot taak gesteld, de sociale leer van de Kerk te onderwijzen, waarvan de voornaamste punten zijn vervat in de documenten van de apostolische Stoel, nl. in de encyclieken, toespraken en pauselijke brieven. Wat deze leer betreft, er zijn verschillende scholen ontstaan van sociologie, die deze pauselijke stukken hebben verklaard, ontwikkeld en hun inhoud tot een systeem hebben samengevoegd. Wij menen dat dit met recht en reden is gebeurd. Maar het was onvermijdelijk, dat deze scholen in de toepassing van de beginselen en in het maken van gevolgtrekkingen verschillende wegen gingen en daardoor niet zelden sterk van elkander afweken. Daarom moet ook hier worden voorkomen, waarop wij straks omtrent de geloofsleer en de theologische scholen hebben gewezen, dat de ware en zuivere leer van de Kerk over de sociale kwestie wordt verward met de verschillende meningen, die aan iedere school eigen zijn; deze twee terreinen moet men altijd scherp onderscheiden.
Dit instituut heeft zich tot taak gesteld, de sociale leer van de Kerk te onderwijzen, waarvan de voornaamste punten zijn vervat in de documenten van de apostolische Stoel, nl. in de encyclieken, toespraken en pauselijke brieven. Wat deze leer betreft, er zijn verschillende scholen ontstaan van sociologie, die deze pauselijke stukken hebben verklaard, ontwikkeld en hun inhoud tot een systeem hebben samengevoegd. Wij menen dat dit met recht en reden is gebeurd. Maar het was onvermijdelijk, dat deze scholen in de toepassing van de beginselen en in het maken van gevolgtrekkingen verschillende wegen gingen en daardoor niet zelden sterk van elkander afweken. Daarom moet ook hier worden voorkomen, waarop wij straks omtrent de geloofsleer en de theologische scholen hebben gewezen, dat de ware en zuivere leer van de Kerk over de sociale kwestie wordt verward met de verschillende meningen, die aan iedere school eigen zijn; deze twee terreinen moet men altijd scherp onderscheiden.
Referenties naar alinea 20: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Het kerkelijk recht
21
Tot het gebied van uw theologen behoren ook de 21 faculteiten van het kerkelijk recht, van de kerkgeschiedenis en de missiologie.
Referenties naar alinea 21: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
22
a. De juridische studies van de paus
Om met het kerkelijk recht te beginnen, wij bewren in ons hart een dankbare herinnering aan de tijd, toen wij als priesterstudent en kort na onze wijding ons op deze studie bijzonder hebben toegelegd en toen wij, gevraagd om mee te werken aan de redactie van het kerkelijk wetboek, ons verschillende jaren met dit recht hebben beziggehouden. Bij deze gelegenheid willen wij niet nalaten te vermelden die wijd beroemde man, die zoveel jaren professor van uw universiteit was en tevens hoogste overste van de sociëteit van Jezus, Franciscus Xaverius Wernz. Wij hebben in die tijd dikwijls met hem over juridische kwesties gesproken en hij blijkt onder de voornaamste juristen van zijn tijd een plaats van betekenis te hebben ingenomen. Steunend op deze langdurige levenservaring menen wij, u twee punten te moeten aanbevelen: één betreft het verkrijgen van de juiste kennis van het kerkelijk recht, het ander heeft betrekking op de uitoefening van de priesterlijke bediening.
Om met het kerkelijk recht te beginnen, wij bewren in ons hart een dankbare herinnering aan de tijd, toen wij als priesterstudent en kort na onze wijding ons op deze studie bijzonder hebben toegelegd en toen wij, gevraagd om mee te werken aan de redactie van het kerkelijk wetboek, ons verschillende jaren met dit recht hebben beziggehouden. Bij deze gelegenheid willen wij niet nalaten te vermelden die wijd beroemde man, die zoveel jaren professor van uw universiteit was en tevens hoogste overste van de sociëteit van Jezus, Franciscus Xaverius Wernz. Wij hebben in die tijd dikwijls met hem over juridische kwesties gesproken en hij blijkt onder de voornaamste juristen van zijn tijd een plaats van betekenis te hebben ingenomen. Steunend op deze langdurige levenservaring menen wij, u twee punten te moeten aanbevelen: één betreft het verkrijgen van de juiste kennis van het kerkelijk recht, het ander heeft betrekking op de uitoefening van de priesterlijke bediening.
Referenties naar alinea 22: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
23
b. De vorming van de ware canonist
Wat moet een student in het kerkelijk recht doen om het grondig te leren? Voor alles is nodig, dat hij het systeem van het nu geldend recht zó bezit, dat hij goed op de hoogte is van alle normen volgens hun positieve en speculatieve zin. Want men kan allerminst een goed canonist genoemd worden, als men wel ervaren is in de uitleg van de canones, maar de beginselen van het recht en hun onderling verband niet door en door kent. Het dient tot uw lof gezegd, dat gij alle moeite doet om dit te bereiken en te bevorderen.
Wat moet een student in het kerkelijk recht doen om het grondig te leren? Voor alles is nodig, dat hij het systeem van het nu geldend recht zó bezit, dat hij goed op de hoogte is van alle normen volgens hun positieve en speculatieve zin. Want men kan allerminst een goed canonist genoemd worden, als men wel ervaren is in de uitleg van de canones, maar de beginselen van het recht en hun onderling verband niet door en door kent. Het dient tot uw lof gezegd, dat gij alle moeite doet om dit te bereiken en te bevorderen.
Referenties naar alinea 23: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
24
c. Toepassing op de moraaltheologie
Wij willen hier bijvoegen, dat dit ook geldt voor de studie van de moraaltheologie. De moraaltheologie is, gelijk gij weet, op uw universiteit reeds vanaf haar begin heel bijzonder beoefend onder leiding van Joannes kardinaal de Lugo, eertijds leraar aan het collegium Romanum, die de "speculatieve" leer wonderbaar wist te verenigen met de toepassingen van de „positieve" moraalwetenschap. Blijft dus, gelijk gij zo voortreffelijk doet, de goddelijke, natuurlijke en "positieve" zedelijke waarheden met gebruik van alle middelen, die zowel de rechtswetenschappen als de moderne studies bieden, nauwkeurig, trouw en op praktische wijze voorhouden en verklaren aan de mensen van onze tijd, die niet alleen op zedelijk gebied een crisis doormaken, maar ook de zedelijkheidsbeginselen zelf in twijfel trekken.
Wij willen hier bijvoegen, dat dit ook geldt voor de studie van de moraaltheologie. De moraaltheologie is, gelijk gij weet, op uw universiteit reeds vanaf haar begin heel bijzonder beoefend onder leiding van Joannes kardinaal de Lugo, eertijds leraar aan het collegium Romanum, die de "speculatieve" leer wonderbaar wist te verenigen met de toepassingen van de „positieve" moraalwetenschap. Blijft dus, gelijk gij zo voortreffelijk doet, de goddelijke, natuurlijke en "positieve" zedelijke waarheden met gebruik van alle middelen, die zowel de rechtswetenschappen als de moderne studies bieden, nauwkeurig, trouw en op praktische wijze voorhouden en verklaren aan de mensen van onze tijd, die niet alleen op zedelijk gebied een crisis doormaken, maar ook de zedelijkheidsbeginselen zelf in twijfel trekken.
Referenties naar alinea 24: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
25
d. De geschiedenis en de praktijk van het recht
Vervolgens moet hij, die zich wil bekwamen in het kerkelijk recht, zich toeleggen op de geschiedenis van het recht, die zeer veel er toe bijdraagt om de rechtskwesties juist te beoordelen. Hij moet daarom de mening kennen van de ouden omtrent dezelfde juridische bepalingen, de oorsprong van het recht, zijn ontwikkeling en zijn wijzigingen nagaan om daardoor de verschillende rechtssystemen met elkaar te kunnen vergelijken. Ten slotte moet de theoretische studie worden aangevuld met de kennis van de praktijk en de uitoefening van het recht, waartoe uw "praktijkcolleges" zeer dienstig kunnen zijn, en wel bijzonder omdat er hier in de H. Stad gelegenheid bestaat, die men elders in de Kerk niet heeft, de cursussen te volgen, die bij de officies van de apostolische Stoel worden gehouden.
Vervolgens moet hij, die zich wil bekwamen in het kerkelijk recht, zich toeleggen op de geschiedenis van het recht, die zeer veel er toe bijdraagt om de rechtskwesties juist te beoordelen. Hij moet daarom de mening kennen van de ouden omtrent dezelfde juridische bepalingen, de oorsprong van het recht, zijn ontwikkeling en zijn wijzigingen nagaan om daardoor de verschillende rechtssystemen met elkaar te kunnen vergelijken. Ten slotte moet de theoretische studie worden aangevuld met de kennis van de praktijk en de uitoefening van het recht, waartoe uw "praktijkcolleges" zeer dienstig kunnen zijn, en wel bijzonder omdat er hier in de H. Stad gelegenheid bestaat, die men elders in de Kerk niet heeft, de cursussen te volgen, die bij de officies van de apostolische Stoel worden gehouden.
Referenties naar alinea 25: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
26
e. De studie van het kerkelijk recht moet gericht zijn op het apostolaat
De canonieke rechtsgeleerde moet, als hij zijn taak goed opvat, er van overtuigd zijn, dat ook het kerkelijk recht, gelijk alles trouwens in de Kerk, uitsluitend beoogt de zorg voor de zielen, opdat de mensen ook door de bescherming en de leiding van de wetten aan de waarheid en de genade van Christus deelachtig worden, en heilig, vroom en gelovig leven, opgroeien en sterven. Hetzij hij in de kerkelijke administratie werkzaam is, hetzij hij rechtszaken behandelt of advies geeft aan priesters en gelovigen, altijd moet hij bedenken, dat hij eens rekenschap moet geven over het heil van de zielen, die hij veel goed, maar ook grote schade kan doen. Daarom is het hoog nodig, dat de rechtsschool, die een voorbereiding moet zijn op het apostolaat, haar leerlingen, die daar de kennis van de heilige wetten opdoen, met evenveel ijver als ernst vormt voor een vruchtbare uitoefening van dit apostolaat.
De canonieke rechtsgeleerde moet, als hij zijn taak goed opvat, er van overtuigd zijn, dat ook het kerkelijk recht, gelijk alles trouwens in de Kerk, uitsluitend beoogt de zorg voor de zielen, opdat de mensen ook door de bescherming en de leiding van de wetten aan de waarheid en de genade van Christus deelachtig worden, en heilig, vroom en gelovig leven, opgroeien en sterven. Hetzij hij in de kerkelijke administratie werkzaam is, hetzij hij rechtszaken behandelt of advies geeft aan priesters en gelovigen, altijd moet hij bedenken, dat hij eens rekenschap moet geven over het heil van de zielen, die hij veel goed, maar ook grote schade kan doen. Daarom is het hoog nodig, dat de rechtsschool, die een voorbereiding moet zijn op het apostolaat, haar leerlingen, die daar de kennis van de heilige wetten opdoen, met evenveel ijver als ernst vormt voor een vruchtbare uitoefening van dit apostolaat.
Referenties naar alinea 26: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- De kerkgeschiedenis
27
a. Uitbreiding van dit studievak
Het is ons een grote vreugde, dat de studie van de kerkelijke geschiedenis in uw atheneum nog meer is uitgebreid en een eigen faculteit is geworden, waartoe alles behoort wat de missiologische faculteit doet voor de studie van de missiegeschiedenis en voor het bevorderen van de missieactie, door uitstekende werken op het gebied van etnologie, sinologie, islamologie.
Het is ons een grote vreugde, dat de studie van de kerkelijke geschiedenis in uw atheneum nog meer is uitgebreid en een eigen faculteit is geworden, waartoe alles behoort wat de missiologische faculteit doet voor de studie van de missiegeschiedenis en voor het bevorderen van de missieactie, door uitstekende werken op het gebied van etnologie, sinologie, islamologie.
Referenties naar alinea 27: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
28
b. Noodzakelijkheid en vrucht van het kritisch onderzoek
Bij de behandeling van de kerkgeschiedenis is het één van uw voornaamste doeleinden, dat de leerlingen van dit vak de methode van kritisch onderzoek leren zowel wat de regels als wat het gebruik er van betreft. Het is niet te verwonderen, zelfs te prijzen, dat men zich hierop toelegt, des te meer nu andersdenkenden hierin een prachtig voorbeeld geven. Met hoeveel ijver en succes hebben niet-katholieke historische instituten en geleerden, vooral sinds de Vaticaanse geheime archieven toegankelijk zijn, lang verborgen geschriften en documenten opgespoord; die getuigen van het werk en de instellingen van de Kerk uit een ver verleden, en hebben zij hieruit talloze wetenswaardige gegevens opgediept, verzameld en uitgegeven.
Bij de behandeling van de kerkgeschiedenis is het één van uw voornaamste doeleinden, dat de leerlingen van dit vak de methode van kritisch onderzoek leren zowel wat de regels als wat het gebruik er van betreft. Het is niet te verwonderen, zelfs te prijzen, dat men zich hierop toelegt, des te meer nu andersdenkenden hierin een prachtig voorbeeld geven. Met hoeveel ijver en succes hebben niet-katholieke historische instituten en geleerden, vooral sinds de Vaticaanse geheime archieven toegankelijk zijn, lang verborgen geschriften en documenten opgespoord; die getuigen van het werk en de instellingen van de Kerk uit een ver verleden, en hebben zij hieruit talloze wetenswaardige gegevens opgediept, verzameld en uitgegeven.
Referenties naar alinea 28: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
29
Met hoeveel vrucht hebben ook katholieke instituten en geleerden zich aan dit soort onderzoekingen gewijd naar het schitterend voorbeeld van de geleerde Benedictijnen van St. Maurus, of van de Bollandisten, die de eer en roem van de sociëteit van Jezus uitmaken.
Referenties naar alinea 29: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
30
Wij wensen daarom onze Gregoriaanse universiteit geluk, omdat zij diezelfde uitstekende methode volgt en reeds gedurende twintig jaren haar leerlingen in dit wetenschappelijk werk oefent door hen meermalen te verwijzen naar de apostolische bibliotheek en het Vaticaans archief.
Referenties naar alinea 30: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
31
c. De juiste waardering van de historische feiten
Wij hebben in deze de overtuiging, dat niets meer dan de studie van de kerkgeschiedenis vermogen en aanleg voedt, verscherpt en rijpt om in de geest van de Kerk te denken, mits men zich daarbij houdt aan een noodzakelijke gematigdheid en voorzichtigheid. Men moet niet te uitsluitend en overdreven zijn aandacht geven aan een of ander bepaald feit of misbruik, maar de afzonderlijke gegevens moeten met het geheel, de negatieve met de „positieve" worden vergeleken en de grote en blijvende feiten moeten als groot en blijvend worden gezien, de kleinere echter en voorbijgaande moeten insgelijks zo worden beschouwd. Dit vooral moet men goed voor ogen houden, - wat trouwens de eerbied voor de waarheid volstrekt eist -, dat de Kerk ondanks de menselijke gebreken, die haar aankleven, toch altijd de Kerk van Christus is; dat zij de ware Kerk is en in het bewaren en overleveren van de geloofsschat, d.i. van de waarheid en hemelse genade, niet kan falen en heilig is; dat zij ten slotte is de "Kerk Gods, die Hij zich door Zijn bloed heeft verworven" (Hand. 20, 28) [b:Hand. 20, 28]. Is God altijd groot en wonderbaar in Zijn werken, toch komt dit bijzonder uit, waar Zijn hoogste liefde uitstraalt en waar overvloedige verlossing voor ons wordt bewerkt, nl, in de katholieke Kerk. Gaat dus voort op de ingeslagen weg, terwijl gij het woord van de apostel Paulus tot het uwe maakt: "Glorie aan God in de Kerk en in Christus Jezus." (Ef. 3, 21) [b:Ef. 3, 21].
Wij hebben in deze de overtuiging, dat niets meer dan de studie van de kerkgeschiedenis vermogen en aanleg voedt, verscherpt en rijpt om in de geest van de Kerk te denken, mits men zich daarbij houdt aan een noodzakelijke gematigdheid en voorzichtigheid. Men moet niet te uitsluitend en overdreven zijn aandacht geven aan een of ander bepaald feit of misbruik, maar de afzonderlijke gegevens moeten met het geheel, de negatieve met de „positieve" worden vergeleken en de grote en blijvende feiten moeten als groot en blijvend worden gezien, de kleinere echter en voorbijgaande moeten insgelijks zo worden beschouwd. Dit vooral moet men goed voor ogen houden, - wat trouwens de eerbied voor de waarheid volstrekt eist -, dat de Kerk ondanks de menselijke gebreken, die haar aankleven, toch altijd de Kerk van Christus is; dat zij de ware Kerk is en in het bewaren en overleveren van de geloofsschat, d.i. van de waarheid en hemelse genade, niet kan falen en heilig is; dat zij ten slotte is de "Kerk Gods, die Hij zich door Zijn bloed heeft verworven" (Hand. 20, 28) [b:Hand. 20, 28]. Is God altijd groot en wonderbaar in Zijn werken, toch komt dit bijzonder uit, waar Zijn hoogste liefde uitstraalt en waar overvloedige verlossing voor ons wordt bewerkt, nl, in de katholieke Kerk. Gaat dus voort op de ingeslagen weg, terwijl gij het woord van de apostel Paulus tot het uwe maakt: "Glorie aan God in de Kerk en in Christus Jezus." (Ef. 3, 21) [b:Ef. 3, 21].
Referenties naar alinea 31: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Aansporing tot de studenten
32
De ouderen onder u herinneren wij gaarne aan professoren, die als een Louis Billot, - om maar een te noemen -, met zielegrootheid en scherpe geest hun leerlingen hebben aangezet tot liefde voor de studie en tot een hoge waardering en liefde voor het priesterschap. Zulke professoren wensen wij de studenten toe en degenen, die heden bij u studeren sporen wij aldus aan:
Referenties naar alinea 32: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
33
Uit uw universiteit zijn in de loop der eeuwen tal van mannen voortgekomen, die haar naam in hoge eer hebben gehouden. Velen zelfs zijn, onder het getal van de heiligen en zaligen opgenomen als heldhaftige martelaren, of als bisschoppen en priesters, die hebben uitgeschitterd door de prediking van het Evangelie, de zielzorg, de gewijde wetenschap vooral, de opvoeding van de jeugd, het leraarsambt, de verdediging van het kerkelijk recht, door werk en woord, door de pen en actieve arbeid, zowel in de landen, waar van oudsher het katholiek geloof bloeit, als in de streken, waar pas later het Evangelie is verkondigd.
Referenties naar alinea 33: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
34
Zij allen brandden van een drievoudig vuur, dat hun harten had ontstoken: ijver voor het heil van de zielen, ijver voor de beoefening van studie en ingespannen arbeid, en ten slotte intense ijver voor gebed en zelfverloochening. Omdat zij als door een hemels vuur waren ontvlamd, hebben zij zo edelmoedig en vruchtbaar gewerkt. Zo moet ook gij nu, bevoorrechte en beminde studenten, door ijver voor de studie bezield zijn om in uw tegenwoordige voorbereidingstijd krachten op te doen, waarmee gij straks grote dingen voor. Christus en Zijn Kerk tot stand kunt brengen.
Referenties naar alinea 34: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Dankgebed en smeekbede om Gods zegen en Maria's bescherming
35
In deze plechtige vergadering brengen wij eerbiedig dank aan de allerhoogste en eeuwige God voor de grote zegeningen, waarmede Hij gedurende vier eeuwen het collegium Romanum of de Gregoriaanse universiteit tot groei en bloei bracht. De nieuwe eeuw nu, die aanbreekt, wijden wij met gebeden en wensen toe aan de hemelse God, opdat Hij ze moge verrijken met overvloedige gaven van de Heilige Geest. Voor alle bestuurders, professoren en studenten van deze ons zo dierbare universiteit en ook voor hen, die door gebed en op andere wijze haar steunen, smeken wij alles wat goed en heilzaam is, af van Hem, die alleen goed is en de bewerker van alle goede gaven. Moge de H. Maagd en Moeder Gods Maria, de zetel van Wijsheid en de Moeder der schone liefde, aan wier schutse en bescherming wij u allen toevertrouwen, dit verkrijgen door haar moederlijke en machtige voorspraak bij haar Zoon, onze Heer Jezus Christus.
Referenties naar alinea 35: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- Zegen
36
Als bewijs van onze liefde en als onderpand van dehemelse genade, die alle verwachting moge overtreffen, schenken wij u van harte de apostolische zegen.
Referenties naar alinea 36: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediahttps://rkdocumenten.nl/toondocument/8249-animus-noster-nl