Het gebed voor de eenheid van de Christenen

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

In deze catechese zal ik stil staan bij het gebed voor de eenheid van de christenen. Immers, de week van 18 tot 25 januari is bijzonder gewijd aan het afsmeken van de gave van de eenheid van God om zo einde te maken aan de schande van de verdeeldheid van hen die in Jezus geloven. Hij bad, na het Laatste Avondmaal voor de zijnen “opdat zij allen één mogen zijn” (Joh. 17, 21) [b:Joh. 17, 21]. Dat is zijn gebed voorafgaand aan het Lijden. We kunnen het noemen: zijn geestelijk testament. We moeten ook opmerken dat de Heer aan zijn leerlingen de eenheid niet bevolen heeft. Hij heeft ook geen uiteenzetting gegeven om de noodzaak ervan te motiveren. Neen, Hij heeft de Vader voor ons gebeden, opdat wij één zouden zijn. Dat wil zeggen dat wij met al onze inspanningen niet voldoende zijn om de eenheid te bewerken. De eenheid is vóór alles een gave, een genade die men in gebed vraagt.

Ieder van ons heeft dit nodig. Immers, we stellen vast dat wij niet in staat zijn de eenheid, zelfs niet in onszelf, te bewaren. Ook de apostel Paulus voelde in zich een verscheurend conflict: het goede willen maar geneigd zijn tot het kwade. (Rom. 7, 19) [[b:Rom. 7, 19]] Zo had hij ontdekt dat de wortel van de vele verdeeldheden rondom ons – tussen mensen, in gezinnen, in de samenleving, tussen de volkeren en ook tussen gelovigen – in ons ligt. Het Tweede Vaticaans Concilie zegt: “In feite hangt de onevenwichtigheid waaraan de hedendaagse wereld heeft te lijden samen met de meer fundamentele onevenwichtigheid die wortelt in het diepst van het hart van de mens. In de mens zelf immers zijn velerlei tendensen met elkaar in strijd. (...) Vandaar dat hij in zichzelf een verdeeldheid ervaart, waaruit ook in de maatschappij zoveel grote tweedracht ontstaat.”. Gaudium et Spes [[575|10]] Vandaar dat de oplossing van de verdeeldheid niet bestaat in het zich afzetten tegen de ander. Tweedracht veroorzaakt tweedracht. De ware genezing begint met het vragen dat God vrede, verzoening, eenheid zou schenken.

Dat geldt op de eerste plaats voor de christenen. De eenheid is slechts mogelijk als vrucht van het gebed. Diplomatieke inspanningen en academische dialogen volstaan niet. Jezus wist het en heeft ons de weg gewezen door te bidden. Ons gebed voor de eenheid is dan ook een nederige maar vertrouwvolle deelname aan het gebed van de Heer die beloofd heeft dat elk gebed in zijn naam door de Vader zal verhoord worden. (Joh. 15, 7) [[b:Joh. 15, 7]] We kunnen ons hier dan de vraag stellen: “Bid ik voor de eenheid?” Dat is de wil van Jezus maar, als we de intenties overzien waarvoor wij bidden dan zuilen we misschien vaststellen dat we weinig, misschien zelfs nooit, gebeden hebben voor de eenheid van de christenen. En toch hangt daarvan hangt het geloof in de wereld af. De Heer heeft immers om eenheid onder ons gevraagd “opdat de wereld gelove” (Joh. 17, 21) [b:Joh. 17, 21]. De wereld zal niet geloven omwille van een goede argumentatie, maar als we getuigen van de liefde die ons bindt en die ons aan allen nabij doet zijn.

In deze tijd vol groot onbehagen is het gebed nog meer noodzakelijk opdat de eenheid het zou halen op de conflicten. Het eigenbelang moet dringend opgeborgen worden om het algemeen welzijn te bevorderen. Daartoe is ons goede voorbeeld noodzakelijk: het is van wezenlijk belang dat de christenen de weg naar de volledige, zichtbare eenheid blijven bewandelen. De voorbije tientallen jaren zijn, God zij dank, veel stappen vooruit gezet, maar volharding in de liefde en in het gebed is nodig, zonder ontmoediging en zonder het moe te worden. Het gaat om een weg die de Heilige Geest in de Kerk, in de christenen en in ons allen, op gang heeft gebracht. We kunnen niet op onze stappen terugkeren. Steeds verder vooruit!

Bidden wil zeggen: strijden voor de eenheid. Inderdaad, strijden, want onze vijand, de duivel is, zoals het woord zelf zegt, een verdeler. Om de eenheid te bewerken, vraagt Jezus de eenheid in de Heilige Geest. De duivel brengt altijd verdeeldheid, want verdeeldheid is in zijn voordeel. Hij suggereert overal en altijd de verdeeldheid, terwijl de Heilige Geest altijd tot eenheid samenbrengt. De duivel bekoort ons, meestal niet langs hoge theologie maar door de zwakheden onzer broeders. Hij is sluw. Hij blaast de vergissingen en fouten van anderen op, zaait verdeeldheid, lokt kritiek uit en schept partijdigheid. De weg van God is anders. Hij aanvaardt ons zoals we zijn, zozeer houdt Hij van ons. Hij houdt van ons zoals we zijn, Hij aanvaardt ons zoals we zijn. Hij aanvaardt ons als anders, als zondaars en steeds stuwt Hij ons naar de eenheid. We kunnen dat bij onszelf toetsen en ons de vraag stellen, of wij, op de plaats waar we leven, conflicten bevorderen of strijden we om de eenheid te doen groeien met de instrumenten die God ons heeft gegeven: gebed en liefde. Of, voeden we de conflicten door kletspraatjes, kwaadsprekerij over de anderen. Kletspraat is het wapen van de duivel om de christelijke gemeenschap te verdelen, om het gezin te verfdelen, om vrienden te verdelen, altijd om te verdelen. De Heilige Geest inspireert ons altijd tot eenheid.

Het thema van deze gebedsweek gaat over de liefde: “Blijf in mijn liefde en je zult veel vrucht dragen”. (Joh. 15, 5-9) [[b:Joh. 15, 5-9]] De grondslag van de verbondenheid is de liefde van Christus. Hij helpt ons vooroordelen overwinnen om in de ander de broeder en zuster te zien om altijd lief te hebben. Zo ontdekken we dat de christenen van andere belijdenissen, met hun tradities, met hun geschiedenis, gaven van God zijn. Gaven die aanwezig zijn in het gebied van onze diocesane en parochiale gemeenschappen.

Laten we beginnen met voor hen te bidden en, zo mogelijk, samen met hen. Zo zullen we leren van hen te houden en hen te waarderen. Het Concilie herinnert eraan dat het gebed de ziel is van heel de oecumenische beweging. vgl: Unitatis Redintegratio [[[618|8]]] Laat het gebed dus het startpunt zijn om Jezus te helpen zijn droom waar te maken: dat allen één zijn.