Tot de Italiaanse vereniging van berggemeentes en -organisaties

Wij zijn bijzonder verheugd u, Beminde Zonen, deelnemers aan het tweede Congres van de "Italiaanse verenigde Berggemeentes en -organisaties" te ontvangen. Toen Wij vernamen, dat een groep parlementsleden en burgerlijke ambtenaren besloten hadden uw vereniging in het leven te roepen om zo hun actie in overeenstemming te brengen met de· christelijke boodschap van rechtvaardigheid en· liefde, voelden Wij vreugde in Ons hart, omdat daaruit een krachtige bijdrage zou voortvloeien ter oplossing-van het probleem, dat bergachtige gebieden stellen. ·

Beminde Zonen, Wij verbergen u onze bezorgdheid niet over de bevolkingen, die diep in de dalen, op de flanken en tot op de toppen van de bergen verspreid leven: We weten wel, dat er gezonde energieën leven onder de verspreide bergbevolkingen, maar anderzijds weten We ook heel goed, dat veel ongunstige invloeden ze dreigen te onderdrukken en te vernietigen. Daarom juist ontmoeten We u graag en drukken We u ook onze dankbaarheid uit voor hetgeen ge gedaan hebt en u in de naaste toekomst voorneemt te doen.

Uw aanwezigheid hier roept bij Ons op de majesteit van de bergen met hun groene hellingen, de smetteloze sneeuwvelden, de steile toppen en het onuitsprekelijk visioen van de hemel, die als het ware zijn licht én zijn azuur laat ineenvloeien met de felle schittering van de besneeuwde toppen, die zich als vooruitgeschoven treden oprichten naar de sublieme hoogten van het firmament.

De oorsprong van de bergen ligt in de tijd tientallen miljoenen jaren achter ons. De werking van de aardkorst heeft deze golvingen voortgebracht, omdat de brei helemaal van binnenuit naar boven drong _en krachtige stoten de lagen aan de oppervlakte hebben geplooid. Ascenderunt montes et descenderutit valles - de bergen kwamen omhoog, hun kloven werden tot dalen (Ps. 104, 8) [b:Ps. 104, 8]. Vervolgens heeft de erosie van wind en water het aanschijn van de bergen in de eeuwen gevormd, grote wouden hebben ze bekleed en uiteindelijk heeft de arbeid van de mens ze veroverd.

Levend in de vlakten, waar de aanplantingen, de gebouwen, de verbindingen minder gevaarlijk en gemakkelijker zijn, vergeten de mensen dikwijls, dat hun welvaart voor een groot deel afhangt van de bergen. Deze werken namelijk op een beslissende wijze mee aan de vorming van atmosferische neerslagvlagen, omdat ze door de luchtmassa's te dwingen op te stijgen, ervoor zorgen, dat ze de thermodynamische afkoeling ondergaan, welke de waterdamp laat condenseren. Ondertussen functioneren de gletschers, de bossen en de sneeuwvelden als bekkens, die regelend optreden voor de watertoevoer naar de vlakte; daarbij voegt zich dan de arbeid van de mens, die op de plaatsen, waar ze uitmonden, machtige dijken heeft gebouwd, waardoor hij erin slaagt miljoenen kubieke meter water te verzamelen, die energie geven aan huizen en industrieën. Maar daarmee valt het offer van degene, die in het barre berggebied woont, niet weg; van degene, die dagelijks moet vechten voor zijn levensonderhoud; van degene, die zijn eigen opbrengst altijd ziet slinken en achteruit gaan door de geringe verscheidenheid van gewassen, bovendien door de moeilijkheid van het vervoer en bijgevolg van de mogelijkheid om de concurrentie van de andere producten het hoofd te bieden en te overwinnen. Zo komt in hen het verlangen op om te vluchten, aangetrokken door het gemakkelijker leven van de grote stedelijke centra. Zeer dringend treedt de noodzaak aan het licht om een emigratie tegen te gaan, die op korte termijn praktisch onoplosbare problemen zou scheppen.

Zonder namelijk nog te spreken van de moeilijkheid om werk en huizen te vinden voor de miljoenen mensen, die tegenwoordig de berggebieden bewonen, rijst de vraag, hoe men het gebergte zonder bewoner en zonder bewaker zou laten? Hoe zou men de bossen en de weiden in de steek kunnen laten? En wat zou er gebeuren, als de natuurlijke waterdammen zouden gaan ontbreken of minder afdoende zouden worden? Het antwoord is niet moeilijk voor een ieder, die aan de onberekenbare schade denkt, onlangs door overstromingen veroorzaakt, welke dood en verwoesting hebben gezaaid in zoveel vruchtbare streken van Italië.

Een heropvoeding tot liefde voor de bergen is dus nodig: niet alleen voor de poëzie, die God in de schoonheid van hun toppen heeft neergeschreven, of voor het gemak, waarmee men, daar levend, de zuiverheid van het geloof en de zeden kan bewaren, maar ook omdat er een onverwoestbare onderlinge afhankelijkheid bestaat tussen het leven van de mensen, die in de steden wonen, en dat van degenen, die in de berggebieden werken. Maar die heropvoeding moet vergezeld gaan van de krachtsinspanning om met alle middelen bij te dragen tot de oplossing van de problemen, die het gebergte betreffen.

In de laatste tien jaren is de staat inderdaad zo goed mogelijk tussen beide gekomen door te voorzien in werken van waterbouwkundige aard in het bos-, landbouwen weidegebied in de bergkammen; de staat heeft de dienst van de herbebossing georganiseerd, heeft de werkplaatsen vastgesteld, de boomkwekerijen vermenigvuldigd en de bergweiden verbeterd. Bijzondere weldaden zijn voortgevloeid uit de bekende "wet voor het gebergte", die een verdienstelijke Minister van land- en bosbouw wilde met het doel om de berggebieden nader aan te geven, de leningen op interest te regelen, subsidies en steungelden van de staat toe te wijzen, de stukken land te classificeren, welke in aanmerking komen voor vruchtbaarmaking, vennootschappen in te stellen, een algemeen plan voor vruchtbaarmaking uit te werken.

Uw vereniging heeft de gedachte opgevat om aan deze wet een sociaal meer te waarderen toepassing te verzekeren door een actieve samenwerking van de gemeentelijke administraties en de bevolkingen van het bergland; bovendien heeft ze een krachtige invloed uitgeoefend op het terrein van de wetgeving, door de goedkeuring voor te staan van de wet op de hogere bijdragen uit hoofde van hydro-electrische werken ten gunste van de· Berggemeentes en door de uitvaardiging te begunstigen van het presidentieel decreet, dat de blijvende gemeenschappen onder Berggemeentes instelt, de zogenaamde "Consigli di valle". Daarbij komt een hele bedrijvigheid op organisatorisch gebied, welke gaat van technische bijstand voor de berggemeentes, tot de provinciale en regionale bijeenkomsten, die niet alleen ernstig concrete problemen bestuderen, maar die er ook toe hebben bijgedragen om een nauwere samenwerking tussen de gemeenten tot stand te brengen en de gecombineerde en aanvullende tussenkomst te bevorderen van de provincies en de kamers van koophandel.

Wij zegenen deze voortdurende en verstandige arbeid van u, die erop gericht is om voor de bevolkingen van het bergland een menselijker levensstandaard te scheppen.

Maar Wij dragen een andere reden tot zorg in Ons, Beminde Zonen.

Omdat uw vereniging is opgebloeid uit een christenhart, staat ze open voor de problemen van de zielen. Ook gij zijt er inderdaad van overtuigd, dat in de bergen, zoals trouwens overal, de zorg voor de materiële belangen niets zou baten, als die van de geest over het hoofd gezien zouden worden. Daarom heeft de Kerk nooit onderscheid gemaakt tussen de steden, die zich in de vlakten hebben uitgestrekt, en de dorpen, die wijd verspreid liggen in de dalen of die zich vastgehecht hebben aan de bergen. Ook op de toppen, overal waar zielen zijn, daar is Jezus, in een tabernakel, in een kerkgebouw. En naast de kerk rijst de klokkentoren omhoog, in de schaduw waarvan de dienaar leeft van God; enige engelbewaarder, die over allen is blijven waken, toen de wereld hen scheen vergeten te hebben; enige fakkel, die blijft branden, wanneer de haarden doven en de mensen, door de stadslichten misleid, hun toevlucht zoeken bij de dwaallichten van de illusies. En wanneer ze dan ontgoocheld uit de vlakten terugkeren, komen ze tot de bevinding, dat alleen de klok van hun eigen kerk is overgebleven om de stilte en de eenzaamheid van de dalen te verbreken.

Wij weten, dat in de "Consigli di valle", de "Raden van de dalen", de aanwezigheid van de pastoor met zijn beproefde ervaring en zijn vaderhart op prijs wordt gesteld. Dat is niet alleen een daad van verschuldigde rechtvaardigheid, maar ook een echte dienst, die men het welzijn van het volk bewijst. En het is ook een teken, dat de eisen, die de zielen stellen, niet alleen geen beletsel zullen vormen voor een geleidelijke en organische oplossing van de materiële kwesties, maar dat ze deze zelfs zullen vergemakkelijken; het is een teken, dat er in de bergen een steeds volmaaktere harmonie zal heersen tussen de aarde en de hemel, tussen tijd en eeuwigheid, tussen de mensen en God. Maar dit is Onze vrees en bijgevolg Onze bezorgdheid: de wereld interesseert zich tegenwoordig met een bijzondere aandacht voor de problemen van de bergbewoners en Wij zijn de eersten om Ons daarover van ganser harte te verheugen; toch zal men moeten vermijden, dat door sommigen, onder de schijn van materieel welzijn, heimelijk wanorde, haat, godsdienstige onverschilligheid, verlatenheid en verderf van de zielen naar binnen worden gebracht. Bijgevolg moet men zich stevig te weer stellen tegenover allen, die het karakteristiek gezicht van de dappere en taaie Italiaanse bergbewoners zouden trachten te misvormen: een christelijk gezicht, waarin zich als in zeer helder water, hun zuivere en sterke geest afspiegelt.

Voordat Wij u zegenen, willen Wij u onze zeer dierbare priesters aanbevelen, echte vooruitgeschoven keurtroepen in het leger Gods, heldhaftig dikwijls in hun leven van armoede en isolement in de parochies van het bergland. De Kerk zal zeker ook zelf - voor zover dat mogelijk is - in de behoeften van haar apostelen voorzien; maar ook gij kunt hen helpen; en voor alles, wat ge zult doen om hun behoefte minder hard en hun eenzaamheid minder droevig te maken, drukken Wij u nu reeds Onze vaderlijke dankbaarheid uit.