Wie door iedereen wordt vergeten, vergeet God niet

Beminde broeders en zusters,

Vandaag presenteert het Evangelie van sint Lucas de gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus. (Lc. 16, 19-31) [[b:Lc. 16, 19-31]] De rijke personifieert het oneerlijke gebruik van rijkdommen door degenen die ze gebruiken voor ongebreidelde en egoïstische luxe, alleen denkend hoe zichzelf te bevredigen, zonder rekening te houden met de bedelaar die voor zijn deur staat. De arme daarentegen vertegenwoordigt de persoon voor wie alleen God zorgt: in tegenstelling tot de rijke, heeft hij een naam, Lazarus, verkorting van Eleazaro (Eleazar), wat juist betekent "God helpt hem". Wie door iedereen wordt vergeten, hem vergeet God niet; die niets waard is in de ogen van mensen, is waardevol in de ogen van de Heer. De vertelling laat zien hoe aardse ongerechtigheid wordt overwonnen door goddelijke gerechtigheid: na de dood wordt Lazarus verwelkomd 'in de schoot van Abraham', dat wil zeggen in eeuwige gelukzaligheid, terwijl het rijke eindigt 'in de hel, te midden van kwellingen'. Het gaat hier om een onherroepbare en definitieve situatie, waarom het noodzakelijk is om zich tijdens het leven te bekeren; dat na de dood te doen is nutteloos.

Deze gelijkenis leent zich ook voor een lezing in een maatschappelijke zin. Het blijft gedenkwaardig wat paus Paulus VI precies veertig jaar geleden deed in de encycliek Populorum Progressio [266]. Sprekend over de strijd tegen de honger, schreef hij: “Er moet een wereld worden opgebouwd, waarin iedere mens (...) een waarachtig menselijk leven kan leiden, (...) waarin de arme Lazarus kan aanzitten aan dezelfde tafel als de rijke”. Populorum Progressio [[266|47]] De oorzaken van de talloze situaties van ellende zijn - herinnert de encycliek - aan de ene kant "de slavernij die hem opgelegd door de mensen" en aan de andere kant "een onvoldoende beheerste natuur". Populorum Progressio [[266|47]] Helaas lijden bepaalde bevolkingen onder beide factoren tegelijk. Hoe zouden we op dit moment niet vooral denken aan de landen van Afrika bezuiden de Sahara, die de afgelopen dagen zijn getroffen door ernstige overstromingen? Maar we kunnen de vele andere humanitaire noodsituaties niet vergeten in verschillende regio's van de planeet, waarin conflicten om politieke en economische macht bijdragen aan het verergeren van de al ernstige milieuproblemen. De oproep die Paul VI destijds deed: "De hongerlijdende volkeren doen thans een dramatisch appèl op de welvarende volkeren" Populorum Progressio [[266|3]], behoudt vandaag al zijn urgentie. We kunnen niet zeggen dat we de weg niet kennen die bewandeld moet worden: Wij hebben de wet en de profeten, zegt Jezus ons in het Evangelie. Wie ze niet wil horen, zal niet veranderen, zelfs als iemand uit de dood terugkeert om hem te vermanen.

De Maagd Maria helpt ons om de huidige tijd te benutten om te luisteren en dit woord van God in praktijk te brengen. Moge zij verkrijgen dat wij aandachtiger zijn voor de broeders in nood, om met hen te delen hoeveel of hoe weinig we hebben en bij te dragen, te beginnen met onszelf, om de logica en stijl van echte solidariteit te verspreiden.