Catechese over de apostolische reis naar Bulgarije en Noord-Macedonië·

Dierbare broeders en zusters goedendag!

Gisteravond laat ben ik teruggekeerd na een apostolische reis van drie dagen naar Bulgarije en Noord-Macedonië. Ik dank God dat ik deze bezoeken heb kunnen afleggen. Ik hernieuw ook mijn dankbaarheid aan de burgerlijke Overheden van deze twee landen die mij met grote hoffelijkheid en openheid hebben ontvangen. Mijn hartelijkste “dankjewel” gaat naar de bisschoppen en naar de leden van de verschillende kerkelijke Gemeenschappen voor de warmte en toewijding waarmee zij mijn bedevaart hebben gesteund.

In Bulgarije was de levendige herinnering aan de heilige Johannes XXIII mijn gids. Hij werd in 1925 naar die landen gezonden als Visitator en later als Apostolische Afgevaardigde. Bewogen door zijn voorbeeld van welwillendheid en pastorale liefde, heb ik de mensen ontmoet. Zij hebben de roeping de poort te zijn tussen Centraal, Oost en Zuid – Europa. Onder de leuze “Pacem in terris” heb ik allen uitgenodigd de weg te bewandelen van de broederlijkheid. Op die weg heb ik de vreugde gekend een stap vooruit te zetten in de ontmoeting met de Patriarch van de Bulgaarse Orthodoxe Kerk Neofit en met de leden van de Heilige Synode. Immers, als Christenen hebben we de roeping en zending een teken en instrument te zijn van de eenheid. We kunnen dat zijn als we, met de hulp van de heilige Geest, voorrang geven aan wat ons verbindt boven dat wat ons nog scheidt.

Het huidige Bulgarije is een van de streken die werden geëvangeliseerd door de heiligen Cyrillus en Methodius. Zij werden door de heilige Johannes Paulus II naast de heilige Benedictus patronen van Europa. In Sofia heb ik in de grootse patriarchale kathedraal van de heilige Alexander Nevkij gebeden bij de beeltenis van de heilige broers. Zij waren van Griekse afkomst, uit Saloniki, en slaagde erin hun cultuur tot instrument te maken om de christelijke boodschap aan de Slavische volkeren te verkondigen. Zij ontwikkelden een nieuw alfabet dat ze gebruikten om de Bijbel en de liturgische teksten in het Slavisch te vertalen. Ook vandaag is er nood aan bewogen en creatieve verkondigers zodat het Evangelie ook die mensen kan bereiken die het nog niet kennen en ook opnieuw de landen bevloeien met oude christelijke wortels die echter verdord zijn. Tegen deze achtergrond heb ik tweemaal Eucharistie gevierd met de katholieke gemeenschap in Bulgarije en heb ik haar aangemoedigd vol hoop vruchtbaar te zijn. Nogmaals dank ik dit volk van God dat mij zoveel vertrouwen en liefde betoond heeft.

Het laatste feit van de reis in Bulgarije had plaats samen met de vertegenwoordigers van de verschillende godsdiensten. We hebben God gebeden om de genade van de vrede terwijl een groep kinderen brandende fakkels droegen als teken van geloof en hoop.

In Noord-Macedonië vergezelde mij de sterke spirituele aanwezigheid van de heilige Moeder Theresa van Calcutta. Zij werd in 1910 te Skopje geboren. In haar parochie ontving ze de initiatiesacramenten en leerde ze Jezus beminnen. In deze vrouw, tenger maar vervuld van kracht door de werking van de Heilige Geest, zien we een beeld van de Kerk in dat land en in andere randgebieden van de wereld: een kleine gemeenschap die met de genade van Christus, een gastvrij huis wordt waar velen kracht vinden voor hun leven. Nabij het Memoriaal voor Moeder Theresa heb ik gebeden in aanwezigheid van andere religieuze leiders en van een grote groep armen. Ik heb er de eerste steen gewijd van een heiligdom aan haar gewijd.

Noord – Macedonië is sinds 1991 een onafhankelijk land. De heilige Stoel heeft van in het begin zijn weg gesteund en met mijn bezoek heb ik vooral steun willen betuigen aan zijn traditionele bekwaamheid om verschillende etnische en religieuze tradities gastvrijheid te bieden. Ook heb ik mijn steun willen betuigen aan de inzet om in de jaren 2015 – 2016 een grote groep migranten en vluchtelingen op te vangen en te helpen. Ze zijn groot in het onthaal, zij hebben een groot hart. De migranten vormen voor hen een probleem, maar toch onthalen ze hen en hebben ze lief. Dan lossen de problemen zich wel op. Een groot gebaar van dit volk. Graag een applaus voor dit volk.

Op het institutionele vlak is Noord-Macedonië een jong land. Een klein land dat zich moet open stellen voor ruime horizonten zonder zijn eigen wortels te verloochenen. Daarom was het zo betekenisvol dat precies daar de ontmoeting met de jongeren plaats vond. Jongens en meisjes van verschillende christelijke belijdenissen en ook van andere godsdiensten – moslims bijvoorbeeld – verenigd in hetzelfde verlangen: iets moois van het leven te maken. Ik heb hen aangespoord grootse dromen te dromen, het te wagen, zoals de jonge Agnes – de toekomstige Moeder Theresa – door te luisteren naar het spreken van God in het gebed en in de behoeftige broeders. Ik was diep onder de indruk bij mijn bezoek aan de zusters van Moeder Theresa: ze leven met de armen en ik werd getroffen door de evangelische tederheid van deze vrouwen. Die tederheid komt voort uit het gebed, de aanbidding. Zij vangen iedereen op, ze weten zich zussen en moeders van allen en ze doen dat met tederheid. Vaak verliezen wij christenen deze tederheid, we worden vaak te ernstig, zuur. Deze zusters zijn zacht in de tederheid en, beoefenen zo de naastenliefde. Een naastenliefde echter die zich niet verkleedt. Naastenliefde zonder tederheid en liefde is alsof we over onze werken van naastenliefde een beker zuur uitstorten. Neen, naastenliefde is vreugdevol, niet zuur. Die zusters zijn een mooi voorbeeld. Moge God hen allen zegenen.

Naast het getuigenis van de jongeren heb ik in Skopje de getuigenissen gehoord van de priesters en van de godgewijde personen. Mannen en vrouwen die hun leven aan Christus hebben geschonken. Zij ervaren vroeg of laat de bekoring: “Heer, wat betekent mijn kleine bijdrage ten aanzien van de problemen van Kerk en wereld?” Daarom heb ik hen eraan herinnerd dat een weinig gist het deeg kan doen rijzen en dat een weinig parfum, zuiver en geconcentreerd, heel de omgeving doet geuren.

Het is het mysterie van Jezus-Eucharistie dat zaad van nieuw leven is voor heel de mensheid. In de Eucharistieviering op het hoofdplein van Skopje hebben we Gods mirakel hernieuwd, aan die rand van Europa vandaag, dat met weinig gedeelde broden en vissen, de honger van de menigte verzadigd wordt. Aan zijn onuitputtelijke Voorzienigheid vertrouwen we het heden en de toekomst toe van de volkeren die ik heb bezocht tijdens deze reis. Ik nodig jullie allen uit tot Onze Lieve Vrouw te bidden dat zij deze twee landen zou zegenen: Bulgarije en Noord-Macedonië.

{Wees gegroet...}