De gemeenschap van de bisschoppen

1
De gemeenschap van de bisschoppen (Episcopalis communio) met en onder Petrus komt in het bijzonder tot uitdrukking in de Bisschoppensynode, die, ingesteld door Paulus VI op 15 september 1965, een van de kostbaarste erfenissen vormt van het Tweede Vaticaans Concilie. vgl: Christus Dominus [[[646|5]]] Sindsdien verleent de Synode, nieuw wat de instelling ervan betreft, maar zeer oud in het geïnspireerd zijn ervan, de paus een krachtdadige bijstand op een door hem zelf bepaalde wijzen in kwesties van het grootste belang, dat wil zeggen die welke een bijzondere kennis en prudentie vereisen voor het welzijn van heel de Kerk. Zo “brengt” de Bisschoppensynode “daar zij geheel het katholieke episcopaat vertegenwoordigt, tot uitdrukking dat alle bisschoppen die in hiërarchische gemeenschap leven deel hebben aan de zorg voor de gehele Kerk”. vgl: Pastores Gregis [[[711|(58)]]]

In de loop van meer dan vijftig jaar zijn de vergaderingen van de Synode een waardevol instrument gebleken van wederzijdse kennis tussen de bisschoppen, een gemeenschappelijk gebed, een loyaal overleg, een verdieping van de christelijke leer, een hervorming van de kerkelijke structuren, een bevordering van de pastorale activiteit in heel de wereld. Zo hebben deze vergaderingen niet alleen de vorm gekregen van een bevoorrechte plaats van de interpretatie en de ontvangst van het rijke onderricht van het Concilie, maar hebben ze ook een aanzienlijke impuls gegeven aan het daarop volgende pauselijke onderricht.

Ook vandaag, op een historisch ogenblik waarop de Kerk in “een nieuwe fase in de evangelisatie” Evangelii Gaudium [[4984|1]] komt die aan haar vraagt dat zij “in alle streken van de aarde in een ‘voortdurende staat van zending’ verkeert” Evangelii Gaudium [[4984|25]], is de Bisschoppensynode, evenals iedere andere kerkelijke instelling, geroepen steeds meer “een kanaal “te worden “dat meer dan voor de bescherming van zichzelf geschikt is voor de evangelisatie van de huidige wereld”. Evangelii Gaudium [[4984|27]] Het is, zoals het Concilie reeds wenste, vooral noodzakelijk dat de Synode, in het bewustzijn dat “de zorg om overal ter wereld het evangelie te verkondigen vooral berust bij het college van bisschoppen”, zich ervoor inzet met bijzondere zorg “de missieactiviteit, de grootste en heiligste taak van de Kerk” Ad Gentes Divinitus [[703|29]] vgl: Lumen Gentium [[[617|23]]] te bevorderen.

2
Het is providentieel dat de instelling van de Bisschoppensynode tot stand is gekomen in de context van de laatste oecumenische zitting. “In de voetstappen tredend van het Eerste Vaticaans Concilie”, Lumen Gentium [[617|18]] heeft het Tweede Vaticaans Concilie, in het kielzog van de echte kerkelijke traditie de leer over de orde van de bisschoppen verdiept, waarbij het zich in het bijzonder concentreerde op de sacramentaliteit en de collegiale natuur ervan. vgl: Lumen Gentium [[[617|21-22]]] vgl: Christus Dominus [[[646|4]]] Zo is het definitief duidelijk geworden dat iedere bisschop tegelijkertijd en onscheidbaar de verantwoordelijkheid voor de aan zijn pastorale zorgen toevertrouwde particuliere Kerk en de zorg voor de universele Kerk heeft. vgl: Lumen Gentium [[[617|23]]] vgl: Christus Dominus [[[646|3]]]

Deze zorg die de boven het bisdom uitgaande dimensie van het bisschoppelijke munus tot uitdrukking brengt, wordt op plechtige wijze uitgeoefend in de eerbiedwaardige instelling van een oecumenisch Concilie en komt ook tot uitdrukking in het verenigd handelen van de over de wereld verspreide bisschoppen, een handelen dat door de paus van Rome in gang is gezet of vrij is aanvaard. vgl: Lumen Gentium [[[617|22]]] vgl: Christus Dominus [[[646|4]]] vgl: §§ 1-2 [[[30|337]]] vgl: §§ 1-2 [[[574|(50)]]] Men mag vervolgens niet vergeten dat het deze laatste toekomt om volgens de noden van het Volk van God de vormen waarop het bisschoppencollege zijn taak betreffende de Kerk als geheel kan uitoefenen, nader te bepalen en te bevorderen. vgl: § 3 [[[30|337]]] vgl: § 3 [[[574|(50)]]]

In de loop van het conciliaire debat is, gelijke tred houdend met het rijpen van de leer over de bisschoppelijke collegialiteit, ook herhaaldelijk de vraag naar voren gekomen om enkele bisschoppen deelgenoot te maken van het universele ambt van de paus van Rome in de vorm van een permanent centraal orgaan, buiten de decasteries van de Romeinse Curie, dat in staat zou zijn ook buiten de plechtige en buitengewone vorm van een oecumenisch Concilie de zorg van het bisschoppencollege voor de noden van het Volk van God en de gemeenschap tussen alle Kerken te laten zien.

3
Deze dringende verzoeken inwilligend, kondigde op 14 september 1965 Paulus VI de concilievaders, in vergadering bijeen voor de openingszitting van de vierde periode van het Oecumenisch Concilie, vooraf de beslissing aan op eigen initiatief en op eigen gezag een orgaan in te stellen met de naam bisschoppenconferentie, dat, “bestaande uit prelaten, voor het grootste gedeelte benoemd door de bisschoppenconferenties met onze goedkeuring, bijeen geroepen zal worden overeenkomstig de noden van de Kerk door de bisschop van Rome ter raadpleging en om samen te werken, wanneer hem dat opportuun zal lijken voor het algemeen welzijn van de Kerk”. Het gebed van heel de Kerk voor de Chinese broeders en zusters [[4738|(29)]]

In het de volgende dag gepromulgeerde Motu proprio Apostolica Sollicitudo [785], stelde dezelfde paus de Bisschoppensynode in, daarbij zeggend dat deze Synode, “waardoor in de verschillende delen van de wereld gekozen bisschoppen de opperherder van de Kerk een krachtdadigere bijstand verschaft, zodanig wordt opgericht dat zij:

1. een centrale kerkelijke instelling is;
2. het hele kerkelijke episcopaat vertegenwoordigt;
3. van nature blijvend is;
4. wat zijn structuur betreft, zijn taken tijdelijk en bij gelegenheid verricht”. Apostolica Sollicitudo [[785|1]]

De Bisschoppensynode, die in haar naam zich idealiter aansloot bij de oude en zeer rijke, vooral in de Kerken van het Oosten in ere gehouden synodale traditie van de Kerk, zou normaal een adviserende functie hebben door de paus van Rome onder aandrang van de Heilige Geest informatie en raad te verschaffen omtrent de verschillende kerkelijke kwesties. Tegelijkertijd zou de Synode ook beslissingsbevoegdheid hebben, mocht de paus van Rome haar deze verlenen. art. 2 [[al:2]]

4
Paulus VI verklaarde bij de instelling van de Synode als “een bijzondere permanente raad van heilige herders” dat hij er zich van bewust was dat zij, “evenals iedere menselijke instelling met het verstrijken van de tijd meer vervolmaakt zal kunnen worden”. Voorwoord [[785|0]] Aan deze volgende ontwikkeling heeft enerzijds de voortgaande ontvangst van de vruchtbare leer van het Concilie over de collegialiteit van de bisschoppen en anderzijds de ervaring bijgedragen van de talrijke Synodevergaderingen die zijn gehouden in Rome vanaf 1967, het jaar dat ook een daarvoor bestemd Ordo Synodi Episcoporum celebrandae recognitus et auctus [5039] werd gepubliceerd.

Ook na de promulgering van het Wetboek van Canoniek Recht [30] en het Wetboek van de canones van de Oosterse Kerken [574], die de Bisschoppensynode hebben geïntegreerd in het universeel recht, vgl: Codex Iuris Canonici [[[30|342-348]]] vgl: Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium [[[574|(46)]]] is deze laatste zich geleidelijk blijven ontwikkelen tot aan de laatste uitgave van de Ordo Synodi [6108], door Benedictus XVI op 29 september 2006 gepromulgeerd. In het bijzonder is het Algemeen Secretariaat van de Bisschoppensynode, bestaande uit de algemeen secretaris en een bijzondere raad van bisschoppen, ingesteld en langzamerhand versterkt, opdat de wezenlijke stabiliteit van de synode zelf beter was verzekerd in de tijd tussen de verschillende synodale vergaderingen.

Met het constateren van de doeltreffendheid van het synodale handelen ten overstaan van kwesties die om een tijdig en eensgezind ingrijpen van de herders van de Kerk vragen, is in deze jaren het verlangen gegroeid dat de Synode nog meer een bijzondere manifestatie en een doeltreffende verwezenlijking wordt van de zorg van het episcopaat voor alle Kerken. Johannes Paulus II heeft al gezegd dat “dit instrument misschien nog meer verbeterd zal kunnen worden. Misschien kan de pastorale collegiale verantwoordelijkheid nog meer ten volle tot uitdrukking komen”. "Uw gunsten Heer wil ik bezingen" (Ps. 89, 2) [[7056|5]]

5
Om deze redenen heb ik vanaf het begin van mijn Petrinisch ambt in het bijzonder aandacht besteed aan de Bisschoppensynode, erop vertrouwend dat zij “de verdere ontwikkelingen om nog meer de dialoog en de samenwerking tussen de bisschoppen en tussen hen en de bisschop van Rome” Tot de leden van de 13de gewone raad van het algemeen secretariaat van de bisschoppensynode [[7057]] beter zal kunnen kennen. Om dat werk van vernieuwing te bezielen moet er de vaste overtuiging zijn dat alle herders zijn aangesteld voor de dienst aan het heilig Volk van God, waartoe zijzelf behoren krachtens het sacrament van het Doopsel.

Het is zeker waar, zoals het Tweede Vaticaans Concilie [d:4] leert, dat “de bisschoppen die in gemeenschap met de paus van Rome onderricht geven, door iedereen als getuigen van de goddelijke en katholieke waarheid geëerbiedigd moeten worden; de gelovigen, van hun kant, meten zich naar de uitspraak die hun bisschop inzake geloof en zeden in de naam van Christus voorhoudt, schikken en er met godsdienstige geestesinstemming aan vasthouden”. Lumen Gentium [[617|25]] Maar het is evenzeer waar “dat het leven van de Kerk en in de Kerk voor iedere bisschop een voorwaarde is voor de uitoefening van zijn leraarsambt”. Pastores Gregis [[711|(28)]]

Zo is de bisschop tegelijkertijd leraar en leerling. Hij is leraar, wanneer hij, begiftigd met een bijzondere bijstand van de Heilige Geest, aan de gelovigen in naam van Christus, het hoofd en de herder, het Woord van waarheid verkondigt. Maar hij is ook leerling, wanneer hij, wetend dat de Geest aan iedere gedoopte wordt geschonken, luistert naar de stem van Christus die spreekt door het gehele Volk van God door het “infallibile in credendo" Evangelii Gaudium [[4984|119]] te maken immers, “het geheel van de gelovigen die de zalving van de Heilige ontvangen (1 Joh. 2, 20.27) [[b:1 Joh. 2, 20.27]], kan in het geloof niet dwalen en deze bijzondere eigenschap brengt het door de bovennatuurlijke geloofszin van het hele volk tot uiting, wanneer het ‘vanaf de bisschoppen tot en met de laatste lekengelovigen’ inzake geloof en zeden zijn algemene overeenstemming doet blijken”. Lumen Gentium [[617|12]] De bisschoppen zijn daarom geroepen om “voorop te gaan, het pad aangevend, de weg wijzend; te midden (van het Volk van God) op te trekken om het in de eenheid te versterken; erachter te lopen, hetzij opdat niemand achterblijft, maar vooral om de speurzin te volgen die het Volk van God heeft om nieuwe wegen te vinden. Een bisschop die te midden van zijn gelovigen leeft, heeft zijn oren wijd openstaan om te horen “wat de Geest tot de Kerken zegt” (Openb. 2, 7) [b:Openb. 2, 7] en de “stem van de schapen”, ook door middel van de diocesane lichamen die de taak hebben de bisschop te adviseren, daarbij een eerlijke en constructieve dialoog bevorderend”. Wat is het heerlijk om als broeders samen te wonen [[5084|2]] vgl: Evangelii Gaudium [[[4984|31]]]

6
Ook de Bisschoppensynode moet steeds meer een bevoorrecht instrument worden om te luisteren naar het Volk van God: “Wij vragen van de Heilige Geest voor de synodevaders vooral om de gave van het luisteren naar God om met Hem te luisteren naar de kreet van het Volk; zo te luisteren naar het Volk dat zij er de wil waartoe God ons roept, in inademen”. Tijdens de gebedswake ter voorbereiding op de Familiesynode [[5766]]

Hoewel de Synode in haar samenstelling de gestalte aanneemt van een in wezen bisschoppelijk orgaan, leeft zij daarom niet gescheiden van de rest van de gelovigen. Integendeel, zij is een instrument dat geschikt is om aan heel het Volk van God juist door middel van de bisschoppen een stem te geven, die door God zijn aangesteld “als authentieke bewakers, vertolkers en getuigen van het geloof van heel de Kerk” Viering van de 50e verjaardag van de oprichting van de Bisschoppensynode [[6106|2]] en zich daarbij van vergadering tot vergadering een welsprekende uitdrukking tonen van de synodaliteit “als wezenlijke dimensie van de Kerk”. Viering van de 50e verjaardag van de oprichting van de Bisschoppensynode [[6106|3]]

Daarom “is”, zoals Johannes Paulus II heeft gezegd, “iedere Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode een diepgaande ervaring van Kerk-zijn, al blijft de praktische uitvoering voor verbetering vatbaar. De bisschoppen die in de Synode bijeen zijn, vertegenwoordigen op de eerste plaats hun eigen particuliere Kerken, maar ze besteden ook aandacht aan de bijdragen van de Bisschoppenconferenties die hen afgevaardigd hebben en wier standpunt aangaande de te behandelen vragen zij naar voren brengen. Zo geven zij uitdrukking aan de wensen van het hele hiërarchische leven van de Kerk, en in zekere zin van het hele godsvolk, waarvan zij de herders zijn”. Pastores Gregis [[711|(58)]]

7
De geschiedenis van de Kerk getuigt ruimschoots van het belang van het proces van advisering om de mening van herders en gelovigen te kennen in hetgeen het welzijn van de Kerk betreft. Zo is het van groot belang dat ook bij de voorbereiding van de synodale vergaderingen de raadpleging van alle particuliere Kerken bijzondere aandacht krijgt. In deze eerste fase leggen de bisschoppen, de aanwijzingen volgend van het Algemeen Secretariaat van de Synode, de in de synodale vergadering te behandelen kwesties, hetzij afzonderlijk, hetzij in een vergadering, voor aan de priesters, de diakens en de lekengelovigen van hun Kerken zonder de kostbare bijdrage te verwaarlozen die kan komen van de religieuzen. Vooral de bijdrage van de organen van deelname van de particuliere Kerk, in het bijzonder de Priesterraad en de Pastorale Raad, vanwaaruit werkelijk “een synodale Kerk vorm kan beginnen te krijgen”, Viering van de 50e verjaardag van de oprichting van de Bisschoppensynode [[6106|4]] vgl: Evangelii Gaudium [[[4984|31]]] kan fundamenteel blijken te zijn.

Op de raadpleging van de gelovigen volgt gedurende het houden van iedere synodale vergadering de onderscheiding van de kant van de voor dat doel aangewezen herders, verenigd in het zoeken naar een consensus die niet voortkomt uit menselijke logica, maar uit het gemeenschappelijk gehoorzamen aan de Geest van Christus. Lettend op de sensu fidei van het Volk van God - “die zij nauwkeurig moeten weten te onderscheiden van de vaak veranderlijke stromingen van de publieke opinie” Viering van de 50e verjaardag van de oprichting van de Bisschoppensynode [[6106|2]] -, geven de leden van de vergadering hun standpunt aan de paus van Rome, opdat dit voor hem een hulp kan zijn bij zijn ambt van universele herder van de Kerk. In dit perspectief “vermindert” het feit dat “aan de Synode normaal gesproken een adviserende en geen besluitvormende rol toekomt, het belang ervan niet. In de Kerk is namelijk het doel van ieder collegiaal orgaan, of het nu adviserend of besluitvormend is, altijd op de waarheid of op het welzijn van de Kerk gericht. Als het gaat om het vaststellen van het gemeenschappelijk geloof, wordt de consensus Ecclesiae niet bepaald door het tellen van de stemmen, doch is de vrucht van het werk van de Geest, die de ziel van de enige Kerk van Christus is”. Pastores Gregis [[711|(58)]] Daarom “heeft” de stem van de synodevaders, “als die moreel unaniem is, een kwalitatief kerkelijk gewicht dat het eenvoudigweg formele aspect van de adviserende stem te boven gaat”. Tot de raad van het algemeen secretariaat van de Bisschoppensynode [[7058|(3)]]

Ten slotte moet op het houden van de Synode de fase van de uitvoering ervan volgen met als doel in alle particuliere Kerken de ontvangst van de conclusies van de Synode, door de paus van Rome verzameld op een wijze die hij het meest passend acht, in gang te zetten. Wat dit betreft, is het noodzakelijk voor ogen te houden dat “alle culturen onderling zeer verschillend zijn en ieder algemeen principe (…) geïncultureerd moet worden, wil het gevolgd en toegepast worden”. Het woord gezin heeft een nieuwe weerklank [[6115|6]] Zo blijkt dat het synodale proces niet alleen zijn uitgangspunt, maar ook zijn eindpunt heeft in het Volk van God, waarover de genadegaven, door de Heilige Geest door middel van de vergadering van de herders geschonken, opnieuw moeten worden uitgestort.

8
De Bisschoppensynode, die “op enigerlei wijze het beeld” weergeeft en “de geest en de methode” Bij het begin van de werkzaamheden [[6107|1]] weerspiegelt van een oecumenisch Concilie, bestaat uit bisschoppen. Er kunnen echter, zoals naar het Concilie, vgl: § 2 [[[30|339]]] vgl: § 2 [[[574|(52)]]] naar de synodevergadering ook enkele anderen worden geroepen die niet met de bisschoppelijke waardigheid bekleed zijn en wier rol van keer tot keer door de paus van Rome wordt bepaald. Wat dit laatste betreft, dient men in het bijzonder de bijdrage in acht te nemen die kan komen van al degenen die behoren tot de Instituten van Godgewijd Leven en de Sociëteiten van Apostolisch Leven.

Behalve de leden kunnen aan de synodevergadering ook nog, als genodigden en zonder stemrecht, deskundigen (Periti) deelnemen, die medewerken aan opstellen van de stukken, auditoren (Auditores), die een bijzondere competentie hebben aangaande de te behandelen kwesties; afgevaardigden van de broeders in het geloof (Delegati Fraterni), die behoren tot Kerken en kerkelijke gemeenschappen die nog niet in volledige eenheid met de Katholieke Kerk zijn. Aan hen kunnen enkele bijzondere genodigden (Invitati Speciales) worden toegevoegd, aangewezen krachtens hun erkende autoriteit.

De Bisschoppensynode komt in verschillende soorten van vergaderen bijeen. vgl: Codex Iuris Canonici [[[30|346]]] Wanneer de omstandigheden dat ingeven, kan een synodevergadering in meer afzonderlijke perioden worden gehouden. Iedere vergadering is onafhankelijk van de wijzen waarop zij verloopt, een belangrijk ogenblik van gemeenschappelijk luisteren naar hetgeen de Heilige Geest “zegt tot de Kerken” (Openb. 2, 7) [b:Openb. 2, 7]. Daarom is het noodzakelijk dat in de loop van de werkzaamheden van de Synode de liturgievieringen en andere vormen van unaniem gebed bijzondere aandacht krijgen om over de leden van de vergadering de gave van de onderscheiding en de eensgezindheid af te smeken. Het is eveneens opportuun dat overeenkomstig de oude synodale traditie het Evangelieboek aan het begin van iedere dag plechtig wordt geïntroniseerd, waarmee voor alle deelnemers symbolisch op de noodzaak wordt gewezen zich door het goddelijk Woord, dat “Woord van Leven” (Kol. 1, 5) [b:Kol. 1, 5] is, te laten leiden.

9
Het Algemeen Secretariaat van de Bisschoppensynode - bestaande uit de algemeen secretaris, die aan het hoofd ervan staat, de ondersecretaris, die de algemeen secretaris in al zijn functies terzijde staat, en enkele bijzondere raden van bisschoppen - houdt zich voornamelijk bezig met het implementeren van de gehouden Synodevergadering en die gehouden moet worden. In de fase die voorafgaat aan de vergadering neemt het deel aan het nader bepalen van de door het episcopaat voorgestelde te behandelen thema’s, aan de precieze bepaling ervan met betrekking tot de noden van het Volk van God, aan het in gang zetten van het proces van advisering en het opstellen van de voorbereidende documenten, samengesteld op basis van de resultaten van de raadpleging. In de fase die op de vergadering volgt, bevordert het integendeel als eigen taak samen met het bevoegde decasterie van de Romeinse Curie, de uitvoering van de door de paus van Rome goedgekeurde richtlijnen.

Tot de raden die het Algemeen Secretariaat vormen, dient, omdat zij het een eigen bijzondere structuur verlenen, vooral de gewone raad te worden gerekend, voor het grootste gedeelte bestaande uit diocesane bisschoppen die door de Gewone Algemene Vergadering zijn gekozen. Sinds deze in 1971 is ingesteld [5038] ter voorbereiding en uitvoering van de Gewone Algemene Vergadering, heeft hij ruimschoots het eigen nut laten zien door in zekere mate te beantwoorden aan het verlangen van de Concilievaders die vroegen om de coöptatie van sommige bisschoppen die in de verschillende streken van de wereld hun pastoraal ambt uitoefenden, als vaste medewerkers van de paus van Rome in zijn ambt als universeel herder. Behalve de gewone raad kunnen er binnen het Algemeen Secretariaat ook andere raden worden ingesteld voor het voorbereiden en de uitvoering van de verschillende synodale vergaderingen van de Gewone Algemene Vergadering.

Tegelijkertijd staat het Algemeen Secretariaat ter beschikking van de paus van Rome in alle kwesties die hij daaraan wil voorleggen om gebruik te maken van een betrouwbaar advies van bisschoppen die dagelijks ook buiten de synodale convocaties contact hebben met het Volk van God.

10
Dankzij de Bisschoppensynode zal het langzamerhand ook steeds duidelijker worden dat in de Kerk van Christus er een diepgaande communio zowel tussen herders en gelovigen van kracht is, daar iedere gewijde bedienaar een gedoopte onder de gedoopten is, aangesteld door God om zijn kudde te weiden, als tussen de bisschoppen en de paus van Rome, daar de paus een “bisschop onder de bisschoppen is, die tegelijkertijd is geroepen - als opvolger van de apostel Petrus - de Kerk van Rome, die in liefde aan het hoofd van alle Kerken staat” te leiden”. Viering van de 50e verjaardag van de oprichting van de Bisschoppensynode [[6106|5]] Dit voorkomt dat iedere persoon zonder de ander kan bestaan.

In het bijzonder bestaat het bisschoppencollege nooit zonder zijn hoofd; vgl: Lumen Gentium [[[617|22]]] maar ook de bisschop van Rome die in de Kerk “de volledige, hoogste en universele macht bezit, die hij steeds vrij kan uitoefenen”, vgl: Lumen Gentium [[[617|22]]] is altijd in gemeenschap verbonden met de overige bisschoppen evenals ook met de gehele Kerk”. § 2 [[30|333]] § 2 [[574|(45)]] Pastores Gregis [[711|(58)]] Wat dit betreft, “is het zonder twijfel dat de bisschop van Rome behoefte heeft aan de tegenwoordigheid van zijn medebroeders bisschoppen, hun raad en hun prudentie en ervaring. Ja, de opvolger van Petrus moet allen verkondigen “wie de Christus, de Zoon van de levende God is”, maar tegelijkertijd moet hij aandacht besteden aan wat de Heilige Geest al degenen over de lippen laat komen die, het woord van Jezus aanvaardend die verklaart “Gij zijt Petrus...” (Mt. 16, 16-18) [[b:Mt. 16, 16-18]], ten volle deelhebben aan het apostelcollege”. Aan de secretaris-generaal van de Bisschoppensynode, Em LOrenzo Kard. Baldisseri, bij gelegenheid van de verheffing tot de bisschoppelijke waardigheid van de ondersecretaris, de zeereerwaarde heer Fabio Fabene [[7059]]

Ik vertrouw er ook op dat juist door een “nieuwe opzet van het pausdom” te bemoedigen (…) die erop gericht is trouwer te zijn aan de betekenis die Jezus Christus het wilde geven en aan de huidige behoeften van de evangelisatie”, Evangelii Gaudium [[4984|32]] de activiteit van de bisschoppensynode op haar manier zal kunnen bijdragen aan het herstellen van de eenheid onder alle christenen overeenkomstig de wil van de Heer. (Joh. 17, 21) [[b:Joh. 17, 21]] Door zo te doen zal zij de katholieke Kerk helpen, overeenkomstig de wens, jaren geleden geformuleerd door Johannes Paulus II, om “een vorm te vinden van uitoefening van het primaat die weliswaar geenszins afziet van het essentiële van haar zending, maar die zich openstelt voor een nieuwe situatie”. Ut Unum Sint [[73|95]]

Overeenkomstig canon 342 van het CIC [30|342] rekening houdend met hetgeen tot hiertoe in aanmerking is genomen, verorden en bepaal ik hetgeen volgt.

Art. 1 - Voorzitterschap en typologie van de Synodevergaderingen
§ 1. De Bisschoppensynode staat rechtstreeks onder de paus van Rome, die de voorzitter ervan is.

§ 2. Zij komt bijeen:

1. In een Gewone Algemene Vergadering, als er onderwerpen worden behandeld die het welzijn van de universele Kerk betreffen;
2. In een Buitengewone Algemene Vergadering, als de te behandelen onderwerpen die het welzijn van de universele Kerk betreffen, een urgent overleg vereisen.
3. In een Bijzondere Vergadering, als er onderwerpen worden behandeld die in hogere mate een of meer bepaalde geografische streken betreffen.

§ 3. Als de paus van Rome het opportuun acht, vooral om redenen van oecumenische aard, kan hij een Synodevergadering bijeenroepen op door hemzelf bepaalde wijzen.

Art. 2 - Leden en andere deelnemers aan de Synodevergaderingen
§ 1. De leden van de synodevergaderingen zijn degenen zoals wordt voorzien door can. 346 van het CIC [30|346].

§ 2. Overeenkomstig het thema en de omstandigheden kunnen naar een Synodevergadering ook enkele anderen worden geroepen die niet bekleed zijn met het munus episcopale en van wie de rol keer voor keer door de paus van Rome wordt bepaald.

§ 3. De benoeming van de leden en de andere deelnemers aan iedere vergadering geschiedt overeenkomstig het bijzonder recht.

Art. 3 - Perioden van de Synodevergadering
§ 1. Overeenkomstig het thema en de omstandigheden kan een Synodevergadering in onderling verschillende periodes worden gehouden al naar gelang de beslissing van de paus van Rome.

§ 2. In de tijd die er verloopt tussen de verschillende periodes, heeft het Algemeen Secretariaat van de Bisschoppensynode samen met de algemeen relator en de Bijzondere Secretaris van de vergadering de taak de ontwikkeling van een reflectie op het thema of enkele aspecten van bijzondere belang die uit de werkzaamheden van de vergadering naar voren zijn gekomen, te bevorderen.

§ 3. De leden en de andere deelnemers blijven ononderbroken in functie tot aan de ontbinding van de Synodevergadering.

Art. 4 - Fases van de Synodevergaderingen
Iedere Synodevergadering ontwikkelt zich in opeenvolgende fases: de voorbereidende fase, de fase van de zitting en de uitvoerende fase.

Art. 5 - Het in gang zetten en het doel van de voorbereidende fase
§ 1. De voorbereidende fase vindt plaats, wanneer de paus van Rome een Synodevergadering uitschrijft en daaraan een of meer thema’s toewijst.

§ 2. Gecoördineerd door het Algemene Secretariaat van de Synode, heeft de voorbereidende fase als doel de raadpleging van het Volk van God over het thema van de Synodevergadering.

Art. 6 - Raadpleging van het Volk van God
§ 1. De raadpleging van het Volk van God vindt plaats in de particuliere Kerken door middel van de bisschoppensynodes van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke synodes, de raden van de hiërarchen en de vergaderingen van de hiërarchen van de Kerken sui iuris en de bisschoppenconferenties.

In iedere particuliere Kerk houden de bisschoppen de raadpleging van het Volk van God met gebruikmaking van de door het recht voorziene organen van deelname zonder iedere andere wijze die zij opportuun achten, uit te sluiten.

§ 2. De Unies, Federaties en mannelijke en vrouwelijke Conferenties van de Instituten van Godgewijd Leven en de Sociëteiten van Apostolisch Leven raadplegen de hogere oversten, die op hun beurt de eigen raden en ook andere leden van bovengenoemde instituten en sociëteiten van de eigen raden naar hun mening kunnen vragen.

§ 3. Op dezelfde wijze raadplegen ook de door de Heilige Stoel erkende verenigingen van gelovigen hun leden.

§ 4. De decasteries van de Romeinse Curie leveren hun bijdrage, rekening houdend met de respectievelijke specifieke bevoegdheden.

§ 5. Het Algemeen Secretariaat van de Synode kan ook andere vormen van raadpleging van het Volk van God nader bepalen.

Art. 7 - Het doorsturen van de voorbereidende bijdragen aan het algemeen secretariaat van de Synode
§ 1. Iedere particuliere Kerk doet de eigen bijdrage aan de Bisschoppensynode van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke Kerken, of aan de raad van hiërarchen van de Kerken sui iuris of aan de bisschoppenconferentie van het eigen gebied toekomen.

Bovengenoemde organen sturen op hun beurt een synthese van teksten die hen hebben bereikt, door naar het Algemeen Secretariaat van de Synode.

Op dezelfde wijze doen de Unie van mannelijke algemene oversten en de Internationale Unie van vrouwelijke oversten met de door de Instituten van Godgewijd leven en de Sociëteiten van Apostolisch Leven uitgewerkte teksten.

De decasteries van de Romeinse Curie sturen hun bijdragen rechtstreeks aan het Algemeen Secretariaat van de Bisschoppensynode.

§ 2. Onverlet blijft het recht van de gelovigen, individueel of verenigd, rechtstreeks hun bijdragen te sturen aan het Algemeen Secretariaat van de Synode.

Art. 8 - Het bijeenroepen van een pre-synodale vergadering
§ 1. Overeenkomstig het thema en de omstandigheden kan het Algemene Secretariaat het bijeenroepen van een pre-synodale vergadering organiseren met de deelname van enkele, door haar aangewezen gelovigen om ook in de diversiteit van hun omstandigheden hun bijdrage te leveren aan de Synodevergadering.

Ook enkele anderen kunnen worden uitgenodigd.

§ 2. Die vergadering kan op regionaal niveau worden gehouden en daarbij kunnen, indien nodig, de synodes van de bisschoppen van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke Kerken, de raden van de hiërarchen en van de vergaderingen van de hiërarchen van de Kerken sui iuris en de bisschoppenconferenties van betreffend gebied worden betrokken, evenals de betreffende internationale vergaderingen van bisschoppenconferenties om rekening te houden met de historische, culturele en kerkelijke bijzonderheden van de verschillende geografische gebieden.

Art. 9 - De betrokkenheid van de instituten van hogere studies
De instituten van hogere studies, vooral die welke een bijzondere bevoegdheid hebben inzake het thema van de Synodevergadering of specifieke kwesties die hiermee verband houden, kunnen op eigen initiatief of op verzoek van de bisschoppensynodes van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke Kerken, van de raden van hiërarchen en de vergaderingen van de hiërarchen van de Kerken sui iuris en de bisschoppenconferenties, of op verzoek van het Algemene Secretariaat studies aanbieden.

Die studies kunnen altijd worden doorgezonden aan het Algemeen Secretariaat van de Synode.

Art. 10 - De instelling van een voorbereidende commissie
§ 1. Voor een verdieping van het thema en het opstellen van eventuele, aan de Synodevergadering voorafgaande stukken kan het Algemene Secretariaat van de Bisschoppensynode gebruik maken van een voorbereidende commissie, gevormd door deskundigen.

§ 2. Die commissie wordt benoemd door de Algemeen Secretaris van de Synode, die haar voorzit.

Art. 11 - De gedelegeerde voorzitter, de algemeen relator en de bijzondere secretaris
Voordat de Synodevergadering begint, benoemt de paus van Rome:

1. een of meer gedelegeerde voorzitters, die de vergadering in zijn naam en op zijn gezag voorzitten;
2. een algemeen relator, die de discussie over het thema van de Synodevergadering en de uitwerking van eventuele, aan dezelfde vergadering voor te leggen stukken coördineert.
3. en of meer bijzondere secretarissen, die de algemeen relator bijstaan in al zijn functies.

Art. 12 - Deskundigen, auditoren, gedelegeerden broeders in het geloof en bijzondere genodigden
§ 1. Voor de Synodevergadering kunnen worden uitgenodigd, zonder stemrecht:

1. Deskundigen, die met de bijzondere secretaris op grond van hun competentie inzake het thema van de Synodevergadering samenwerken en aan dezen kunnen enkele consultoren van het Algemene Secretariaat worden toegevoegd;
2. Auditoren, die aan de werkzaamheden van de vergadering bijdragen krachtens hun ervaring en kennis.
3. Afgevaardigden van broeders in het geloof, die de Kerken en kerkelijke gemeenschappen vertegenwoordigen die nog niet in volledige eenheid met de Katholieke Kerk zijn.

§ 2. In bepaalde omstandigheden kunnen zonder stemrecht enkele bijzondere genodigden worden aangewezen, aan wie een bijzondere autoriteit wordt toegekend met betrekking tot het thema van de Synodevergadering.

Art. 13 - Begin en sluiting van een Synodevergadering
Een Synodevergadering begint en eindigt met een door de paus van Rome voorgezeten Eucharistieviering, en hieraan nemen de leden en de andere deelnemers aan de vergadering deel in de diversiteit van hun positie.

Art. 14 - Algemene vergaderingen en zittingen van kleinere kringen
De Synodevergadering komt in plechtige zittingen bijeen, algemene vergaderingen genoemd, waaraan de leden, de deskundigen, de auditoren, de afgevaardigden van de broeders in het geloof en de bijzondere genodigden deelnemen, of in zittingen van kleinere kringen (Circoli minori), waarin de deelnemers aan de vergadering worden verdeeld volgens het bijzonder recht.

Art. 15 - Het bespreken van het thema van de Synodevergadering
§ 1. In de algemene vergaderingen houden de leden hun bijdragen volgens het bijzonder recht.

§ 2. Periodiek heeft er ook een vrije uitwisseling van gedachten plaats tussen de leden over de onderwerpen die worden behandeld.

§ 3. Ook de auditoren, de gedelegeerden van de broeders in het geloof en de bijzondere genodigden kunnen worden uitgenodigd het woord te nemen over het thema van de Synodevergadering.

Art. 16 - Het instellen van studiecommissies
Overeenkomstig het thema en de omstandigheden kunnen er volgens het bijzonder recht enkele studiecommissies worden gevormd, bestaande uit leden en andere deelnemers aan de Synodevergadering.

Art. 17 - Uitwerking en goedkeuring van het slotdocument
§ 1. De conclusies van de vergadering worden verzameld in een slotdocument.

§ 2. Voor het opstellen van een slotdocument wordt een daarvoor bestemde commissie ingesteld, bestaande uit de algemeen relator, die haar voorzit, de Algemeen Secretaris, de Bijzondere Secretaris en enkele leden, door de Synodevergadering gekozen, waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende gebieden, en aan dezen worden anderen, door de paus van Rome benoemd, toegevoegd.

§ 3. Het slotdocument wordt ter goedkeuring aan de leden volgens het bijzonder recht voorgelegd, waarbij men naar de mate van het mogelijke naar een morele unanimiteit zoekt.

Art. 18 - De overhandiging van het slotdocument aan de paus van Rome
§ 1. Na het ontvangen van de goedkeuring door de leden wordt het slotdocument aan de paus van Rome aangeboden, die besluit over de publicatie ervan.

Als het slotdocument uitdrukkelijk door de paus van Rome is goedgekeurd, maakt het deel uit van het gewone leergezag van de opvolger van Petrus.

§ 2. Mocht de paus van Rome de synodevergadering beslissingsbevoegdheid hebben toegekend volgens can. 343 van het Wetboek van Canoniek Recht [30|343], dan maakt het slotdocument deel uit van het gewone leergezag van de opvolger van Petrus, wanneer het eenmaal door hem is geratificeerd en gepromulgeerd.

In dit geval wordt het slotdocument gepubliceerd met de handtekening van de paus van Rome samen met die van de leden.

Art. 19 - De ontvangst en het uitvoeren van de conclusies van de vergadering
§ 1. De diocesane en eparchiale bisschoppen zorgen voor de ontvangst en het uitvoeren van de door de paus van Rome ontvangen conclusies van de synodevergadering met behulp van de door het recht voorziene organen van deelname.

§ 2. De bisschoppenconferenties van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke Kerken, de raden van de hiërarchen en van de vergaderingen van de hiërarchen van de Kerken sui iuris en de bisschoppenconferenties coördineren de uitvoering van bovengenoemde conclusies in hun gebied en met het oog daarop kunnen zij gemeenschappelijke initiatieven voorbereiden.

Art. 20 - De taken van het Algemeen Secretariaat van de Synode
§ 1. Samen met het bevoegde decasterie van de Romeinse Curie en, overeenkomstig het thema en de omstandigheden, de andere op een verschillende wijze erbij betrokken decasteries organiseert het Algemene Secretariaat van de Synode voor zijn eigen deel de uitvoering van de door de paus van Rome goedgekeurde synodale richtlijnen.

§ 2. Het algemeen secretariaat kan studies en andere voor dit doel geschikte initiatieven voorbereiden.

§ 3. In bijzondere omstandigheden kan het Algemene Secretariaat met mandaat van de paus van Rome, gehoord het bevoegde decasterie, documenten betreffende de toepassing uitvaardigen.

Art. 21 - De vorming van een commissie voor de uitvoering
§ 1. Overeenkomstig het thema en de omstandigheden kan het Algemene Secretariaat van de synode gebruik maken van een commissie voor de uitvoering, gevormd door deskundigen.

§ 2. Het Algemene Secretariaat van de synode benoemt de leden ervan, gehoord het hoofd van het bevoegde decasterie van de Romeinse Curie, en zit deze voor.

§ 3. De commissie helpt met daarvoor bestemde studies het Algemene Secretariaat in de taak waarover in art. 20 § 1 [al:20].

Art. 22 - De vorming van het Algemene Secretariaat
§ 1. Het algemeen secretariaat is een permanente instelling ten dienste van de bisschoppensynode, die rechtstreeks staat onder de paus van Rome.

§ 2. Het is samengesteld uit de algemeen secretaris, de ondersecretaris, die de algemeen secretaris in al zijn functies helpt, en de gewone raad, evenals, als zij zijn ingesteld, door de raden waarover in art. 25 [al:25].

§ 3. De algemeen secretaris en de ondersecretaris worden benoemd door de paus van Rome en zijn lid van de Synodevergadering.

§ 4. Voor zijn werkzaamheden maakt het Algemene Secretariaat gebruik van een gepast aantal ambtenaren en consultoren.

Art. 23 - De taken van het algemeen secretariaat van de Bisschoppensynode
§ 1. Het Algemene Secretariaat is bevoegd in het voorbereiden en de uitvoering van de Synodevergaderingen, evenals in de andere kwesties die de paus van Rome daaraan zal willen voorleggen voor het welzijn van de universele Kerk.

§ 2. Met dat doel werkt het samen met de Bisschoppensynodes van de hogere patriarchale en aartsbisschoppelijke Kerken, de raden van de hiërarchen en de vergaderingen van de hiërarchen van de Kerken sui iuris en de bisschoppenconferenties, evenals met de decasteries van de Romeinse Curie.

Art. 24 - De gewone raad van het Algemeen Secretariaat
§ 1. De gewone raad van het Algemeen Secretariaat is bevoegd voor de voorbereiding en de uitvoering van de Gewone Algemene Vergadering.

§ 2. Hij bestaat in meerderheid uit diocesane bisschoppen, gekozen door de Gewone Algemene Vergadering als vertegenwoordiging van de verschillende geografische gebieden volgens het bijzonder recht, van wie een van de hoofden of de eparchale bisschoppen van de Oosterse Katholieke Kerken; evenals uit het hoofd van het decasterie van de Romeinse Curie dat bevoegd is voor het door de paus van Rome vastgestelde thema van de Synode, en uit enkele, door de paus van Rome benoemde bisschoppen.

§ 3. De leden van de gewone raad treden in functie aan het einde van de Gewone Algemene Vergadering die hen heeft gekozen, zij zijn lid van de volgende Gewone Algemene Vergadering en beëindigen hun mandaat bij de ontbinding van deze laatste.

Art. 25 - De andere raden van het Algemene Secretariaat
§ 1. De raden van het Algemene Secretariaat voor de voorbereiding van de Bijzondere Algemene Vergadering en van de Bijzondere Vergadering bestaan uit door de paus van Rome benoemde leden.

§ 2. De leden van die raden nemen deel aan de vergadering van de Synode volgens het bijzonder recht en beëindigen hun mandaat bij de ontbinding van deze laatste.

§ 3. De raden van het Algemene Secretariaat voor de uitvoering van de Bijzondere Algemene Vergadering en van de Bijzondere Vergadering bestaat voor het merendeel uit leden, gekozen door de synodevergadering volgens het bijzonder recht, en aan hen worden andere, door de paus van Rome benoemde leden toegevoegd.

§ 4. Deze raden blijven in functie vijf jaar na de ontbinding van de Synodevergadering, behalve wanneer de paus van Rome anders bepaalt.

Art. 26
Het Algemene Secretariaat van de Bisschoppensynode zal overeenkomstig de geest en de normen van onderhavige Apostolische Constitutie een instructie doen uitgaan over het houden van de synodevergaderingen en de werkzaamheid van het Algemene Secretariaat van de Bisschoppensynode en ter gelegenheid van iedere Synodevergadering een reglement betreffende het verloop ervan.

Art. 27
Volgens can. 20 [30|20] van de CIC en met canon 1502 § 2 [574|(1502)] van de CCEO, zijn met het promulgeren en publiceren van onderhavige apostolische constitutie alle tegengestelde bepalingen opgeheven, in het bijzonder:

1. de canones van de CIC [30|342-348] en de CCEO [574|(46)] die in hun geheel of gedeeltelijk rechtstreeks tegengesteld blijken te zijn aan welk artikel dan ook van onderhavige Apostolische Constitutie;
2. de artikelen van het Motu Proprio Apostolica Sollicitudo [785] van Paulus VI, 15 september 1965;
3. de Ordo Synodi Episcoporum [6108], 29 september 2006, met inbegrip van de Adnexum de modo procedendi in Circulis minoribus.