Tijdens de ontmoeting met de leiders van Kerken en christelijke gemeenschappen in het Midden-Oosten

Dierbare broeders en zusters,

Ik ben u heel dankbaar voor de uitwisseling die we mochten hebben. Wij hebben elkaar geholpen om als broeders onze aanwezigheid als Christenen in het Midden-Oosten te herontdekken. Die zal des te meer profetisch zijn naarmate dat zij getuigt van Jezus, de Prins van de Vrede. (Jes. 9, 5) [[b:Jes. 9, 5]] Hij trekt het zwaard niet, maar vraagt de Zijnen het terug in de schede te steken. (Joh. 18, 11) [[b:Joh. 18, 11]] Zelfs ons “Kerk zijn” wordt bekoord door de logica van de wereld, de logica van macht en winstbejag, de logica van spoed en gemak. En er is onze zonde, de incoherentie tussen geloof en leven, die het getuigenis verduistert. Wij voelen dat wij ons eens temeer moeten bekeren tot het Evangelie, de waarborg van authentieke vrijheid, het is dringend noodzakelijk nu het Midden-Oosten in de nacht van de doodstrijd verkeert. Zoals in de bange nacht in Gethsemane, zal het niet de vlucht zijn (Mt. 26, 56) [[b:Mt. 26, 56]] noch het zwaard (Mt. 26, 52) [[b:Mt. 26, 52]] die voorafgaan aan de stralende morgen van Pasen, maar de zelfgave in navolging van de Heer.

De blijde boodschap van Jezus, uit liefde gekruisigd en verrezen, die uit de landen van het Midden-Oosten gekomen is, heeft het hart van de mens in de loop der eeuwen veroverd omdat zij niet verbonden was met wereldse macht, maar met de ontwapenende kracht van het kruis. Het Evangelie engageert ons tot dagelijkse bekering volgens Gods plan, in Hem de enige zekerheid en troost te vinden, Hem aan iedereen en ondanks alles te verkondigen. Het geloof van de eenvoudigen, dat zo in het Midden-Oosten verworteld is, is de bron om aan te putten tot lafenis en zuivering, alsof wij als pelgrims terugkeren naar onze oorsprong, naar Jeruzalem, het Heilig Land of de heiligdommen in Egypte, Jordanië, Libanon, Syrië, Turkije en andere heilige plaatsen in die gebieden.

Door elkaar aangemoedigd, hebben wij broederlijk met elkaar gesproken. Het was een teken dat ontmoeting en eenheid altijd moeten gezocht worden, zonder angst voor de verschillen. Zo is het ook met de vrede: ze moet gecultiveerd worden zelfs in de dorre grond van geschillen, want vandaag is er ondanks alles geen alternatief voor vrede mogelijk. Niet de wapenstilstand, gewaarborgd door muren of machtsuitoefening zal vrede brengen, maar de reële wil om te luisteren en in gesprek te gaan. Wij engageren ons om op weg te gaan, te bidden en te werken, en smeken dat de kunst van de ontmoeting het haalt op de strategieën van de geschillen, dat dreigend machtsvertoon zou vervangen worden door de macht van de tekenen van hoop door mensen van goede wil en verschillende geloofsbelijdenissen die niet bang zijn om met elkaar te spreken, elkaars motivaties te horen en voor elkaar zorg te dragen. Alleen zo en wakend dat het niemand zou ontbreken aan brood en werk, aan waardigheid en hoop, kunnen oorlogskreten vredegezangen worden.

Daartoe is het wezenlijk dat degenen die de macht hebben, zich eindelijk en vastbesloten echt ten dienste stellen van de vrede en niet van hun eigen belangen. Niet van het winstbejag van enkelen ten koste van velen! Niet het bezetten van gebieden die volken verscheuren! Niet de dominantie van partijdige waarheden los van de hoop der volken! Het Midden-Oosten niet gebruiken voor voordelen die het Midden-Oosten vreemd zijn!

Oorlog is de gesel die dit veelgeliefde gebied tragisch pijnigt. Vooral de armen zijn het slachtoffer. Wij denken aan het gekwelde Syrië, vooral de provincie Deraa. Hardnekkige gevechten werden daar hernomen, die een groot aantal vluchtelingen veroorzaken, blootgesteld aan verschrikkelijk leed. Oorlog is de dochter van macht en armoede. Hij wordt overwonnen als men afstand doet van de logica van overheersing en als de armoede uitgeroeid wordt. Talrijke conflicten werden ook aangewakkerd door vormen van fundamentalisme en fanatisme, die onder religieuze voorwendsels, de naam van God - Hij die de vrede is - in feite lasteren, en zij hebben de broeder vervolgd die altijd een gebuur was. Maar geweld wordt steeds door wapens gevoed. Men kan de stem niet verheffen om over vrede te spreken terwijl in het geheim ongebreidelde herbewapening gaande is. Het is een zware verantwoordelijkheid die weegt op het geweten der volken, vooral van de machtigsten. Mochten wij de voorbije eeuw niet vergeten, de lessen van Hiroshima en Nagasaki, en de gebieden in het Oosten waar het Woord van vrede is opgestaan, niet transformeren tot een duister, stil gebied. Nee aan hardnekkige tegenstellingen, nee aan dorst naar geld die met niemand rekening houdt van wanneer beslag gelegd wordt op gas- en olievoorraden, zonder omzien naar het gemeenschappelijk huis en zonder scrupules over het feit dat de energiemarkt de wet bepaalt voor het samenleven van volken!

Dat men om wegen van vrede te openen, eerder kijkt naar degenen die pleiten voor het broederlijk samenleven met anderen. Mogen alle aanwezigheden beschermd worden, niet alleen de meerderheden. Moge zich in het Midden-Oosten de weg openen voor het recht op een gemeenschappelijk staatsburgerschap, dat de weg is naar een nieuwe toekomst. Christenen zijn – mogen zij het zijn! – volwaardige burgers, met gelijke rechten.

Met grote angst, maar nooit zonder hoop, richten wij onze blik naar Jeruzalem, stad voor alle volken, unieke en heilige stad voor Christenen, Joden en moslims van heel de wereld, wiens identiteit en roeping moeten gevrijwaard blijven, over de verschillende ruzies en spanningen heen, en waarvan het statu quo moet gerespecteerd worden overeenkomstig de besluiten van de internationale gemeenschap en de herhaalde verzoeken van de Christengemeenschappen in het Heilig Land. Alleen een oplossing waarover onderhandeld wordt tussen Joden en Palestijnen, en vastbesloten gewild en bevorderd door de Verenigde Naties, zal kunnen leiden tot een stabiele en duurzame vrede en zal het samenleven waarborgen van twee Staten voor twee volken.

De hoop heeft het gelaat van de kinderen. In het Midden-Oosten weent een schrikwekkend aantal jongeren om de gewelddadige dood van hun familieleden en ziet hun geboortestreek bedreigd, dikwijls met het enige vooruitzicht te moeten vluchten. Dat is de dood voor de hoop. De ogen van te veel kinderen hebben het grootste deel van hun leven puin gezien in plaats van scholen, het oorverdovend gebulder gehoord van bommen in plaats van feestelijke klanken van spelen. Moge de mensheid – ik smeek u – de kreet van de kinderen horen, wiens mond de glorie van God verkondigt. (Ps. 8, 3) [[b:Ps. 8, 3]] Door hun tranen te drogen zal de wereld haar waardigheid terugvinden.

Denkend aan de kinderen – laat ons de kinderen niet vergeten! – gaan we tegelijk met de duiven, ons verlangen naar vrede de vrijheid geven. Moge de verzuchting naar vrede zich hoger verheffen dan alle donkere wolken. Mogen onze harten verenigd blijven en gericht naar de Hemel, in afwachting dat zoals ten tijde van de zondvloed, de tere twijg van de hoop terugkeert. (Gen. 8, 11) [[b:Gen. 8, 11]]

En moge het Midden-Oosten niet langer een ark van oorlog zou zijn tussen de continenten, maar een ark van vrede die volken en godsdiensten opneemt. Veelgeliefd Midden Oosten, moge boven u het duister verdwijnen van oorlog, macht, geweld, fanatisme, onrechtvaardig winstbejag, uitbuiting, armoede, ongelijkheid en niet erkende rechten. “De vrede zij met u” (Ps. 122, 8) [b:Ps. 122, 8] - samen: “de vrede zij met u” (de menigte herhaalt het) – de gerechtigheid zij in u en Gods zegen kome over u. Amen.