Een controverse in de Duitse bisschoppenconferentie gaat heel de Kerk aan. De aartsbisschop van Philadelphia legt uit waarom.
In
The making of Martin Luther noteert de specialist van Cambridge Richard Rex dat niet 1517, maar 1518 het jaar is voor de echte geboorte van Luthers publiek profiel. In januari 1518 leerde de publieke opinie in Duitsland de
95 stellingen kennen. In de lente van hetzelfde jaar schreef hij zijn en zijn . Vooral de
bevatte reeds het zaad van Luthers latere regelrechte aanval op de katholieke sacramentele theologie — een feit dat kardinaal Thomas Cajetanus al had aangevoeld toen hij Luther ontmoette in Augsburg in oktober 1518 en hem aanmaande zijn meest problematische meningen te herroepen.
Luther weigerde. De rest van het verhaal is bekend.
Exact 500 jaar na Luthers
is de Communie opnieuw een twistpunt in Duitsland. Deze keer zijn het de bisschoppen zelf die het niet eens zijn. Kardinaal Reinhard Marx van München en andere bisschoppen willen protestantse echtgenoten van katholieken de Communie laten ontvangen onder bepaalde voorwaarden, “zolang ze het katholiek geloof in de Eucharistie bijtreden”. Kardinaal Rainer Woelki van Keulen en zes andere Duitse bisschoppen verzetten zich hiertegen. Ze hebben opheldering gevraagd in Rome. Het Vaticaan heeft echter geweigerd tussen te komen en de zaak teruggespeeld naar de Duitse bisschoppen met de dringende vraag om tot een vergelijk te komen binnen de bisschoppenconferentie.
De kwestie verhitte echter begin deze maand op een nationale Duitse katholieke bijeenkomst. De president van het land, samen met een belangrijke tv-persoonlijkheid en anderen, koos openlijk de zijde van kardinaal Marx. Kardinaal Marx argumenteerde dat “als iemand hongerig is en gelooft, hij toegang tot de Eucharistie moet hebben. Dat moet onze passie zijn en daar wil ik niet vanaf gaan.” Kardinaal Woelki was niet akkoord. Hij merkte op dat “wie ‘ja’ zegt tegen de echte tegenwoordigheid van Christus in de (katholieke) Eucharistie” ook “natuurlijk ‘ja’ zegt tegen het pausdom en de hiërarchische structuur van de Kerk, en de verering van de heiligen, en nog veel, veel meer” – allemaal dingen die de protestanten typisch verwerpen. Woelki benadrukte verder dat “wij (in Duitsland) deel uitmaken van de universele Kerk. Er kan geen Duitse uitzondering zijn”.
Bisschoppen zijn mensen, dus ze zijn het vaak niet eens. Interne meningsverschillen zijn gewoon in iedere bisschoppenconferentie, en ze worden — uiteraard — intern behandeld. Maar twee dingen maken de Duitse situatie bijzonder: de globale reikwijdte van de controverse en de leerstellige materie van het debat. Wie, wanneer en waarom de Eucharistie kan ontvangen is geen uitsluitend Duitse kwestie. Indien, zoals Vaticaan II zegde, de Eucharistie de bron en het hoogtepunt van ons leven als christenen en de bezegeling van onze katholieke eenheid is, dan hebben de antwoorden op deze vragen gevolgen voor de hele Kerk. Ze gaan ons allen aan. In dit perspectief bied ik deze punten aan om te overdenken en te discussiëren, in de eenvoudige woorden van één bisschop onder vele diocesane bisschoppen: