Il Santo Tempo

De heilige vastentijd heeft u opnieuw rond ons verenigd. Gij verlangt, beminde zonen, te luisteren naar ons raadgevend woord en de apostolische zegen te ontvangen voor uw priesterlijke arbeid onder de gelovigen, die aan uw zorgen zijn toevertrouwd.

Gaarne ontvangen wij u vandaag, nu wij ons harttenminste enigszins verlicht voelen in vergelijking met de voorbije jaren. Niet dat de geestelijkheid in Italië zich op het ogenblik voor een minder zware taak gesteld ziet, waarvan de gevolgen minder ernstig zouden zijn. Maar als wij onze gedachten laten gaan over deze laatste tien jaren, dan kunnen wij met een zekere verlichting zeggen: de oorlog is geëindigd, de zedelijke wonden, die in de eerste jaren na de oorlog het gelaat van ons dierbaar volk misvormden, zijn grotendeels genezen en het uiterlijk van ons volk wordt al meer normaal. Denkt ook nog eens aan de bezorgdheid, die ons een jaar geleden om deze tijd kwelde: hoe zou het Italiaanse volk zich uitspreken met betrekking tot de christelijke grondslag van zijn beschaving?

Het kritieke moment werd goed doorstaan en nog steeds brengen wij nederig dank aan de goddelijke Voorzienigheid voor haar genadige tussenkomst.

Maar ook u, beminde zonen, geldt onze dankbaarheid; want de laatste tien jaren van zielzorg in Rome getuigen van enorm veel arbeid, ijver, zelfverloochening, moed en, vooral in de randparochies, van dikwijls heldhaftige daden voor de zaak van Christusen het heil der zielen. En er is nog een andere omstandigheid, die ons thans opbeurt en onze geest vleugels schijnt te geven: Rome bereidt zich voor op het heilig jaar, dat, naar de algemene vooruitzichten, talrijke groepen van gelovigen uit bijna alle landen van de wereld naar de heilige stad zal voeren. De materiële en organisatorische voorbereiding is in volle gang. Maar het is veel belangrijker, dat de geestelijke voorbereiding op dit jaar van vergiffenis, genade en heil daarmee gelijke tred houdt. Degenen, die zich reeds op lofwaardige wijze hiervoor inspannen, moeten gesteund worden door allen, die de gewone zielzorg uitoefenen.

Ook de buitengewone werken in al hun verschillende vormen van streven zijn ongetwijfeld nuttig en zelfs onmisbaar; vooral tegenwoordig vinden zij tegenover de godsdienstige onverschilligheid en het atheïsme een zeer breed werkterrein voor hun vurige ijver.Er bestaat geen gevaar, dat men dit buitengewoon apostolaat onderschat, men krijgt veeleer niet zelden de indruk, dat deze waardering te ver gaat, niet zonder nadeel voor de gewone zielzorg, waarvan wij boven spraken.

Deze laatste blijft inderdaad altijd het voornaamsteen het fundamentele element van het apostolaat, tenminste daar, waar de kerkelijke instellingen vaste wortel· hebben geschoten en waar de godsdienstige toestand enigermate normaal is. Altijd en overal moet men de parochianen, jong en oud, maar vooral de kinderen en de opgroeiende jeugd onderwijzen in het geloof; steeds moeten de gelovigen 's zondags tezamen komen om het heilig offer bij te wonen; altijd moet men hun de heilige sacramenten toedienen. En nu wij spreken over de zielzorg, denken wij hier vooral aan het sacrament van de biecht, dat van de priester een door en door voorbeeldig leven eist, gepaard met verantwoordelijkheidsgevoel, helder en zeker oordeel, zelfbeheersing, voorzichtigheid en tact. Steeds ook zullen er armen en behoeftigen aan de kerkdeur kloppen, steeds zullen er zieken zijn, die men moet bijstaan en aan wie men de laatste sacramenten moet toedienen, steeds zullen er overledenen zijn, voor wie men de uitvaart moet houden, steeds zal de priester tijd moeten vinden om persoonlijk met zijn parochianen te spreken en steeds zal de leiding van de katholieke organisaties en verenigingen toewijding en geduld van hem vragen, ook als hij aan zijn leken-medewerkers een taak kan toevertrouwen, die zij evengoed kunnen vervullen als hij.

Dit alles is gewone zielzorg. Het valt minder op dan buitengewone daden en grote manifestaties; het is werk van iedere dag; het wordt in stilte verricht en gaat vaak onopgemerkt voorbij. Toch moet dit werk altijd zo volmaakt mogelijk worden gedaan, ook en juist tegenwoordig, omdat alle zielen, die door buitengewone werken voor Christus gewonnen worden of door geweldige gebeurtenissen tot Hem worden gebracht, ten slotte toch weer in de gewone, blijvende en diepgaande zielzorg moeten worden opgenomen. Deze moet aan allen de zekerheid schenken, dat de Kerk hen met haar moederlijke zorg omgeeft; door deze zielzorg vooral vervult de Kerk haar taak, Christus te verkondigen en alle mensen te onderwijzen en te leiden om allen tot de volmaaktheid in Christus Jezus te brengen. (Kol. 1, 28) [[b:Kol. 1, 28]]

Nu hebben sommige pastoors als voornaamste element van de voorbereiding der gelovigen op het heilig jaar de Mis voor de mannen ingevoerd. Bij deze Mis, waarbij 's Zondags de mannen van de parochie samenkomen, zetten zij hun het wezen en de zin van de heilige liturgie uiteen. De eerste vrucht van deze praktijk is, dat men hen op bewuste en persoonlijke wijze laat deelnemen aan het goddelijk altaar-offer.

Maar dit deelnemen moet een echo, een weerklank vinden in het dagelijks leven; daarom leren deze ijverige herders hen, met het. offer van Christus hun eigen offers te verenigen, waartoe de belijdenis van het geloof en het leven als christen gedurende de week overvloedig gelegenheid schenken.

Wij prijzen zowel de geest als de methode van dit gebruik. Daardoor krijgt het Misoffer zijn juiste plaats, nl. in het hart van het leven en van heel de activiteit van uw mannen. Het is zeer troostend, hen devoot de Mis-liturgie te zien volgen, vooral wanneer men bedenkt, hoe schandelijk onwetend velen zijn omtrent dit verheven geheim.

Het is echter van het grootste belang na te gaan, welke vruchten de Mis voor de mannen oplevert ook voor het kerkelijk en burgerlijk leven. Immers:

Wanneer zij het heilig Misoffer hebben leren vereren en hoogschatten, zullen uw mannen gemakkelijk mensen van gebed worden en hun gezin tot een heiligdom van gebed maken. En dit is absoluut noodzakelijk. Wie kan ontkennen, dat de gebedsgeest afneemt, terwijl de geest van de wereld terrein wint tot in de gezinnen, die katholiek willen blijven en trouw aan Christus. Als de kruistocht voor het gebed in het gezin met warmte is begroet in andere landen, als zelfs bekende acteurs van het grootste filmcentrum van de wereld zich in dienst hebben gesteld van deze heilige zaak, hoe kunnen dan de katholieken van de Eeuwige Stad achterblijven?

Geest van zelfverloochening en van gehoorzaamheid aan Gods wil
De mannen, die ernstig trachten door te dringen in de zin en de betekenis van het Misoffer, zullen noodzakelijk in zich de geest van zelfverloochening versterken, de geest van versterving, van achterstelling van het aardse bij het hemelse, van volkomen gehoorzaamheid aan de wil en de wet van God, vooral als gij u beijvert, hun deze geest in te prenten. Dit is tegenwoordig even noodzakelijk als de vernieuwing van de gebedsijver, omdat thans velen - onder hen zien wij jammer genoeg ook niet weinige katholieken leven, alsof hun enig doel was, zich een paradijs op aarde te scheppen, zonder ook maar te denken aan de uitersten, aan het hiernamaals, aan de eeuwigheid.

Het leven zonder God
De natuurlijke geneigdheid van de gevallen mens tot het aardse, zijn onmacht de dingen van Gods Geest te begrijpen (1 Kor. 2, 14) [[b:1 Kor. 2, 14]], wordt in onze tijd maar al te zeer in de hand gewerkt door de ongunstige invloedvan al wat hem omringt. Vaak wordt God niet eens meer geloochend, beledigd of gelasterd; Hij bestaatals het ware niet meer. Er wordt openlijke, verleidelijke en voortdurende propaganda gevoerd voor een aards leven zonder God. Terecht heeft men geconstateerd, dat in het algemeen, ook in films die als zedelijk onberispelijk worden aangegeven, de mensen leven en sterven, alsof er noch een God, noch een Verlosser, noch een Kerk bestond. Wij willen hier de goede bedoelingen niet in twijfel trekken; doch het blijft waar, dat deze neutrale films reeds vérstrekkende en diepgaande gevolgen hebben gehad. Daarbij komt nog de verderfelijke, doelbewuste propaganda voor de vorming van een gezin, een maatschappij, een staat zonder God. Het is een stroom, waarvan het troebele water ook in het katholieke leven tracht door te dringen. Hoevelen zijn er al niet door besmet! Met de mond noemen zij zich nog katholiek, maar zij bemerken niet, dat hun feitelijk gedrag met deze belijdenis in tegenspraak is.

De prediking van de eerste geloofswaarheden en van de uitersten
Er is dus geen tijd meer te verliezen om uit allemacht dit afglijden van onze eigen mensen naar de ongodsdienstigheid tegen te gaan en de geest van gebed en boete te doen herleven. De prediking van de eerste geloofswaarheden en van de uitersten heeft tegenwoordig niet alleen niets van haar opportuniteit verloren, zij is veeleer meer dan ooit noodzakelijk en urgent geworden. Ook de preek over de hel. Men moet natuurlijk dit onderwerp met waardigheid en met verstand behandelen. Maar wat de inhoud zelf van deze waarheid betreft, heeft de Kerk voor God en de mensen de heilige plicht, haar onverbloemd te verkondigen en te onderwijzen, zoals Christus haar heeft geleerd, en geen enkele tijdsomstandigheid kan de gestrengheid van deze plicht verminderen. Hij bindt het geweten van iedere priester, die in de gewone of buitengewone zielzorg er mee belast is, de gelovigen te onderwijzen, te vermanen en te leiden. Weliswaar is het verlangen naar de hemel in zich een volmaaktere beweegreden dan de vrees voor de eeuwige straffen; maar daaruit volgt niet, dat deze beweegreden ook voor alle mensen de krachtdadigste is om hen van de zonde af te schrikken en hen tot God te bekeren.

Alleen door gebed en offergeest staat men sterk
Overweegt, beminde zonen, de woorden, die de Heer op de vooravond van zijn lijden tot de apostel Petrus richtte: "Zie de satan tracht u te ziften als tarwe" (Lc. 22, 31) [b:Lc. 22, 31]; woorden van een indrukwekkende betekenis voor de tijd, waarin wij leven. Zij gelden niet alleen voor de herders, maar ook voor de gehele kudde. Bij de verschrikkelijke godsdienstige tegenstellingen, waarvan wij getuige zijn, kan men alleen maar vast rekenen op gelovigen, die bidden en er zich op toe leggen, zelfs ten koste van grote offers hun leven gelijkvormig te maken aan Gods wet. Alle anderen stellen zich in de geestelijke orde - en hierover gaat het - bloot aan de slagen van de vijand.

Een ander gevolg van de Mis voor de mannen, heilzaam niet alleen voor hen persoonlijk, maar ook voor hun gezinnen, is, dat zij de ogen en het hart zullen sluiten voor alles wat in pers, film en schouwburgen de eerbaarheid kwetst en de zedenwet schendt. Waar anders dan hier moet de geest van boete en versterving in vereniging met Christus zich tonen met de daad?

Als men enerzijds denkt aan de afstotelijke grofheden, die ten toon gespreid worden in kranten en tijdschriften, op het doek en het toneel, en anderzijds overweegt, hoe onbegrijpelijk blind de ouders zijn, die samen met hun kinderen naar dergelijke afschuwelijke vermaken gaan, dan komt een blos van schaamte en verontwaardiging op ons gelaat. De strijd tegen deze pest, vooral door de uitingen er van aan te brengen bij de openbare autoriteiten, heeft reeds verblijdende resultaten opgeleverd en wij vertrouwen, dat deze strijd steeds met meer kracht en succes mag gevoerd worden.

Goddank werken in sommige landen, vooral in die met een grotere filmproductie, de katholieken stelselmatig en met gelukkig resultaat voor de moraliteit en de waardigheid van de film. Geve God, dat de gelovigen, die in het heilig jaar naar Rome komen, naar hun landen de indruk meenemen, dat ook de katholieken van Rome op dit gebied waakzaam en actief weten te zijn.

Gehoorzaamheid aan de paus en onderlinge eenheid
Wij verwachten van het gemeenschappelijk bijwonen van de H. Mis door de mannen nog een andere vrucht van kapitaal belang, nl. de geest van kinderlijke volgzaamheid en volledige gehoorzaamheid aan de paus, en een geest van broederlijke en krachtige eendracht onder elkander, overal waar het er op aan komt, de zaak van de Kerk te verdedigen.

De aanvallen van de vijanden van de Kerk
De zaak van de Kerk! Haar vijanden hebben tegen haar een heftige campagne ontketend in woord en geschrift. Voor hen zijn alle argumenten goed, ook de meest ongerijmden, als zij maar dienstig zijn voor hun doel: de eenheid en de samenwerking onder de katholieken te verbreken, hun vertrouwen te schokken in Christus' plaatsbekleder, de bisschoppen en de geestelijkheid. Hun geliefkoosd wapen is de laster, omdat zij wel weten, dat dit wapen nooit geheel zijn uitwerking mist, maar in de zielen twijfel, achterdocht en kritiek zaait en in de harten een afkeer wekt, die soms in haat overslaat. Zo lopen gehoorzaamheid en eendracht gevaar, langzamerhand ondermijnd en vernietigd te worden. Leest nog eens de woorden van Christus over de "vader van de leugen" (Joh. 8, 44) [b:Joh. 8, 44]; ditzelfde geldt ook voor deze lastercampagne.

Wijze om die vijandelijke pogingen te verijdelen
Zegt aan uw parochianen, dat zij zich niet laten misleiden of van de wijs brengen; dat zij geen geloof schenken aan de valse beschuldigingen van de vijand; dat zij diens publicaties niet lezen zonder zwaarwichtige reden en niet zonder het noodzakelijke verlof, en in geen geval zonder voldoende te zijn voorbereid om op deze aanvallen te kunnen antwoorden. Zo zal men de vijandelijke pogingen verijdelen, die tot doel hebben, de eenheid en saamhorigheid van de katholieken te verzwakken en zo mogelijk te verbreken, de eenheid waarvan de rots van Petrus de zichtbare grondslag is en waarvan het goddelijk offer en de heilige Communie de onzichtbare krachtbron vormen.

Nog vele andere vruchten kan de Mis voor de mannen opleveren. Wij hebben er slechts enkele opgenoemd, vooral die meer beantwoorden aan de behoeften van de tegenwoordige tijd en die de gelovigen van Rome innerlijk meer kunnen voorbereiden op het heilig jaar.

In dit vertrouwen smeken wij over u en over uw apostolisch werk de genade af van de Heilige Geest en de bescherming van de onbevlekte Moeder van de Verlosser, en schenken wij u gaarne onze vaderlijke apostolische zegen.