Zorg voor de vluchtelingen

De twee data die u vernoemd heeft, hebben mijn aandacht getrokken: 1600 en 1994. Dus eeuwenlang hebben de jezuïeten hoogten en laagten gekend, zonder stabiel aanwezig te zijn. En zo gaat het inderdaad: zo leven jezuïeten. Pater Hugo Rahner zei dat een jezuïet een man moet zijn die kan evolueren door onderscheiding, zowel op het terrein van God als op het terrein van de duivel. Voor u waren al die jaren een beetje zo: u bewegen zonder stabiliteit en doorgaan met het licht van de onderscheiding.

Vraag: Heilige Vader, bedankt dat u over de Rohingya gesproken heeft. Zij zijn mijn broeders en zusters en het is in die termen dat u over hen sprak: broeders en zusters. De provinciaal heeft twee van ons gezonden voor een missie onder hen …

Paus Franciscus: "Vandaag heet Jezus Christus “Rohingya”. U spreekt over hen als over broeders en zusters: zij zijn het ook. Ik denk aan de heilige Petrus Claver, die mij heel dierbaar is. Hij heeft gewerkt onder de slaven van zijn tijd … en zeggen dat sommige theologen van toen – God zij dank, slechts weinigen – discuteerden om te weten of zij een ziel hebben of niet! Zijn leven was een profetie en hij heeft zijn broeders en zusters geholpen die in die beschamende conditie leefden. Maar die schaamte duurt tot op vandaag. En vandaag wordt veel gediscuteerd over de manier om banken te redden. Het probleem is banken te redden. Maar wie redt vandaag de waardigheid van mannen en vrouwen? Mensen die vergaan, interesseert niemand. Zo slaagt de duivel erin zijn werk te doen in de wereld van vandaag. Als wij een beetje realiteitszin zouden hebben, zou ons dat moeten ergeren. Vandaag zijn de banken het schandaal in de media, niet de mensen. Daar tegenover moeten wij een genade vragen: de genade van tranen. De wereld heeft de gave van tranen verloren. De heilige Ignatius – die ze had – heeft de gave van tranen gevraagd. Het gebed luidt: “Heer, Gij die water uit de rots deed vloeien, laat tranen vloeien uit mijn zondig hart”. De schaamteloosheid van onze wereld is zodanig dat de enige oplossing is, te bidden en de genade van tranen te vragen. Tegenover de arme mensen die ik ontmoet heb, voel ik mij vanavond beschaamd! Ik schaam mij over mijzelf, ik schaam mij over heel de wereld. Excuseer mij, ik probeer juist mijn gevoelens met u te delen …

Vraag: Hoe kan de Sociëteit van Jezus vandaag beantwoorden aan de noden in Bangladesh?

Paus Franciscus: Eerlijk gezegd, ik ken de activiteiten van de Sociëteit van Jezus in Bangladesh niet goed. Maar het feit dat de provinciaal twee jezuïeten gezonden heeft om in vluchtelingenkampen te werken, doet mij begrijpen dat de jezuïeten zich mobiliseren! En dat is werkelijk het eigene van uw roeping en dat wordt duidelijk verwoord door een woord uit de “Formule van het Instituut” van de Sociëteit: discurrir, dat wil zeggen … doorgaan, zich mobiliseren … op weg gaan … de geesten beproeven … Dat is mooi en het is eigen aan uw roeping.

Vraag: Wij voelen ons gezegend door het feit dat u naar Bangladesh gekomen bent, dat wil zeggen “naar een volk” waar de christengemeenschap zo klein is. En u heeft de aartsbisschop van onze hoofdstad tot kardinaal gecreëerd. Vanwaar deze aandacht voor ons?

Paus Franciscus: Ik moet zeggen dat Bangladesh ook voor mij een verrassing was: er is zoveel rijkdom! Bij de benoeming van de kardinalen, zocht ik naar kleine Kerken, die in de periferie groeien. Niet om die Kerken te troosten, maar om een duidelijke boodschap te geven: kleine Kerken die in de periferie groeien en geen oude katholieke traditie hebben, moeten vandaag tot de universele Kerk spreken, tot heel de Kerk. Ik voel duidelijk aan dat zij ons iets te leren hebben.

Vraag: Hoe voelt u zich vandaag na de H. Mis gevierd te hebben met de katholieken? Kon u de kinderen begroeten zoals u dat altijd doet?

Paus Franciscus: Ja, ik heb er enkele begroet. En vanavond, twee Rohingya meisjes. Kinderen geven mij tederheid. Tederheid doet goed in deze wereld die zo dikwijls wreed is: wij hebben dat nodig. Ik zou hier iets willen aan toevoegen: de heilige Ignatius was een mystieker. Zijn ware figuur werd recent herontdekt. Men had een streng beeld van hem. Maar hij was een moeder voor de zieken! Hij was in staat tot diepe tederheid, die hij bij vele gelegenheden toonde. Het is pater Arrupe die dat als generaal van de Sociëteit, voor ons herhaalde en ons de diepe ziel van Ignatius toonde. Hij heeft het Ignatiaanse Centrum voor Spiritualiteit opgericht en het tijdschrift Christus, om onze spiritualiteit op een vernieuwde manier te verdiepen. Volgens mij is hij een profetische figuur. Uw vraag doet mij denken hoe belangrijk het is een hart te hebben dat teder kan zijn en medelijden kan hebben met wie zwak, arm of klein is. En herinner u dat het pater Arrupe is die de vluchtelingendienst van de jezuïeten heeft opgericht. Voor het vliegtuig te nemen waarop een ictus zou staan, zei hij in Bangkok: “bid, bid, bid”. Dat was de zin van zijn toespraak tot de jezuïeten die met vluchtelingen werkten: het gebed niet verwaarlozen. Het was zijn “zwanenzang”. Want het is het laatste erfgoed dat hij aan de Sociëteit heeft nagelaten. Begrijpt u? Sociologie is heel belangrijk, zeker, maar gebed is dat veel meer.