H. Mis 1. - Inleiding

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Vandaag vatten we een nieuwe reeks catecheses aan die de blik zal richten op het “hart” van de Kerk, namelijk de Eucharistie. Voor ons Christenen is het van fundamenteel belang goed de waarde en de betekenis in te schatten van de heilige Mis [d:462] om steeds dieper onze relatie met God te beleven.

We mogen het groot aantal Christenen niet vergeten die overal in de wereld, gedurende twee duizend jaar geschiedenis, tot de dood toe de Eucharistie hebben verdedigd; en hoevelen ook vandaag hun leven wagen om aan de zondagsmis deel te kunnen nemen. In het jaar 304, tijdens de vervolging van Diocletianus, werd een groep Christenen, in Noord- Afrika, betrapt bij het vieren van de Mis in een huis en werden gearresteerd. De Romeinse proconsul stelde hen, tijdens de ondervraging, de vraag waarom ze dat hadden gedaan, wel wetend dat het absoluut verboden was. Ze antwoordden: “Zonder de zondag kunnen we niet leven”, wat wilde zeggen: zonder de viering van de Eucharistie, kunnen we niet leven, ons christelijk leven zou sterven.

Inderdaad, Jezus zei tot zijn leerlingen: “als gij het vlees van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt gij het leven niet in u. Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en Ik zal hem doen opstaan op de laatste dag” (Joh. 6, 53-54) [b:Joh. 6, 53-54].

Die Christenen in Noord-Afrika werden gedood omdat ze de Eucharistie vierden. Ze hebben het getuigenis nagelaten dat men het aardse leven kan opofferen voor de Eucharistie, want die geeft ons het eeuwig leven door ons deelachtig te maken aan de overwinning van Christus op de dood. Een getuigenis dat ons allen uitdaagt en een antwoord eist op de vraag wat het voor ieder van ons betekent deel te nemen aan het offer van de Mis en tot de tafel van de Heer te naderen. Zijn we op zoek naar die ”bron waaruit water opborrelt” tot eeuwig leven? Die van ons leven een geestelijk offer van lofprijzing en dankzegging maakt en van ons het éne lichaam van Christus maakt? Dat is de diepe betekenis van de heilige Eucharistie, die betekent “dankzegging”: dankzegging aan God Vader, Zoon en heilige Geest en die ons opneemt in en omvormt tot de gemeenschap met zijn liefde.

In de komende catecheses zou ik een antwoord willen formuleren op enkele belangrijke vragen over de Eucharistie en de Mis, om zo opnieuw te ontdekken of te ontdekken, hoe, doorheen dat geheim van het geloof, de liefde van God straalt.

Het Tweede Vaticaans Concilie [d:4] werd heel sterk bewogen door het verlangen de Christenen te helpen begrijpen wat de grootheid is van het geloof en de schoonheid van de ontmoeting met Christus. Om die reden was het op de eerste plaats noodzakelijk, onder leiding van de heilige Geest, een vernieuwing van de liturgie door te voeren, want de Kerk leeft en vernieuwt zich dankzij de liturgie.

Wat de concilievaders sterk onderlijnd hebben, is de, voor een echte vernieuwing, onmisbare liturgische vorming van de gelovigen. Dat is ook het doel van deze reeks catecheses die we vandaag aanvatten: groeien in de kennis van de grote gave die God ons in de Eucharistie heeft geschonken.

De Eucharistie is een wonderlijk gebeuren waarin Christus, ons leven, tegenwoordig komt. “Deelnemen aan de Mis is opnieuw het verlossende lijden en sterven van de Heer beleven. Het is een verschijning van God: de Heer komt op het altaar aanwezig om aan de Vader te worden geofferd voor het heil van de wereld.” Homilie in de H. Mis, Casa S... Homilie in de H. Mis, Casa S. Marta, 10 februari 2014 De Heer is daar bij ons aanwezig. We gaan er vaak naartoe, we kletsen onder mekaar terwijl de priester de Eucharistie viert… en we vieren niet samen met Hem. Het gaat om de Heer! Als vandaag de president van de Republiek of een heel belangrijk iemand uit de wereld hier zou aanwezig zijn dan zouden we allen ongetwijfeld dicht bij hem willen zijn om hem te groeten. Maar besef het wel: wanneer je naar de Mis gaat, is de Heer daar! En jij bent verstrooid! Daaraan moeten we denken. “Padre, maar de mis is zo saai”. “Wat zeg je nu, is de Heer vervelend?” “Neen, neen, de Mis niet, de priesters wel” – “Wel, dat de priesters zich bekeren, maar het is wel de Heer die daar aanwezig is!” Begrepen? Niet vergeten. “Deelnemen aan de Mis is opnieuw het verlossende lijden en sterven van de Heer beleven.”

Laten we nu trachten ons enkele eenvoudige vragen te stellen. Bijvoorbeeld, waarom begint men de Mis met het kruisteken en met de schuldbelijdenis? Hier zou ik een uitweiding willen maken. Hebben jullie al opgemerkt hoe kinderen het kruisteken maken? Men kan niet uitmaken of het een kruisteken is dan wel een luchttekening. Zo doen ze (hij maakt een vage beweging). Men moet de kinderen leren het kruisteken goed te maken. Zo begint de Mis, zo begint het leven, zo begint de dag. Het wil zeggen dat wij verlost werden door het kruis van de Heer. Kijkt naar de kinderen en leert hen het kruisteken goed maken. En de Lezingen in de Mis, waarom hebben die daar hun plaats? Waarom leest men op zondag drie Lezingen en de andere dagen twee? Wat betekent de Lezing in de Mis? Waarom worden ze gelezen, wat is hun rol? Of, waarom zegt de priester die de viering voorzit op een gegeven ogenblik: “Verheft uw hart”? Hij zegt niet: “Omhoog de gsm en maak een foto!” Neen, dat is een slechte zaak. Ik zeg jullie dat het mij pijn doet wanneer ik hier op het plein of in de Basiliek voorga en de vele gsm’s zie die omhoog gaan, niet alleen vanwege gelovigen, maar ook van priesters en zelfs van bisschoppen. Asjeblieft! De Mis is geen schouwspel: het is het lijden en verrijzen van de Heer gaan ontmoeten. Om die reden zegt de priester: “ Verheft uw hart”. Wat betekent dat? Denkt eraan: geen gsm’s.

Het is heel belangrijk terug te keren naar de fundamenten, wat het wezenlijke is herontdekken door wat men ziet en aanraakt in de viering van de sacramenten. De vraag van de apostel Thomas (Joh. 20, 25) [[b:Joh. 20, 25]] om de wonden van de nagels in het lichaam van Jezus te mogen zien en aanraken, is het verlangen om op een of andere wijze God te mogen “aanraken” en zo in Hem te geloven. Wat de heilige Thomas aan Jezus vroeg, is wat wij allen nodig hebben: Hem zien, Hem aanraken om Hem te kunnen herkennen. De sacramenten komen aan deze menselijke behoefte tegemoet. De sacramenten, en de viering van de Eucharistie in het bijzonder, zijn tekenen van de liefde van God, bevoorrechte wegen om Hem te ontmoeten.

Op die wijze, door middel van deze catecheses [d:462] die we vandaag aanvatten, zou ik samen met jullie de schoonheid willen herontdekken die in de viering van de Eucharistie verborgen is en die, eenmaal onthuld, de volle zin geeft aan het leven van elkeen. Mogen Onze Lieve Vrouw ons op deze weg begeleiden. Dankjewel.