Nawoord bij de Duitse uitgave van "La Force du Silence: Contre la dictature du bruit" van Kard. Sarah

"Sinds ik begin van de jaren vijftig voor het eerst de brieven van de heilige Ignatius van Antiochië heb gelezen, is mij op bijzondere wijze een woord uit zijn brief aan de Efesiërs bijgebleven. 'Beter is het te zwijgen en te zijn dan te spreken en niet te zijn. Goed is het te onderrichten, wanneer men doet wat men zegt. Zo is enkel leraar degene die sprak en het gebeurde, en wat hij zwijgend heeft gedaan, is de Vader waardig. Wie werkelijk het woord van Jezus bezit, kan ook zijn stilte vernemen, opdat hij volmaakt zij, opdat hij werkzaam is door zijn woord en door zijn zwijgen erkend wordt'. 15, 1 e.v. [[853 |+ 48 ]] Wat betekent dat, de stilte van Jezus vernemen en Hen erkennen door zijn zwijgen? We weten uit het evangelie, dat Jezus steeds weer de nachten in eenzaamheid 'op de berg' heeft beleefd in gebed en in gesprek met de Vader. We weten dat zijn spreken, zijn woord, uit het zwijgen voortkomt, en enkel daar kon rijpen. Zo is het helder, dat zijn woord enkel juist verstaan kan worden, wanneer men ook binnentreedt in zijn zwijgen; wanneer men leert om het vanuit zijn zwijgen te verstaan.

Om de woorden van Jezus te verklaren is zeker historische kennis nodig, die ons leert om de tijd en taal van destijds te begrijpen. Maar dit alleen is niet voldoende om de boodschap van de Heer werkelijk in zijn diepte te verstaan. Wie tegenwoordig de steeds dikker wordende commentaren op de evangelies leest, blijft uiteindelijk toch teleurgesteld. Hij verneemt over die tijd veel dat nuttig is en vele hypothesen die uiteindelijk toch niets bijdragen aan het verstaan van de tekst. Uiteindelijk voelt men, dat bij de overvloed aan woorden iets wezenlijks ontbreekt: het binnentreden in het zwijgen van Jezus, waaruit zijn woord geboren is. Als wij niet in staat zijn om binnen te treden in dit zwijgen, zullen ook wij het woord slechts oppervlakkig vernemen en daarom niet echt verstaan.

Al deze gedachten zijn mij bij het lezen van het nieuwe boek [6583] van Robert kardinaal Sarah door de geest gegaan. Sarah leert ons het zwijgen, - het mede-zwijgen met Jezus, de ware innerlijke stilte, en precies daarom helpt hij ons om ook het woord van de Heer op nieuwe wijze te verstaan. Vanzelfsprekend spreekt hij nauwelijks over zichzelf, maar nu en dan gunt hij ons toch een inkijk in zijn innerlijk leven. Op de vraag van Nicolas Diat 'Hebt u in uw leven soms gedacht, dat de woorden te lastig, te zwaar, te luid werden?', antwoordt hij: 'Bij het bidden en in mijn innerlijk leven heb ik vaak de nood gevoeld aan een diepere en meer volledige stilte… De dagen in stilte, eenzaamheid en absoluut vasten waren een grote hulp. Ze waren een ongelooflijke genade, een langzame uitzuivering, een persoonlijke ontmoeting met God… De dagen in stilte, eenzaamheid en vasten met het woord van God als enig voedsel, maken het de mens mogelijk om zijn leven te richten op het wezenlijke'. Antwoord, 134, p. 56 [[6583]] In deze zinnen wordt de bron zichtbaar, waaruit de kardinaal leeft en die aan zijn woord de innerlijke diepgang geeft. Van daaruit kan hij dan ook steeds weer de gevaren zien die het geestelijk leven juist ook van priesters en bisschoppen bedreigen en daardoor ook de Kerk zelf in gevaar brengen, wanneer in plaats van de stilte helemaal niet zelden een geklets optreedt, waarin de grootheid van het woord oplost. Ik zou slechts een zin willen citeren, die voor elke bisschop een gewetensonderzoek kan zijn: 'Het kan gebeuren, dat een goede en vrome priester, eenmaal verheven tot de bisschoppelijke waardigheid, snel vervalt in middelmatigheid en zorgen over de wereldlijke aangelegenheden. Onder de last van de hem toevertrouwde taken en gedreven door de bekommernis om te behagen, bekommerd om zijn macht, zijn gezag en om de materiële behoeften van zijn ambt, raakt hij geleidelijk aan buiten adem'. Antwoord nr. 15, p. 19 [[6583]]

Kardinaal Sarah is een geestelijke leraar, die spreekt uit de diepte van het zwijgen met de Heer, uit de innerlijke eenheid met Hem, en daarom ieder van ons echt iets te zeggen heeft.

We moeten Paus Franciscus dankbaar zijn, dat hij zulke geestelijke leraar heeft geplaatst aan het hoofd van de Congregatie [d:106] die in de Kerk verantwoordelijk is voor de viering van de liturgie. Maar bij de liturgie geldt zoals bij de verklaring van de Heilige Schrift, dat vakkennis nodig is. Maar ook daarbij geldt, dat de vakkennis uiteindelijk om het wezenlijke heen kan praten, als deze kennis niet gegrondvest is op een diepere, innerlijke eenheid met de biddende Kerk, die steeds weer vanuit de Heer zelf leert wat aanbidding is. Bij kardinaal Sarah, een meester in de stilte en het innerlijk gebed, is de liturgie in goede handen.

Vaticaan, Paasweek 2017,

Paus-emeritus Benedictus XVI