Di vivo gradimento - Over plastische chirurgie

Uw bezoek, mijne heren, deelnemers aan het Tiende Congres over plastische chirurgie, doet Ons een zeer groot genoegen. U bent naar de Eeuwige Stad gekomen met een tweeledig doel: enerzijds om de velerlei aspecten van deze nieuwe tak van de medische wetenschap aan een nadere studie te onderwerpen, anderzijds om door uw aanwezigheid de feestelijke ingebruikname van de voor deze speciale chirurgie bestemde afdeling van het Sint-Eugenius-ziekenhuis, die dank zij het initiatief van de Verenigde Ziekenhuizen van Rome kon worden opgericht, luister bij te zetten.

Het feit, dat de leiding van een ziekenhuis als het bekende en verdienstelijke Romeinse instituut de oprichting van een afdeling voor plastische chirurgie, die tot heden in de een of andere kliniek werd beoefend, heeft willen bevorderen. is een welsprekend bewijs voor de ernstige en belangwekkende ontwikkeling van dit gedeelte van de chirurgie. En inderdaad heeft de plastische chirurgie of, zoals men wel zegt, met een gering verschil in betekenis, de esthetische of herstelchirurgie, die reeds in de vroege oudheid in beperkte mate en met zeer eenvoudige middelen werd beoefend, in de loop van onze eeuw een enorme ontwikkeling doorgemaakt: de laatste dertig jaar onderscheidt zij zich nauwelijks meer van de algemene chirurgie. Tot de totstandkoming van deze autonomie hebben meegewerkt enerzijds de vooruitgang van de medische wetenschappen in het algemeen, anderzijds het groeiende aantal gevallen die de ingreep van de beoefenaar der herstelchirurgie behoefden; deze toename hangt samen met de vermeerdering van misvormende, door verwonding ontstane letsels, hetzij als gevolg van de twee wereldoorlogen, hetzij als gevolg van ongevallen door het gebruik van machinewerktuigen of mechanische vervoermiddelen.

Als voornaamste oorzaak van de ontwikkeling van deze speciale chirurgie moet echter worden beschouwd de grotere bezorgdheid van de moderne mens voor het esthetische voorkomen van zijn lichaam, met name van het gelaat, waarvan de deformerende aandoeningen vaak op goede gronden niet worden geduld. Niet alleen maakt de plastische chirurgie, die steunt op een wetenschappelijke basis, de vruchten plukt van de veelzijdige verworvenheden van de moderne chirurgie en haar eigen methoden steeds verder uitbouwt, deel uit van het universitair onderwijsprogram, waar zij reeds tot een overvloedige literatuur aanleiding heeft gegeven, maar ook heeft zij zich in de openbare mening een ruim vertrouwen verworven, vooral door haar resultaten, welke bijna altijd voldoen en soms voortreffelijk en welhaast wonderbaarlijk te noemen zijn, zoals bijvoorbeeld, om er slechts enkele aan te halen, waar het de lip- en neusplastiek betreft. Terzake van het ruime vertrouwen, waarop hierboven gewezen werd, dient echter gezegd, dat enige gereserveerdheid nog overwonnen moet worden, deels te wijten aan de onkunde van degenen die, niet op de hoogte van de werkelijke vorderingen der plastische chirurgie, haar zonder meer elk vermogen tot serieus herstel ontzeggen, deels ook aan het overdreven verlangen om van haar de volledige reconstitutie van de aangetaste organen en uitwendige ledematen te willen verkrijgen, zonder dat er enig spoor van een chirurgische ingreep overblijft.

Deze voorbeelden beletten intussen niet de plastische chirurgie te omschrijven als een wetenschap en een kunst, gericht op het welzijn van de mensheid, en anderzijds, voor wat de persoon van de chirurg betreft, als een beroep, dat belangrijke morele en psychische eigenschappen vereist.

De plastische chirurgie, waarvan het doel bestaat in het soms functionele en soms louter esthetische herstel van de normale uiterlijke vorm der menselijke ledematen, daar waar deze door congenitale of verworven aandoeningen zijn getroffen, put haar kennis uit de medische wetenschap en werkt met deze samen. Zij sluit alle kwakzalverij uit en veronderstelt de kennis van de algemene beginselen der geneeskunde, met name van de chirurgie en haar techniek. Van het meer bijzondere terrein van de beoefenaar der plastische chirurgie maken deel uit de anatomie der uitwendige organen, de structuur van de weefsels, de bloedsomloop, de anesthesie en de aseptische behandeling. Maar de hoofdtechniek van de plastische chirurgie heeft tot voorwerp de weefseloverentingen en de transplantaties, die hierin bestaan dat hetzij gezonde delen van de patiënt worden weggenomen en daar ingevoegd waar een gebrek moet worden verholpen, hetzij andere, niet eens menselijke, organen tot dat doel worden gebruikt; om deze reden spreekt men van homoioplastiek of heteroplastiek.

De plastische chirurgie, waarvan het doel bestaat in het soms functionele en soms louter esthetische herstel van de normale uiterlijke vorm der menselijke ledematen, daar waar deze door congenitale of verworven aandoeningen zijn getroffen, put haar kennis uit de medische wetenschap en werkt met deze samen. Zij sluit alle kwakzalverij uit en veronderstelt de kennis van de algemene beginselen der geneeskunde, met name van de chirurgie en haar techniek. Van het meer bijzondere terrein van de beoefenaar der plastische chirurgie maken deel uit de anatomie der uitwendige organen, de structuur van de weefsels, de bloedsomloop, de anesthesie en de aseptische behandeling. Maar de hoofdtechniek van de plastische chirurgie heeft tot voorwerp de weefseloverentingen en de transplantaties, die hierin bestaan dat hetzij gezonde delen van de patiënt worden weggenomen en daar ingevoegd waar een gebrek moet worden verholpen, hetzij andere, niet eens menselijke, organen tot dat doel worden gebruikt; om deze reden spreekt men van homoioplastiek of heteropla Al naargelang de verschillende gevallen neemt de chirurg zijn toevlucht tot de zogenaamde vrije transplantatie, dat wil zeggen hij maakt gebruik van huid stukken, die hij heeft weggenomen uit delen, welke zoveel mogelijk de te herstellen delen nabij komen en van dezelfde structuur zijn, of tot de zogenaamde gesteelde transplantatie, dat wil zeggen hij maakt gebruik van huidstukken, die hij niet rechtstreeks en zonder meer uit een deel van het lichaam heeft weggenomen, maar die hij heeft overgebracht, en wel soms in verschillende achtereenvolgende stadia, bijvoorbeeld van het abdomen naar de pols en van de pols naar het te behandelen gelaat. Voor de transplantatie van de huidstukken kan men, na een zorgvuldige keuze, de methode van Celsus volgen, door verplaatsing, of de Indische methode, door torsie of de Italiaanse methode, die reeds in de 15de eeuw in Zuid Italië en op Sicilië werd toegepast en die onlangs werd geperfectioneerd door de transformatie van het zijdelings uitgenomen stuk in de vorm van een cilinder, hetgeen verkregen wordt door de aaneenhechting van de beide lengtezijden. Deze methode heeft verschillende voordelen, onder andere verzekert zij de grootst mogelijke vitaliteit van het huidstuk en reduceert zij het gevaar van infectie en necrose tijdens de fasen van transplantatie of overenting tot een minimum. Ingewikkelder en delicater is de ingreep, wanneer het erom gaat het stuk te "bekleden", met andere woorden er een been- of kraakbeen-basis aan te geven, zoals vaak nodig is voor de reconstitutie van het neusschot of van de schedel. Men dient in die gevallen zeer bijzonder op te letten en over een grote kennis te beschikken terzake van de mogelijke reacties tijdens de preparatie van de plek, waar het getransplanteerde deel wordt aangebracht, waarbij zorg moet worden gedragen voor een perfecte haemostasie tijdens de uitvoering van de insnijdingen en hechtingen en tijdens het toezien op de verschillende fasen van de wondgenezing, totdat het overgebrachte deel met zijn nieuwe zetel vergroeid is als had het daar van de aanvang af gezeten, of, als het homoio- of heteroplastieken betreft, totdat het er het leven houdt en gezond blijft tot het einde van het absorptieproces, dat de aangrenzende weefsels zover brengt dat zij in staat zijn om het huidstuk te vervangen.

De beginselen en de regels van de medische wetenschappen, welke in het bijzonder op zijn specialisme betrekking hebben, moeten derhalve de chirurg tot steun zijn, wanneer hij voor de eerste maal de patiënt onderzoekt, om er zich van te vergewissen of en in welke mate deze de lichamelijke en psychische beproevingen van de ingreep kan doorstaan, of er gevaar dreigt van complicaties, die voor het gehele organisme of voor andere ledematen ernstige gevolgen kunnen hebben, en welk resultaat men van de ingreep verhopen mag.

Dezelfde beginselen moeten hem leiden bij de insnijdingen, bij het biologisch onderzoek van de weefselstukken, bij het gebruik van pijnstillende middelen en bij de keuze van de meest geschikte tijd om de verschillende fasen van de overenting uit te voeren. De chirurg moet te rade gaan bij zijn eigen wetenschap en bij die van anderen in het geval van complicaties, die zich soms nog voordoen wanneer alle voorgeschreven regels in acht genomen zijn. Uit deze enkele opmerkingen valt gemakkelijk af te leiden, hoever de plastische chirurgie afstaat van de verzorging en herstelbehandeling, welke eertijds door de algemene chirurgie werden uitgevoerd, en hoeveel verder nog van de avontuurlijke opvatting van degenen, die nog steeds de mening zijn toegedaan. dat zij, naar het zeggen van de onwetenden, bestaat in een of andere vervanging van een huidstuk of in het verwijderen van rimpels, haar aldus verwarrend met de cosmetische behandeling van de huidarts.

Ofschoon de plastische chirurgie slechts een beperkte sector van het uitgestrekte en magnifieke terrein van de algemene chirurgie te verzorgen heeft, heeft zij toch dit kenmerkende, dat zij om zo te zeggen een kunst is, niet alleen in de algemene betekenis van een volgens vaststaande regels uitgevoerd werkstuk, maar ook op grond van het "artistiek gevoel", dat vereist wordt en aan de dag moet treden bij eenieder die er zich op toelegt, op vindingrijke wijze steeds verschillende problemen op te lossen, er daarbij naar strevend er een oplossing aan te geven, welke zelf ook esthetisch verantwoord is. Tengevolge van de bijna oneindige veelvormigheid van de aandoeningen zijn geen twee gevallen volmaakt gelijk, maar vereist ieder geval een eigen behandeling, welke immer delicaat is en geduld vergt en soms geniaal moet wezen. Van de vele gevallen, die in de Ons zo hoffelijk ter beschikking gestelde monografieën beschreven worden, willen Wij één enkel concreet voorbeeld aanhalen: het betreft het geval van een klein meisje, dat afschuwelijk verminkt was door een tot littekens vergroeide deformatie, welke lippen en wangen aantastte en de vrije beweging van de benedenkaak belemmerde. De beoefenaar van de plastische chirurgie nam dit netelige geval ter hand door tevoren een plan van afbraak en opbouw op te stellen. Zijn handige vingers, door een uitstekend instrumentarium ter zijde gestaan, modeleerden de autoplastiek zodanig, dat het herstelde oppervlak zoveel mogelijk de normale gedaante herkreeg; de hechtingen bracht hij zo aan, dat de littekens niet ongelijkmatig werden, maar een zo esthetisch mogelijk uiterlijk aannamen. Een goed resultaat, dat een jeugdig gelaat zijn schoonheid teruggeeft, is op zichzelf al voldoende om de chirurg voor zijn moeiten en de patiënt voor zijn lijden te belonen; maar het is ook in staat om bewondering op te wekken voor de kunst, die een dergelijk resultaat heeft weten te bereiken.

Een andere keer komt de chirurg te staan tegenover het afschuwelijk schouwspel van een met brandwonden in de derde graad overdekt lichaampje, waarvan 35 percent is aangetast. "Alles moet worden overgedaan!" denkt hij bij zichzelf, maar reeds heeft hij een behandelingsschema voor de geest, dat hierin bestaat dat de auto- en homoioplastieken, handig verkregen door het wegnemen van weefselstukken uit de niet aangetaste delen van het lichaamsoppervlak of uit het lichaam van andere personen, beurtelings in de vorm van riempjes worden overgeplant. Daarmee is het werk nauwelijks begonnen: geduldige en uiterst nauwkeurige zorgen zullen gedurende lange tijd het genezingsproces moeten volgen, voordat een bevredigend resultaat is bereikt. Wanneer bij andere ongelukkigen de "lupus" het onderste derde gedeelte van de neuspyramide heeft weggevreten, zal daar een in de vorm van een sikkel gesneden frontaal huidstuk moeten worden ingezet; wanneer de oogholte ongeschikt is om er een kunstlid aan te brengen, zal men het beste middel zoeken om deze, met behulp van aanverwante beenstukken, te reconstrueren. De kunst en de vindingrijkheid van de plastische chirurg treden op duizend manieren aan het licht, of het er nu om gaat een hele oorschelp te vormen voor een persoon die deze door verschrompeling of verwonding is kwijtgeraakt, of de sluiting van de vingers te herstellen voor degene die het gebruik ervan tengevolge van de verminking van de duim verloren heeft, of de luchtpijp te restaureren, of in de door een ongeluk afgescheurde hoofdhuid te voorzien, of alleen maar, op grond van geoorloofde motieven, de uitwendige lijnen van de neus of van andere ledematen te verbeteren. In deze laatste gevallen moet de chirurg, behalve de hulpmiddelen van de wetenschap, ook de meer artistieke hulpmiddelen te baat nemen en zich aan de esthetische eisen van het menselijk lichaam aanpassen.

Wanneer men nadenkt over het grote aantal schitterende resultaten, die de plastische chirurgie gedurende de laatste decennia langs wetenschappelijke weg reeds heeft weten te bereiken, is het geoorloofd voor de toekomst nog meer en nog grotere resultaten te verwachten, dank zij een diepgaande studie en een steeds meer geperfectioneerde technische vaardigheid van haar eminente beoefenaars, wier belangstelling door een verheven gevoel van menselijkheid, en vaak van godsdienstigheid, wordt gestimuleerd. Aan de ene kant de, weliswaar bleke en verre, analogie tussen het goddelijk werk van de Schepper, die het eerste menselijke lichaam vormde uit het leem der aarde, en de arbeid van de plastische chirurg; aan de andere kant de verlichting, die voor zoveel patiënten het gevolg van de ingreep is. Tenslotte draagt ook de eindeloze gevarieerdheid der behandelingen ertoe bij, allerwegen de belangstelling voor dit gedeelte der chirurgie te doen toenemen,

Maar de plastische chirurg is, zoals iedere andere dokter, niet enkel een geleerde en een technicus, een gevangene van zijn beroep, wiens bekwaamheid alleen dient te worden afgemeten aan zijn trouw aan de regels van zijn wetenschap en zijn kunst. Geen enkel goed, geen enkele waarde van mens en wereld is zo in zichzelf besloten, dat er geen betrekking tot alle andere zou bestaan. De chirurg is door reële verbanden en verantwoordelijkheden gebonden: als mens aan God en de goddelijke wetten; als beoefenaar van zijn beroep aan de maatschappij, aan wier leden hij zijn werkzaamheden wijdt. Zijn geweten als mens en als beroepsman moet hem derhalve bij zijn besluiten en zijn handelingen inspireren, nog voordat hij zijn weldoende hand op de lichamen legt teneinde er de veranderingen aan te brengen, welke door de wetenschap en door de techniek worden ingegeven. De vele en velerlei gevolgen van een chirurgische ingreep moeten dus worden beschouwd in het licht van het christelijk geweten en het beroepsgeweten, wil het werk van de plastische chirurgie in alle opzichten volmaakt zijn. Onder deze nauw met zijn beroep in verband staande gevolgen zijn er sommige, overigens van zeer groot belang, van morele en psychologische aard, waarover Wij thans enige woorden willen zeggen.

De nog heel recente ontwikkeling van de plastische chirurgie, meer in het bijzonder in esthetisch opzicht, heeft in het christelijk geweten lange tijd een levendige belangstelling gaande gehouden terzake van de geoorloofdheid van deze ingrepen, vooral waar het niet zozeer het herstel van de functie als wel een verfraaiing van de persoon betrof, bijvoorbeeld door wijziging van de gelaatstrekken of eenvoudig door verwijdering van de in de loop der jaren door verslijt opgelopen rimpels. De lichamelijke schoonheid van de mens, voornamelijk weerspiegeld in het gelaat, is op zichzelf een goed, ofschoon aan andere goederen van hogere orde ondergeschikt, en derhalve is zij te waarderen en zelfs begerenswaardig. Zij is in feite een afstraling van de schoonheid van de Schepper, een volmaaktheid van de menselijke creatuur, een normaal symptoom van de goede lichamelijke gesteldheid van de mens. De schoonheid is, als een stomme taal van de ziel, zo Wij het op deze wijze mogen zeggen, bedoeld om aan de innerlijke eigenschappen van de geest naar buiten uitdrukking te geven, want, gelijk de Engelachtige Leraar leert, het naaste doel van het lichaam is de redelijke ziel; daarom kan het lichaam volmaakt genoemd worden in de mate, waarin het alle eigenschappen bezit, welke nodig zijn om het tot een geschikt instrument van de ziel en haarszelfs werkingen te maken. ia q. 92 a. 3 [[t:ia q. 92 a. 3]] Zonder nu te spreken over het psychologisch proces, dat zich afspeelt in het subject, dat de schoonheid buiten zich openbaart, door het in het oog bemerkbare bewijs van voldoening, volgens de welbekende definitie: "Pulchra enim dicuntur quae visa placent" ia q. 5 a. 4 ad 1 [[t:ia q. 5 a. 4 ad 1]], is het aan geen twijfel onderhevig, dat er in de uiterlijke werkelijkheid elementen bestaan, die bij het zien aangename gewaarwordingen oproepen, welke zich bij lange na niet alle laten herleiden, zoals een bepaalde psychoanalytische school leert, tot de sfeer van het instinct, dat de instandhouding van de soort regelt.

Wanneer wij op ons onderwerp de klassieke analyse van de drie factoren die het schone constitueren toepassen ia q. 39 a. 8 co. [[t:ia q. 39 a. 8 co.]], dan wordt voor de fysieke schoonheid van het menselijk lichaam en het menselijk gelaat vereist de volmaaktheid van ieder lidmaat of lichaamsdeel afzonderlijk, de harmonie tussen de onderscheiden lidmaten en vooral de waarheidsgetrouwe uitdrukking van de innerlijke geestesgaven; dit laatste is meer in het bijzonder de taak van het gelaat. Wat de beide eerste vereisten betreft, bestaan er sinds de vroege oudheid vaste regels, die de kunstenaars en ook u, specialisten van de plastische chirurgie, welbekend zijn, zoals bijvoorbeeld die welke het profiel van het gelaat, van de wenkbrauwboog tot aan de kin, in zes gelijke delen verdeelt, of die welke de neuslijn verfraait en vervolmaakt. Deze en andere regels van dezelfde aard willen echter geen eenzijdig type van schoonheid vastleggen, en nog minder één enkel type voor alle mensenrassen, maar eer de grenzen aangeven waarbuiten onvolmaaktheid en wanstaltigheid heerst. Terwijl de volmaaktheid en de harmonie van de lichaamsdelen gemakkelijk te herkennen zijn, meetbaar zijn, om zo te zeggen, is de waarheidsgetrouwe uitdrukking alleen waarneembaar door de intuïtie van de waarnemer; zij is de factor, die de meest beslissende rol speelt om op een gelaat het stempel van de schoonheid te drukken, daarbij de mogelijkheid van een bijna eindeloze variatie van typen openlatend.

Welnu, het staat buiten kijf, dat het Christendom en de christelijke moraal de waardering en de gewone zorg voor de lichamelijke schoonheid nooit als op zichzelf ongeoorloofd hebben veroordeeld. Integendeel, de wetten die zelfverminking verbieden, die God volledig als de heer en meester over het lichaam erkennen, die de gewone zorg voor de lichamelijke gezondheid voorschrijven, hebben ook impliciet betrekking op wat een volmaaktheid van het lichaam is. Is het nodig erop te wijzen, dat de zin en de zorg voor de schoonheid een kenmerk zijn van de uiterlijke manifestaties van de Kerk en van de kerkelijke kunst? Toch mag de christelijke moraal, die op het hoogste doel gericht is en het geheel der menselijke waarden omvat en regelt, niet nalaten de lichamelijke schoonheid de plaats toe te wijzen. die haar toekomt en die stellig niet de top der waardeschaal is, aangezien zij geen geestelijk en zelfs geen essentieel goed is. De eerbiediging van deze gradatie verklaart het wantrouwen en soms de minachting jegens de lichamelijke schoonheid, welke men in moraal- of ascesehandboeken en in levensbeschrijvingen van heiligen kan vinden. Wanneer de moderne esthetische chirurgie aan de christelijke moraal vraagt hoe in dit opzicht haar opvatting is, dan vraagt zij alleen, op welke trap van de waardeschaal de lichamelijke schoonheid geplaatst moet worden. De christelijke moraal antwoordt, dat zij een goed is, maar een lichamelijk goed, de hele mens betreffende en, zoals alle goederen van deze zelfde orde, voor misbruiken vatbaar. Als goed en als gave Gods moet de lichamelijke schoonheid worden gewaardeerd en verzorgd, zonder dat zij van de andere kant als plicht voorschrijft buitengewone middelen aan te wenden.

Laten wij eens aannemen, dat iemand tot de esthetische chirurgie zijn toevlucht neemt om zijn gelaatstrekken te doen vervolmaken, die overigens reeds beantwoorden aan de wetten van de normale esthetica, waarbij elke onrechtzinnige bedoeling, elk gevaar voor de gezondheid en ieder ander met de deugd strijdig gevolg wordt uitgesloten, enkel en alleen - want er moet toch een reden zijn - terwille van de esthetische volmaaktheid, welke hij verlangt te bezitten. Hoe zal dan het oordeel van de christelijke moraal luiden ? Dit verlangen, deze daad, zoals in de veronderstelling wordt aangenomen, is in zich noch zedelijk goed, noch zedelijk slecht, maar alleen de omstandigheden, waaraan praktisch geen enkele menselijke handeling zich kan onttrekken, zullen er de morele waarde van goed of slecht, van geoorloofd of ongeoorloofd aan verlenen. Hieruit volgt dat de zedelijke waarde van de handelingen, welke op de esthetische chirurgie betrekking hebben, van de concrete omstandigheden van elk geval in het bijzonder afhankelijk is. Voor de morele waardering van deze omstandigheden zijn de voornaamste voorwaarden, die het meest op de onderhavige materie toepasselijk en het meest geëigend zijn om de talloze, door de esthetische chirurgie gestelde problemen op te lossen, de volgende:

• de intentie moet goed zijn,
• de algemene gezondheidstoestand van het subject dient tegen grote risico's beschermd te worden,
• de motieven moeten redelijk en
• aan het "buitengewone middel", dat wordt aangewend, geproportioneerd zijn.

In het oog springend is bijvoorbeeld de ongeoorloofdheid van de ingreep met de bedoeling de verleidelijke charme van zijn uiterlijk te vergroten, teneinde op die wijze anderen gemakkelijker tot zonde te kunnen verleiden, of met de bedoeling om een misdadiger aan de justitie te onttrekken, en duidelijk ongeoorloofd is ook een ingreep, die het regelmatig functioneren van de fysieke organen belemmert of die uit pure ijdelheid of als modegril wordt verlangd. Daarentegen kunnen talloze motieven de ingreep soms wettigen, soms positief aanraden. Bepaalde mismaaktheden, ook zelfs bepaalde onvolmaaktheden kunnen psychische stoornissen bij het subject teweeg brengen, of zelfs een hinderpaal worden die normale betrekkingen met familie en maatschappij in de weg staat, of ook een belemmering vormen - met name bij personen die in het openbare leven optreden of zich aan de kunst hebben gewijd - voor de ontwikkeling van 's mensen activiteit. Anderzijds kunnen de christelijke beginselen, dank zij hun onuitputtelijke rijkdom, daar waar herstel niet mogelijk is de motieven voorhouden en de kracht schenken, welke nodig zijn om de lichamelijke gebreken, door Gods geheimzinnige raadsbesluiten toegelaten, in berusting te dragen. Wanneer de lichamelijke schoonheid aldus in het licht van het christendom wordt beschouwd en de boven aangegeven zedelijke voorwaarden in acht worden genomen. schijnt de esthetische chirurgie, wel verre van tegen Gods wil in te druisen, als zij aan het grootste werkstuk van de zichtbare schepping, de mens, de volmaaktheid weergeeft, Gods wil integendeel beter ter zijde te staan en een duidelijker getuigenis van de wijsheid en de goedheid van God te geven.

Eveneens belangrijk en in zekere zin enger met de beoefening van de plastische chirurgie verbonden zijn de psychologische beschouwingen. Niet zelden staat de plastische chirurgie tegenover problemen, die niet alleen afhankelijk zijn van een onberispelijke techniek en van de virtuositeit van de behandelende chirurg, die de lichamelijke gebreken van de betreffende patiënt weet te corrigeren door hem zijn normale conditie en zijn normale vormen weer te geven. In deze functie schijnt de hand van de chirurg in zekere zin de handeling te herhalen van de hand van God. die de mens modeleert. Toch zijn er omstandigheden, waaronder de beoefenaar van de plastische chirurgie te maken krijgt met factoren van hogere aard, van geestelijke orde, die hij volledig dient te kennen en waarop hij derhalve terdege moet zijn voorbereid, wil hij ook in dit geval een soort van medewerker Gods worden. Verschijnselen van somtijds zeer ernstige aard worden, zoals men heeft kunnen vaststellen, "veroorzaakt door de kennis die de zieken van hun lichamelijke gebrekkigheid dragen". Dergelijke verschijnselen, gekenmerkt door psychische repercussies, ontmoet de plastische chirurg betrekkelijk vaak en zelfs zijn zij hier menigvuldiger dan in andere takken van de chirurgie. Wanneer de Ouden, in een geestesgesteldheid die de niet-christelijke beschavingen eigen is, voortdurend de slogan "cave a signatis" in de mond hadden, dan gaven zij daarmee, uitgaande van de ervaring, de werkelijkheid van bepaalde verschijnselen aan, welke de moderne experimentele psychologie heeft bestudeerd en waarvan zij de oorzaken en de mogelijkheden tot doeltreffende behandeling tracht op te sporen. De ontstaanswijze van de meeste van deze verschijnselen is onbekend, maar zij zijn daarom niet minder zeker en gevaarlijk; zij vinden hun oorsprong in een gevoel van lichamelijke of esthetische minderwaardigheid, tegenover tijdgenoten of gelijken; dit gevoel versombert niet alleen het leven van degene die niet de zedelijke kracht heeft om het te dragen, maar het heeft ook de neiging wortel te schieten en zich te stabiliseren in complexen, die eveneens diep-ingrijpende stoornissen in karakter en gedrag kunnen veroorzaken, tot psychose en soms (wat God verhoede!) misdaad en zelfmoord toe. Hebben tegenover deze zieken een groot aantal personen, van de priester tot de psychiater en de vriend, de plicht om hen bij te staan, wanneer de oorzaak bestaat in een lichamelijk gebrek, dat door de chirurgie kan worden weggenomen, ziet eenieder duidelijk in, dat een chirurgische ingreep niet alleen aan een medische indicatie, niet alleen aan een esthetische indicatie beantwoordt, maar ook aan een geestelijk motief, ingegeven door de christelijke naastenliefde, welke zich tot alle gebieden van het men3elijk leven uitstrekt, om naar het voorbeeld van de Goddelijke Meester alle lijden, ook als het verborgen, onbekend of onherkenbaar is, te verlichten.

Deze bijzondere aspecten van de plastische chirurgie vereisen, dat spreekt vanzelf, een verscherpt inzicht in de eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden en evenzeer een hoogste bedrevenheid, om nog niet eens te spreken van de strikt technische eisen van uw kunst, die haar beginselen en methodes aan andere takken van wetenschap ontleent. Overigens is het in onze dagen, nu op elk terrein de gespecialiseerde vakbekwaamheid steeds meer geboden is en de voorwaarde uitmaakt tot de wetenschappelijke en technische resultaten van de moderne beschaving, bijzonder nuttig en verdienstelijk te trachten om door middel van andere vakken of specialismen, de mens betreffende, zoals psychologie en godsdienst, een bredere ontwikkeling op te doen.

De moderne psychologie zie bijvoorbeeld C. G. Jung,.. zie bijvoorbeeld C. G. Jung, Psychologie de l' inconscient, Genève 1952, p. 220 wijst vaak op de betrekkingen tussen ziel en lichaam en toont aan hoe het gebrekkige gedrag van de ziel de oorzaak kan zijn van belangrijke kwalen van het lichaam, en omgekeerd hoe een lichamelijke aandoening aan de oorsprong van een geestesstoring kan staan. Van de andere kant staat het vast, dat zich zelden een geval van lichamelijke ziekte voordoet, ook al wordt het niet door psychische oorzaken bepaald, dat geen psychologische complicaties van uiteenlopende aard oproept, welke op hun beurt van invloed zijn op de aandoening van het organisme. Deze en andere theorieën van gelijke strekking van hedendaagse schrijvers hebben betrekking op de werkzaamheid van de medicus op alle gebieden waar hij in staat is het lichaam, en indirect ook de ziel, gezond te maken en moeten in ieder zich voordoend geval behoorlijk worden gecontroleerd. Men moet bijvoorbeeld weten te onderscheiden wanneer het constitutionele psychopathische ziekten betreft, die in ernstiger mate onderhevig zijn aan de complicaties van het onderbewustzijn, of ziekten die psychische verschijnselen van wezenlijk reactieve aard vertonen, dat wil zeggen voornamelijk gebonden aan het congenitale of verworven lichamelijk gebrek, dat de plastische chirurgie tracht te verhelpen. Met andere woorden, er doet zich een serie van uiteenlopende omstandigheden voor, welke de medicus diepgaand moet bestuderen, door te rade te gaan bij zijn kennis en zijn objectieve onderzoekingen, waarmee hij rekening te houden heeft bij de opstelling van zijn geneesmethode, om niet alleen het lichaam, maar ook de bewuste en onbewuste psychische toestand van de ziekte te beïnvloeden, met betrekking tot diens gevoelsleven, uiterlijke levensomstandigheden en toekomst.

Deze beschouwingen laten gemakkelijk inzien, hoe belangrijk, delicaat en verdienstelijk uw beroep is. Als uitdrukking van de bewonderenswaardige vooruitgang, welke de laatste tijd door de medische wetenschappen is geboekt, is de plastische chirurgie bij wijze van spreken de bekroning van het zegenrijke werk van deze wetenschappen, doordat zij de ledematen van het lichaam, en soms ook de geest, harmonie en schoonheid teruggeeft. Hoeveel door minderwaardigheidsgevoelens neergedrukte zielen, die welhaast niet in staat zijn hun activiteit uit te oefenen, vinden onder uw bekwame en liefdevolle handen rust en levensmoed terug! Hoeveel gezichten van kinderen Gods, waarvan de tegenspoed de gave heeft ontzegd om Gods schoonheid te weerspiegelen, hervinden de verloren glimlach dank zij uw wetenschap en uw kunst! Herinnert u altijd, dat uw taak verder kan en moet reiken dan weefsels en vormen, maar de ziel raakt, waarvan gij de innerlijke schoonheid aan anderen leert waarderen.

Uitdrukking gevend aan het vertrouwen, dat uw studie deze speciale tak van de chirurgie tot steeds groter vooruitgang zal weten te brengen, smeken Wij de hemelse gunsten af over uzelf, over uw gezinnen en over uw patiënten.