De bescherming van het gezin dat op het huwelijk berust

Dierbare gezinnen van dit beminde land die hier in Rome bent samengekomen om uw geloof en uw roeping te bevestigen. Een voor een begroet ik u met een hartelijke omhelzing. Ik begroet eveneens de gastgezinnen, afkomstig uit verschillende landen van centraal en oostelijk Europa die ik nu heb ontmoet. Mijn begroeting gaat eveneens naar kardinaal Camillo Ruini, de voorzitter van de Italiaanse bisschoppenconferentie, naar de andere heren kardinalen en bisschoppen hier aanwezig, zoals ook naar de politieke en burgerlijk gezagdragers.

Met grote genegenheid ontvang ik u allen op dit plein, het hart van de Wereldkerk. Deze avond wordt het, dankzij de feestelijke aanwezigheid van zoveel christelijke gezinnen, omgevormd tot één grote huiskerk. Ik dank u voor uw warme begroeting en voor de vreugde die u mij bezorgt doordat ik mij, op mijn beurt, in uw harten voel opgenomen.

Deze samenkomst betekent een nieuwe etappe op het pad dat ons hier vorig jaar op het Sint-Pietersplein heeft verzameld, samen met velen onder u en al die andere gezinnen uit de ganse wereld, om het grote Jubileum te vieren. Wij zijn hier om aan deze route trouw te betuigen en om andermaal onze blik te vestigen op Jezus Christus, het Licht dat "u roept om met uw getuigenis een licht te werpen op het pad der mensheid bij haar tocht door het nieuwe millennium." Jubileumdag van de Gezinnen - 3e Werelddag voor de Gezinnen, Rome [[206|9]]

Voor deze meeting hebt u als thema gekozen: "Geloven in het gezin is bouwen aan de toekomst". Het is een ambitieus thema dat ons uitnodigt tot bezinning over de waarheid van het gezin en meteen over zijn rol voor de toekomst van het mensdom. Enkele vragen kunnen ons leiden bij deze bezinning: "Waarom geloof in het gezin?" En voorts: "Geloof in wat voor gezin?" En tenslotte: "Wie moet er geloven in het gezin?"

Om de eerste vraag te beantwoorden, moeten wij vertrekken van een fundamentele en oorspronkelijke waarheid: God gelooft vast in het gezin. Van het begin af aan, van bij de basis, heeft Hij het menselijk wezen, man en vrouw, naar Zijn beeld en gelijkenis geschapen. Van toen af aan heeft Hij de realiteit van de liefde tussen man en vrouw (Gen. 1, 27) [[b:Gen. 1, 27]] in het centrum van Zijn project willen plaatsen. De ganse heilsgeschiedenis is een hartstochtelijke dialoog tussen de getrouwe God, vaak beschreven door de profeten als de Verloofde en als de Bruidegom, en de uitverkoren gemeenschap, de bruid, dikwijls door ontrouw bekoord, maar toch steeds door haar Heer opgewacht, gezocht en opnieuw bemind. (Jes. 62, 4-5; Hos. 1-3) [[b:Jes. 62, 4-5; Hos. 1-3]] Zo groot en krachtig is het vertrouwen dat de Vader koestert tegenover het gezin dat Hij, ook aan haar denkend, Zijn Zoon, de Bruidegom heeft gezonden om Zijn bruid, de Kerk, en in haar elke mens en elk gezin te verlossen. vgl: Gratissimam sane [[[565|18]]]

Jawel dierbare gezinnen, "de Bruidegom is bij u!" Uit deze aanwezigheid, wanneer zij wordt ontvangen en beantwoord, ontspringt die bijzondere en buitengewone sacramentele kracht, die uw intieme levensgemeenschap omvormt tot een daadwerkelijk teken van de liefde tussen Christus en de Kerk en die u maakt tot verantwoordelijke elementen en protagonisten van het kerkelijk en sociaal leven.

Het feit dat God het gezin tot fundament gemaakt heeft van de menselijke samenleving en tot model van het kerkelijk leven, eist van iedereen een beslist en overtuigd antwoord. In Familiaris Consortio [267] dat twintig jaar geleden uitkwam, liet ik het reeds horen: Gezin, word wat je bent. vgl: Familiaris Consortio [[[267|17]]] Vandaag voeg ik eraan toe: "Gezin geloof in wat je bent, geloof in jouw roeping om een lichtend teken te zijn van Gods liefde."

Deze samenkomst staat ons toe God te danken voor de gaven die werden geschonken aan Zijn Kerk en aan de families die tijdens deze jaren de lessen hebben geput uit de leer van het concilie en van Familiaris Consortio [267]. Daarenboven moeten wij dankbaar zijn aan de Kerk die in Italië is en aan haar herders voor de doorslaggevende bijdrage aan de bezinning over huwelijk en gezin, aan de hand van belangrijke documenten zoals Evangelisatie en sacrament van het huwelijk dat reeds sinds 1975 heeft toegestaan om een waarachtige ommekeer door te voeren in de gezinspastoraal. Vooral het Direttorio di pastorale familiare (de beleidsverklaring over de gezinspastoraal), gepubliceerd in juli 1993 is van groot belang.

Het tweede punt van onderzoek brengt er ons toe na te denken over een aspect van grote actualiteit vermits er zich heden ten dage rondom het concept van het gezin zo uiteenlopende opinies manifesteren dat men er toe komt te denken dat er geen enkel criterium meer bestaat dat het kwalificeert en omschrijft. Benevens de godsdienstige dimensie van het gezin, bestaat er een sociale dimensie. De waarde en de rol van het gezin zijn even in het oog springend vanuit dit ander gezichtspunt. Heden beleven wij, helaas, de verspreiding van ontwrichte en uiterst gevaarlijke visies, gevoed door relativistische ideologiëen die onaflatend verspreid worden door de media. In werkelijkheid is het voor het welzijn van staat en maatschappij van fundamenteel belang het gezin te beschermen dat is gegrondvest op het huwelijk, opgevat als een daad die het wederzijds engagement bekrachtigt zoals het in het openbaar is uitgesproken en vastgelegd, opgevat ook als de volle aanvaarding van de verantwoordelijkheid ten aanzien van de andere en van de kinderen en als de referentie voor rechten en plichten als zijnde de primaire sociale kern, waarop het leven van de natie steunt.

Indien de overtuiging verdwijnt dat het gezin, gegrondvest op het huwelijk, op geen enkele wijze kan worden gelijkgesteld met andere vormen van affectieve verbanden, dan wordt de sociale structuur zelf bedreigd, alsmede haar juridische basis. De harmonieuze ontwikkeling en de vooruitgang van een volk hangen in ruime mate af van zijn bekwaamheid om in het gezin te investeren door het op sociaal, cultureel en wetgevend niveau de volle en daadwerkelijke verwezenlijking van zijn taken en functies te waarborgen.

Dierbare gezinnen, in een democratisch bestel wordt het van fundamenteel belang dat er weerklank wordt gegeven aan de redenen die de verdediging motiveren van het gezin dat is gegrondvest op het huwelijk. Het is de voornaamste bron van hoop voor de toekomst van het mensdom, zoals het zo goed is uitgedrukt in het tweede deel van het thema dat gekozen werd voor deze meeting. Het is dus onze hoop dat enkelingen, gemeenschappen en sociale verbanden steeds meer geloven in het gezin, gebaseerd op het huwelijk, vindplaats van liefde en van waarachtige solidariteit.

Om de toekomst met vertrouwen tegemoet te kijken is het in werkelijkheid nodig dat allen in het gezin geloven en de verantwoordelijkheden op zich nemen die aan ieders functie beantwoorden. Aldus beantwoorden wij de derde vraag waarvan wij zijn vertrokken: "wie moet er in het gezin geloven"? Om te beginnen wou ik onderstrepen dat de eerste waarborg voor het welzijn van het gezin de echtgenoten zelfzijn, hetzij door dag na dag met verantwoordelijkheid, inspanningen, last en vreugde te beleven, hetzij door de stem te verheffen met verenigingen en culturele initiatieven bij de sociale en wetgevende organen die zijn begaan met de ondersteuning van het familieleven. Het werk dat in deze jaren werd verricht door het Forum van gezinsverenigingen is algemeen bekend en gewaardeerd en ik druk hier mijn waardering uit voor wat ze presteerden. Zo ook voor het initiatief onder naam van Family tor family waarmee men de betrekkingen van solidariteit beoogt te versterken tussen de Italiaanse gezinnen en die van de landen van Oost-Europa. Een bijzondere verantwoordelijkheid weegt op politici en bestuurders die de taak hebben om vorm te geven aan het grondwettelijk beleid en om de meest waarachtige verzuchtingen op te vangen van de bevolking die voor de allergrootste meerderheid is samengesteld uit gezinnen die hun vereniging hebben gebaseerd op de band van het huwelijk. Het is dus terecht dat men wetgevende interventies mag verwachten, die gericht zijn op de waardigheid van de menselijke persoon en op een onberispelijke toepassing van het princiep van subsidiariteit tussen staat en familie. Deze maatregelen moeten in staat zijn om een oplossing te brengen voor belangrijke en vaak doorslaggevende problemen in verband met de toekomst van het land.

Bijzonder belangrijk en dringend is de noodzaak om een volle verwezenlijking te schenken aan een systeem van onderwijs en opvoeding dat zijn middelpunt kent in het gezin en in zijn vrijheid van keuze. Het gaat er niet om, zoals hier en daar verkeerdelijk wordt beweerd, om aan het privaatonderricht datgene over te maken wat anderzijds aan het openbaar onderwijs wordt onttrokken. Het is veeleer een rechtzetting van een substantiëel onrecht dat alle gezinnen beboet door het verhinderen van een daadwerkelijke vrijheid van initiatief en van keuze. Aldus worden bijkomende lasten opgelegd aan al wie wenst gebruik te maken van zijn fundamenteel recht om de richting te bepalen voor de opvoeding van zijn kinderen door scholen te kiezen die, zonder af te hangen van de staat, toch een openbare dienst volbrengen.

Het is eveneens wenselijk dat er een besliste toename van kwaliteit mag komen in de programmatie van de sociale politiek, die steeds meer de centrale positie van het gezin zou moeten beogen om aan zijn behoeften de keuzen aan te passen in het domein van het woonbeleid, van de arbeidsregeling, van de toekenning van het salaris en van de belastingscriteria. Een bijzondere aandacht dient daarbij te gaan naar de gewettigde zorg van de vele gezinnen in hun aanklacht van een groeiende verloedering in de media, die door hun aanbod van geweld, banaliteit en pornografie zich steeds minder bekommeren om de aanwezigheid van minderjarigen en om hun rechten. De gezinnen kunnen niet worden in de steek gelaten door de instellingen en door de sociale krachten in hun inspanning om aan hun kinderen een gezonde en positieve omgeving te waarborgen die rijk is aan menselijke en godsdienstige waarden.

Dierbare gezinnen, weest niet ontmoedigd ten overstaan van deze grote uitdagingen en voelt u niet vereenzaamd: de Heer gelooft in jullie; de Kerk trekt samen met jullie op; de mensen van goede wil kijken vol vertrouwen naar u!

Door het gelaat te boetseren van het nieuwe millennium zijn jullie geroepen om de protagonisten van de toekomst van het mensdom te zijn. De maagd Maria, onze moeder, hier aanwezig temidden onder ons in een bijzonder vereerde afbeelding, moge u in deze opdracht bijstaan en leiden. Aan de Madonna van Loreto, koningin van het gezin, die in het huis van Nazareth, samen met haar bruidegom Jozef de vreugden en moeilijkheden van het familieleven heeft beleefd, vertrouw ik al uw hoop toe, door haar hemelse bescherming af te smeken. Dierbare echtgenoten, moge de Heer u bevestigen in het engagement dat voortvloeit uit de huwelijksbeloften, van de dag van de bruiloft. De Paus en de Kerk bidden voor u. Uit ganser harte zegen ik u, samen met uw kinderen!