Nietigverklaring van het huwelijk: het belang van nieuwe richtlijnen

Dierbare broeders en zusters, goeie dag !

{...}

Tijdens de recente synodale weg voor het gezin [d:294], werden ernstige pogingen geleverd om de procedures te vereenvoudigen en efficiënter te maken voor het nietig verklaren van een huwelijk. Vele gelovigen lijden namelijk onder de beëindiging van hun huwelijk en worden dikwijls door twijfel overmand, niet wetend of hun huwelijk geldig was of niet. Zij vragen zich namelijk af of iets in de bedoelingen of in de feiten, de effectieve verwezenlijking van dit sacrament heeft belet. Maar in vele gevallen ervaren deze gelovigen moeilijkheden om toegang te krijgen tot de kerkelijke juridische structuren en voelen de noodzaak aan dat de procedures zouden vereenvoudigd worden.

Naastenliefde en barmhartigheid, naast reflectie over de ervaring, hebben de Kerk aangespoord dichter bij haar kinderen te komen door te beantwoorden aan hun legitiem verlangen naar rechtvaardigheid. Op 15 augustus laatstleden, werden de documenten Mitis Iudex Dominus Iesus [6048] en Mitis et Misericors Iesus [6049] uitgevaardigd, met de resultaten van de werkzaamheden van een bijzondere commissie die op 27 augustus 2014 werd opgericht: bijna een jaar van werkzaamheden. Deze beschikkingen hebben een uitgesproken pastoraal doel: de ijver van de Kerk tonen aan gelovigen die een snelle afhandeling van hun huwelijkssituatie verwachten. In het bijzonder, werd de dubbele conforme uitspraak afgeschaft en werd het bekende korte proces in het leven geroepen, dat de figuur en rol van de plaatselijke bisschop als rechter van de rechtszaak in het centrum plaatst, of van de eparch in het geval van de Oosterse Kerken. Zo werd de rol van de bisschop en de eparch in huwelijkszaken meer gevaloriseerd; naast de vaststelling langs administratieve weg – dat het huwelijk gesloten werd maar niet voltrokken – komt hem bovendien de verantwoordelijkheid toe voor de juridische weg om de geldigheid van de huwelijksband vast te stellen.

Het is belangrijk dat de nieuwe richtlijn gekend en bestudeerd wordt, in de diepte en in de geest, vooral door leden van Kerkelijke rechtbanken, om aan de gezinnen een dienst van rechtvaardigheid en naastenliefde te betonen. Voor velen die een ongelukkig huwelijk kennen, is de verificatie van de geldigheid of ongeldigheid van het huwelijk een belangrijke mogelijkheid: en deze personen moeten geholpen worden om deze weg zo vlot mogelijk te gaan. Vandaar de waarde van de cursus die u gevolgd heeft. Ik moedig u aan wat u deze dagen vernomen heeft, kostbaar te bewaren en op te treden met de ogen steeds gericht op het salus animarum (heil van de zielen), wat de hoogste wet is van de Kerk.

De Kerk is moeder en wil iedereen het gelaat tonen van God die trouw is aan Zijn liefde, barmhartig en altijd in staat om opnieuw kracht en hoop te geven. Wat ons het meest aan het hart ligt, aangaande gescheiden personen die een nieuwe verbintenis hebben aangegaan, is hun deelname aan de Kerkgemeenschap. Steeds bezorgd voor de kwetsuren van degenen die de vaststelling vragen van de waarheid over hun mislukt huwelijk, kijken wij echter met bewondering naar hen die zelfs in moeilijke omstandigheden aan de sacramentele band trouw blijven. Deze getuigen van de huwelijkstrouw moeten aangemoedigd worden en als voorbeeld tot navolging gegeven. Zo veel mannen en vrouwen dragen een zware, grote last om hun gezin niet te vernietigen, om trouw te zijn in gezondheid en ziekte, in moeilijkheden en in een rustig leven: dat is trouw. Zij zijn moedig!

Ik dank u voor uw inzet voor de rechtvaardigheid en roep u op ernaar te leven, niet als in een beroep of erger als machtsuitoefening, maar als dienst aan de zielen, in het bijzonder voor degenen die het meest gekwetst zijn. Moge de Heer u zegenen en de Heilige Maagd Maria u beschermen. En vergeet alstublieft niet voor mij te bidden.