Het gezin - 30. Trouw aan de liefde

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Tijdens de vorige meditatie [6105] hebben we nagedacht over de belangrijke beloften die ouders aan de kleine kinderen doen vanaf het ogenblik dat zij in liefde bedacht worden en in de schoot worden ontvangen.

We kunnen hieraan toevoegen dat, bij nader inzien, heel de realiteit van het gezin steunt op de belofte – goed bedenken: de identiteit van het gezin steunt op de belofte - : men kan zeggen dat het gezin leeft van de belofte van liefde en trouw die man en vrouw aan mekaar doen. Die belofte brengt de inzet mee om kinderen te aanvaarden en op te voeden; maar ze wordt ook actueel in de zorg voor de bejaarde ouders, in het beschermen en bijstaan van de zwakste leden van de familie; in de wederkerige hulp om de eigen kwaliteiten te realiseren en de eigen grenzen te aanvaarden. En de echtelijk belofte verbreedt zich tot het delen van de vreugde en het lijden van alle vaders, moeders, kindjes, met een edelmoedige openheid op de menselijke samenleving en op het algemeen welzijn. Een gezin dat zich in zichzelf opsluit is een tegenspraak, een krenking van de belofte die het in het leven riep en het doet leven. Nooit vergeten: de identiteit van het gezin is altijd een belofte die zich verbreedt, zich verbreedt tot de hele familie en tot de hele mensheid.

In onze dagen lijkt de eerbied voor de trouw aan de belofte van het gezinsleven erg verzwakt. Enerzijds omdat een verkeerd begrepen recht op eigen bevrediging, ten allen koste en in gelijk welk verband, wordt opgehemeld als een onveranderlijk beginsel van vrijheid. Anderzijds omdat men de banden van het relatieleven en het engagement voor het algemeen welzijn uitsluitend toevertrouwt aan de verplichtingen van de wet. In werkelijkheid echter wil niemand alleen bemind worden omwille van zijn bezit of uit plicht. Liefde en vriendschap ontlenen hun kracht en schoonheid precies aan dit feit: dat ze een band smeden zonder de vrijheid op te heffen. De liefde is vrij, de belofte van het gezin is vrij, en dat is de schoonheid. Zonder vrijheid is er geen vriendschap, zonder vrijheid is er geen liefde, zonder vrijheid is er geen huwelijk.

Met andere woorden, liefde en trouw sluiten elkaar niet uit, integendeel, ze ondersteunen elkaar zowel in de relaties tussen mensen als in de sociale verhoudingen. Denken we maar aan de schade die in de beschaving van de globale communicatie wordt berokkend door de inflatie van niet gehouden beloften en de ontrouw aan het gegeven woord en aan de opgenomen engagementen!

Inderdaad, geliefde broeders en zusters, trouw is een belofte tot engagement die zichzelf vervult door te groeien in de vrije gehoorzaamheid aan het gegeven woord. Trouw is een vertrouwen dat echt ‘wil’ gedeeld worden, het is een hoop die samen ‘wil’ gecultiveerd worden. Sprekend over de trouw herinner ik mij wat onze bejaarden, onze grootouders zeiden: “Toen volstond, wanneer men een overeenkomst sloot, een handdruk, want de trouw aan de beloften bestond nog." Dit sociale feit stamt van het gezin, van de handdruk van man en vrouw om samen verder te gaan, het hele leven lang.

Trouw aan de beloften is een echt meesterwerk van de menselijkheid! Als we haar gewaagde schoonheid zien, worden we bang, maar als we haar moedige standvastigheid misprijzen, zijn we verloren. Geen enkele liefdesrelatie – geen enkele vriendschap, geen enkele vorm van graag zien, geen enkele trouw aan het algemeen welzijn - bereikt de hoogte van ons verlangen en van onze hoop, als ze er niet in slaagt dit wonder van de ziel te bewonen. Ik zeg ‘wonder’, want de kracht en de overtuiging van de trouw, ondanks alles, houden niet op ons te betoveren en ons te verwonderen. Het gegeven woord eerbiedigen, trouw aan de belofte, kan men niet kopen of verkopen. Men kan ze niet opleggen met geweld, maar ook niet bewaren zonder offer.

Geen andere school kan de waarheid van de liefde leren, als het gezin het niet doet. Geen enkele wet kan de schoonheid en de erfenis van deze schat van de menselijke waardigheid opleggen, als de persoonlijke band tussen liefde en voortplanting haar niet in ons vlees inprent.

Broeders en zusters, het is noodzakelijk aan de trouw van de liefde terug sociale verering te schenken: aan de trouw van de liefde opnieuw sociale verering schenken! Het dagelijks wonder van miljoenen mannen en vrouwen moet aan de clandestiniteit onttrokken worden want zij vernieuwen de familiale grondslag van de trouw aan de liefde waarvan elke samenleving leeft, zonder in staat te zijn hem op enige andere wijze te waarborgen. Het is geen toeval dat dit beginsel van de trouw aan de liefde en aan de voortplanting in de schepping van God geschreven staat als een eeuwigdurende zegen, waarvan de wereld afhankelijk is.

Als de heilige Paulus zegt dat in de gezinsband op wonderbaarlijke wijze een beslissende waarheid geopenbaard is ook over de band van de Heer en de Kerk, dan wil dat zeggen dat de Kerk hier voor een zegen staat die ze moet beschermen en waarvan ze altijd te leren heeft nog voor hem te onderwijzen en te ordenen. Onze trouw aan de belofte is ook altijd toevertrouwd aan de genade en aan de barmhartigheid van God. Liefde voor het menselijk gezin, in goede en kwade dagen, is voor de Kerk een punt van eer! Moge God ons helpen om deze belofte waardig te zijn. En laten we ook voor de synodevaders bidden: moge de Heer hun werkzaamheden, met creatieve trouw verricht, zegenen, in het vertrouwen dat Hij als eerste, de Heer – Hij als eerste – trouw is aan zijn beloften. Dankjewel.