Het gezin - 29. Belofte aan de kinderen

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Vandaag, want het weer was een beetje onveilig en er werd regen verwacht, wordt deze audiëntie op twee plaatsen gehouden: wij hier op het plein en 700 zieken in de Aula Paulus VI die naar deze audiëntie kijken op grote schermen. We zijn allemaal verenigd en we begroeten ze met applaus.

Het woord van Jezus vandaag is heel hard; “Wee de wereld vanwege de ergernissen”. Jezus is realistisch en zegt: “Weliswaar is het onvermijdelijk dat er ergernis gegeven wordt, maar wee de mens door wiens toedoen dit geschiedt” (Mt. 18, 7) [b:Mt. 18, 7]. Vooraleer deze catechese te beginnen, wil ik jullie om vergiffenis vragen voor de schandalen die de laatste tijd zijn gebeurd zowel in Rome als in het Vaticaan, ik vraag jullie vergiffenis.

Vandaag willen we nadenken over een zeer belangrijk onderwerp: de beloften die we aan kleine kinderen doen. Het gaat dan niet over de beloften die we in de loop van de dag nu en dan doen om ze tevreden te stellen en ze zoet te houden (soms met een onschuldig trucje: ik zal je een snoepje geven en dergelijke ...), om ze tot ijver op school aan te porren of om ze van een of andere gril te weerhouden. Ik heb het over andere beloften, veel belangrijker beloften, beslissend voor hun verwachtingen over het leven, voor hun vertrouwen in de mensen, voor hun bekwaamheid de naam van God als een zegen te verstaan. Beloften die wij hen doen.

Wij, volwassenen, zijn klaar om over kindjes te spreken als over een beloften van leven. Allen zeggen we: Kindjes zijn een belofte van leven. En we zijn ook vlug ontroerd als we aan jongeren zeggen dat ze onze toekomst zijn, dat is waar. Maar ik stel me soms de vraag of we even ernstig begaan zijn met hun toekomst, met de toekomst van de kleine kinderen en met de toekomst van de jeugd! Een vraag die we ons veel vaker zouden moeten stellen is deze: hoe trouw zijn we aan de beloften die we aan kleine kinderen doen door ze op de wereld te zetten? We doen ze ter wereld komen en dat is een belofte, wat beloven we hen?

Onthaal en zorg, nabijheid en aandacht, vertrouwen en hoop, zijn de basisbeloften die in één belofte kunnen worden samengevat: liefde. Wij beloven liefde, liefde die zich vertaalt in onthaal, in zorg, in nabijheid, in aandacht, in vertrouwen en in hoop, maar de grote belofte is liefde. Dat is de meest gepaste wijze om een mens die ter wereld komt te onthalen. Wij allen leren dat nog voor we er ons van bewust zijn. Ik houd ervan, wanneer ik vaders en moeders zie, wanneer ik bij jullie langs kom, die mij een klein kindje toereiken en ik vraag “Hoe oud is het?” – “Drie weken, vier weken... ik vraag de zegen van de Heer”. Ook dat is liefde. Liefde is de belofte die man en vrouw aan elke kind doen: vanaf het ogenblik dat het in gedachten ontvangen wordt. Kinderen komen ter wereld en verwachten dat deze belofte bevestigd wordt: ze verwachten het op een totale, vertrouwvolle en kwetsbare wijze. Het volstaat ernaar te kijken: bij alle volkeren, in alle culturen en alle levenssituaties! Wanneer het tegendeel gebeurt worden kleine kinderen gekwetst door een “schandaal”, door een ondraaglijk schandaal, des te erger naar mate ze de middelen ontberen het te ontcijferen. Ze kunnen niet verstaan wat er gebeurt. Moge God, vanaf het eerste ogenblik, over deze belofte waken. Herinneren jullie zich wat Jezus zegde? De beschermengelen van de kleine kinderen vertegenwoordigen de blik van God en God verliest de kindjes nooit uit het oog. (Mt. 18, 10) [[b:Mt. 18, 10]] Wee hen die hun vertrouwen beschamen, wee! Hun vertrouwvolle overgave aan onze belofte, vanaf het eerste ogenblik, oordeelt ons.

Ik wil nog iets anders toevoegen, met veel eerbied voor allen, maar ook met veel openhartigheid. Hun spontane vertrouwen in God zou nooit mogen gekwetst worden, vooral wanneer het gebeurt vanuit een zekere (min of meer onbewuste) aanmatiging zich in de plaats van Hem te stellen. De tere en mysterievolle relatie van God met de ziel van de kleine kinderen zou nooit mogen geschonden worden. Het is een werkelijke relatie, door God gewild, door God beschermd. Een kindje is van bij de geboorte bereid zich door God te laten beminnen, het is daartoe bereid. Van zodra het in staat is te ervaren dat het om zichzelf wordt bemind, voelt een kind ook dat er een God is die van de kleine kinderen houdt.

Pasgeboren kinderen krijgen, samen met voeding en zorgen, de bevestiging van de spirituele kwaliteit van de liefde. De gebaren van de liefde vertalen zich in het geven van een persoonlijke naam, van het delen van de taal, van de bedoeling van de blikken, van het licht van de glimlach. Zo leren zij dat de schoonheid van de band tussen mensen op onze ziel gericht is, onze vrijheid beoogt, het anders-zijn van de ander aanvaardt, hem eerbiedigt en als gesprekspartner aanvaardt. Een tweede wonder, een tweede belofte: wij – papa en mama – wij geven ons aan jou, om jou aan jezelf te schenken! Dat is liefde, die een sprankel is van Gods liefde! Jullie, vaders en moeders, dragen deze sprankel van God en schenkt hem aan de kleine kinderen, jullie zijn het instrument van Gods liefde en dat is mooi, mooi, mooi!

Alleen als we de kindjes met de ogen van Jezus bekijken, kunnen we echt verstaan in welke zin wij, door het gezin te verdedigen, de mensheid beschermen! Het gezichtspunt van de kleine kinderen is het gezichtspunt van de Zoon van God. De Kerk zelf doet, in het Doopsel, aan de kleine kinderen grote beloften waardoor ze de ouders en de christelijke gemeenschap engageert. De heilige Moeder van Jezus – door wie de Zoon van God, geliefd en voortgebracht als een kindje, bij ons gekomen is, maakt de Kerk bekwaam de weg van haar moederschap en van haar geloof te gaan. Moge de heilige Jozef – de rechtvaardige man, die haar beschermd heeft en moedig de zegen en de belofte van God heeft gediend – ons allen bekwaam en waardig maken Jezus te bevroeden in elke kindje dat God naar de aarde zendt.