Het gezin - 9. Kleine kinderen (II)

Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

In de catecheses over het gezin [d:413], ronden wij vandaag onze reflectie over het kind af, de mooiste vrucht van de zegen die de Schepper aan man en vrouw heeft gegeven. Wij hebben reeds gesproken over het grote geschenk dat kinderen zijn; vandaag moeten wij helaas spreken over de “passieverhalen” die velen van hen meemaken.

Veel kinderen worden van meet af aan geweigerd, verlaten, beroofd van hun kindsheid en toekomst. Men durft zelfs zeggen, bijna om zichzelf te rechtvaardigen, dat het een vergissing was hen ter wereld te brengen. Een schande! Laten wij onze fouten alstublieft niet afschuiven op de kinderen! Kinderen zijn nooit een “fout”. Hun honger is geen fout, noch hun armoede, hun kwetsbaarheid, hun verwaarlozing – er zijn zo veel verwaarloosde kinderen op straat; evenmin hun onwetendheid of onbekwaamheid zijn een fout – zo veel kinderen weten niet wat een school is! In het ergste geval, zijn het redenen om meer en edelmoediger van hen te houden. Wat doen wij met de plechtige verklaringen over de rechten van de mens en van het kind als wij kinderen straffen voor de fouten van de volwassenen?

Zij die de opdracht hebben om te besturen, op te voeden, ik zou zeggen alle volwassenen zijn voor de kinderen verantwoordelijk, dat ieder doet wat hij kan om deze toestand te veranderen. Ik zinspeel op het “lijdensverhaal” van kinderen. Alle gemarginaliseerde, verlaten kinderen die op straat leven, bedelen, alles te baat nemen om aan geld te komen, zonder school, zonder medische zorgen, zijn een kreet die tot God opstijgt en het systeem aanklaagt dat wij, volwassenen, opgebouwd hebben. Helaas, die kinderen zijn ten prooi van criminelen, die hen uitbuiten voor onwaardige handelspraktijken, of die hen meeslepen in oorlog en geweld. Maar zelfs in de landen, die men de rijke landen noemt, maken veel kinderen drama’s mee die hen zwaar tekenen omwille van de crisis in het gezin, leemtes in de opvoeding en levensomstandigheden die soms onmenselijk zijn. In alle gevallen, zijn het de kinderen die in hun lichaam en ziel geweld wordt aangedaan. Maar geen enkel van die kinderen wordt door de Vader in de hemel vergeten! Geen enkele van hun tranen is verloren! Onze verantwoordelijkheid, de sociale verantwoordelijkheid van ieder van ons en van de landen is evenmin verloren.

Ooit wees Jezus Zijn leerlingen terecht omdat zij kinderen op een afstand hielden, die door hun ouders bij Jezus gebracht werden opdat Hij ze zou zegenen. Het Evangelieverhaal is ontroerend: “Toen werden er kleine kinderen bij hem gebracht, opdat Hij hun de handen zou opleggen en een gebed over hen spreken. Maar bars wezen de leerlingen ze af. Jezus echter zeide: ‘Laat die kinderen toch begaan en verhindert ze niet bij Mij te komen. Want aan hen die zijn zoals zij, behoort het Rijk der hemelen.’ En nadat Hij hun de handen had opgelegd, vertrok Hij vandaar” (Mt. 19, 13-15) [b:Mt. 19, 13-15]. Hoe mooi is dit vertrouwen van ouders en het antwoord van Jezus, hoe mooi! Hoezeer verlang ik dat deze bladzijde de normale geschiedenis zou worden van alle kinderen! Het is God zij dank waar, dat kinderen met grote moeilijkheden dikwijls buitengewone ouders vinden, bereid tot elk offer en elke edelmoedigheid. Wij zouden hen moeten bijstaan in hun inspanningen, maar hun ook momenten aanbieden van gedeelde vreugde en zorgeloze blijheid, zodat zij niet alleen in beslag genomen worden door de routine van therapieën.

Als het om kinderen gaat, zou men in geen geval die slogans van legalistische en bureaucratische verdediging mogen horen, in de stijl van: “tenslotte zijn wij geen liefdadigheidsinstelling”, of “in het privéleven is iedereen vrij te doen wat hij wil”, of nog “het spijt me, daar kunnen wij niets aan doen”. Als het over kinderen gaat, dienen die woorden tot niets.

Te dikwijls, ondergaan kinderen de uitwerking van een leven dat uitgeput is door onzeker en slecht betaald werk, een niet vol te houden uurregeling, inefficiënt vervoer … Maar kinderen betalen ook de prijs van onvolwassen echtelijke verbindingen en onverantwoorde scheidingen: zij zijn de eerste slachtoffers; zij ondergaan de gevolgen van een cultuur van bovenmatig geprikkelde mensen die hun rechten opeisen en worden te vroegrijp. Dikwijls nemen zij gewelddadigheden in zich op die zij niet kunnen elimineren en moeten onder de ogen van de groten gewoon worden aan vernedering.

Zoals in het verleden, stelt de Kerk ook in onze tijd, haar moederschap ten dienste van de kinderen en hun gezin. Zij geeft Gods zegen aan ouders en kinderen, moederlijke tederheid, een sterk verwijt en vastberaden afkeuring. Over kinderen maakt men geen grapjes!

Beeld u in wat een samenleving zou zijn die voor eens en altijd zou beslissen dit principe in te voeren: “Het is waar dat wij niet volmaakt zijn en veel fouten maken. Maar als het om kinderen gaat die ter wereld komen, zal geen enkel offer van volwassenen te duur noch te groot bevonden worden, op voorwaarde dat vermeden wordt dat een kind van zichzelf denkt dat het een fout is, dat het niets waard is, dat het overgelaten wordt aan de kwetsuren van het leven en de tirannie van mensen”. Hoe mooi zou die samenleving zijn! Ik zeg dat aan zo een samenleving talloze fouten zouden vergeven worden. Werkelijk, veel.

De Heer beoordeelt ons leven door te horen wat de engelen van de kinderen Hem vertellen, engelen “die voortdurend het aangezicht aanschouwen van Zijn Vader die in de hemel is”. (Mt. 18, 10) [[b:Mt. 18, 10]] Stellen wij ons steeds de vraag: wat zullen de engelen van die kinderen over ons aan God vertellen?