Zich verlagen om te dienen

Wij hebben onze Moeder Maria voor ogen, op weg, met het Kind Jezus in de armen. Zij laat Het de Tempel binnengaan, Zij laat Het naar het volk gaan, Zij neemt Het mee om Zijn volk te ontmoeten.

De armen van onze Moeder zijn als “de ladder” waarlangs Gods Zoon tot ons neerdaalt, de ladder van Gods neerbuigende welwillendheid. Wij hebben het in de eerste lezing gehoord, de brief aan de Hebreeën: Christus is “in alles aan Zijn broeders gelijk geworden als een barmhartig en getrouw hogepriester”. (Hebr. 2, 17) [b:Hebr. 2, 17] Dat is de tweevoudige weg van Jezus: Hij is neergedaald, Hij is aan ons gelijk geworden, om met ons naar de Vader op te stijgen door ons aan Hem gelijk te maken.

Wij kunnen deze beweging in ons hart schouwen, door ons het tafereel uit het Evangelie voor te stellen, Maria die de Tempel binnengaat, het Kind in Haar armen. De Maagd Maria gaat, maar Haar Zoon gaat Haar voor. Zij draagt Hem, maar Hij is het die Haar op deze weg van God draagt die tot ons komt zodat wij naar Hem kunnen gaan.

Jezus is dezelfde weg gegaan als wij, om ons de nieuwe weg te tonen, de “nieuwe en levende weg” (Hebr. 10, 20) [[b:Hebr. 10, 20]], die Hij zelf is. En voor ons, Godgewijden, is het de enige weg die wij moeten gaan, concreet en zonder alternatief, met vreugde en volharding.

De Evangelist insisteert wel vijf keer op de gehoorzaamheid van Maria en Jozef aan de “wet des Heren”. (Lc. 2, 22.23.24.27.39) [[b:Lc. 2, 22.23.24.27.39]] Jezus is niet gekomen om Zijn wil te doen, maar de wil van de Vader; en dat was Zijn “voedsel”, zei Hij. (Joh. 3, 34) [[b:Joh. 3, 34]] Wie Jezus volgt, begeeft zich op de weg van de gehoorzaamheid door de “neerbuigende welwillendheid” van de Heer na te volgen, door zich te verlagen en zich de wil van Zijn Vader eigen te maken, tot en met de ontlediging en vernedering van zichzelf. (Fil. 2, 7-8) [[b:Fil. 2, 7-8]] Voor een religieus/religieuze betekent vooruitgang maken, zich verlagen door dienstbaarheid, dat wil zeggen dezelfde weg gaan als Jezus die “zich niet heeft willen vastklampen aan de gelijkheid met God” (Fil. 2, 6) [b:Fil. 2, 6]. Zich verlagen door zich tot dienaar te maken, om te dienen.

En deze weg neemt de vorm van de regel aan, getekend door het charisma van de stichter, zonder te vergeten dat de onvervangbare regel voor iedereen steeds het Evangelie is. En dan vertaalt de Heilige Geest het door Zijn eindeloze creativiteit in verschillende regels voor het Godgewijde leven die allemaal uit de navolging van Christus volgen en dus uit die weg waarop men zich verlaagt door te dienen.

Door deze “wet”, kunnen de Godgewijden de wijsheid verwerven, die geen abstracte houding is, maar het werk en de gave van de Heilige Geest. En het evidente teken van deze wijsheid is de vreugde. Ja, de Evangelische vreugde van de religieus/religieuze is het gevolg van deze weg van verlaging met Jezus … En, wanneer wij bedroefd zijn, zal het ons goed doen ons af te vragen: “hoe beleven wij die kenose-dimensie?”.

In het verhaal over de Opdracht van Jezus in de Tempel wordt de wijsheid vertegenwoordigd door twee bejaarden, Simeon en Hanna: personen die volgzaam zijn aan de Heilige Geest (Hij wordt drie keer vermeld), door Hem geleid, door Hem bezield. De Heer heeft hen wijsheid gegeven dank zij een lange weg van gehoorzaamheid aan Zijn wet. Een gehoorzaamheid die enerzijds vernedert en ontledigt, maar anderzijds de hoop ontsteekt en bewaart door hen creatief te maken, doordat zij vervuld zijn van de Heilige Geest. Zij houden zelfs een soort van liturgie rond het Kind dat de Tempel binnenkomt: Simeon looft de Heer en Hanna “verkondigt” het heil. (Lc. 2, 28-32.38) [[b:Lc. 2, 28-32.38]] Zoals in het geval van Maria, houdt ook de oude Simeon het Kind in zijn armen maar in feite grijpt het Kind hem vast en leidt Het hem. De liturgie van de eerste vespers voor het feest van deze dag, drukt het klaar en mooi uit: "senex puerum portabat, puer autem senem regebat" - “de oude man droeg het Kind maar het Kind leidde de oude man”. Maria, de jonge Moeder, evenals Simeon, de oude “grootvader”, dragen het Kind in hun armen, maar het Kind leidt hen beiden.

Het is eigenaardig in deze geschiedenis vast te stellen dat niet de jonge maar de oude personen creatief zijn. De jonge personen, zoals Maria en Jozef, volgen de wet van de Heer op de weg van de gehoorzaamheid. De oude personen, zoals Simeon en Hanna, zien in het Kind de vervulling van de Wet en van Gods beloften. En zij zijn in staat om feest te vieren: zij zijn creatief in de vreugde, in de wijsheid.

De Heer transformeert door de werking van Zijn Heilige Geest, de gehoorzaamheid tot wijsheid.

Soms kan God de gave van wijsheid zelfs geven aan een jongere zonder ervaring: het volstaat dat hij bereid is om de weg van de gehoorzaamheid te gaan maar steeds op de weg van gehoorzaamheid en volgzaamheid aan de Geest. Deze gehoorzaamheid, deze volgzaamheid zijn niet theoretisch, maar onderworpen aan de logica van de menswording van het Woord: volgzaamheid en gehoorzaamheid aan een stichter, volgzaamheid en gehoorzaamheid aan een concrete regel, volgzaamheid en gehoorzaamheid aan een overste, volgzaamheid en gehoorzaamheid aan de Kerk. Het gaat om een concrete volgzaamheid en gehoorzaamheid.

Door een volgehouden weg in gehoorzaamheid, komt de persoonlijke en gemeenschappelijke wijsheid tot rijpheid en dan wordt het ook mogelijk de regel aan te passen aan de tijd: de ware “mise à jour” is namelijk het werk van de wijsheid, gesmeed door volgzaamheid en gehoorzaamheid.

Revitalisering en vernieuwing van het Godgewijde leven realiseren zich door een grote liefde voor de regel en ook door de bekwaamheid om de bejaarde personen van de congregatie in ogenschouw te nemen en te beluisteren. Zo wordt het “depositum”, het charisma van heel de religieuze familie bewaard, zowel door de gehoorzaamheid als door de wijsheid. En dank zij deze weg worden wij ervoor behoed onze wijding “light” te beleven, gedesincarneerd, alsof zij een gnose is die het religieuze leven herleidt tot een karikatuur, waarin men een navolging beleeft zonder zelfverloochening, gebed zonder ontmoeting, een broederlijk leven zonder gemeenschap, gehoorzaamheid zonder vertrouwen, naastenliefde zonder transcendentie.

Ook wij willen vandaag, zoals Maria en Simeon, Jezus in onze armen nemen opdat Hij Zijn volk zou ontmoeten en het is zeker dat wij dit niet verkrijgen als wij ons niet door het Christusmysterie laten grijpen. Wij brengen het volk bij Jezus door ons op onze beurt door Hem te laten leiden. Dat is wat wij moeten zijn: geleide leiders.

Moge de Heer, op de voorspraak van onze Moeder Maria, van de heilige Jozef en de heiligen Simeon en Hanna, ons verlenen wat wij Hem gevraagd hebben in het gebed van de collecte: “helemaal aan Hem opgedragen worden, vernieuwd door de Geest”. Zo zij het.