Instrumentum Laboris voor de 14e Gewone Bisschoppensynode (2015)

(N.v.d.r.: Dit betreft een voorbereidingsdocument ten behoeve van de beraadslagingen tijdens de Synode [d:294] en geeft niet in alles de kerkelijke leer weer)

naar de Nederlandstalige versie op de website van kerknet.be

naar de Italiaanse versie op de website vatican.va

naar de Engelstalige versie op de website vatican.va

Noot van de redactie: Hieronder zijn enkele citaten opgenomen uit de Engelstalige versie. Omdat het werkdocument telkens delen van de Relatio Synodi [5675] letterlijk overneemt hebben we volstaan met het geven van de link naar de betreffende alinea naar de (volledig naar het Nederlands) vertaalde oorspronkelijke versie (met dus ook de stemresultaten van de vorige synode, van belang om te zien dat ook bepaalde voorstellen in die Synode afgewezen zijn geweest).

Voorwoord
De intersynodale periode loopt weldra ten einde. In deze tussentijd heeft paus Franciscus aan de hele Kerk de taak toevertrouwd om "de voorgestelde ideeën met een oprecht geestelijk onderscheidingsvermogen te laten rijpen, en concrete oplossingen te vinden voor de vele problemen en talrijke uitdagingen die gezinnen moeten trotseren" De synode heeft de waarheden over het huwelijk nooit ter discussie gesteld [[5676]]

Na de reflectie tijdens IIIde Algemene Buitengewone Bisschoppensynode van oktober 2014 [d:251] over De pastorale uitdagingen voor het gezin in de context van de evangelisatie, zal de XIVde Gewone Algemene Vergadering [d:294], het volgend thema behandelen: De roeping en de zending van het gezin in de Kerk en in de wereld van vandaag. Het lange synodale proces brengt zo drie sterk met elkaar verbonden onderwerpen op de voorgrond: de uitdagingen van het gezin beluisteren, haar roeping onderscheiden, nadenken over haar zending.

De Relatio Synodi [5675], het document dat het resultaat is van de vorige synode, werd aangevuld met een reeks vragen om zicht te krijgen op het onthaal van dit synodedocument en om aan te zetten tot een verdere verdieping van zijn inhoud. Dit nieuw geheel vormde de Lineamenta, die verstuurd werden naar de Synoden van de autonome Oosterse Katholieke Kerken (sui iuris), de Bisschoppenconferenties, de Organen van de Romeinse Curie en de Unie van de Hogere Oversten.

Heel het Volk Gods werd betrokken bij dit gemeenschappelijk reflectie- en verdiepingsproces dat onder meer wekelijks door de Paus begeleid werd in zijn catecheses over het gezin tijdens zijn algemene audiënties en bij diverse andere gelegenheden. De hernieuwde belangstelling voor het gezin, als gevolg van de synode, werd versterkt door de enorme aandacht die het gezin kreeg niet alleen in kerkelijke kringen maar ook in de burgerlijke samenleving.

De Antwoorden van de bevoegde personen zijn toegekomen. Daaraan werden de Observaties toegevoegd van vele gelovigen (individuen, gezinnen en groepen). Diverse componenten van de afzonderlijke Kerken, organisaties, lekenassociaties en andere kerkelijke instanties hebben belangrijke suggesties gedaan. Via symposia, congressen en publicaties hebben universiteiten, academische instituten, onderzoekscentra en individuele deskundigen door hun Bijdragen de synodale thema’s verdiept – en blijven ze nog verder verrijken –, en brengen ze ook nieuwe aspecten aan het licht, zoals het gevraagd werd in de “voorafgaandelijke vraag” van de Lineamenta.

Dit Instrumentum Laboris, is samengesteld uit de tekst van de Relatio Synodi [5675] waarin de synthese van de Antwoorden, Observaties en Bijdragen werden geïntegreerd. Om het lezen te vergemakkelijken, wijzen we erop dat de nummering zowel verwijst naar de tekst van de Relatio [5675] als naar de integraties. Men herkent de originele tekst van de Relatio [5675] aan het cijfer dat tussen haakjes staat en aan de cursieve druk.

Dit document bestaat uit drie delen, die de continuïteit tussen de twee Bijeenkomsten verduidelijken: Luisteren naar de uitdagingen van het gezin: (I ste deel) verwijst rechtstreeks naar het eerste synodaal gebeuren. Onderscheiding van de gezinsroeping (IIde deel) en Zending van het gezin vandaag (IIIde deel) stellen het thema voor van de tweede periode, met de bedoeling aan de Kerk en de wereld vandaag pastorale impulsen aan te reiken voor een vernieuwde evangelisatie.

Lorenzo Card. Baldisseri
Secretaris Generaal van de Bisschoppenconferentie

Vaticaan, 23 juni 2015

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|1]

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|2]

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|3]

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|4]

Met behoud van het waardevol resultaat van de vorige bijeenkomst, begint de volgende fase met het beluisteren van de uitdagingen van het gezin om zo onze blik te richten op haar roeping en haar zending in de Kerk en in de wereld van vandaag. Het gezin wordt niet alleen opgeroepen om de hedendaagse problemen aan te pakken, maar het gezin wordt vooral door God geroepen om zich altijd opnieuw bewust te worden van haar missionaire identiteit in dienst van de plaatselijke Kerk, die zelf ook “dienstbaar wilt zijn”. In een wereld die vaak gekenmerkt wordt door eenzaamheid en verdriet, is het “Evangelie van het gezin” waarlijk goed nieuws.

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|5]

Op verschillende plaatsen vestigt men de aandacht op de zogenaamde biotechnologische revolutie in verband met de menselijke voortplanting. De technische mogelijkheid bestaat om de voorplantingsdaad te manipuleren los van de seksuele relatie tussen man en vrouw. Bijgevolg zijn het menselijk leven en het verwekken van leven, realiteiten geworden die men kan bijeenbrengen of afbreken, hoofdzakelijk volgens de wensen van individuen of koppels die niet noodzakelijk heteroseksueel of reglementair gehuwd zijn. Voor de mensheid is dit een absoluut nieuw fenomeen dat nog aan belang zal winnen. Dit alles beïnvloedt grondig de relatievorming en de structuur van de samenleving, en ook de juridische programma’s die proberen de huidige praktijken en de gedifferentieerde situaties te reglementeren.

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|11]

In huwelijks- en gezinsvorming moeten pastorale verantwoordelijken rekening houden met een veelheid van concrete situaties. Enerzijds moeten ze investeren in vorming van jongeren tot het huwelijk, anderzijds dienen ze er ook te zijn voor hen, die zonder een eigen gezinsstek uit te bouwen, in hun gezin van herkomst blijven. Ook de koppels die geen kinderen hebben, verdienen vanwege de Kerk een bijzondere pastorale aandacht. Zij kunnen geholpen worden om midden hun situatie Gods Plan te ontdekken en om zich ten dienste te stellen van heel de gemeenschap.

Velen vroegen een verduidelijking bij de categorie “randgelovigen” die niet verwijst naar een situatie van uitsluiting of naar mensen die verwijderd zijn. Integendeel het gaat om mensen die door God bemind zijn en die het pastoraal handelen van de Kerk genegen zijn. Tegenover allen dient men een welwillende houding aan te nemen. Men dient er rekening mee te houden dat vele situaties die hen eerder verwijderen van het kerkelijk leven, niet altijd gewild zijn, vaak ook ondergaan worden, als gevolg van het gedrag van derden.

The Christian message ought to be preferably proclaimed in a manner which might inspire hope. A clear, inviting and open communication needs to be adopted, one which does not moralize, judge or control, but bears witness to the Church's moral teaching, while, at the same time, remaining sensitive to the circumstances of each individual.

Since many do not understand the various subjects of the Church’s Magisterium, a language is urgently needed which everyone, especially young people, can understand and one which conveys the beauty of family love and the meaning of terms, such as self-giving, conjugal love, fertility and procreation.

Some hope that more topics be included in programmes of marriage preparation so they can better provide instruction for people in matters of faith and love. These programmes ought to be planned so individuals and married couples can discern their vocation. This calls for better collaboration among various pastoral initiatives — youth, family catechesis, movements and associations — so as to give more of an ecclesial sense to the formation process.

Others emphasize the need for a renewal of the pastoral care of the family in the context of a broader pastoral programme which can provide comprehensive formation at every stage in life, including the act and value of witnessing. Marriage preparation programmes might also include married couples who are in a position to give guidance to engaged couples before their wedding and in the initial years of married life, thereby giving special value to the service of married people.

Since the Sacrament of Matrimony is an indissoluble and exclusively faithful union between a man and a woman who are called to receive one another and welcome life, Christian marriage is a great grace for the human family. The Church has the duty and the mission to proclaim this grace to each person in every circumstance. The Church also ought to accompany those in a civil marriage or those living together in a gradual discovery of "the seeds of the Word" which lie hidden, so as to value them until the fullness of union in the Sacrament might be achieved.

Almost everyone agrees that taking care of wounded families and allowing them to experience the infinite mercy of God is fundamental. People differ, however, on the approach to be used. On the one hand, some consider it necessary to encourage those who live in non-marital partnerships to undertake a road of return, leading backward. On the other hand, others support inviting these people to look forward, to leave their prison of anger, disappointment, pain and loneliness and to continue on the road ahead. Of course, others say, the art of accompaniment requires a prudent and merciful discernment process, not to mention an ability to grasp the real diversity in individual situations.

There is strong agreement on the opportunity of making annulment procedures for marriage more accessible, less time-consuming and possibly free of charge.

Regarding expenses, some suggest that dioceses provide a continuing service of marriage counselling at no expense. On the question of second instance for confirming sentences, a significant number are in favour of eliminating it, yet leaving the possibility of appeal to the defender of the bond or either of the parties concerned. On the contrary, no agreement exists on whether the diocesan bishop might assume responsibility for the procedure; some point out problem areas. Nevertheless, a significant number agree on the possible use of the summary process in canon law in clear cases of nullity.

In cases of the validity of consent in marriage, most agreed on the importance of the faith of those to be married and suggested a variety of approaches to be examined further.

One proposal wanted each diocese to provide, at no charge, information, counselling and mediation in matters related to the pastoral care of families, especially for those in troubled marriages and those who are separated. An effective service of this kind could help people undertake a judicial process, which in the history of the Church seems to be the most reliable way of discerning and ascertaining the true validity of a marriage. In addition, the request came from various parts of the world for an increased number of ecclesiastical courts and greater decentralization in their regard and for providing them with qualified and competent personnel.

Many parties request that the attention to and the accompaniment of persons who are divorced and civilly remarried take into account the diversity of situations and be geared towards a greater integration of them into the life of the Christian community. Without prejudice to the recommendations made in Familiaris Consortio [267|84], some suggest that the forms of exclusion currently followed in liturgical and pastoral practice be re-examined as well as those in education and charitable activity. Since these persons are still part of the Church, the aim is to reflect on the opportunity to eliminate these forms of exclusion. Furthermore, to promote a greater integration of these persons into the Christian community, specific attention needs to given to the best interest of their children, given the irreplaceable role parents have in raising their children.

Before integrating persons who are divorced and civilly remarried into pastoral life, some recommend that: pastors duly discern the impossibility of abandoning their situation and the life of faith of the couple in the new relationship; the process be accompanied by raising the sensitivity of the Christian community to receive these persons; and this work be done according to the law of gradualness vgl: Familiaris Consortio [[[267|34]]], while respecting the maturation of consciences.

Concerning the aforementioned subject, a great number agree that a journey of reconciliation or penance, under the auspices of the local bishop, might be undertaken by those who are divorced and civilly remarried, who find themselves in irreversible situations. In reference to Familiaris Consortio [267|84], the suggestion was made to follow a process which includes: becoming aware of why the marriage failed and the wounds it caused; due repentance; verification of the possible nullity of the first marriage; a commitment to spiritual communion; and a decision to live in continence.

Others refer to a way of penance, meaning a process of clarifying matters after experiencing a failure and a reorientation which is to be accompanied by a priest who is appointed for this purpose. This process ought to lead the party concerned to an honest judgment of his/her situation. At the same time, the priest himself might come to a sufficient evaluation as to be able to suitably apply the power of binding and loosing to the situation.

In order to examine thoroughly the objective situation of sin and the moral culpability of the parties, some suggest considering Annus Internationalis Familiae [943] (14 September 1994) and Betreffende het toelaten tot de Communie van gelovigen die gescheiden zijn en hertrouwd [5557] of the Pontifical Council for Legislative Texts (24 June 2000).

Sommigen beweren dat gemengde huwelijken kunnen beschouwd worden als gevallen van “ernstige nood” waardoor het mogelijk is dat gedoopten, die buiten de volledige gemeenschap met de Katholieke Kerk leven maar die toch het geloof in de eucharistie delen, toegelaten worden tot het ontvangen van dit sacrament bij de afwezigheid van hun eigen pastores vgl: Ecclesia de Eucharistia [[[87|45-46]]] (((1089|122-128))), ook rekening houdend met de specifieke criteria van de kerkelijke gemeenschap waartoe ze behoren.

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|55]

Opnieuw werd bevestigd dat iedere persoon, onafhankelijk van zijn seksuele neiging, in zijn waardigheid moet gerespecteerd worden en fijngevoelig en tactvol moet aanvaard worden zowel in de Kerk als in de samenleving. Het is wenselijk dat diocesane pastorale projecten een specifieke aandacht hebben voor de begeleiding van de gezinnen van mensen met een homoseksuele neiging en voor die mensen zelf.

Zie Relatio Synodi - Familiesynode 2014 [5675|56]